«Ա­ռա­ջին իսկ օ­րից պար­տու­թ­յուն կրե­լով՝ Փա­շի­ն­յանն ու նրա թի­մը, Ար­ցա­խի նա­խա­գա­հը բա­ցա­հայտ խա­բել են հա­սա­րա­կու­թ­յա­նը»

Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի հայ­տա­րա­րած «ցա­վոտ փոխ­զի­ջու­մը» փաս­տո­րեն կա­պի­տու­լյա­ցիան է, Ար­ցա­խի հանձ­նու­մը։ Հի­մա ան­դառ­նա­լի կո­րուստ է հասց­ված հայ­րե­նի­քին, բայց Փա­շի­նյա­նը դեռ իր ա­ռա­քե­լու­թյունն ա­վարտ­ված չի հա­մա­րում, հայ­րե­նազ­րկ­ված ժո­ղովր­դին կոչ է ա­նում հա­վաք­վել զր­կո­ղի շուր­ջը։ Ի­րա­վի­ճա­կի շուրջ զրու­ցել ենք քա­ղա­քա­գետ ԳԱ­ԳԻԿ ՀԱՄ­ԲԱ­ՐՅԱ­ՆԻ հետ, ո­րը անց­նող 2,5 տար­վա ըն­թաց­քում մշ­տա­պես նշում էր, որ Փա­շի­նյանն իր կա­ռա­վար­մամբ եր­կի­րը տա­նում է կոր­ծան­ման։

-Փա­շի­նյա­նի ստո­րագ­րած հա­մա­ձայ­նագ­րով ի՞նչ վտանգ­նե­րի ա­ռաջ ենք կանգ­նած։
-Դա ա­ղե­տա­լի հետևանք­ներ կբե­րի և Ար­ցա­խին, և Հա­յաս­տա­նին։ 10 հա­զար քմ տա­րածք են զի­ջում, ո­րը 30 տար­վա ըն­թաց­քում ներկ­վել է հայ զին­վո­րի ա­րյու­նով ու սա կեղծ գա­ղա­փար­նե­րի ան­վան տակ։ Եվ Նի­կոլն ա­ռանց ա­մո­թի սրա հա­մար բո­լո­րին է մե­ղադ­րում։ Որ­քան հաս­կա­նում եմ, Փա­շի­նյա­նի և Ա­րա­յիկ Հա­րու­թյու­նյա­նի տեքս­տեր գրո­ղը նույն մարդն է, ըստ նրանց, այս խայ­տա­ռակ ի­րա­վի­ճա­կի հա­մար բո­լորն են մե­ղա­վոր։ Փոր­ձում են մեզ, ինձ, ՀՀ շար­քա­յին քա­ղա­քա­ցուն մե­ղադ­րել, բայց եր­բեք չլ­սե­ցինք, որ հենց ի­րենք ի­րենց մե­ղադ­րեն։ 44 օր պա­տե­րազմ մղե­լով, ա­ռա­ջին իսկ օ­րից պար­տու­թյուն կրե­լով, Փա­շի­նյանն ու նրա թի­մը, Ար­ցա­խի նա­խա­գա­հը բա­ցա­հայտ խա­բել են հա­սա­րա­կու­թյա­նը։ Սեպ­տեմ­բե­րի 27-ից սկ­սած հա­սա­րա­կու­թյանն օ­բյեկ­տիվ տե­ղե­կու­թյուն­ներ չեն տվել, չեն ա­սել, որ խն­դիր­ներ ու­նենք Մա­տա­ղի­սի, Թա­լի­շի, Ջեբ­րա­յի­լի, Ֆի­զու­լու հատ­վա­ծում, Ռու­սաս­տա­նը կամ այլ միջ­նորդ այս­պի­սի ա­ռա­ջար­կով է հան­դես ե­կել, զորքն այս­պի­սի խն­դիր ու­նի, իսկ ստա­խոս­ներ Շու­շան Ստե­փա­նյանն ու Արծ­րուն Հով­հան­նի­սյա­նը կեղծ լու­րե­րով սնու­ցե­ցին ողջ հա­սա­րա­կու­թյա­նը։ Ա­րա­յիկ Հա­րու­թյու­նյա­նը, Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը հայ­տա­րա­րում էին, թե զորք ու զին­վոր չու­նեինք, բայց նա­խօ­րեին Փա­շի­նյանն ա­սաց, թե Ար­ցա­խում 25 հա­զար զին­վոր ենք ու­նե­ցել, ո­րոնք, չգի­տես ին­չու, պի­տի ընկ­նեին շր­ջա­փակ­ման մեջ։ Նրանց ին­չու ռազ­մա­ճա­կատ չէին ու­ղար­կում, որ պի­տի շր­ջա­փակ­ման մեջ ընկ­նեին։ Ե­թե զին­վոր չու­նեինք, ին­չու պե­տա­կան մա­կար­դա­կով զո­րա­հա­վաք չկազ­մա­կերպ­վեց։ Այս ազ­գա­դա­վու­թյան տակ կեղ­ծիք և սուտ է դր­ված։ 44 օր հա­սա­րա­կու­թյա­նը խա­բե­լով, «հաղ­թե­լու ենք» կարգախոսով ֆեյս­բու­քյան հաղ­թա­նակ տա­նե­լով, մեզ տա­րան ի­րա­կան կոր­ծան­ման և պար­տու­թյան։
-Ե­թե դի­տար­կենք այդ փաս­տա­թուղ­թը, տա­րածք­նե­րի վե­րա­դար­ձի մա­սին կե­տե­րից բա­ցի ի՞նչ կա­ռանձ­նաց­նեիք։
-Մեղ­րիի մի­ջանց­քի առն­չու­թյամբ Փա­շի­նյա­նը կեղ­ծում է, դրա­նով ոչ միայն Ադր­բե­ջա­նը կապ­վե­լու է Նա­խիջևա­նի հետ, այլև դա Ադր­բե­ջա­նի և Թուր­քիա­յի միջև կա­պի հաս­տա­տում է նշա­նա­կում։ Նի­կո­լը մտա­ծում է, որ հա­սա­րա­կու­թյան մեծ մասն անգ­րա­գետ է, քար­տեզ չգի­տի։ Նա մո­ռա­նում է, որ Ադր­բե­ջա­նը Թուր­քիա­յի հետ ու­նի սահ­ման Նա­խիջևա­նում, ո­րի վրա կա­ռուց­ված է մեծ, ժա­մա­նա­կա­կից կա­մուրջ։ Փա­շի­նյա­նը կեղ­ծում է նաև, թե այդ մի­ջանց­քի շնոր­հիվ եր­կա­թու­ղով ելք ենք ստա­նում դե­պի Ի­րան։ Հե­տաքր­քիր է, որ այդ մա­սին ո­չինչ գր­ված չկա ազ­գա­դավ փաս­տաթղ­թում։ Ին­չու՞ է նման կեղ­ծիք­նե­րով հա­սա­րա­կու­թյա­նը կե­րակ­րում։ 2,5 տա­րի ա­սում է, թե բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րը սե­փա­կան կե­տից է սկ­սում։ Ա­վե­լին, մա­յի­սի 5-ին ե­լույթ ու­նե­նա­լով ԱԺ-ում, ցի­նի­կա­բար, մե­ծամ­տո­րեն, ի­րեն բնո­րոշ գեղ­ցի լկ­տիու­թյամբ հայ­տա­րա­րեց, թե ինչ պետք է, այն էլ բա­նակ­ցում է, ար­դյուն­քում ու­նե­ցանք այս ազ­գա­դա­վու­թյու­նը։ Հայ ժո­ղո­վուր­դը 100 տա­րի պար­տու­թյուն չէր կրել, Նի­կո­լը Հա­յաս­տա­նը տա­րավ պար­տու­թյան ու հի­մա, ամ­բո­խա­վա­րու­թյա­նը լավ տի­րա­պե­տե­լով, այս ա­մե­նը փոր­ձում է ներ­կա­յաց­նել որ­պես հաղ­թա­թուղթ։ Ե­րեկ­վա ե­լույ­թում ա­սում էր, որ պի­տի 5 շր­ջան հանձ­նեինք, նե­րա­ռյալ Շու­շին։ Ա­մոթ է, այս­քան ստա­խոս։ Մինչ այ­սօր քն­նարկ­ված ոչ մի ծրագ­րում, ո­րոնք ըն­դա­մե­նը բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րում քն­նարկ­վող աշ­խա­տան­քա­յին թղ­թեր են ե­ղել, ոչ թե փաս­տա­թուղթ, Շու­շիի մա­սին բան չի ե­ղել։ Ի դեպ, Տեր-Պետ­րո­սյա­նից սկ­սած Հա­յաս­տա­նի ոչ մի նա­խա­գահ ար­ցա­խյան բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րի հա­մար որևէ փաս­տա­թուղթ բեռ չի դարձ­րել, ոչ մի բան չի ստո­րագր­վել այդ ըն­թաց­քում։ Փա­շի­նյա­նը, իր տգետ հա­լով, փոր­ձում է հա­սա­րա­կու­թյա­նը մո­լո­րեց­նել, թե ինչ-որ բան է ժա­ռան­գել, ինչ-որ կա­զա­նյան փաս­տա­թուղթ։ Դա փաս­տա­թուղթ չէր, ըն­դա­մենն ա­ռա­ջարկ­նե­րի փա­թեթ էր, ո­րը չի ըն­դուն­վել հենց Ադր­բե­ջա­նի կող­մից։ Կա­զա­նից հե­տո այլ ա­ռա­ջարկ­նե­րի փա­թեթ է ե­ղել, զո­րօ­րի­նակ Մադ­րի­դյա­նը, որ­տեղ ոչ մի խոսք չկա Ար­ցա­խը հանձ­նե­լու վե­րա­բե­րյալ, իսկ հի­մա մենք, ըստ էու­թյան, Ար­ցախն ենք հանձ­նում։ Փա­շի­նյա­նին հարց­նում եմ՝ որ­տե՞ղ է Մար­տա­կեր­տի շր­ջա­նի հյու­սիս-արևե­լյան մա­սը, որ­տե՞ղ է Մար­տու­նու շր­ջա­նի հա­րավ-արևե­լյան մա­սը, որ­տե՞ղ ողջ Հադ­րու­թի շր­ջա­նը, Շու­շին։ Հի­մա էլ իբր «ձեռք­բե­րում» նշում է Լա­չի­նի մի­ջանց­քը, այդ մի­ջանցքն ա­ռանց այդ էլ մերն էր, ի՞նչ լա­վու­թյան մա­սին է խո­սում։ ՀՀ-ի և Ար­ցա­խի դեմ տե­ղի է ու­նե­ցել ազ­գա­դավ ա­հա­բեկ­չու­թյուն, սա ծրա­գիր էր, որն ի­րա­գործ­վեց Հա­յաս­տա­նի թշ­նա­մի­նե­րի ձեռ­քով։
-Ծրա­գիր ա­սե­լով ի՞նչ նկա­տի ու­նեք, այ­սինքն մինչ պա­տե­րա՞զմն էլ պարզ էր, որ նման փաս­տա­թուղթ պի­տի ստո­րագր­վի։
-Ա­յո, Նի­կո­լը հա­տուկ է բեր­վել իշ­խա­նու­թյան, որ այս ծրա­գի­րը կյան­քի կո­չի։ Ընդ ո­րում, այս ծրա­գի­րը գոր­ծո­ղու­թյան մեջ դրեց այն ժա­մա­նակ, երբ իր որ­դին ծա­ռա­յու­թյունն ա­վար­տեց։ Այդ 2 տա­րին էլ ին­քը հա­սա­րա­կու­թյա­նը խա­բեց, կեղ­ծեց ա­մեն ինչ։ Փա­շի­նյա­նին մի քա­նի պարզ հարց պի­տի տր­վի՝ 44 օր ին­չու՞ էիր խա­բում հայ հան­րու­թյա­նը, քա­ղա­քա­կան ու­ժե­րին, այդ թվում՝ ընդ­դի­մա­դիր­նե­րին։ Վեր­ջին պա­հին միանձ­նյա ո­րո­շում­ներ է ըն­դու­նում և նույ­նիսկ այդ մա­սին ՀՀ նա­խա­գա­հին տե­ղյակ չի պա­հում։ Բա­ցի այս ա­մե­նից, նա ՀՀ-ին ահ­ռե­լի ծախ­սե­րի տակ է գցել։
-Ի՞նչ նկա­տի ու­նեք։
-Մեծ թվով քանդ­ված են­թա­կա­ռուց­վածք­ներ, Ար­ցա­խի և Հա­յաս­տա­նի ոչն­չաց­ված տն­տե­սու­թյուն, ոչ պաշ­տո­նա­կան տվյալ­նե­րով՝ 4-5 հա­զար զո­հե­րի ըն­տա­նիք­նե­րի փոխ­հա­տու­ցում, շուրջ 8 հա­զար վի­րա­վոր­նե­րի սո­ցիա­լա­կան ա­պա­հո­վու­թյուն։ Ո՞վ է այս ա­մե­նի տա­կից դուրս գա­լու, Փա­շի­նյանն ու իր ա­պի­կար իշ­խա­նու­թյու­՞նը, որ 2,5 տա­րի մո­լո­րեց­րե­ցին հան­րու­թյա­նը և եր­կի­րը հասց­րին ա­ղե­տա­լի վի­ճա­կի։
-Ար­ցախն ան­դա­մա­հա­տե­լով և զի­ջե­լով Հա­յաս­տա­նի հա­մար խիստ կեն­սա­կան նշա­նա­կու­թյուն ու­նե­ցող տա­րածք­ներ, փաս­տո­րեն մեծ սպառ­նա­լի­քի տակ ենք դնում նաև Հա­յաս­տա­նի անվ­տան­գու­թյու­նը։ Այս ա­ռու­մով ին­չի՞ ա­ռաջ ենք կանգ­նած։
-Ոչ Ադր­բե­ջա­նը, ոչ Թուր­քիան այդ­քան միա­միտ չեն, որ բա­ցա­հայտ հար­վա­ծեն Հա­յաս­տա­նին։ Նրանք Հա­յաս­տանն օ­կու­պաց­նում են, Նի­կո­լի նման ազ­գա­դա­վին պար­տադ­րե­լով մի­ջան­ցք­ներ տրա­մադ­րել։ Ի՞նչ ենք մենք ստա­ցել այդ մի­ջանց­քի դի­մաց։ Կեղծ թե­զը, թե դրա­նով դե­պի Ի­րան ելք ենք ստա­ցել, սուտ է։ Փա­շի­նյա­նը թող դա գրա­վոր ձևա­կերպ­ված ցույց տա։ Նա դա չի կա­րող պար­տադ­րել Ադր­բե­ջա­նի բռ­նա­պե­տին, մինչ­դեռ Ա­լիևն է նրան պար­տադ­րել մի­ջանցք տալ, ո­րը փաս­տաթղ­թում կա։ Ադր­բե­ջա­նը երբևի­ցե Հա­յաս­տա­նին թույլ չի տա Ի­րա­նի հետ այդ ճա­նա­պարհն ու­նե­նալ։
-Այս փաս­տաթղ­թում գո­նե ո­րո­շա­կի փո­փո­խու­թյուն­ներ ա­նե­լու և Ար­ցա­խը փր­կե­լու հրա­մա­յա­կա­նով այ­սօր ընդ­դի­մա­դիր ու­ժե­րը փո­ղոց են դուրս ե­կել։ Ձեր կար­ծի­քով հնա­րա­վո՞ր է ա­ռա­ջի­կա օ­րե­րին ինչ-որ բան փո­խել։
-Այս 3 օ­րե­րին, ա­յո, հնա­րա­վոր է ինչ-որ բան փո­խել, ե­թե վար­չա­պե­տը հրա­ժա­րա­կան տա և վար­չա­պետ ըն­տր­վի ան­գամ ՔՊ-ի կազ­մից, ո­րը կհ­րա­ժար­վի այդ ստո­րագ­րու­թյու­նից։ Հա­մոզ­ված եմ, որ Նի­կո­լի թի­մա­կից­ներն էլ շատ լավ գի­տեն, որ հնա­րա­վոր է ինչ-որ բան փո­խել։
-ՈՒ­րեմն ո՞րն է բա­ցատ­րու­թյու­նը, որ խոր­հր­դա­րան չեն գա­լիս ու չեն փոր­ձում ի­րա­վի­ճակ շտ­կել։
-Ո­րով­հետև այդ­պես պար­տադ­րում է Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը։ Նրան հենց այդ­պի­սի պատ­գա­մա­վոր­ներ էին պետք, ո­րոնք հան­րու­թյա­նը հայտ­նի չեն և ողջ բա­րե­կե­ցու­թյամբ պար­տա­կան են Նի­կո­լին։ Դրա հա­մար նա այս օ­րը ինչ­պես ու­զում է, այդ­պես էլ նրանց հետ վար­վում է։ Հի­մա էլ նրանց պար­տադ­րում է չգ­նալ խոր­հր­դա­րան ու որևէ քայլ չա­նել։
-Կա նաև անձ­նա­կան պա­տաս­խա­նատ­վու­թյուն, այդ պատ­գա­մա­վոր­նե­րը չե՞ն հաս­կա­նում, որ վաղն այս երկ­րում չեն կա­րո­ղա­նա­լու հան­գիստ քայ­լել, չեն կա­րո­ղա­նա­լու մար­սել՝ ի­րենց ղե­կա­վա­րի հետ կի­սե­լով այդ փաս­տաթղ­թի պա­տաս­խա­նատ­վու­թյու­նը։
-Ոչ, չեն հաս­կա­նում։ Նրանք գոր­ծում են Նի­կո­լի բա­ցա­հայտ տե­ռո­րի ներ­քո, պե՞տք է Ծա­ռու­կյա­նին ան­ձեռ­նամ­խե­լիու­թյու­նից զր­կեն, կա­լա­նա­վո­րեն, կա­նեն դա, ինչ­պես նմա­նա­տիպ բազ­մա­թիվ այլ գոր­ծեր։ Կմտ­նեն նաև այս ստո­րագ­րու­թյան պա­տաս­խա­նատ­վու­թյան տակ։ Պի­տի ըն­դու­նե՞ն Լան­զա­րո­տի կոն­վեն­ցիան, կըն­դու­նեն՝ ի­մա­նա­լով հա­սա­րա­կու­թյան բա­ցա­սա­կան վե­րա­բեր­մուն­քը։
-Այ­սօր գրե­թե բո­լոր ընդ­դի­մա­դիր­նե­րին ԱԱԾ-ն բեր­ման է են­թար­կել, չնա­յած հա­սա­րա­կու­թյունն ա­նե­րեր է, ու վայր­կյան ա­ռաջ պա­հան­ջում է Փա­շի­նյա­նի հրա­ժա­րա­կա­նը, կս­տաց­վի՞, այ­նուա­մե­նայ­նիվ, ի­րա­վի­ճակ փո­խել։
-Կար­ծում եմ՝ Փա­շի­նյա­նը պատ­վեր է կա­տա­րում, և այն մինչև վերջ կի­րա­կա­նաց­նի։ Հաշ­վի առ­նե­լով հա­սա­րա­կու­թյան քա­ղա­քա­կան անգ­րա­գի­տու­թյու­նը, Փա­շի­նյա­նի՝ անգ­րա­գետ մաս­սա­յին մա­նի­պու­լաց­նե­լու կա­րո­ղու­թյու­նը, չի բա­ցա­ռում, որ Նի­կո­լը այս ի­րա­վի­ճա­կից հան­գիստ դուրս գա։ Օ­րի­նակ, Շու­շին հանձ­նե­լու հա­մար կմե­ղադ­րի Գա­գիկ Ծա­ռու­կյա­նին ու դրան կա­րող են հա­վա­տալ։ Նույն հա­ջո­ղու­թյամբ կա­րող է ինձ էլ մե­ղա­վոր կար­գել, ա­սել՝ Գա­գիկ Համ­բա­րյա­նը ջո­կատ չկազ­մեց, չե­կավ Շու­շի, դրա հա­մար այն կորց­րինք։ Հաս­կա­նու՞մ եք՝ այս մար­դու ցի­նի­կու­թյունն ու պար­զու­նա­կու­թյունն ուր են հա­սել։ Պե­տու­թյու­նը բա­նակ չու­նի, Գա­գիկ Ծա­ռու­կյա­նը կամ ինչ-որ մե­կը պի­տի ջո­կատ կազ­մի, որ փր­կի Շու­շին։ Սա այն դեպ­քում, որ Ադր­բե­ջա­նը մեր դեմ կի­րա­ռում է գեր­ժա­մա­նա­կա­կից տեխ­նի­կա, իսկ մենք դեռ մտա­ծում ենք ֆի­դա­յա­կան ջո­կատ­նե­րով կռ­վե­լու մա­սին։
-Հի­մա ներ­քա­ղա­քա­կան ի­րա­վի­ճա­կը ծայ­րաս­տի­ճան լար­ված է, սա կա­րո՞ղ է քա­ղա­քա­ցիա­կան բա­խում­նե­րի հան­գեց­նել։
-Քա­ղա­քա­ցիա­կան բա­խումն ամ­բող­ջու­թյամբ ձեռն­տու է Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նին, իր թի­մին, որ­պես­զի իշ­խա­նու­թյու­նը պահ­պա­նեն, որ­պես­զի շա­րու­նա­կի իր ազ­գա­դավ ծրա­գի­րը։ Բո­լոր նախ­կին իշ­խա­նու­թյան ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րը, քա­ղա­քա­կան ու­ժերն այ­սօր գոր­ծում են ի նպաստ հայ­րե­նի­քի, ի բա­րօ­րու­թյուն ՀՀ-ի։ Այս պա­հին հա­մա­ձայն ենք, որ վար­չա­պետ դառ­նա ՔՊ-ից որևէ մե­կը, բայց նա պի­տի պար­տա­վոր­վի, որ հրա­ժար­վում է Նի­կո­լի ստո­րագ­րու­թյու­նից։ Ոչ մե­կը իշ­խա­նա­փո­խու­թյան հարց չի դնում, բա­նակ­ցո­ղի փո­փո­խու­թյան խն­դիրն է դր­ված։

Զրույ­ցը՝
Ռու­զան ԽԱ­ՉԱՏ­ՐՅԱ­ՆԻ

Հեղինակի նյութեր

• Ժողովրդի վրա կրակելու հրահանգն արդեն ուժի մեջ է
• Անդրանիկ Քոչարյանի ինքնախոստովանությունը
• «Նիկոլն ու իր ընտանիքը Հայաստանում ապրելու իրավունք չունեն»
• Զուր մի ջանացեք
• Չեն կարողանում ԿԳՍՄ փոխնախարար գտնել
• Հանուն Ռուսաստանի հետ միութենական միավորման նոր շարժում հիմնադրվեց
• Այս իշխանությունն իր ստվերից էլ է վախենում
• Փաշինյանի դեմ պայքարելու համար գոնե մի փոքր Նիկոլ պիտի լինել
• Մեզ պե՞տք է ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը, թե՞ ոչ
• «Հայաստանի Նավալնին Նիկոլ Փաշինյանն է, որը եկավ իշխանության ու քանդեց մեր երկիրը»
• Տիգրան Ուրիխանյանը Հայաստանի փրկությունը տեսնում է ՌԴ-ի հետ նոր միութենական միավորման ձևավորման մեջ
• Հայաստանի ողջ հպարտությունն ու թշվառությունն ամփոփված մեկ օրում
• Սերմացու գողացող մկների և թուխս գողացող աղվեսների ժամանակը
• Ինչու էր Փաշինյանը վեց ամիս աղերսում
• Փաշինյանն էլ է զարմացած
• Ընդդիմության հարցերով թիվ մեկ «փորձագետը»
• Նիկոլ Փաշինյանին ոչ թե ողջերն են պատժելու, հալածելու, այլ անմահացածները
• «Գոմի» հարցի լուծումը կենսական անհրաժեշտություն է
• Առանց փամփուշտների ու ԱԹՍ-ների Ադրբեջանն այսօր շռնդալից հաղթանակներ է տանում Հայաստանի դեմ
• Խորհրդարանական ընդդիմությունը լեգիտիմացրեց Փաշինյանի պաշտոնավարումը

Մեկնաբանություններ