Մանրամասն որոնում (արխիվ)
15.11.2024
 
ԱՄՆ-ի նախագահական ընտրություններում Դոնալդ Թրամփի հաղթանակը չի փոխի վերաբերմունքը ուկրաինական ճգնաժամի նկատմամբ՝ հայտարարել է ՌԴ արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը։ «Վաշինգտոնի սկզբունքային վերաբերմունքը ուկրաինական և նույնիսկ եվրոպական հարցերի նկատմամբ չի փոխվի այն առումով, որ Վաշինգտոնը միշտ կձգտի իր վերահսկողության տակ պահել այն ամենը, ինչ տեղի է ունենում ՆԱՏՕ-ամերձ և բուն ՆԱՏՕ-ի տարածքում»,- ընդգծել է նա։               
 
Նորություններ » Թուր­քիա և Հա­րա­վա­յին Կով­կաս. ռազ­մա­վա­րա­կան մշու­շը տա­րած­վում է

Թուր­քիա և Հա­րա­վա­յին Կով­կաս. ռազ­մա­վա­րա­կան մշու­շը տա­րած­վում է

Թուր­քիա և Հա­րա­վա­յին Կով­կաս. ռազ­մա­վա­րա­կան մշու­շը տա­րած­վում է
16.06.2020 | 01:09
Բայց խն­դիրն այն է, որ ա­մե­նու­րեք, մեղմ ա­սած, ան­հան­գս­տու­թյուն է նկատ­վում։ ՈՒ­շադ­րու­թյուն դարձ­նենք այն բա­նին, թե վեր­ջերս թուր­քե­րին ինչ էր ու­զում ներ­շն­չել, նրանց գլու­խը մտց­նել մեր հարևան Ի­րա­նը։ Մենք լիո­վին հա­մոզ­ված ենք, որ պաշ­տո­նա­կան Թեհ­րանն սկ­սել է ինչ-որ խա­ղաթղ­թեր բա­ցել։ Այդ տե­սա­կե­տից IRNA գոր­ծա­կա­լու­թյան մա­յի­սի 24-ի հա­ղոր­դագ­րու­թյունն ա­ռա­վել քան ժա­մա­նա­կին էր։ Այդ օրն Ի­րա­նի ՆԳ նա­խա­րար Աբ­դոլ­ռե­զա Ռահ­մա­նի Ֆազ­լին իր թուրք գոր­ծըն­կեր Սու­լեյ­ման Սոյ­լուի հետ հե­ռա­խո­սազ­րույ­ցում հայ­տա­րա­րել է, որ «Իս­լա­մա­կան Հան­րա­պե­տու­թյու­նում քա­ղա­քա­ցիա­կան պա­տե­րազմ բոր­բո­քե­լու ԱՄՆ-ի փոր­ձե­րը ձա­խող­վել են... Ա­մե­րի­կյան պատ­ժա­մի­ջոց­ներն ուղղ­ված են Ի­րա­նի ներ­սում սո­ցիա­լա­կան խն­դիր­ներ ստեղ­ծե­լուն՝ երկ­րի ներ­քին գոր­ծե­րին մի­ջամ­տե­լու հա­մար պատր­վակ գտ­նե­լու նպա­տա­կով... Սա­կայն Թեհ­րա­նի ար­դյու­նա­վետ հա­կա­քայ­լերն ԱՄՆ-ին հու­սա­հա­տու­թյան են հասց­րել Ի­րա­նում ան­կա­յու­նու­թյուն, անվ­տան­գու­թյան պա­կաս և քա­ղա­քա­ցիա­կան պա­տե­րազմ ստեղ­ծե­լու նրա փոր­ձե­րում»։ Ֆազ­լին բարձր է գնա­հա­տել թուր­քա­կան իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի դիր­քո­րո­շու­մը, ո­րոնք «դա­տա­պար­տում են ԱՄՆ-ի հա­կաի­րա­նա­կան ու­ղե­գի­ծը», ա­վե­լաց­նե­լով, որ ա­մե­րի­կյան վար­չա­կազ­մը փոր­ձում է մի­ջամ­տել նաև այլ եր­կր­նե­րի ներ­քին գոր­ծե­րին։
Այս­պի­սով, շատ բարձր պե­տա­կան մա­կար­դա­կում Թեհ­րա­նը բա­ցեի­բաց մե­ղադ­րել է ԱՄՆ-ին Ի­րա­նի դեմ քայ­քա­յիչ գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րի հա­մար, ո­րոնք, բա­ցի «հա­կաի­րա­նա­կան պատ­ժա­մի­ջոց­նե­րից», ուղղ­ված են երկ­րում քա­ղա­քա­ցիա­կան պա­տե­րազմ հրահ­րե­լուն։ Այ­նու­հետև Ֆազ­լին տա­րա­ծաշր­ջա­նի եր­կր­նե­րին ի­րենց անվ­տան­գու­թյու­նը, քա­ղա­քա­կան և տն­տե­սա­կան հա­րա­բե­րու­թյուն­ներն ամ­րապն­դե­լու կոչ է ա­րել։ Նա ող­ջու­նել է սահ­մա­նա­յին, կազ­մա­կերպ­ված հան­ցա­վո­րու­թյան և ա­հա­բեկ­չու­թյան հար­ցե­րով փոխ­շա­հա­վետ հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյու­նը Թուր­քիա­յի հետ։ Բայց այս­տեղ էլ շատ նր­բու­թյուն­ներ կան։ Օ­րի­նակ՝ մա­յի­սին ի­րան­ցի­ներն առն­վազն ե­րեք ան­գամ ա­հա­բեկ­չու­թյան փորձ են խա­փա­նել, և դրան­ցից եր­կու­սը ե­ղել են հենց Ի­րա­նի արևմտյան սահ­ման­նե­րին, այ­սինքն՝ կամ Թուր­քիա­յից, կամ ի­րա­նա-թուր­քա­կան սահ­մա­նի մեր­ձա­կայ­քում։ Ի­րա­նա­կան այս կամ այն բարձ­րաս­տի­ճան պաշ­տո­նյա­յի, ա­ռա­վել ևս ու­ժա­յին կա­ռույց­նե­րի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րի խոս­քե­րը վեր­լու­ծե­լիս միշտ պետք է հի­շել, որ երբ խո­սում է ի­րան­ցին, ա­պա նրա ար­տա­քուստ «ան­մեղ» և ի­րա­վի­ճա­կին լիո­վին հա­մա­պա­տաս­խա­նող բա­ռե­րում կրկ­նա­կի-ե­ռա­կի ի­մաստ­ներ են թաքն­ված։ Մեր ըն­թեր­ցող­նե­րին չտան­ջե­լու հա­մար ըն­դգ­ծենք. Ֆազ­լին թուր­քե­րին հաս­կաց­րել է` Ի­րա­նին հայտ­նի է, որ ա­մե­րի­կյան հա­տուկ ծա­ռա­յու­թյուն­նե­րը Թուր­քիա­յի տա­րածքն օգ­տա­գոր­ծում են հա­կաի­րա­նա­կան նպա­տակ­նե­րով։
Անդ­րա­դառ­նա­լով Ի­րան-Թուր­քիա գա­զա­մու­ղի վթա­րից հե­տո ծա­գած խն­դիր­նե­րին` ԻՆԳ նա­խա­րարն իր թուրք գոր­ծըն­կե­րո­ջը «այդ հար­ցով զբաղ­վե­լու» կոչ է ա­րել։ Հի­շեց­նենք, որ ի­րա­նա­կան գա­զի ար­տա­հա­նու­մը Թուր­քիա դա­դա­րեց­վել էր մար­տի 31-ին Թուր­քիա­յի տա­րած­քում գա­զա­մու­ղի պայ­թե­ցու­մից հե­տո, ո­րի հետևում կանգ­նած են քուրդ պար­տի­զան­նե­րը։ Բայց խն­դիրն այն է, որ հենց մա­յի­սի վերջին տաս­նօր­յա­կին Լի­բիա­յում Թուր­քիա­յի մի­ջամ­տու­թյան կա­պակ­ցու­թյամբ, հա­ղոր­դում­ներ էին գա­լիս, որ Թուր­քիան չի շտա­պում վե­րա­կանգ­նե­լու Ի­րան-Թուր­քիա գա­զա­մու­ղը։ Եվ դրա­նում կաս­կա­ծում էին Իս­րա­յե­լին, որն այ­նուա­մե­նայ­նիվ սկ­սեց ա­ռան­ձին բա­նակ­ցու­թյուն­ներ վա­րել Ան­կա­րա­յի հետ Մի­ջերկ­րա­կան ծո­վի ա­ռափ­նյա­կի հար­ցով։
Օ­րե­ցօր ա­վե­լի լար­ված է դառ­նում ի­րադ­րու­թյու­նը սի­րիա-թուր­քա­կան սահ­մա­նին։ Սի­րիա­կան բա­նա­կի և շիա աշ­խար­հա­զո­րա­յին­նե­րի դիր­քե­րի վրա Հա­լեպ և Լա­թա­քիա նա­հանգ­նե­րում թուր­քա­կան բա­նա­կի և ա­հա­բե­կիչ­նե­րի հար­ձակ­ման ոչ վա­ղուց­վա փոր­ձից հե­տո ռազ­մա­վա­րա­կան ի­րադ­րու­թյու­նը Սի­րիա­յում սկ­սեց սպառ­նա­լից կեր­պով վա­տա­նալ։ Պարզ է, որ բո­լոր շա­հագր­գիռ եր­կր­նե­րը, ա­ռա­ջին հեր­թին` Ի­րանն ու Ռու­սաս­տա­նը, ու­շա­դիր հետևում են ի­րա­դար­ձու­թյուն­նե­րին։ Ի­րա­նը` հենց թե­կուզ այն պատ­ճա­ռով, որ թուր­քե­րի և ա­պա­բե­կիչ­նե­րի դեմ լի­բա­նա­նյան «Հզ­բո­լա­հի» շիա­նե­րի գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րին ո­րո­շա­կիո­րեն մաս­նակ­ցել են նաև ի­րան­ցի ռազ­մա­կան խոր­հր­դա­կան­նե­րը։
Մա­յի­սի 25-ի կող­մե­րը սկ­սե­ցին լու­րեր գալ, որ սի­րիա­ցի­ներն ար­դեն միան­գա­մայն նոր մար­տա­վա­րու­թյուն են կի­րա­ռում։ Սի­րիա­կան ա­վիա­ցիան Իդ­լիբ նա­հան­գում հար­ված է հասց­րել, որն ուղղ­ված է ե­ղել Թուր­քիա­յի օ­ժան­դա­կու­թյու­նը վա­յե­լող, այս­պես կոչ­ված, «սի­րիա­կան զին­ված ընդ­դի­մու­թյան» խմ­բա­վո­րում­նե­րից մե­կի հրա­մա­նա­տա­րի դեմ։ Ա­նօ­դա­չու ինք­նա­թի­ռը հար­ձա­կում է գոր­ծել այն ավ­տո­մե­քե­նա­յի վրա, ո­րում գտն­վում էր թր­քա­մետ «Ա­զա­տագ­րու­թյան ազ­գա­յին ճա­կա­տի» 1-ին բրի­գա­դի հրա­մա­նա­տա­րը (մա­կա­նու­նը` Ա­լի Ահ­մադ)։ Ըստ զին­վո­րա­կան աղ­բյուր­նե­րի` այդ հրա­մա­նա­տա­րը և նրա հետ մե­քե­նա­յում գտն­վող զի­նյալ­նե­րը ոչն­չաց­վել են։ Իդ­լի­բի գո­տում ու­ժի մեջ է հրա­դա­դա­րի ռե­ժի­մը, և այդ ֆո­նին կա­ռա­վա­րա­կան զոր­քե­րը կի­րա­ռում են ա­հա­բեկ­չա­կան և Թուր­քիա­յի օ­ժան­դա­կու­թյու­նը վա­յե­լող «չա­փա­վոր» խմ­բա­վո­րում­նե­րի դաշ­տա­յին հրա­մա­նա­տար­նե­րի կե­տա­յին վե­րաց­ման մար­տա­վա­րու­թյու­նը։ Սի­րիա­կան բա­նա­կը կա­րո­ղա­ցել է երկ­րի հյու­սիս-արևմուտ­քում վե­րա­դարձ­նել այն բո­լոր տա­րածք­նե­րը, ո­րոնք կորց­րել էր «Խու­րաս ադ Դին» և «Թուրք­մենս­տա­նի իս­լա­մա­կան կու­սակ­ցու­թյուն» ա­հա­բեկ­չա­կան խմ­բա­վո­րում­նե­րի խո­շոր հար­ձակ­ման հետևան­քով։ Կա­ռա­վա­րա­կան զոր­քե­րը Հա­մա և Իդ­լիբ նա­հանգ­նե­րի վար­չա­կան սահ­մա­նի Ալ Ղաբ դաշ­տա­վայ­րի շր­ջա­նում ի­րա­կա­նաց­րած հա­կա­հար­ձակ­ման ըն­թաց­քում զի­նյալ­նե­րին դուրս են մղել մա­յի­սի 10-ին նրանց գրա­ված դիր­քե­րից։
Հենց այդ ի­րա­դար­ձու­թյուն­նե­րից հե­տո ռու­սա­կան մա­մու­լում հա­ղոր­դում­ներ հայ­տն­վե­ցին, ո­րոն­ցում այն միտքն էր հն­չեց­վում, թե Թուր­քիա­յի նա­խա­գահ Էր­դո­ղա­նը կր­կին որևէ պայ­մա­նա­վոր­վա­ծու­թյուն չի կա­տա­րում, և ՌԴ-ի ու Թուր­քիա­յի միջև մար­տի 5-ին կնք­ված պայ­մա­նա­գի­րը տա­պալ­ման վտան­գի տակ է։ Հա­ղոր­դում­նե­րի հե­ղի­նակ­ներն ակ­նար­կում էին, որ բա­ցառ­ված չէ Ռու­սաս­տա­նի «միա­նա­լը» սի­րիա­կան բա­նա­կի և աշ­խար­հա­զո­րա­յին­նե­րի գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րին։ Իսկ հե­տո ա­նակն­կալ ե­ղավ, բայց ար­դեն Սի­րիա­յի արևել­քում։ Նախ սի­րիա­ցի քր­դե­րը հան­կարծ հայ­տա­րա­րե­ցին, որ «ձանձ­րա­ցել են» ան­ջատ-ան­ջատ գոր­ծե­լուց և մաս­նատ­ված լի­նե­լուց։ Թե դա ինչ է նշա­նա­կում, դեռ կտես­նենք։ Բայց դա տե­ղի ու­նե­ցավ ինչ­պես Հա­լե­պի և Լա­թա­քիա­յի նա­հանգ­նե­րի (Թուր­քիա­յի և ա­հա­բե­կիչ­նե­րի հար­ձակ­ման փոր­ձը), այն­պես էլ Սի­րիա­յի արևել­քի տա­րօ­րի­նակ ի­րա­դար­ձու­թյուն­նե­րի ֆո­նին։ Երկ­րորդ. մա­յի­սի 27-ին սի­րիա­կան բա­նա­կի ստո­րա­բա­ժա­նումն ա­մե­րի­կյան ու­ղեկ­ցորդ պա­հա­կախմ­բին թույլ չի տվել գնալ հյու­սիս-արևել­քի Հա­սե­քե նա­հան­գի Ալ-Դար­դա­րա գյուղ։ Ըստ տե­ղա­կան աղ­բյուր­նե­րի, մի քա­նի զրա­հա­մե­քե­նա­նե­րից բաղ­կա­ցած շա­րա­սյու­նը, ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րի գլ­խա­վո­րու­թյամբ, մո­տե­ցել է Ալ-Դար­դա­րա­յի սահ­ման­նե­րից դուրս գտն­վող կա­ռա­վա­րա­կան զոր­քե­րի դիր­քե­րին։ Հաս­նե­լով նրանց` ա­մե­րի­կա­ցի զին­վո­րա­կան­ներն ստիպ­ված են ե­ղել հետ շրջ­վե­լու այն բա­նից հե­տո, երբ սի­րիա­ցի զին­վո­րա­կան­նե­րը «կտ­րուկ տո­նով» մեր­ժել են ան­կոչ հյու­րե­րի պա­հան­ջը։ Պա­հա­կախմ­բի կազ­մում էին ա­մե­րի­կա­ցի զին­ծա­ռա­յող­ներ և քր­դա­կան «Սի­րիա­կան ժո­ղովր­դա­վա­րա­կան ու­ժե­րի» (ՍԺՈՒ) մար­տիկ­ներ, ո­րոնք օգտ­վում են տա­րա­ծաշր­ջա­նում ա­մե­րի­կյան զոր­քե­րի օ­ժան­դա­կու­թյու­նից։ Մա­յի­սի 27-ի այդ մի­ջա­դե­պը վեր­ջին 10 օ­րում նման տի­պի երկ­րորդ դեպքն էր։ Ա­մե­րի­կա­ցի զին­ծա­ռա­յող­ներն ի­րենց նկատ­մամբ նման վե­րա­բեր­մուն­քի են հան­դի­պում ոչ միայն Բա­շար Ա­սա­դի զին­վոր­նե­րի, այլև ռու­սա­կան ռազ­մա­կան ոս­տի­կան­նե­րի կող­մից, ո­րոնք պա­րե­կու­թյուն են ա­նում Սի­րիա­յի հյու­սիս-արևել­քում։ Բազ­մա­թիվ դեպ­քեր են հայտ­նի, երբ և՛ ա­ռա­ջին­նե­րը, և՛ երկ­րորդ­նե­րը շր­ջա­փա­կել են ա­մե­րի­կյան պա­հա­կախմ­բե­րի ան­ցու­մը։ Ընդ ո­րում, «ճա­նա­պար­հա­յին պա­տե­րազ­մի» ա­ռան­ձին դր­վագ­նե­րում մի­ջա­դե­պե­րի նա­խա­ձեռ­նող­նե­րը ե­ղել են ԱՄՆ-ի զին­ծա­ռա­յող­նե­րը, ո­րոնք Սի­րիա­յում են գտն­վում Դա­մաս­կո­սի կամ­քին հա­կա­ռակ։
Այս­պի­սով, հույ­նե­րը (առն­վազն հի­մա և բա­նա­վոր) խո­սում են թուր­քե­րի հետ պա­տե­րազ­մին պատ­րաստ լի­նե­լու մա­սին։ Ե­գիպ­տոսն ու Ա­ՄԷ-ն Հու­նաս­տա­նի, Կիպ­րո­սի և Ֆրան­սիա­յի հետ հա­կա­թուր­քա­կան դա­շինք են ձևա­վո­րում։ Այդ կա­պակ­ցու­թյամբ շա­տե­րը, այդ թվում և Հա­յաս­տա­նում, ան­համ­բեր հարց­նում են, թե այդ ին­չու Ռու­սաս­տա­նը և Ի­րա­նը չեն շտա­պում մտ­նել հա­կա­թուր­քա­կան ճամ­բար։ Թուր­քիա­յի դեմ ա­տե­լու­թյու­նը չպետք է խան­գա­րի ա­ռողջ դա­տո­ղու­թյա­նը. Ան­կա­րան կարճ վզա­փո­կով պա­հե­լով և նույ­նիսկ համ­բե­րու­թյամբ հան­դուր­ժե­լով նրա սադ­րանք­նե­րը` ՌԴ-ն և Ի­րա­նը ի­րա­կա­նում կա­ռու­ցում են թուր­քե­րին դի­մա­կա­յե­լու ի­րենց մար­տա­վա­րու­թյու­նը։ Նախ` Սի­րիա­յում և Լի­բիա­յում, հատ­կա­պես` Սի­րիա­յում։ Երկ­րորդ` Մոսկ­վան ու Թեհ­րանն ա­ռանձ­նա­պես նր­բան­կատ չեն Թուր­քիա­յի հետ երկ­կողմ հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րում։ Վերևում մենք ար­դեն գրել ենք, թե ինչ­պես մեղմ, բայց միա­ժա­մա­նակ կոշտ կեր­պով Ի­րա­նի ԱԳ նա­խա­րար Ֆազ­լին Ան­կա­րա­յին «խոր­հուրդ էր տա­լիս» զբաղ­վել փո­խա­դարձ հե­տաք­րք­րու­թյուն ներ­կա­յաց­նող գոր­ծե­րով (Թուր­քիա­յին ի­րա­նա­կան գա­զի մա­տա­կա­րա­րում) և ման­րա­մասն նկա­րագ­րում էր թուր­քե­րին, որ Թեհ­րա­նը խա­փա­նել է Ի­րա­նի ներ­սում քա­ղա­քա­ցիա­կան պա­տե­րազմ սան­ձա­զեր­ծե­լու ԱՄՆ-ի պլան­նե­րը։ Զու­գա­հե­ռա­բար Ի­րա­նի բա­րե­կամ­նե­րը` լի­բա­նա­նյան «Հզ­բո­լա­հի» շիա­նե­րը, թուր­քա­կան զոր­քերն էին ջախ­ջա­խում սի­րիա­կան Հա­լեպ ու Լա­թա­քիա նա­հանգ­նե­րում։ Ին­չո՞վ Ի­րա­նի դի­մա­կա­յու­թյու­նը չէ թուր­քա­կան քա­ղա­քա­կա­նու­թյա­նը։
Ինչ վե­րա­բե­րում է Ռու­սաս­տա­նին, ա­պա այս դեպ­քում ա­մեն ինչ ա­վե­լի բարդ է։ Չէ՞ որ 2016 թ. ա­մառ­վա­նից հե­տո Թուր­քիա­յի նա­խա­գահ Էր­դո­ղա­նը զո­ռով կպ­չում էր ՌԴ նա­խա­գահ Պու­տի­նին` իբր բա­րե­կամ, Ռու­սաս­տա­նը «փր­կիչ» էր ան­վա­նում և այլն։ Բո­լո­րը հի­շում են, թե ին­չու էր Էր­դո­ղանն այդ­քան նվաս­տա­նում, հենց վեր­ջերս էլ (մար­տին) այն­քան նվաս­տա­ցավ, որ արևմտյան ԶԼՄ-նե­րը գրե­ցին, թե Էր­դո­ղա­նը խո­նարհ­վել է «ՊԱԿ-ի գն­դա­պե­տի ա­ռաջ»։ Սա­կայն 2020 թ. մա­յի­սի վեր­ջին Ռու­սաս­տա­նը հաս­կաց­րեց Էր­դո­ղա­նին, որ նրան քիչ «ժա­մա­նակ է մնա­ցել» ար­մա­տա­կան եզ­րա­կա­ցու­թյուն­նե­րի և Մեր­ձա­վոր Արևել­քում քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը փո­խե­լու հա­մար։ Մա­յի­սի 28-ին ՌԴ ԱԳՆ-ում «ան­վա­յել չա­րա­շա­հում­ներ» ան­վա­նե­ցին Թուր­քիա­յի այն մի շարք գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րը, ո­րոնք նվիր­ված էին Ղրի­մի թա­թար­նե­րի 1944 թ. բռ­նի տե­ղա­հան­ման 76-ա­մյա­կին։ «Թուր­քա­կան հա­սա­րա­կա­կան-քա­ղա­քա­կան շր­ջա­նակ­նե­րին, Թուր­քիա­յի տա­րած­քում ապ­րող ժո­ղո­վուրդ­նե­րի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րին, ո­րոնք ազ­գակ­ցա­կան կա­պե­րով կապ­ված են Ռու­սաս­տա­նի հետ, կոչ ենք ա­նում օ­բյեկ­տիվ հա­յացք նե­տե­լու 20-րդ դա­րի պատ­մու­թյան բարդ ի­րա­դար­ձու­թյուն­նե­րին։ Սկզ­բուն­քո­րեն հան­դես ենք գա­լիս հօ­գուտ այն բա­նի, որ տխ­րա­լի տա­րեթ­վե­րը չծա­ռա­յեն այս­րո­պեա­կան քա­ղա­քա­կան շա­հե­րին, այլ օգ­նեն մեր­ձեց­մա­նը պատ­մա­կան ընդ­հա­նուր հի­շո­ղու­թյան ու ճա­կա­տագ­րի հի­ման վրա»,- հայ­տա­րա­րել է ՌԴ ԱԳՆ-ն։ Ընդ­գծ­վել է, որ Ղրի­մի հան­դեպ ստա­լի­նյան բռ­նաճն­շում­նե­րի և ՌԴ ներ­կա­յիս քա­ղա­քա­կա­նու­թյան միջև թուր­քա­կան մի շարք պաշ­տո­նա­տար ան­ձանց կող­մից զու­գա­հեռ­ներ տա­նե­լու փոր­ձե­րը վր­դո­վե­ցու­ցիչ են և չեն նպաս­տում ՌԴ-ի և Թուր­քիա­յի միջև բազ­մապ­լան գոր­ծըն­կե­րա­յին հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի հե­տա­գա զար­գաց­մա­նը։
Հենց հա­ջորդ օ­րը` մա­յի­սի 29-ին, Պու­տի­նը ՊՆ-ին և ԱԳՆ-ին հանձ­նա­րա­րեց Սի­րիա­յի հետ բա­նակ­ցել լրա­ցու­ցիչ ան­շարժ գույք և սի­րիա­կան ա­ռափ­նյա­կում ջրա­տա­րածք տա­լու մա­սին։ Սի­րիա­յում ՌԴ-ն ու­նի եր­կու բա­զա. Լա­թա­քիա­յի շր­ջա­նում` «Հմեյ­միմ» ա­վիա­բա­զան և Տար­տու­սում` ծո­վա­յին։ Վեր­ջինս ձևա­կա­նո­րեն կոչ­վում է ՌԾՆ-ի հե­նա­կետ, բայց վեր­ջին 5 տա­րում նրա գոր­ծա­ռույթ­ներն զգա­լիո­րեն ընդ­լայն­վել են։ Ան­ցյալ տար­վա աշ­նա­նը Տար­տու­սում սկ­սեց գոր­ծել նա­վա­նո­րոգ­ման նոր ար­հես­տա­նո­ցը, ո­րի աշ­խա­տան­քը թույլ է տա­լիս էա­կա­նո­րեն կր­ճա­տել հիմ­նա­կան բա­զա­նե­րից հե­ռու գտն­վող ռու­սա­կան նա­վե­րի նո­րո­գու­մը։ «Վա­ղուց են խո­սում «Հմեյ­միմ» բա­զա­յի ընդ­լայն­ման մա­սին։ Դա հար­կա­վոր է և՛ բա­զա­յի անվ­տան­գու­թյու­նը բարձ­րաց­նե­լու հա­մար, ո­րով­հետև այն եր­բեմն գն­դա­կոծ­վում է, և՛ ռազ­մա­կան ու քա­ղա­քա­ցիա­կան օ­դա­նա­վա­կա­յա­նի են­թա­կա­ռուց­վածքն ընդ­լայ­նե­լու հա­մար,- ա­սել է մի­ջազ­գա­յին գոր­ծե­րով ռու­սա­կան խոր­հր­դի փոր­ձա­գետ Ի­լյա Կրամ­նի­կը` հի­շեց­նե­լով, որ ա­վիա­բա­զան հա­րա­կից է Լա­թա­քիա­յի օ­դա­նա­վա­կա­յա­նին և օգ­տա­գոր­ծում է նրա են­թա­կա­ռուց­ված­քը։- Տար­տու­սի ընդ­լայ­նումն ա­վե­լի էա­կան նա­խա­գիծ է մասշ­տաբ­նե­րի տե­սա­կե­տից. հե­ռան­կա­րում այն­տեղ պետք է ստեղծ­վի լիար­ժեք ռազ­մա­ծո­վա­յին բա­զա, ո­րը թույլ կտա ցան­կա­ցած նա­վե­րի, ընդ­հուպ ա­վիակ­րի, մուտք և սպա­սար­կում։ Ներ­կա­յիս սահ­ման­նե­րում այդ խն­դի­րը չի լուծ­վում, այն­պես որ, լրա­ցու­ցիչ տա­րածք­ներ տա­լու թե­մա­յով բա­նակ­ցու­թյուն­ներն ան­խու­սա­փե­լի են»։
Բա­ցի դրա­նից, Ռու­սաս­տանն ար­դեն վե­րահս­կում և վե­րա­սար­քա­վո­րում է հայ-քր­դա­կան խա­ռը բնակ­չու­թյամբ Կա­միշ­լի քա­ղա­քի ռազ­մա­կան օ­դա­նա­վա­կա­յա­նը։ Մեր կար­ծի­քով, այդ ա­մե­նը վկա­յում է, որ թուր­քա­կան սադ­րանք­նե­րին ռու­սա­կան պա­տաս­խանն Ան­կա­րա­յի հա­մար կլի­նի անս­պա­սե­լի և բա­վա­կան ցա­վա­գին։ Եվ ե­թե Մոսկ­վան ու Թեհ­րանն ինչ-որ ձևով հա­մա­տե­ղեն ի­րենց «պա­տաս­խան­նե­րը» Թուր­քիա­յին, ա­պա աշ­խար­հը կա­րող է տես­նել այ­սօր­վա «Օս­մա­նյան կայս­րու­թյան» շու­տա­փույթ մայ­րա­մու­տը։
Սերգեյ ՇԱՔԱՐՅԱՆՑ
Դիտվել է՝ 13320

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ

ԲեռնելԲեռնել

Ասում են...

. .

Տարածաշրջանային

Համագործակցության նոր հնարավորություններ Կենտրոնական Ասիայի և Հարավային Կովկասի երկրների միջև

Համագործակցության նոր հնարավորություններ Կենտրոնական Ասիայի և Հարավային Կովկասի երկրների միջև

Բաքվում COP29 կլիմայական գագաթնաժողովի շրջանակում Ղազախստանը, Ուզբեկստանը և Ադրբեջանը համաձայնություն ձեռք բերեցին Եվրոպա մաքուր էներգիայի (the Green Road) արտադրության և փոխանցման միասնական համակարգ ստեղծելու շուրջ։ Այս ծրագիրը համագործակցության նոր հնարավորություններ է բացում Կենտրոնական Ասիայի և Հարավային Կովկասի երկրների միջև, հատկապես էներգետիկ համակարգերի ինտեգրման և եվրոպական շուկա կանաչ էներգիա մատակարարելու հուսալի ուղիների ստեղծման առումով:

Սոցցանցային գրառումներ

Ամեն ինչ շատ լավ է, բացի՝ բողոքավոր քաղաքացիներից
Ամեն ինչ շատ լավ է, բացի՝ բողոքավոր քաղաքացիներից

Բաժնի բոլոր նորությունները »

«Իրատես» թերթի արխիվից

Ինչո՞ւ ենք մենք հայրենիքը վիրտուալ սիրում
Ինչո՞ւ ենք մենք հայրենիքը վիրտուալ սիրում

Բաժնի բոլոր նորությունները »

Ծաղրանկարչի կսմիթ

Սե­փա­կա­նաշ­նորհ­ված պետ­բ­յու­ջե
Սե­փա­կա­նաշ­նորհ­ված պետ­բ­յու­ջե
2024 © Irates.am
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Մեջբերումներ անելիս ակտիվ հղումը Irates.am-ին պարտադիր է: Կայքի հոդվածների մասնակի կամ ամբողջական հեռուստառադիոընթերցումն առանց Irates.am-ին հղման արգելվում է: Կայքում արտահայտված կարծիքները պարտադիր չէ, որ համընկնեն կայքի խմբագրության տեսակետին: Գովազդների բովանդակության համար կայքը պատասխանատվություն չի կրում: Էլեկտրոնային հասցե՝ info@irates.am
ԲաժանորդագրվելԳործընկերներՀետադարձ կապ
.