Հայոց ամենասիրված եկեղեցական տոներից է Սուրբ Խաչի հերթական հիշատակությունը, ինչպես ժողովուրդն է սիրում ասել՝ Սփխեչը։ Այն համարվում է վերջին հինգ տաղավարահարաց տոներից մեկը։ Այդ օրվանից սկսած, մինչև սեպտեմբեր ամսի վերջը, համարյա բոլոր շրջաններում ու գյուղերում մեր ժողովուրդը նշում է իր հին ու նոր ննջեցյալների հիշատակի տոնը, որպես թաքուն հավատ այն բանի, որ, ըստ Սուրբ գրքի, Տիրոջ սուրբ Խաչի երևալու ժամանակ ննջեցյալները Քրիստոսով պիտի գան ու խառնվեն ողջերին, որ դառնան մեկ հոտ, մեկ հովիվ (Ա. Թես. 4:13):

Այսուհետ ամսական 2 անգամ «Բարի էջով» կանդրադառնանք հայոց բազմադարյան բարեգործության մշակույթին, ինչպես նաև արդի բարերարներին: Մեր նպատակն է վեր հանել այդ ազգային արժեքի անեղծ ավանդույթները և վերագտնել մոռացվածը:

Տուր ինձ իմաստութիւն, և անկեա, տէր, զմահ և զերկիւղ քո ի սրտի իմում, լուսաւորեա զխորհուրդս իմ. կարողացո զմարմինս իմ` ժուժկալութեամբ կալ ի պատուիրանի քում յամենայն ժամ։

Մինչև հիմա պատմում էի առաջին եղելությունների մասին. դրանք իմ բերանից ելան և լսելի դարձան. ես հանկարծակի կատարեցի, և դրանք վրա հասան։ Գիտեի, որ դու խիստ ես, քո պարանոցը երկաթե ջղերից է, ու քո ճակատը` պղնձից։

Հուշարձաններն իրենց պատմական միջավայրից օտարելու, մայրաքաղաք և Հայաստանի այլ ենթաշրջաններ տեղափոխելու ավանդույթը շարունակվում է:

1978 թվականն էր: Անանիա վարդապետ Արաբաջյանի հետ նոր էինք վերադարձել Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների Արևելյան թեմի հոգևորականաց համագումարին իբրև Մայր աթոռի ներկայացուցիչներ մասնակցելուց:

Այս «խելահեղ, խելահեղ աշխարհը», կարծես, մոռացել է պտտվել, թեքվել է մի կողմ, մարդիկ լցվել են իրար վրա ու նեղվածությունից, նեղսրտությունից, կիսաքաղց ու քաղցած վիճակից, անգործությունից ու էլի անիմաստ ու «էքսկլյուզիվ» բաներից մարդիկ փոխանակ ելք փնտրեն, փող են «աշխատում»։

Մի զարմացեք, որ «սէր» բառանունը գրվեց մեջտեղում «է» տառով, քանզի դա սիրո գերագույն աստիճանն է։ Մինչ այս պահը սիրո անվան մի տեսակ գիտենք, բայց ժամանակն է, որ այդ բառատեսակի էական նրբություններին էլ ծանոթանանք։ Այժմ փորձենք գրել երկնային ու հավիտենական Սիրո և մեր իմացած երկրային սերերի տարբերությունների մասին։ Բայց մինչ այդ նախ իմանանք, թե ինչպիսին է մարդն առանց այդ երկնային Սիրո։

Տուր ինձ, տէր, սուգ և արտասուս, կարողացո զմարմինս իմ, կակղացո զքարացեալ սիրտ իմ, և ժողովեա զմիտս իմ` ի քեզ։ Ջնջեա զբազմութիւն յանցանաց իմոց, և շնորհեա ինձ զօգուտն իմ. ընկալ և մի՛ անտես առներ զհառաչանս սրտի իմոյ։

Տե՜ր, մեր Հայրն ես դու. մենք կավ ենք, իսկ դու` մեր ստեղծիչը, մենք ամենքս քո ձեռքի գործն ենք։ Տե՜ր, սաստիկ մի՛ բարկացիր մեզ վրա և մեր մեղքերը հավիտյան մի՛ հիշիր։