Ռազմական պատրաստությունների և փոխադարձ սպառնալիքների եռուն շրջան աշխարհում
22.05.2020 | 01:10
Այնուհետև մերձավորարևելյան ԶԼՄ-ներն ու փորձագետներն սկսեցին սենսացիոն նորություններ հաղորդել։ Այն բանից հետո, երբ Իսրայելը փոփոխական հաջողությամբ, այնուամենայնիվ, Սիրիայի տարածքում ավերեց մի քանի ռազմական օբյեկտ և վնասեց մի շարք ռազմաբազաների ենթակառույցները, իբր այնտեղ զենքով բեռնված իրանական ինքնաթիռների վայրէջքը թույլ չտալու նպատակով, Ռուսաստանն իրանցի զինվորականներին հնարավորություն տվեց օգտվելու Լաթաքիա նահանգում իր ռազմական օդանավակայանից` դրանով շատ լուրջ մարտահրավեր նետելով ոչ միայն Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուին, որը խոստացել էր «Սիրիայում իրանական զինվորականներին» հարվածներ հասցնել ցանկացած ժամանակ, այլև ԱՄՆ-ին, որը գաղտնաբար պաշտպանում է Սիրիայի դեմ Իսրայելի ցանկացած ռազմական արկածախնդրություն։ 2018 թվականից, հենվելով Իսրայելի պաշտպանության նախկին նախարար Ավիգդոր Լիբերմանի խոստովանությունների վրա, մենք Հայաստանի քաղաքացիներին իրազեկել ենք, որ իրականում Սիրիայում չկան իրանական ռազմաբազաներ, կան ռազմական խորհրդականներ և այլն, բայց Իսրայելը համառորեն շարունակում է Սիրիայում «գտնել» իրանական ռազմաբազաներ։ Մայիսի 4-ին ռուսական «Հմեյմիմ» ավիաբազայի տարածքում վայրէջք կատարեցին երկու ռազմական օդանավեր՝ Սիրիայի ՌՕՈՒ-ի «Իլ-76» և «Air bus 310» ինքնաթիռները, որոնք, ինչպես ենթադրվում է, զենքի ու զինամթերքի մեծ բեռ էին բերել։
Եթե ենթադրենք, որ այդ ինքնաթիռներն իսկապես ինչ-որ զենք ու զինամթերք էին տեղափոխում Իրանից, ապա վայրէջքը ռուսական ավիաբազայում Իրանին երաշխավորում է 100-տոկոսանոց պաշտպանություն հնարավոր հրթիռային հարձակումներից, որովհետև ամենափոքր վտանգի դեպքում Ռուսաստանն առանց նախազգուշացման հարվածելու է կործանիչներին։ «Իրանին թույլ տալով օգտագործել «Հմեյմիմ» ավիաբազան՝ Ռուսաստանը մարտահրավեր է նետում Նեթանյահուին, տառացիորեն ցույց տալով, որ Սիրիայում ռուսական ավիաբազայի վրա հարձակման ընդամենը մեկ փորձ, անկախ հանգամանքներից, կհանգեցնի ոչ միայն իսրայելական ինքնաթիռների ոչնչացման, այլև հենց Իսրայելին հարված հասցնելուն»,- լիբանանյան «Ալ Մասդար նյուզ» լրատվամիջոցին հայտնել է տարածաշրջանի գծով մասնագետը, որը չի փոխանցել իր անունը։ Հարկ է նշել, որ Իրան տեղափոխվող զենքի մասին ճշգրիտ տվյալներ առայժմ չեն հրապարակվում։ Դժվար է որևէ բան ասել, բայց մենք արդեն գրել ենք, որ Թուրքիայում անհանգստացել են Սիրիա բերված ռուսական T-90 տանկերից և այլ զրահատեխնիկայից, ինչպես և այն բանից, որ Սիրիայում Ռուսաստանը մարտական պայմաններում փորձարկում է իր նորագույն T-14 «Արմատա» տանկը։ Եվ առաջարկել ենք համարել, որ Սիրիան, Ռուսաստանը և Իրանը լրջորեն պատրաստվում են Հյուսիսային Սիրիան թրքամետ ահաբեկչական հրոսակախմբերից մաքրելուն, տեղադրել ենք նաև, որ Իրանը սիրիացիներին ինչ-որ օգնություն է ուղարկում, թեև անհայտ է, թե հատկապես ինչ։ Նշենք, որ ԱՄՆ-ը թեև լուռ է Ռուսաստանից և Իրանից Սիրիա գնացող ռազմական օգնության կապակցությամբ, սակայն վերջերս պետքարտուղար Փոմփեոյի բերանով Իրանին մեղադրել է Վենեսուելայի իշխանություններին «անհայտ օգնություն» մատակարարելու համար և պահանջել դադարեցնել իրանական «Mahan Air» ընկերության ինքնաթիռների թռիչքն այնտեղ։ Կարծում ենք, որ այդ մեղադրանքները համահունչ են նրանց, որոնցով Իսրայելն Իրանին մեղադրում է Սիրիա զենք տեղափոխելու և այնտեղ «իրանական ռազմաբազաների» առկայության համար։
Ինչպես այնուհետև գրում է «Ալ Մասդար նյուզը», Իրաքում ՌԴ դեսպան Մաքսիմ Մաքսիմովը հայտնել է, որ Մոսկվան պատրաստ է Բաղդադին հակաօդային պաշտպանության ¥ՀՕՊ¤ C-400 համակարգեր տրամադրելու, հենց որ պաշտոնական հայտ ստանա նրանից։ «Ռուսական կողմը մինչ այժմ այդ հաշվով պաշտոնական հայտ չի ստացել։ Կասկած չկա, որ վերջին իրադարձությունները մեծ հետաքրքրություն են առաջացրել հակաօդային պաշտպանության համակարգեր, հատկապես C-400 գնելու նկատմամբ,- Մաքսիմովի ասածից մեջբերում է անում արաբական «Ալ Ախադ» թերթը։- Առայժմ վաղ է մանրամասներ շարադրելը։ ՈՒստի ես ասում եմ, որ մենք կբավարարենք իրաքցիների խնդրանքը, հենց որ նրանք դիմեն»։ Դիտողություններ հնչեցին այն բանից հետո, երբ Իրաքի խորհրդարանի անվտանգության ու պաշտպանության կոմիտեն այս ամսի սկզբին երկրի վարչապետի պաշտոնակատար Ադել ալ Մունտաֆիկիին ներկայացրեց խոր ուսումնասիրություն և խնդրեց ձեռք բերել հակահրթիռային պաշտպանության հեռահար համակարգեր։ «Կոմիտեն վարչապետին համակողմանի ուսումնասիրություն է ներկայացրել և պահանջել հավանություն տալ C-400 կատարելագործված համակարգի գնմանը։ Այդ հարցն արդեն քննարկվել է ԶՈՒ գլխավոր հրամանատարության համապատասխան ներկայացուցիչների հետ և այժմ սպասում է վարչապետի համաձայնությանը»,- հայտարարել է կոմիտեի անդամ Բադր ալ Զիադին։
Ի դեպ, դատելով ըստ ամենայնի, ԱՄՆ-ի Պենտագոնն իր F-35 կործանիչները Սիրիայի տարածքում փորձարկել է ռուսական C-400 ԶՀՀ-ի դեմ։ Փորձարկումները, որոնց հավանական նպատակն էր C-400-ի մարտական գործողության շառավղում ամերիկյան F-35-ի հայտնվելը, ավարտվել են ի վնաս ամերիկացիների, որոնք այլևս չեն համարձակվում մոտենալ ռուսական ռադարների ¥ռադիոտեղորոշիչ սարքերի¤ գործողության շառավղում։ «Ամենահավանականն է, որ ռուսական C-400-ի դեմ ամերիկյան F-35-ը ստուգել են 2-3 տարի առաջ։ Ենթադրաբար, ամերիկյան ինքնաթիռը մտել է ռուսական ռադարի հայտնաբերման գոտի և հայտնաբերվել նրա կողմից»,- «Ալ Մասդար նյուզի» հետ զրույցում նշել է վերոհիշյալ մասնագետը։ Նրա կարծիքով, ԱՄՆ-ը հենց այդ պատճառով է ակտիվորեն խոչընդոտում Թուրքիայի կողմից այդ համակարգերը ձեռք բերելուն, ինչպես նաև չի համարձակվում իր F-35-ներն ուղարկել C-400-ին 250 կմ-ից մոտ գտնվող շրջան։ «Վաշինգտոնում գիտակցում են, որ եթե Էրդողանը բացահայտի, որ ռուսական C-400-ն ունակ է ամերիկյան F-35-ը խոցելու ավելի շուտ, քան այն կմտնի կրակի բացման գոտի, ապա աշխարհի ոչ մի երկիր այլևս F-35 չի գնի։ ՈՒ՞մ են պետք այն մարտական ինքնաթիռները, որոնք կարող են խոցվել մի համալիրից, որի գինը հավասար է ամերիկյան 3-4 կործանիչի գնին»,- ավելացնում է մասնագետը։ Արժե նշել, որ իր F-35 կործանիչները չի օգտագործում նաև Իսրայելը, որը, հավանորեն, համապատասխան հանձնարարականներ է ստացել Վաշինգտոնից, քանի որ C-400-ները լիովին կարող են հայտնաբերել և նույնիսկ օգնել սիրիացիներին, որ խոցեն դրանք։ Այժմ «սարսափի մեջ են» ամերիկացի և իսրայելցի ռազմական օդաչուներն ու նրանց հրամանատարները։
Այստեղ մի քանի պահ կա, որոնց մասին արժե հիշատակել։ Սիրիայում և Իրաքում ռուսների և իրանցիների ուժեղացումը, բացի ամեն ինչից, նշանակում է նաև Թուրքիայի զգալի թուլացում։ Պատահական չէ, որ մայիսի 14-ին Իրաքի կառավարությունը դիմել է Իրանին՝ խնդրելով օգնել տնտեսական մի շարք խնդիրների լուծման և հակաահաբեկչական պատերազմից հետո երկրի տնտեսությունը վերականգնելու գործում։ Պատահական չէ և այն, որ ԱՄՆ-ը և Թուրքիան սկսել են ազդանշաններ տալ, թե իբր Անկարան կհրաժարվի ռուսական C-400 ԶՀՀ-ներից։ Առնվազն լուրեր կան, որ այդ համակարգերը թուրքերն առայժմ չեն գործադրի մարտական հետախուզության համար։
Հետոն ավելի հետաքրքիր է։ Պարզվում է, որ Մայիսի 9-ի նախօրեին Բարենցի ծովում Ռուսաստանի և ԱՄՆ-ի միջև իսկական «ծովամարտ» է կայացել։ Պատճառն այն է եղել, որ ամերիկացիները փորձել են ռազմածովային սադրանք կազմակերպել։ Պարզ է, թե ինչու. Ռուսաստանի և աշխարհի մի շարք այլ երկրների համաժողովրդական տոնի նախօրեին ԱՄՆ-ը որոշել է մոլորակի վզին ինչ-որ «նոր հիմնախնդիր» փաթաթել։ Փորձենք պարզել։ Բարենցի ծովում նավագնացության վերաբերյալ ԽՍՀՄ-Ռուսաստանի և ՆԱՏՕ-ի անդամ Նորգեգիայի միջև առանձին պայմանագիր է գործում։ Եվ Նորվեգիան, լինելով ՆԱՏՕ-ի անդամ, պարտավոր է թույլ չտալու, որ Բարենցի ծովում սադրանքներ լինեն ՌԴ-ի դեմ։ Այնուամենայնիվ, մայիսի 4-ին ռազմածովային թեմատիկայով մասնագիտացած «USNI News» ամերիկյան պարբերականը գրել է, որ ԱՄՆ ՌԾՈՒ-ի վերջրյա ուժերը «սառը պատերազմի» ժամանակներից ի վեր առաջին անգամ գործում են Բարենցի ծովում, դրանով իսկ լրացնելով «արկտիկական գործողությունների ցուցակը»` վերջին երկու տարում այստեղ մեկ ավիակիր և ատոմային սուզանավեր գործարկելուց հետո։ «USNI News»-ի փոխանցմամբ` Բարենցի ծովում գործողությունն ընթանում է վերջին ամսում նավերում անցկացվող հականավային մարտական պատրաստության շրջանակում։ Այսինքն, ամերիկյան վերջրյա նավերի գործողությունն ուղղված է եղել ռուսական Հյուսիսային նավատորմի սուզանավերի գործողություններին հակազդելուն, այն էլ՝ Կոլա թերակղզում նրանց մշտական խարսխակայանների անմիջական մերձակայքում։ Իսկ դա նույնն է, թե ռուսական նավերը զորավարժություններ կատարեին Ատլանտիկայում ամերիկյան «Նորֆոլկ» ծովային բազայի հարևանությամբ կամ Քինգ-բեյ բազայի դիմաց։
Բարենցի ծովում գործողությանը մասնակցում էին ամերիկյան 3 էսկադրոնային ականակիրներ և բրիտանական թագավորական նավատորմի «Քենթ» ֆրեգատը։ Էսկադրային ուղեկցում էր մարտական մատակարարման ամերիկյան արագընթաց մեկ նավ։ Ամերիկյան բոլոր ականակիրները ԱՄՆ ՌԾՈՒ-ի 6-րդ նավատորմի արագ ծավալման ուժերի կազմում են։ ԱՄՆ ՌԾՈՒ-ն հայտարարել է, որ մտադիր է պարբերական գործողություններից ժամանակի ընթացքում անցնելու Արկտիկայում իր վերջրյա նավերի մշտական ներկայության։ Այդ կապակցությամբ նախատեսվում է վերջրյա ռազմանավերի իրանների ուժեղացում սառույցների դեմ։ Բացի վերջին երկու տարում 6-րդ նավատորմի կանոնավոր գործողություններից, Արկտիկայում գործում է նաև վերջերս վերաստեղծված 2-րդ նավատորմը, որի վերջրյա նավախումբը կառավարվում է Իսլանդիայում գտնվող բազայից։ ԱՄՆ ՌԾՈՒ-ն նշել է այդ նավախմբի նպատակը. «հաստատել նավագնացության ազատությունը և ցուցադրել դաշնակիցների անկար միասնությունը»։ «Նավագնացության ազատությունն» ակնարկ է Հյուսիսային ծովային ուղու ¥ՀԾՈՒ¤ կարգավիճակի մասին` բեռները Եվրոպա հասցնելու նպատակով ռուս-չինական համագործակցությունը խորացնելու ֆոնին։ «Անկար միասնության» ցուցիչը նավախմբի կազմում անգլիական ֆրեգատի ներկայությունն է։ Ամերիկացիները որոշել են վիճարկել ՀԾՈՒ-ի ռուսական կարգավիճակը...
Այստեղ նրբությունն այն է, որ Նորվեգիան ձեռնպահ է մնացել անգլոսաքսերի սադրանքին մասնակցելուց։ Նորվեգացի փորձագետ Եդսյո Բերտելսենը մայիսի 4-ի մեկնաբանության մեջ նշել է, որ ԱՄՆ-ի ու Մեծ Բրիտանիայի ՌԾՈՒ-ի զորավարժություններն «սպառնում են ռուսական պաշտպանական ամրագծին և միջուկային զսպմանը, հետևաբար՝ ռազմավարական կայունությանը... Նորվեգիան չի մասնակցել այդ զորավարժություններին, հավանաբար հասկանալով, թե ՌԴ-ի հետ նրա երկկողմ հարաբերություններում որքան վտանգավոր է ռուսական միջուկային զսպմանը սպառնալը»։ Մայիսի 5-ին Նորվեգիայի պաշտպանության նախարար Ֆրանկ Բակկե-Ենսենը հայտարարել է, որ Օսլոն չի մասնակցում այդ զորավարժություններին, քանի որ դա համարում է «աննպատակահարմար» և «ոչ գերակա»։ Պաշտպանության նորվեգական ինստիտուտի գիտաշխատող, գնդապետ Թորմոդ Հեերն ասել է. «Բարենցի ծովում մեր հարևանությամբ պայքար է ընթանում ԱՄՆ-ի և ՌԴ-ի միջև»։ Բայց նորվեգացիների այդ արձագանքն սկսվել է այն բանից հետո միայն, երբ Նորվեգիայում ռուսական դեսպանությունը մայիսի 4-ին հայտարարել է, որ ՆԱՏՕ-ի նավերի այցը չի նպաստում անվտանգության պահպանմանն Արկտիկայում։
Այսպիսով, այդ սադրանքի նպատակը՝ ցույց տալ «մեր դաշնակիցների հետ օպերատիվ համատեղելիությունը» և «ռազմածովային բազմազգ ուժերը ծավալել նվազագույն ծանուցմամբ», նկատելիորեն խափանվել է։ Նորվեգիան սուսուփուս հրաժարվել է այդ սադրանքին մասնակցելուց, իսկ ՆԱՏՕ-ի մյուս անդամները հավանաբար հետևում և սպասում էին հենց Բարենցի ծովի համատեր Նորվեգիայի արձագանքին։ Այժմ նկարագրենք Ռուսաստանի գործողությունները, հենց որոնք էլ, հավանաբար, լրջորեն վախեցրել են ՆԱՏՕ-ին ու ամերիկացիներին, որովհետև մայիսի 8-ին ԱՄՆ-ի և Անգլիայի նավերը հապճեպորեն փախել են Բարենցի ծովից։ Բանն այն է, որ մայիսի 8-ին Ռուսաստանի Հյուսիսային նավատորմը զորավարժությունների նպատակով փակել է Բարենցի ծովի մի շրջանը ՆԱՏՕ-ի հարվածային նավախմբի մուտքից հետո։ ՌՕՈՒ-ի հականավային Իլ-38 ինքնաթիռների և Հյուսիսային նավատորմի ՀՕՊ-ի հետ փոխգործողությամբ Ռուսաստանի նավախումբը սկսել է մշակել «պայմանական հակառակորդի սուզանավի որոնումը և ոչնչացումը»։ Զորավարժություններին մասնակցում են 3-ական հականավային և ականորսիչ նավեր։ Բացի դրանցից ուսումնական հրետանաձգության համար Բարենցի ծով է մտել Սիրիայից վերադարձած «Մարշալ ՈՒստինով» հրթիռային հածանավը։ Ամերիկացիները նախատեսել էին հնարավորինս երկար մնալ Բարենցի ծովում, բայց...
«Մարշալ ՈՒստինով» հածանավի հնարավորություններն իրենց աչքով ՆԱՏՕ-ի ծովայինները դիտել են Միջերկրական ծովում, դրա համար էլ փախել են «տհաճություններից»։ Այնպես որ, բացի Օսլոյում ՌԴ դեսպանության հայտարարությունից, Ռուսաստանը նաև ամերիկացիների և անգլիացիների «աչքն է վախեցրել»։ Այդ պատճառով էլ ԱՄՆ-ի դաշնակիցները չեն համարձակվել մասնակցել սադրանքին, իսկ նորվեգացիներն այն համարել են «աննպատակահարմար» և «Ռուսաստանին սպառնացող»։
Հեղինակի նյութեր
- Թուրքիայի Հանրապետությունը Մուստաֆա Քեմալ փաշայի ժամանակներից մինչ օրս․ առաջին սիոնիստական պետությունն աշխարհում-3
- Թուրքիայի Հանրապետությունը Մուստաֆա Քեմալ փաշայի ժամանակներից մինչ օրս․ առաջին սիոնիստական պետությունն աշխարհում-2
- Թուրքիայի Հանրապետությունը Մուստաֆա Քեմալ փաշայի ժամանակներից մինչ օրս․ առաջին սիոնիստական պետությունն աշխարհում
- Ժամանակակից «Ադրբեջանի հանրապետությունը» սիոնիստների, անգլո-սաքսոնների և պանթուրքիստների հենակետն է՝ ընդդեմ Իրանի և ՌԴ-ի- 2
- Ժամանակակից «Ադրբեջանի հանրապետությունը» սիոնիստների, անգլո-սաքսոնների և պանթուրքիստների հենակետն է՝ ընդդեմ Իրանի և ՌԴ-ի-1
- Երևանի և Ստեփանակերտի առաջին խնդիրը պաշտպանության երկու պետական կոմիտեների շտապ ձևավորումն է
- Երևանի և Ստեփանակերտի առաջին խնդիրը պաշտպանության երկու պետական կոմիտեների շտապ ձևավորումն է
- Կրկին ու կրկին՝ «Փաշինյա՛ն, հեռացի՛ր». սա ժողովրդի պահանջն է
- Կրկին ու կրկին՝ «Փաշինյա՛ն, հեռացի՛ր». սա ժողովրդի պահանջն է
- Փաշինյանն ամեն օր, կամավոր հրաժարական չտալով, ընդամենն ապացուցում է, որ հակահայ ուժերի դրածո է
- Բաց հարց Ռուսաստանի ԶԼՄ-ներին. Ինչքա՞ն կարելի է ստել Արցախի հարցում հայերի «մեղքի» մասին
- Ռուսաստանը, Հայաստանի իշխանությունների թողտվությամբ, Թուրքիային ներս է թողել Այսրկովկասի մեր մասը
- Թուրքիան մուտք է գործել տարածաշրջան ու Արցախից սպառնում է և՛ Իրանին, և՛ Ռուսաստանին
- Փաշինյան, խոստովանիր, գուցե Զանգեզուրն է՞լ եք արդեն վաճառել թուրքերին
- Հայաստանի քաղաքացիների մի մասը դավաճանել է ողջ հայ ժողովրդին
- Մեր ժողովրդին ԱՄՆ-ը, Իսրայելը, Անգլիան և Թուրքիան դավաճանների ձեռքով «Այսրկովկասյան Դեյթոն» են պարտադրել
- «Ով խաղաղություն է ուզում խայտառակության գնով, կստանա և՛ պատերազմ, և՛ խայտառակություն»
- Թեհրանում արդեն ընդունված են ինչ-որ պատշաճ որոշումներ
- Թեհրանում արդեն ընդունված են ինչ-որ պատշաճ որոշումներ
- Թեհրանում արդեն ընդունված են ինչ-որ պատշաճ որոշումներ
Մեկնաբանություններ