Դրա­մաշ­նորհ­ներ՝ ըստ ցան­կու­թ­յան

Կր­թու­թյան, գի­տու­թյան, մշա­կույ­թի և սպոր­տի նա­խա­րա­րու­թյան կազ­մում «ընդ­հա­տա­կյա» գոր­ծում է ևս մեկ նա­խա­րա­րու­թյուն, ո­րը վար­չու­թյուն է, սա­կայն ինքն ի­րեն օժ­տած ար­տո­նու­թյուն­նե­րով գրե­թե հա­վա­սա­րա­զոր գոր­ծա­ռույթ­ներ ու­նի, ինչ նա­խա­րա­րու­թյունն ընդ­հան­րա­պես: Դա մշա­կու­թա­յին ժա­ռան­գու­թյան և ժո­ղովր­դա­կան ար­հեստ­նե­րի վար­չու­թյունն է՝ վար­չու­թյան աշ­խա­տա­կից Ար­մեն Սարգ­սյա­նի գլ­խա­վո­րու­թյամբ: Այս պա­տաս­խա­նա­տու ար­տա­հայ­տու­թյու­նը հիմ­նա­վո­րե­լու հա­մար գնանք մեկ տա­րի հետ: Այն ժա­մա­նակ դեռ չընդ­լայն­ված մշա­կույ­թի նա­խա­րա­րու­թյու­նում կազ­մա­կերպ­վեց և անց­կաց­վեց «Ար­վես­տը՝ դպ­րո­ցում» դրա­մաշ­նոր­հա­յին մր­ցույ­թը: Ըստ նա­խա­րա­րու­թյան հայ­տա­րա­րած կար­գի՝ մր­ցույ­թի ար­դյունք­նե­րը պետք է հրա­պա­րակ­վեին նա­խա­րա­րու­թյան կայ­քում: Ձևա­կան հար­ցազ­րույ­ցից մեկ ա­միս հե­տո մր­ցույ­թում հաղ­թած հայ­տա­տու­նե­րի ցու­ցա­կը ի­հար­կե տե­ղադր­վեց նա­խա­րա­րու­թյան կայ­քում: Հաղ­թող­նե­րից մի քա­նի­սը, ճիշտ է, մաս­նակ­ցել էին մր­ցույ­թին, սա­կայն ըստ նա­խա­րա­րու­թյան հայ­տա­րա­րած չա­փա­նիշ­նե­րի, նրանք ի­րա­վունք չու­նեին մաս­նակ­ցե­լու այդ մր­ցույ­թին: Սա՝ իր հեր­թին: ՈՒ­սում­նա­սի­րու­թյուն­նե­րից պար­զե­ցինք, որ հաղ­թող­նե­րի մեջ կան մար­դիկ, ով­քեր բո­լո­րո­վին հայտ չեն ներ­կա­յաց­րել, չեն ներ­կա­յաց­րել ծրա­գիր, չեն մաս­նակ­ցել հար­ցազ­րույ­ցին, ա­վե­լին՝ չեն ե­ղել հան­րա­պե­տու­թյու­նում, սա­կայն հաղ­թել են: Ար­մեն Սարգ­սյա­նը դա պատ­ճա­ռա­բա­նեց հետևյալ կերպ՝ մենք ենք հրա­վի­րել, քա­նի որ ին­քը լավ մաս­նա­գետ է: Երբ այս ա­մե­նի մա­սին հան­դես ե­կանք հրա­պա­րա­կու­մով, ցու­ցակն ան­մի­ջա­պես ան­հե­տա­ցավ նա­խա­րա­րու­թյան կայ­քից, իսկ հրա­վի­րյա­լը զրկ­վեց դրա­մաշ­նոր­հից: Ի դեպ, հանձ­նա­ժո­ղո­վի կազ­մը պետք է հրա­պա­րակ­վեր կայ­քով, սա­կայն ա­ռայ­սօր չի հրա­պա­րակ­վել:

Այս տար­վա գար­նա­նը հայ­տա­րար­վեց դրա­մաշ­նոր­հա­յին մր­ցույթ՝ մինչև մեկ մի­լիոն դրա­մի սահ­ման­նե­րում, ո­րի նպա­տակն էր հրա­տա­րա­կել գրող­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թյուն­նե­րը: Ստեղ­ծա­գոր­ծու­թյուն­նե­րի հետ միա­ժա­մա­նակ հե­ղի­նա­կը պի­տի տե­ղե­կանք ներ­կա­յաց­ներ որևէ տպա­րա­նից, որն առ­կա գու­մա­րի դեպ­քում ստանձ­նե­լու էր գր­քի տպագ­րու­թյու­նը: Ան­հե­թե­թու­թյուն: Ո՞ր տպա­րա­նը գու­մա­րի առ­կա­յու­թյան դեպ­քում կհ­րա­ժար­վի փող աշ­խա­տե­լու հնա­րա­վո­րու­թյու­նից: Սա­կայն այս ան­հե­թե­թու­թյու­նը խոր և խո­րա­մանկ ար­մատ­ներ ու­նի: Ինչևէ: Մր­ցույ­թը կազ­մա­կերպ­վել, անց­կաց­վել է բազ­մա­թիվ խախ­տում­նե­րով, սա­կայն ա­ռայ­սօր, Ար­մեն Սարգ­սյա­նից և հաղ­թող ու մերժ­ված հե­ղի­նակ­նե­րից բա­ցի, հան­րա­պե­տու­թյու­նում ոչ ոք չգի­տե մր­ցույ­թի ար­դյունք­նե­րի մա­սին: Պար­զա­բա­նեմ: Մր­ցույ­թի ա­վար­տի վերջ­նա­ժամ­կե­տի և ար­դյունք­նե­րի հրա­պա­րակ­ման օ­րը օ­գոս­տո­սի մեկն էր: Սա­կայն նա­խա­րա­րու­թյունն այն եր­կա­րաձ­գեց մինչև օ­գոս­տո­սի 31-ը: Ար­դյունք­նե­րի մա­սին հե­ղի­նակ­նե­րին անձ­նա­կան նա­մա­կով տե­ղե­կաց­րին սեպ­տեմ­բե­րի չոր­սին, հին­գին: Հի­մա հարց. ե­թե հայ­տա­տուն, ով հայ­տը պի­տի ներ­կա­յաց­ներ մինչև հու­նի­սի 30-ը ու ներ­կա­յաց­նում է մեկ օր ուշ, հու­լի­սի մե­կին, ի՞նչ է լի­նե­լու հայ­տի հետ, ի­հար­կե՝ միան­շա­նակ մերժ­վում է: Այս դեպ­քում նո­րից հարց է ա­ռա­ջա­նում՝ ին­չո՞վ է զբաղ­ված հանձ­նա­ժո­ղո­վը, որ սահ­ման­ված ժամ­կե­տում հայ­տե­րը չեն քն­նարկ­վում: Սա էլ՝ իր հեր­թին: Ով­քե՞ր և ի՞նչ չա­փա­նիշ­նե­րով են ըն­տր­ված հանձ­նա­ժո­ղով­նե­րում, ո՞ր գի­տա­կան ու հա­սա­րա­կա­կան կազ­մա­կեր­պու­թյու­նից, և ար­դյոք նրանք այդ մաս­նա­գի­տա­կան հմ­տու­թյուն­ներն ու­նեն, որ­պես­զի կա­րո­ղա­նան ա­նա­չառ կեր­պով ըն­դու­նել կամ մեր­ժել այս կամ այն ստեղ­ծա­գոր­ծու­թյու­նը: Եվ դար­ձյալ հարց է ա­ռա­ջա­նում. ին­չու՞ ա­ռայ­սօր հան­րու­թյա­նը հայտ­նի չէ այդ, ի­րենց ա­սե­լով՝ մաս­նա­գի­տա­կան հանձ­նա­ժո­ղո­վի կազ­մը: Մեր երկ­րում ա­մե­նա­բարձր մր­ցա­նակ­նե­րը շնոր­հող նա­խա­գա­հի և պե­տա­կան հանձ­նա­ժո­ղով­նե­րի կազ­մե­րը հայտ­նի են և ա­մեն տա­րի հրա­պա­րակ­վում են լրատ­վա­մի­ջոց­նե­րում, իսկ այս և մյուս հանձ­նա­ժո­ղով­նե­րի կազ­մը խիստ գաղտ­նի է պահ­վում հան­րու­թյու­նից: Ի՞նչն է պատ­ճա­ռը: Բա­վա­կա­նին չար­չար­վե­լուց հե­տո պար­զե­ցինք, որ հանձ­նա­ժո­ղո­վի ե­րեք ան­դամ­նե­րը Ար­մեն Սարգ­սյա­նի հետ նույն վար­չու­թյան աշ­խա­տա­կից­ներն են, մյուս­նե­րը՝ Արք­մե­նիկ Նի­կո­ղո­սյա­նի ղե­կա­վա­րած: Ար­թուր Հայ­րա­պե­տյա­նը հանձ­նա­ժո­ղո­վում է ե­ղել, սա­կայն ա­ռա­ջին նիս­տից հե­տո նրա­նից գաղտ­նի են պա­հել հա­ջորդ նիս­տե­րի օ­րե­րը, նրան չեն հան­ձն­վել քն­նարկ­վե­լիք ստեղ­ծա­գոր­ծու­թյուն­նե­րը: Վերևում նշե­ցինք տպա­րան­նե­րից ներ­կա­յաց­վող տե­ղե­կանք­նե­րի մա­սին. հանձ­նա­ժո­ղո­վի ան­դամ Արք­մե­նիկ Նի­կո­ղո­սյա­նը ներ­կա­յաց­նում է «Ան­տա­րես հոլ­դին­գը», պարզ չէ՞, որ այդ գու­մար­նե­րի ծան­րակ­շիռ մա­սը պի­տի ուղղ­վի «Ան­տա­րե­սին», ինչ­պես ե­ղել է ա­ռայ­սօր, և հաղ­թած հե­ղի­նակ­ներն էլ պի­տի լի­նեն այն գրող­նե­րը, ով­քեր մշ­տա­պես հաղ­թում են նա­խա­րա­րու­թյան հայ­տա­րա­րած մր­ցույթ­նե­րում և տպագր­վում հիմ­նա­կա­նում «Ան­տա­րե­սի» տպա­րա­նում: Մենք պար­զե­ցինք, որ ա­ռայ­սօր չբա­ցա­հայտ­ված այս հանձ­նա­ժո­ղո­վի դա­տին ու քն­նու­թյանն է հան­ձն­վում նաև թարգ­մա­նա­կան գրա­կա­նու­թյու­նը: Դար­ձյալ պարզ է, թե հանձ­նա­ժո­ղո­վը մր­ցու­թա­յին գր­քե­րը որ հրա­տա­րակ­չու­թյա­նը պետք է «պաս» տա:
Ի դեպ, գրող­նե­րի միու­թյան նա­խա­գա­հու­թյու­նը քն­նար­կել է կնճ­ռոտ այս հար­ցը, նիս­տի ման­րա­մաս­նե­րը բա­ցի «Գրա­կան թեր­թում» տպագ­րե­լուց ու­ղար­կել է նաև ԿԳՄՍ նա­խա­րա­րին՝ նշե­լով ի­րենց նկա­տա­ռում­նե­րը զա­վեշ­տի վե­րած­ված այս մր­ցույթ­նե­րի մա­սին, և սպա­սում է նա­խա­րա­րի պա­տաս­խա­նին:

Հատ­կան­շա­կան է, որ Ար­մեն Սարգ­սյա­նի, այս­պես կոչ­ված, նա­խա­րա­րու­թյու­նը զբաղ­վում է նաև գրա­կան-մշա­կու­թա­յին թեր­թե­րին ու պար­բե­րա­կան­նե­րին դրա­մաշ­նորհ­ներ հատ­կաց­նե­լով: Եր­կու տա­րի է՝ Ար­մեն Սարգ­սյա­նի մաս­նա­գի­տա­կան կոչ­վող հանձ­նա­ժո­ղո­վը, ո­րի կազ­մը դար­ձյալ հայտ­նի չէ հան­րու­թյա­նը, ջա­նա­սի­րա­բար մեր­ժում է «Դարձ» պար­բե­րա­կա­նը, ո­րը ե­զա­կի­նե­րից է հան­րա­պե­տու­թյան մար­զե­րում՝ զուտ գրա­կան-մշա­կու­թա­յին լի­նե­լով: Այս մր­ցույ­թի ար­դյունք­ներն էլ պի­տի պարզ լի­նեին մինչև ս.թ. հոկ­տեմ­բե­րի մե­կը, սա­կայն այն հայ­տա­տու­նե­րին, ով­քեր մտե­րիմ հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի մեջ են Ա. Սարգ­սյա­նի հետ, իսկ ե­թե մտե­րիմ են, ու­րեմն հաղ­թել են, Ա. Սարգ­սյա­նը նա­խա­պես տե­ղե­կաց­նում է այդ մա­սին՝ «շու­խուր» չդ­նե­լու պայ­մա­նով: Ի դեպ, գրող­նե­րի միու­թյան նա­մա­կից հե­տո երևա­նյան գր­քի մր­ցույ­թը, ո­րը կկազ­մա­կերպ­վի ա­ռա­ջի­կա­յում, թա­փան­ցի­կու­թյան նշույլ­ներ է ի հայտ բե­րում, նա­խա­րա­րու­թյան կայ­քում հայ­տն­վեց մր­ցու­թա­յին հանձ­նա­ժո­ղո­վի կազ­մը:

Հարց է ա­ռա­ջա­նում՝ իսկ ո՞վ և ով­քե՞ր պետք է պա­տաս­խան տան մր­ցույթ­նե­րի ոչ թա­փան­ցիկ անց­կաց­ման, գրող­նե­րի ինք­նա­սի­րու­թյու­նը վի­րա­վո­րե­լու հա­մար: Եվ ար­դյոք այս ա­մե­նից կո­ռուպ­ցիա­յի հոտ չի՞ փչում, ար­դյոք այս ա­մե­նից տե­ղյա՞կ է մշա­կու­թա­յին ո­լոր­տը հա­մա­կար­գող փոխ­նա­խա­րա­րը, և ե­թե տե­ղյակ է, կար­ծում ենք՝ պետք է չե­ղյալ հա­մար­վեն այս բո­լոր մր­ցույթ­նե­րը, և դրանց անց­կաց­ման նոր ու թա­փան­ցիկ կարգ մշակ­վի: Այ­լա­պես մենք գնում ենք այն­տեղ, որ­տե­ղից ե­կել ենք, և ո­րում տի­րող գաղջ մթ­նո­լոր­տը ձևա­վոր­վել էր ա­ռա­ջին հեր­թին մշա­կու­թա­յին ոչ ճիշտ քա­ղա­քա­կա­նու­թյուն որ­դեգ­րե­լու պատ­ճա­ռով:

Նո­րայր ԳՐԻ­ԳՈ­ՐՅԱՆ
Բա­նաս­տեղծ, հրապարակախոս

Մեկնաբանություններ