Պետք է բացառել ուկրաինացման սցենարը

Արևմտյան դեմոկրատական երկրները՝ ԱՄՆ-ը, ԵՄ-ի մեջ համախմբված պետությունները, ունեն շատ ավելի զարգացած, առաջադիմական և արդյունավետ գործող քաղաքական և տնտեսական համակարգեր: Սա բացարձակ ճշմարտություն է և ապացուցման կարիք չունի: Անհրաժե՞շտ է արդյոք զարգացնել և ընդլայնել հարաբերություններն ու համագործակցությունը հավաքական Արևմուտքի հետ, իհարկե՝ այո, բացառել նման հարաբերությունները՝ անգրագիտություն է և վնասակար: Սակայն կարո՞ղ է արդյոք արևմտյան ինտեգրացիոն ուղղությունն ապահովել ՀՀ գոյատևումը տարածաշրջանային բարդ և կոնֆլիկտային հանգույցում: Հարցի պատասխանը միանշանակ է՝ ոչ և կրկին ոչ: Թուրքիայի և Ադրբեջանի հետ բարդ և կոնֆլիկտային հարաբերությունների պայմաններում անհրաժեշտ է ոչ թե զարգացած երկրների հետ ինտեգրացիայի պայծառ ապագայի տեսլական, այլ պատերազմական սպառնալիքը չեզոքացնող միջպետական ռազմաքաղաքական համագործակցություն և ռազմական ներկայություն: Ռուս-թուրք-ադրբեջանական համագործակցությունը սիրիական և ղարաբաղյան ճակատներում հիմք ընդունելով, Հայաստանի հակառուսական «քաղաքագիտական» հատվածը կոչ է անում անցնել հյուսիսային թշնամու դեմ ակտիվ գործողությունների: Ֆրանսիայից զենքի գնումը թմբկահարվում է որպես շրջադարձի սկիզբ: Այստեղ անտեսվում է այն իրողությունը, որ Ադրբեջանն ամբողջությամբ իր զինված ուժերը տանում է Թուրքիայի հետ ռազմական միավորման: Վերջինս ՆԱՏՕ-ի անդամ է, հավաքական Արևմուտքի ռազմական այլ կառույց գոյություն չունի: Այդ է պատճառը, որ եվրադիտորրդնեը զինված են միայն հեռադիտակներով, այլ պարագայում դա կհակասի նատօական դաշինքային տրամաբանությանը: Հայաստանի հետ առճակատման մեջ գտնվող Ադրբեջանի վրա ավելի մեծ ազդեցության լծակներ ունի Մոսկվան: Այս իրողությունները վկայում են, որ պատերազմական վտանգի կանխման բանալիները ավելի շատ Մոսկվայում են, քան՝ Բրյուսելում կամ Վաշինգտոնում: Այն հեքիաթը, որ Սպիտակ տնից կզանգեն, և կփրկվենք, այդպես էլ մնաց հեքիաթ: Ռուսաստանը, իհարկե, վատ դաշնակից է, Ղարաբաղի դեպքերը վկա, բայց նա կարող է դառնալ ոխերիմ թշնամի, եթե քեզ պահես Զելենսկու նման: Իրատեսական արտաքին քաղաքականությունը պահանջում է առաջնորդվել սառը դատողությամբ և հաշվարկներով և ոչ թե ժողովրդավարությունը դիտել անվտանգության երաշխիք: Ցավոք, ոչ ժողովրդավար Բաքվի վարչակարգը ավելի կարևոր գործընկեր է բոլոր բևեռներում: Կան նաև նոր իրողություններ որոնք ստիպում են նոր հայացքով նայել միջազգային իրադրությանը: Ռուսաստանը չի պարտվում Ուկրաինայում, Իրանը դարձավ ԲՐԻՔՍ-ի անդամ, Հայաստանը ստանձնեց ԵԱՏՄ նախագահությունը, Ալիևը արևմտյան հարթակներ չի գնում, Կրեմլը հայտարարում է, որ չի հեռանում տարածաշրջանից, և ռազմաբազան շարունակելու է մնալ Գյումրիում, Հայաստանը դառնում է ԵԱՏՄ-ի հետ ազատ առևտրի պայմանագիր կնքած Իրանի միակ սահմանային երկիրը և այլն: Մենք այլևս սխալվելու իրավունք չունենք: Պետք է բացառել ուկրաինացման սցենարը:

Գարիկ Քեռյան

Մեկնաբանություններ