«Եվրոպան ինքն էլ շահագրգռված է իր սահմանների ընդլայնմամբ»

Երբ Հայաստանն անդամակցեց ԵԱՏՄ-ին, իսկ ԵՄ-ը Հայաստանի նկատմամբ նեղացածի կեցվածք էր ընդունել՝ 2013-ին «Վեդի ալկո» ընկերության նախագահը մեզ հետ զրույցում նշեց, որ եթե հնարավոր լինի իրականացնել «և՛-և՛»-ի քաղաքականությունը, Եվրոպան կգտնի համագործակցության տարբերակ նոր ձևաչափով: Այսօր «և՛-և՛»-ի քաղաքականությունն իրականություն է դառնում: Ինչքանո՞վ այն Հայաստանի համար օգտակար կլինի քաղաքական և տնտեսական դաշտում: Այս հարցի շուրջ զրուցեցինք «Վեդի ալկո» ընկերության նախագահ ՄԱՆՎԵԼ ՂԱԶԱՐՅԱՆԻ հետ:

-Երբ խոսում ենք տնտեսական շահից, բնականաբար, դրա տակ ենթադրվում է նաև քաղաքականը,- ասաց պարոն Ղազարյանը:- Երբ ցանկացած երկիր, հանդիսանալով որևէ խոշոր կառույցի անդամ, մտադրություն է ունենում զուգահեռաբար անդամակցելու նաև մեկ այլ խոշոր կառույցի, ապա, ինչպես ընդունված է գործակցության սկզբունքից ելնելով, քննարկում է այդ հարցը այն կառույցի հետ, որին անդամակցում է: Այս տեսակետից, կարծում եմ, քաղաքական դաշտում լուրջ խնդիրներ չեն առաջանա: Ճիշտ է, ռուսական որոշ լրատվամիջոցներ այլ գնահատականներ են հնչեցնում, համեմատելով Հայաստանը ՈՒկրաինայի և Վրաստանի հետ, սակայն չմոռանանք, որ աշխարհի բոլոր երկրները հետապնդում են իրենց շահերը, սրանից ելնելով, ռուսական որոշ լրատվամիջոցների հիստերիան կարող է սպասարկել և՛ թուրքական, և՛ ադրբեջանական դաշտում մեկ այլ խոշոր խաղացողի շահերը: Հայաստանը ՈՒկրաինայի և Վրաստանի հետ համեմատվելու եզրեր չունի: Ավելին, ՌԴ-ի հետ մեր փոխհարաբերությունները շատ ավելի բարձր մակարդակի վրա են և ավելի ամուր, քան որևէ վերլուծաբան կարող է պատկերացնել: Այո, և՛ ԵԱՏՄ-ի, և՛ ԵՄ-ի հետ անդամակցության մեջ որևէ վտանգ չեմ տեսնում: Հակառակը, շատ ողջունելի է, որ Եվրոպան կարևորում է Հայաստանը, որպես հնագույն և եվրոպական արժեքներ կրող երկիր, և գտնվեց մեզ համար համագործակցության հստակ ձևաչափ: Հայաստանը թեկուզ փոքրիկ, բայց կամրջի դեր կարող է ունենալ ԵԱՏՄ-ի և ԵՄ-ի միջև: Այնպես որ, վստահ եմ՝ թե՛ Մոսկվան, թե՛ Բրյուսելը համաձայն էին այդ գործընթացին: Չմոռանանք նաև, որ Եվրոպան ինքն էլ շահագրգռված է իր սահմանների ընդլայնմամբ: Ի վերջո, սա փաստում է նաև Հայաստանի արտաքին քաղաքականության ճկունության մասին, ինչը շատ կարևոր է քաղաքական դաշտում:
-ԵԱՏՄ-ի և ԵՄ-ի միջև փոքրիկ կամրջի տնտեսական դիվիդենդները զգալի կլինե՞ն: Ի դեպ, ԵԱՏՄ-ին անդամակցության դեմ եղողներն այսօր էլ պնդում են, որ տնտեսական զարգացման և ապրանքաշրջանառության ծավալների ավելացման սպասումները չարդարացան: Կիսու՞մ եք այս տեսակետը:
-Այսինքն, ի՞նչ էին սպասում, սպասում էին, որ ԵԱՏՄ-ին անդամակցելուց հետո երկնքից երեք խնձոր պետք է ընկներ, որից մեկը գոնե մե՞րը պետք է լիներ: Ընդհանուր վիճակագրական թվերին չեմ տիրապետում, սակայն վստահաբար կարող եմ ասել՝ ԵԱՏՄ-ին անդամակցելուց հետո ապրանքաշրջանառության ծավալները զգալիորեն աճել են: Մասնավորապես, զգալիորեն ավելացել է հայկական գինիների իրացումը ռուսական շուկայում: Երբ Հայաստանը սկսեց գինի արտահանել, ռուսները զարմանում էին և ասում. «Հայկական կոնյակը գիտենք, բայց գինու մասին նոր ենք լսում»: Սակայն այսօր արդեն հայկական գինին տարածված է Ռուսաստանում: Ի դեպ, հայկական գինու և գյուղմթերքների իրացմանը նպաստում է նաև զբոսաշրջությունը, որի ծավալների աճը այս տարի նկատելի էր: Սրա հետ մեկտեղ չպետք է մոռանալ, որ ԵԱՏՄ-ն ընդամենը մի քանի տարվա պատմություն ունի, հետևաբար, ընթացքում պետք է ի հայտ գային խնդիրներ, որոնք լուծման կարիք ունեն: Այո, շատ բաներ կան, որոնք դեռևս կայանալու գործընթացում են: Միևնույն ժամանակ պետք է նկատեմ, որ այս կառույցի միջոցով մենք՝ գործարարներս, ստացել ենք ապրանքների իրացման շատ լայն հնարավորություն: Երբ խոսվում է ընդհանուր տնտեսական դաշտի զարգացումից, ապա պետք է նկատենք, որ Հայաստանը վերջին 20 տարում, կամա թե ակամա, վերածվել է գյուղատնտեսական երկրի: Սա ոչ թե ներքին, այլ արտաքին քաղաքականության արդյունք է, որն ուղղված չէ միայն Հայաստանի դեմ: Եթե ուշադիր հետևենք ընթացող գործընթացներին, ապա պարզորոշ է, որ Արևմուտքին ձեռք չի տալիս, որ հետխորհրդային երկրները լինեն տնտեսապես հզոր, ունենան զարգացած արդյունաբերություն: ՈՒկրաինան հզոր արդյունաբերական երկիր էր մինչ ԵՄ-ի հետ ասոցացման պայմանագրի կնքումը, վստահ եմ, որ Արևմուտքին բոլորովին էլ պետք չէ հզոր արդյունաբերությամբ ՈՒկրաինան: Այս մոտեցումը պայմանավորված է նաև սեփական արտադրողներին հնարավոր մրցակցությունից զերծ պահելու խնդրով: Բոլոր դեպքերում, ես լավատես եմ ու վստահ, որ պետության և գործարար հատվածի արդյունավետ աշխատանքի արդյունքում կունենանք լավ արդյունք: Ինչ վերաբերում է ԵՄ-ի հետ հնարավոր անդամակցությունից հետո Հայաստանի տնտեսական շահին, ապա դա ևս նկատելի կլինի: Եթե մենք Եվրոպայից ուրիշ ոչ մի ակնկալիք չունենանք, և միայն «էժան փողեր» Հայաստան ներմուծվեն, արդեն ձեռքբերում է: Այսինքն, եթե եվրոպական բանկերը Հայաստան գան, հնարավորություն կստեղծվի, որ ժողովուրդն օգտվի շատ ցածր` 1-5 տոկոսադրույքով վարկերից: Բնականաբար, սա կմեծացնի մրցակցությունը ՀՀ-ի բանկային համակարգում: Պարզ է, որ ցածր տոկոսադրույքով վարկերը կնպաստեն տնտեսության զարգացմանը: Բոլորս էլ գիտենք, որ մեր ժողովուրդը աշխատասեր, երկիր շենացնող ժողովուրդ է, և այս գործոնն աշխատեցնելու համար անհրաժեշտ են «էժան փողեր»: ԵՄ-ի շուկան մեզ համար ավելի գրավիչ է, քանի որ այստեղ գներն ավելի բարձր են: Հայաստանի գյուղատնտեսական արտադրանքն իր համային հատկանիշներով և որակով ևս բարձր է, քանի որ էկոլոգիապես մաքուր է, հետևաբար, ավելի համեղ է եվրոպականի համեմատ: Սակայն այս շուկայում պահանջարկ ձևավորելու համար ևս ժամանակ է պահանջվում, քանի որ կա ճանաչելիության խնդիր:

Զրույցը` Ժասմեն ՎԻԼՅԱՆԻ

Հեղինակի նյութեր

• ՃՇՀԱՀ-ն և Ստավրոպոլի «Հյուսիս-Կովկասյան դաշնային» համալսարանը հեռահար եղանակով ստորագրեցին «Մեծ Կովկաս կոնսորցիում ստեղծելու մասին» համաձայնագիրը
• «Հան­ցա­վոր ան­գոր­ծու­թ­յուն են դրսևո­րում ՀՀ իշ­խա­նու­թ­յուն­նե­րը»
• «Ղա­րա­բա­ղյան խնդ­րի քա­ղա­քա­կան լու­ծու­մը պետք է գտն­վեր այս պա­տե­րազ­մից ա­ռաջ»
• ՃՇՀԱՀ-ի հետ համագործակցության շրջանակներում բացվեց ինտերակտիվ ուսուցման ռուսաց լեզվի առաջին կենտրոնը
• «Դուռ-լու­սա­մուտդ պինդ փա­կիր, ու­րի­շին գող մի հա­նիր»
• Կռա­պաշ­տու­թ­յու­նը քան­դեց Հա­յաս­տա­նը
• «Նո­յեմ­բե­րի 4-ի դրու­թ­յամբ Շու­շիում մեր դիր­քե­րը բո­լոր ա­ռում­նե­րով նպաս­տա­վոր են ե­ղել»
• «Որ­քան հիաս­թափ­ված եմ նախ­կին իշ­խա­նու­թ­յուն­նե­րից, այն­քան էլ հիաս­թափ­ված եմ ներ­կա­յիս իշ­խա­նու­թ­յուն­նե­րից»
• ՃՇՀԱՀ-ն 6 մլն դրամ է փոխանցել «Զինծառայողների ապահովագրության» հիմնադրամին և «Հայրենիքի պաշտպանի վերականգնողական կենտրոն»-ին
• ՃՇՀԱՀ հոգաբարձունների խորհրդի նիստում մեկ րոպե լռությամբ հարգեցին Ղարաբաղի պատերազմում իրենց կյանքը հանուն հայրենիքի զոհաբերած նահատակների հիշատակը
• «Պատերազմ և խաղաղության» նոր տարբերակը․ «վաճառված է» Արցախը, վտանգված է Հայաստանը
• Պա­տե­րազ­մի պայ­ման­նե­րում փաս­տա­թուղթն ին­չու՞ բո­վան­դա­կա­յին փո­փո­խու­թ­յուն չի կրել
• Արդեն ե­րեկ պետք է մե­կու­սաց­վեին և պար­տա­դիր թես­տա­վոր­վեին
• Գեր­շա­հույթ` պա­տե­րազ­մի հաշ­վին
• «Լար­վա­ծու­թ­յան մե­ծաց­մա­նը զու­գա­հեռ ես-ը ա­վե­լի է ձուլ­վում մենք-ին»
• «Հա­յե­րը ոչ միայն լավ գոր­ծա­րար­ներ են, այլև լավ մար­տիկ­ներ»
• ՃՇՀԱՀ-ը 15 մլն 500 հազար դրամ է փոխանցել «Հայաստան համահայկական հիմնադրամին»
• «Մեր ամ­րոց­նե­րի պա­տե­րի տակ լավ ջարդ են ու­տում և ու­տե­լու են»
• ՊԵԿ-ը միանձ­ն­յա՞ է ո­րո­շել
• Վլադ Ասատրյանը միաձայն վերընտրվեց ՃՇՀԱՀ հոգաբարձուների խորհրդի նախագահ

Մեկնաբանություններ