Մարդկանց հետ ուղիղ շփումը հսկայական ինֆորմացիա է տալիս, համ էլ՝ ինֆորմացիա փոխանցելու հնարավորություն։

Փաստորեն, միավորվելու բազմաթիվ կոչերը՝ գրավոր կամ բանավոր, անպատասխան մնացին։ Ուստի որոշեցի փորձել ամենակարճ և ուղիղ ճանապարհը, մաթեմատիկայի լեզվով ասած՝ համեմատության հնարքին դիմել։ Ուզում եմ համեմատել հինը և նորը՝ Բերձորի ճանապարհը և մեր հանճարեղ էպոսը։ Համեմատության համար ընտրել եմ էպոսի երկու համառոտ դրվագ։

Հայաստանը՝ Խրախճանքը, և Արցախը՝ Ժանտախտը, մեր հայկական երկու հակադիր իրականության անբաժանելի մասերն են։

Այն միտքը, որ որևէ լուրջ նպատակի հասնելու համար և՛ մարդիկ, և՛ կոնկրետ նպատակին հասնելու միջոցները պետք է լինեն բոլոր կողմերով կատարյալ, պարզապես թյուրիմացություն է։

Ամենադժվար բանը ներքին գնահատման և ճշմարտության կապը պարզելն ու ապահովելն է, հատկապես, երբ այս հարցը քննարկում ենք հանրության և ազգային ինքնության համատեքստում։ Այն մոտեցումը, որ որդեգրել ենք, իբր թե, «մասնագիտական խմբերի եզրակացություն» անվան տակ, ամենևին չի առնչվում ազատ ու անկախ մասնագիտական գնահատականին և մեր ինքնությանը։ Անհատական մակարդակում արված մեր եզրահանգումները մնում են խմբային շահերի դաշտում, տարերային են և անչափելի։

Անպայման դա անհրաժե՞շտ է: Էդ արմագեդոնը պե՞տք է:

Դատելով հրապարակային քննարկումներից, անձնական զրույցներից, մի չափազանց տխուր եզրակացության կարելի է հանգել: Շատերին պարզապես պետք են մարդիկ, ովքեր բոլորի մեղքը իրենց ուսերին կառնեն ու կզոհաբերվեն, ընդ որում, զոհաբերվելը պետք է լինի անդառնալի։

Մարդիկ զարգանում են, մենք՝ հետադիմում։ Այն դեպքում, երբ մեր ինքնության հիմնական բաղադրիչներից է զարգացումը։ Թե ինչո՛ւ է զարգացումը մեր հիմնական առանցքներից, երևում է մեր հեքիաթներից և էպոսից՝ ամեն ինչից ելք կա, և դա նոր համակարգն է։

Միջին վիճակագրական հային գրեթե անծանոթ մի աֆրիկյան երկրում՝ Նիգերում (չխառնել Նիգերիայի հետ) հուլիսի վերջին ռազմական հեղաշրջում տեղի ունեցավ։

Անհնար է պատկերացնել, որ Անկախության հռչակագրի ընդունման 33-րդ տարում մենք ունենք. 1. Արցախի կորստի վտանգ 2. ՀՀ պետականության կորստի վտանգ 3. Միասնական հասարակության կորստի փաստ