Արցախում ամոթալի ու խայտառակ իրադարձություններից հետո, ոչ մի հեղինակավոր մարմնի կողմից որևէ ուսումնասիրություն չի կատարվել, թե ինչու այսպիսի աղետի հանգեցինք: Հայոց Առեքելական Սուրբ Եկեղեցին էլ այդ առումով մնացածից չի տարբերվել ու որևէ գործով դեռևս աչքի չի ընկել, չի արտահայտել իր գնահատականները և որևէ վերլուծություն չի արել՝ մնալով որպես անտարբեր դիտորդ, կարծես այն ինչ կատարվել և կատարվում է իրեն չի վերաբերվում:

Ստեփանոսը նախնական եկեղեցու ամենաշնորհալի դեմքերից մեկն է, կրկնակի անմահացած ոչ միայն որպես նրա մեծ գործիչներից մեկը, այլ նաև որպես առաջին քրիստոնյան, որն իր արյունը թափել է Քրիստոսի սիրո համար:

Հիսուս Քրիստոսի Ծննդյան պատմությունը բոլորս էլ գիտենք, սակայն մի քանի մանրամասներ կարող են մեզ համար ավելի ընկալելի դարձնել այս հրաշալի իրադարձությունը: Երբ Գաբրիել հրեշտակը Մարիամին հայտնեց Հիսուս Քրիստոսի Ծննդյան մասին, նա հարցրեց. «Ինչպե՞ս այդ կպատահի ինձ, քանի որ ես տղամարդ չեմ ճանաչում»:

Ո՜վ գթած Հայր, բարեխնամ արարիչ բոլոր արարածների, ընդունի՛ր քեզ ծառայողներիս այս պաղատանքը երեկոյան այս ժամին, դու, որ առատորեն քո բարի պարգևներն ես տալիս բոլորին:

Տարբեր մարդիկ տարբեր կերպ են ընկալում կյանքը և իրենց կյանքը ապրում են ըստ այդ ընկալման:

Օգնիր մեզ, Տե՛ր, օգնիր, Աստված Փրկիչ մեր Քո մեծ և փառավորյալ անվանդ համար: Տե՛ր, փրկիր մեզ և քավիր մեր մեղքերը քո սուրբ անվան համար:

Հունվարի մեկն այն օրն է, երբ Աստված ասաց. -Թող լինի լու՛յս: Եվ լույսը եղավ:

Մի աղքատ ընտանիքի մայր խոր հավատացյալ էր։

Տե՛ր Հիսուս Քրիստոս, բա՛ց իմ սրտի աչքերն ու ականջները, որպեսզի լսեմ Քո կամքը: Հավատում եմ, Տե՛ր, որ կլուսավորես իմ սիրտը, որովհետև Դու ողորմած Աստված ես:

Տե՛ր, մեզ խաղաղության ճանապարհներով առաջնորդիր: