«Ժողովրդավարության հետ կապ չունեցող կռապաշտություն»

Ինձ միշտ հիացրել է հասարակ ամերիկացիների պատրիոտիզմը: Երկրի դեմքն ու պատիվը ներկայացնող խորհրդանիշների նկատմամբ նրանք ինքնաբուխ, անհավակնոտ ակնածանք ունեն, և դրա մեջ կեղծ, ցուցադրական ոչինչ չկա: Մենք էլ հայրենասեր ենք, բայց այնքան շատ է պաթետիկան դրանում, այնքան նատուրալիզմ ու հավատընծա երդում կա այդ սիրո արտահայտման մեջ, որ երբեմն դեմ ես առնում անկեղծության պատին: Էլ սիրտը ճեղքել, էլ արյունով դրոշը ներկել...

Անգամ խորհրդային տարիներին, երբ Հայաստանը այսօրվա համեմատ բարգավաճ երկիր էր, ես չեմ հիշում հասարակ մարդկանց անկեղծ նվիվածությունը իշխանությանը և երկրին: Պատվիրում էին վերևներից, և հերթական պանեգիրիկ բանաստեղծությունը, կտավը, երգը սկսում էր իր հաղթական արշավը:

Պատկերը լիովին փոխվել է վերջին չորս տարում: Իշխող ուժին զինվորագրված ստվար խավը այնքան անկեղծ է արտահայտում իր նվիրվածությունը նրան, այնքան անհաշտ մոտեցում ունի ընդդիմությանը, որ պարզապես նախանձել կարելի է նման ժողովուրդ ունեցող երկրին, միաժամանակ զարմանալ, որ իշխանության և քաղաքացու նման անքակտ կապ ունեցող երկրում ինչու ամեն ինչ այդքան վատ է: Կա նման միտք՝ եթե այդքան խելոք ես, ինչու՞ ես այդքան աղքատ: Հիմա՝ եթե այդքան սիրում եք ձեր երկիրը, ինչու՞ է այն այդքան քանդուքարափ:

Հարցը տվեցի և իսկույն էլ հասկացա: Այդ մոլեգին սերը անկեղծ չէ, ոչ էլ՝ երկրի ու հողի հանդեպ է, այլ անհատների, ովքեր ընդամենը այդ երկրի ղեկին են: Իսկ դա կռապաշտություն է, մերօրյա կռապաշտություն, ամեն դեպքում՝ ժողովրդավարության հետ կապ չունեցող:

Հայկ Մարտիրոսյան

Մեկնաբանություններ