Մինչ ԱՄՆ-ն «ձեռքերը ծալած» հետևում է, Կրեմլի «խաղաղապահ կոշիկներն» արդեն Լեռնային Ղարաբաղում են

ԱՄՆ The National Review ամսագիրը հոդված է հրապարակել Ռուսաստանի արտաքին քաղաքականության, Ռուսաստան-Հայաստան-Ադրբեջան հարաբերությունների և հարակից այլ թեմաների մասին: «Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունը կրկին բռնկվեց սեպտեմբերին: Երկու ամիս անց զինադադար կնքվեց, որի հաղթողը Ռուսաստանն էր՝ միջնորդեց հրադադարի ռեժիմի հաստատմանը, որը Կրեմլի խաղաղապահ կոշիկները դրեց գետնին: Իսկ այս ընթացքում ԱՄՆ-ը «ձեռքերը ծալած» ուղղակի հետևում էր, թե ինչ է կատարվում:

Իրականում, քանի դեռ Ամերիկան պատրաստ չէ լիարժեք ներգրավվել խաղաղության գործընթացում, Լեռնային Ղարաբաղն այժմ անորոշ ժամանակով Ռուսաստանինն է: Կրեմլը, հավանաբար, տարածքը կվերահսկի հինգ տարի շարունակ, բայց պայմանագիրն ինքնաբերաբար կերկարաձգվի հերթական 5-ամյա ժամկետով, եթե միայն երեք կողմերից որևէ մեկը տվյալ ժամկետի ավարտից 6 ամիս առաջ չհայտարարի այս դրույթի կիրառումը դադարեցնելու մտադրության մասին:
Ռուսաստանը դա հաստատ չի անի: Այժմ «դարպասապահ» է Եվրոպայի էներգիայի դիվերսիֆիկացման կենտրոնական տարածաշրջանում: Եթե տարածաշրջանը ռազմավարական նշանակություն ունի ՆԱՏՕ-ի համար, ռազմավարական նշանակություն ունի նաև Կրեմլի համար:

Հայաստանը, Ադրբեջանի նկատմամբ անվստահության պատճառով կցանկանա, որ խաղաղապահները մնան: Ադրբեջանը վերջին տարիներին ԱՄՆ-ի և ԵՄ-ի թույլ աջակցության շնորհիվ կայուն խորացնում է Ռուսաստանի հետ դիվանագիտական և տնտեսական հարաբերությունները` մասամբ անհրաժեշտության և լուրջ այլընտրանքների բացակայության պատճառով: Եվ հիմա, երբ Խորհրդային Միության փլուզումից հետո առաջին անգամ ռուսական ռազմական կոշիկներն Ադրբեջանի տարածքում են, Մոսկվայի լծակները վերածվել են նաև տնտեսական լծակների: Ռազմական ճանապարհով երաշխավորելով Հայաստանի տարածքով տրանսպորտային միջանցքը, որը փակ էր մինչև հրադադարի ռեժիմը, դեպի Ադրբեջանի Նախիջևան էքսկլավ, Ռուսաստանն այժմ վերահսկում է Ադրբեջանի մեծ պահանջարկ ունեցող, ուղիղ ցամաքային ճանապարհը Կասպից ծովից Միջերկրական ծով և Եվրոպա:

Արևմուտքն, անշուշտ, կարող էր տեսնել, որ այս իրադարձությունները «սարերի ետևում չեն»: Բայց դեռ ժամանակ կա, որ Ամերիկան միջամտի: Հրադադարը պետք է ճանապարհ բացի բանակցություններ վարելու համար վերջնական խաղաղության համաձայնագրի շուրջ: Ամերիկյան ընկերությունները պետք է ներդրումներ կատարեն տարածաշրջանում ենթակառուցվածքների և էներգետիկ նախագծերի մեջ, որպեսզի սահմանափակեն Ռուսաստանի մանևրի հնարավորությունը: Միևնույն ժամանակ ԱՄՆ-ի գլխավորությամբ Հայաստանի և Ադրբեջանի համատեղ ներդրումային նախաձեռնությունները կօգնեն կրճատել երկու պետությունների կախվածությունը Ռուսաստանից:

Ժամանակն է, որ ԱՄՆ-ը ուժեղացնի իր դիվանագիտական և տնտեսական ջանքերը և «ինքն իրեն ներդնի» այս գործընթացում: Հակառակ դեպքում, Ռուսաստանի կայսրությունը կշարունակի անվերահսկելիորեն ընդլայնվել»:

Մեկնաբանություններ