Պատմական հարմար պահը մենք չպետք է բաց թողնենք

Հին ասացվածք է, թե հեշտ է դժոխքից կանչել սատանաներին, բայց նրանց հետագա կառավարելն է դժվար: Ճիշտ այդպիսի բան կատարվեց ուկրաինական Մայդանում: Ժողովրդի համընդհանուր դժգոհությունն օգտագործելով, արևմտյան ուժերը ուկրաինական առողջ ուժերի հետ մեկտեղ Մայդան նետեցին նաև ծայրահեղ ազգայնականների, ֆաշիստական գաղափարախոսության ջատագովների, ամեն կարգի քրեականների, որոնք կարողացան անփորձ քաղաքական ուժերին թելադրել իրենց կամքը: Եվ այդ թելադրանքը բերեց նրան, որ անփորձ գործիչները մեկը մյուսի հետևից սխալներ էին թույլ տալիս, հատկապես ազգային հարցում: ՈՒկրաինական հեղափոխությունը տարանջատեց ուկրաինացուն ՈՒկրաինայում ապրող մնացած բոլոր ազգերից, հատկապես` ռուսներից: Վերջերս «Եվրանյուզով» ելույթ ունեցող ոչ ուկրաինացին բառացիորեն ասաց, թե «այդ հեղափոխությամբ ոչ ուկրաինացիները ոչ թե հայրենիք ունեցան, այլ բնակության տեղ»: Եվ բնական է, որ դարեր շարունակ այդ հողի վրա ապրող ոչ ուկրաինացին պիտի ոտքի ելներ իր իրավունքը պաշտպանելու համար: Եվ զարմանալին այն է, որ ուկրաինական «հեղափոխական ուժերը» ոչ թե փորձում էին մեղմել վիճակը, այլ օր օրի ավելի սպառնալից էին դարձնում ռուսների հասցեին հնչող սպառնալիքները: Իրոք, այլևս հնարավոր չէր կառավարել դժոխքից դուրս թողնված սատանաներին: Եվ այդ բոլորը հանգեցին նրան, որ Ղրիմի իշխանությունները գնացին ոչ թե հապճեպ, այլ շտապ կազմակերպված և գիտակցված քայլերի: Եթե սկզբում հանրաքվեն նախատեսել էին մայիսի 25-ին, ՈՒկրաինայի նախագահական ընտրությունների օրը և բոլորովին այլ հարցադրմամբ լայն ինքնավարություն ՈՒկրաինայի կազմում, ապա հետագա դեպքերը ստիպեցին փոխել հանրաքվեի օրը սկզբում մարտի 30-ին, իսկ հետո վիճակի սրացման պատճառով` մարտի 16-ին, և արդեն բոլորովին այլ հարցադրմամբ. «Ցանկանո՞ւմ եք վերամիավորվել Ռուսաստանի հետ, թե՞ ոչ»: Ղրիմի օրինակին հետևեց նաև Սևաստոպոլ քաղաքը: Այդ հանրաքվեն չի նշանակում, թե ռուսախոս մյուս շրջանները թողնվելու են բախտի քմահաճույքին, նրանք կմիավորվեն հետագա հարցադրմամբ` ֆեդերատիվ սկզբունքով ՈՒկրաինայի կազմում: Անշուշտ, նույն հարցադրմամբ կարող էր հանրաքվեն անցկացնել նաև Ղրիմը, բայց նման հիանալի հնարավորություն ստացած ՌԴ-ն չէր կարող առիթը բաց թողնել և կենսական նշանակություն ունեցող ռազմածովային բազան չմիացնել Ռուսաստանին: Բանական ոչ մի մարդ, քաղաքական գործիչ չէին կարող դատապարտել Ռուսաստանին: Եթե ռուսներն այդ հարցում լռեին` կնշանակեր իրենք իրենց ձեռքով սեփական տապանաքարի վրա պիտի գրեին. «Այստեղ հանգչում է ռուսական կայսրությունը»: Որ մարտի 16-ի հանրաքվեի արդյունքներն արդեն իսկ կանխորոշված են, ոչ ոք չի կասկածում, սակայն թող ոչ ոք չմտածի, թե այն կանխորոշված է կեղծիքների միջոցով: Բացարձակապես: Հանրաքվեն լինելու է իսկական ժողովրդական կամարտահայտություն: Ղրիմի բնակչության 13 % կազմող թաթարները ոչինչ չեն կարող անել, սակայն մեկ անգամ ևս կհաստատեն, որ դավաճանությունը չի ներվելու: Ռուսները, որպեսզի քաղաքականապես հիմնավորեն իրենց դիրքորոշման ճշմարտացիությունը, փոքր-ինչ պատմական էքսկուրս են կատարում մինչև 1954 թվականը, երբ Խրուշչովը կամայականորեն, հիմնականում ռուսներով բնակեցված Ղրիմը, առանց որևէ հիմնավոր պատճառաբանության, տվեց ՈՒկրաինային: Ռուսաստանի հետ ՈՒկրաինայի միավորման 300-ամյակը, անշուշտ, հիմք չէր նման նվիրատվության համար: Ասում են` ՈՒկրաինայում կատարած իր ոճրագործությունները մեղմելու համար դա արեց, մեկ էլ` իր երերացող դիրքերը ԽՄԿԿ կենտկոմում ամրապնդելու նպատակով: ՈՒկրաինայում շատ էին մարզերը, հետևաբար մարզային կուսակցական կազմակերպությունների կենտկոմները: Այսօր ռուսական հեռուստաալիքները թմբկահարում են Խրուշչովի կատարած անօրինականությունները: Թեպետ հանուն ճշմարտության պետք է ասել, որ այդ ապօրինությունը Խրուշչովը գոնե կատարել է հարցը ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի նախագահությունում քննարկելուց հետո, նախապես այն համաձայնեցնելով ՈՒկրաինայի և Ռուսաստանի Գերագույն խորհուրդների հետ: Ինչ-որ ձևով, թեկուզ կիսատ-պռատ, կա հարցի իրավական լուծում: Իսկ ի՞նչ ասենք մեր ռուս բարեկամներին Ղարաբաղի հարցի լուծման վերաբերյալ, երբ Ստալինի կամքով, կուսակցական մարմնի որոշմամբ (կավբյուրոյի որոշմամբ), Ղարաբաղը տրվեց Կովկասի թաթարներին: Ճիշտ է, ռուսական հեռուստաալիքներով ռուսական «փայլուն» գլուխներն այս օրերին խոսում են ամեն մեծ ու փոքր տարածքների ինքնորոշման մասին և նշում են կոնկրետ օրինակներով` Մերձդնեստր, Աբխազիա, Հարավային Օսիա, Կոսովո և այլն, բայց չարամիտ դիտավորությամբ լռում են Ղարաբաղի մասին:
ՌԴ Դաշնային խորհրդի նախագահ տիկին Մատվիենկոն բառացիորեն ասել է հետևյալը. «Ազգերի ինքնորոշման իրավունքը ոչ ոք չի վերացրել, և ցանկացած ազգ ունի դրա իրավունքը»: Ավելին, Հելսինկյան տարածքային ամբողջականության սկզբունքը արդեն իսկ խախտվել է բազմիցս` Գերմանիայի վերամիավորումը, Հարավսլավիայի մասնատումը, Կոսովոյի ինքնորոշումը և այլն: Կոնկրետ մեզ` հայերիս ձեռնտու է Ղրիմի հանրաքվեն, և մենք պաշտպանում ենք ազգերի ինքնորոշման սրբազան իրավունքը: Այդ սրբազան իրավունքով է ԱՄՆ-ը հռչակել իր անկախությունը: Ղրիմի օրինակը ոչ թե հուշում, այլ մի տեսակ պարտադրում է մեզ հենց մարտի 16-ին, երբ կհայտարարվեն հանրաքվեի արդյունքները, և այն կմիացվի Ռուսաստանին, Ղարաբաղի իշխանությունները պետք է որոշում կայացնեն, որը պետք է կայացվի մինչև այդ օրը, դրա համար պետք է շտապ կշռադատված որոշումներ ընդունեն Հայաստանի և Ղարաբաղի իշխանությունները, մարտի 16-ին Ղարաբաղը կամովին (նոր հանրաքվեն անիմաստ է, որովհետև այդ հանրաքվեն արդեն իսկ կայացել է 1988-ին, և այդ հանրաքվեով Հայաստանի Գերագույն խորհուրդը 1988-ի դեկտեմբերի 14-ին Ղարաբաղի մարզն ընդգրկել է ՀԽՍՀ կազմի մեջ, իսկ հետագա հանրաքվեով էլ այն հռչակվել է անկախ պետություն) հայտարարում է Հայաստանի հետ միավորման մասին: Պատմական հարմար պահը մենք չպետք է բաց թողնենք: Մինսկի խումբն այլևս անելիք չունի: Այդ հայտարարությունից հետո Ռուսաստանը որևէ կերպ չի կարող խոչընդոտել մեր միավորմանը, քանի որ Հայաստանը ՀԱՊԿ-ի անդամ է: Եթե Ռուսաստանը գնում է օրինական ճանապարհով և չի վախենում Արևմուտքի, ԱՄՆ-ի ճնշումներից և հնարավոր ծանր հետևանքներից, ապա Հայաստանն ինչո՞ւ պետք է ընկրկի Ադրբեջանի առաջ և չկատարի իր պատմական առաքելությունը Ղարաբաղի նկատմամբ:

Սոկրատ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ
Հ. Գ.- Վրաստանի օրինակը դաս չեղավ ՈՒկրաինայի համար: ՈՒկրաինայի օրինակը պետք է դաս լինի մեզ համար: Արևմուտքի պարանով հորն իջած ՈՒկրաինան կանգնած է այդ հորից դուրս գալու ծանր կացության առաջ: Որքան էլ Տիմոշենկոն Դուբլինում կոչ անի ուժ կիրառել Ռուսաստանի նկատմամբ, միևնույն է, Արևմուտքը հանուն ՈՒկրաինայի շահերի որևէ ռազմական միջամտության չի գնա, որքան էլ ԱՄՆ-ի-Բուլղարիայի-Ռումինիայի ռազմական նավերը զորավարժություններ անցկացնեն Սև ծովում, միևնույն է, հարցը ուժի ցուցադրումից այն կողմ չի անցնելու, կամ էլ ծայրահեղ դեպքում այդ երկրների նավերը կխրվեն Սև ծովի ծանծաղուտները:

Հեղինակի նյութեր

• Նիկոլին «քարշ տալու» սրբազան գործը դրված է հայ ժողովրդի վրա
• Ո՞վ է Գագիկ Ջհանգիրյանը
• Երբ այլևս չես լի­նի իշ­խա­նու­թ­յան, զին­վո­րա­կան տրի­բու­նա­լը վեր կհա­նի մեզ պար­տադր­ված պար­տու­թ­յան բո­լոր պատ­ճառ­նե­րը
• Հիմ­նա­կան մե­ղա­վո­րը հայ կա­ռա­վա­րող­ներն են
• Իմ գնա­լուց ա­ռաջ թող Հա­յաս­տա­նում ջր­հե­ղեղ լի­նի
• Ո՞րն է քո մատ­նու­թ­յան գի­նը, դա­վա­ճան պա­պի` ֆա­շիստ­նե­րին ծախ­ված ե­նո­քա­վան­ցի Նի­կոլ Փա­շի­ն­յա­նի դա­վա­ճան թոռ
• Խրախ­ճանք ժան­տախ­տի պա­հին
• Ո՛վ մարդ­կա­յին ար­դա­րու­թ­յուն, թո՛ղ ես թք­նեմ քու ճա­կա­տիդ
• Զոհ­ված­նե­րի ա­ր­յու­նը երկն­քից կան­չում է` պա­տե­րազ­մը հասց­նել հաղ­թա­կան ա­վար­տի
• «Պրո­ֆե­սիո­նալ» «իմ­քայ­լա­կան­նե­րը» կե­րան իմ 800 հակ յոն­ջան և …
• Նի­կոլ, իսկ դու ար­դա­րաց­վե՞լ ես, մաքր­վե՞լ ես քո քրեա­կան ան­ց­յա­լից
• Վե­հա­փա՛ռ, կրկ­նեք Գևորգ Հին­գե­րոր­դի օ­րի­նա­կը, ժամն է գոր­ծե­լու
• Պատ­մա­կան դեպ­քե­րի և դեմ­քե­րի հա­մե­մա­տա­կան վեր­լու­ծու­թ­յուն
• Որոշ բա­շի­բո­զուկ­ներ փոր­ձում են զրո­յաց­նել մեր կես­դա­ր­յա պայ­քա­րի ի­մաս­տը
• Արտա­կարգ և լիա­զոր դես­պան Ար­ման Նա­վա­սար­դ­յա­նին
• Վեր­նա­գի­րը վեր­ջում թող ընտ­րի ըն­թեր­ցո­ղը (պա­խա­րա­կե­լի՞ է, որ ո՛չ գո­միկ են, ո՛չ էլ տրանս­գեն­դեր)
• ՈՒ՞ր է մեզ տա­նե­լու այս գաղջ մթ­նո­լոր­տը
• Ո՞վ դուրս թո­ղեց Ղա­րա­բա­ղը բա­նակ­ցա­յին գոր­ծըն­թա­ցից
• Ձեր հերթն էլ կգա
• Ես` որ­պես ՀՀ քա­ղա­քա­ցի, հայ­տա­րա­րութ­յուն եմ տա­լիս ժա­մա­նա­կին հորդ կա­տա­րած հան­ցա­գոր­ծու­թ­յան մա­սին

Մեկնաբանություններ