«ԿԱՆ ՊԱՏԱՍԽԱՆԱՏՈՒ ԹԻՄԸ ԵՎ ՊԱՏԱՍԽԱՆԱՏՈՒ ԱՆՁԸ, ՈՎՔԵՐ ՀԵՏԱԳԱ ԱՐԴՅՈՒՆՔՆԵՐԻ ԵՐԱՇԽԱՎՈՐՆ ԵՆ»

«Իրավունքը de facto»-ի հարցերին պատասխանում է ՀՀԿ ԱԺ խմբակցության ղեկավար ԳԱԼՈՒՍՏ ՍԱՀԱԿՅԱՆԸ
«ՈՉ ԹԵ ԱՆՁՍ Է ԼՐԱԳՐՈՂՆԵՐԻՆ ՀԵՏԱՔՐՔՐՈՒՄ, ԱՅԼ ԻՄ ԱՆՄԻՋԱԿԱՆ ՓՈԽՀԱՐԱԲԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ԿՅԱՆՔԻ ՀԵՏ»
-Պարոն Սահակյան, ի՞նչ սպասելիքներ ունեք 2010-ից:
-Շատ դժվար հարց է, որովհետև տարիներ շարունակ անձնականն ու քաղաքականը միասնական են հանդես գալիս: Ինչ վերաբերում է անձնական սպասումներին, ապա դրանք, բնականաբար, կապված են ընտանիքիս, զավակներիս, թոռներիս հետ, փորձում ենք ավելի առողջ սերունդ դաստիարակել, ու կարծես թե հաջողվում է:
-Գալուստ Գրիգորիչ, իսկ ինչո՞վ եք բացատրում հանգամանքը, որ Դուք մամուլի ուշադրության կենտրոնում շատ եք հայտնվում:
-Եթե իմ դիրքերն զբաղեցնող մեկ ուրիշը լիներ, դարձյալ մամուլի ուշադրության կենտրոնում կլիներ. ոչ թե անձս է լրագրողներին հետաքրքրում, այլ իմ անմիջական փոխհարաբերությունները քաղաքական կյանքի հետ, ինչը հենց այդպես էլ պետք է լիներ:
-Չե՞ք նեղանում նրանցից:
-Անձնական վիրավորանքներից, իրոք, պիտի նեղանամ ու պատասխանեմ, բայց կողմնակից եմ, որ երևույթները քննադատվեն, այդ քննադատությունը կարող է և վերաբերել իմ մեկնաբանություններին: Դա բնական է, և կոռեկտության սահմանները չանցնող քննադատությունն ու վերլուծականներն ապահովում են թե՛ քաղաքական գործչի, թե՛ երկրի զարգացման դինամիկան:
-Բայց վերջերս, կարծես, Ձեզ ոչ հատուկ` «արմատական» դրսևորում ունեցաք:
-Հարցը վերաբերում էր անձնական վիրավորանքներին, իսկ անձնական վիրավորանքները միանգամից և անմիջապես պետք է հակադարձել:
-Դեռ չե՞ք բարիշել այդ թերթի հետ:
-Ես այդ թերթում թշնամիներ որոնող աչք չեմ, պարզապես մամուլի մշակույթը պետք է ավելի բարձր լինի: Մամուլն այսօր, չգիտես ինչու, ոչ թե հրապարակախոսական, վերլուծական նյութերով է ողողված, այլ նրանով, թե ով ու ինչքան արագ կանարգի մյուսին, մյուսն էլ ինչքան արագ կփոխադարձի:
-Բոլոր դեպքերում, պարոն Սահակյան, մամուլն իր ամբողջության մեջ այս իրականության, այս երկրի, առկա իրողությունների արտացոլանքն է:
-Այ, հենց խնդիրն էլ այն է, որ մամուլը, որպես օբյեկտիվ արձագանք, որպես մշակույթ, ոչ թե օբյեկտիվ արձագանքի հետևից է գնում, այլ ավելի հեշտ տարբերակ է նախընտրում` խոսեցնել տարբեր գործիչների և սեփական մեկնաբանությունները խառնել նրա խոսքին, երբ մամուլն առավել լայն դիապազոն պետք է ունենար: Իսկ ամենավտանգավորն այս ամենում այն է, որ մեզանում նույնիսկ լուրերը լրագրողական մեկնաբանությամբ են զետեղվում:
-Իսկ ի՞նչ վատ բան կա դրանում:
-Դա արդեն հարցի մյուս կողմն է: Ի դեպ, ասեմ, որ այս հարցը նույնպես չի ճշգրտված. այն է` ընթերցողին հրամցված նյութը հետաքննակա՞ն ուղղվածության է, վելուծակա՞ն է, թե՞ պարզապես ինֆորմացիա է։ Շա՜տ դժվար է տարբերակելը:
-Դա, կարծեմ, խոսքի ազատության և լրագրողի ընտրության իրավունքն է, ու այդտեղ նույնպես հեչ վատ բան չկա, մանավանդ որ միքսը շատ ավելի հետաքրքիր է դարձնում նյութը:
-Չէ, վատն այդտեղ այն է, որ հրամցված տեղեկությանը նայում ես ոչ թե իրականության աչքերով, այլ ինչպես ներկայացվում է քեզ:
-Դե, դրա համար էլ կան բազում-բազմաթիվ, զանազան-զարմանազան լրատվամիջոցներ, որ Դուք էլ, որպես ընթերցող, հեռուստադիտող կամ պարզապես սպառող, Ձեր ընտրությունը կատարեք: ՈՒ, կարծես, այս դեպքում ևս ամեն ինչ նորմալ է: Բոլոր դեպքերում, լրագրության «ինկվիզիցիայի» հարցի քննարկումը թողնենք առավել լուսապայծառ օրերի։
-Թերևս։
«ԹՂԹԵ ՇԵՐԵՓԻ» ԺԱՄԱՆԱԿ ՄԵՆՔ ՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ ՉՈՒՆԵԻՆՔ, ՉՈՒՆԵԻՆՔ ԶՈՐՔ, ՉՈՒՆԵԻՆՔ ԱՆՑԱԾ ՃԱՆԱՊԱՐՀ»
-Պարոն Սահակյան, անցնենք օրվա խորհրդին. ինչպիսի՞ն կլինի, ըստ Ձեզ, 2010-ը հայոց քաղաքական կյանքի համար:
-2009-ը, իհարկե, անհանգիստ տարի էր:
-Էդ ինչո՞ւ:
-2009-ի թե՛ տնտեսական, թե՛ քաղաքական բաղադրիչները նկատի ունեմ: ՈՒ որ «անհանգիստ» ասում եմ, բացասական իմաստով չեմ ասում, պարզապես խնդիրները շա՜տ-շատ էին: Քաղաքական առումով հասարակությանը բավականին լուրջ օրակարգ ներկայացվեց` կապված հայ-թուրքական հարաբերությունների, մադրիդյան սկզբունքների հետ:
-Ի՞նչ զարգացումներ եք ակնկալում առաջիկայում այդ գործընթացների հետ կապված:
-Կարծում եմ` երկու գործընթացների արդյունքներն էլ դրական կլինեն:
-Գալուստ Գրիգորիչ, Դուք կանխատեսման ահավոր մեծ ձիրք և դրսևորումներ ունեք. կկանխատեսե՞ք` ինչ է լինելու, ի վերջո, այդ հարցերի հետ կապված. երկու տարի է դնում-վերցնում, վերջնական գլխի չենք ընկնում` ինչ է լինելու:
-Կարծում եմ` այդ գործընթացները, մասնավորապես, հայ-թուրքականը, փուլերի պետք է բաժանել: Առաջին փուլը, ըստ իս, որոշակի առաջընթաց ապահովեց, որի շարունակությունը` արձանագրությունների վավերացումը, արդեն նոր փուլ կպարտադրի: Թուրքական մեզ ծանոթ դիվանագիտությունն այս դեպքում ևս կփորձի իր դրսևորումները գտնել, սակայն կարծում եմ, որ հայկական դիվանագիտությունն էլ իր հերթին այդ խարդավանքները կկանխի: Եվ պատահական չէ, որ թուրքական կողմը խոսում է հայ-թուրքական հարաբերությունները Ղարաբաղի հարցին կապելու մասին, իսկ մենք առայժմ լռում ենք և դեռ չենք խոսում մեր 400 և մնացած կիլոմետրերի մասին։
-Է, որ խոսենք, լսո՞ղն ով է:
-Իսկ ո՞վ է «լսողը», երբ խոսվում է Ղարաբաղի մասին: Մենք երբեք ու երբեք չենք «լսելու» այդ կարգի «մտքերը», որովհետև ղարաբաղյան խնդիրը որևէ այլ խնդրի հետ համակցելու միտքն իսկ մեզ համար նոնսենս է։
-Բա հիմա արձանագրությունների վավերացման հարցը ո՞նց է լինելու:
-Ես չեմ կարծում, որ վավերացումը տեղի չի ունենա: Իսկ եթե Թուրքիան կգնա դրան ու չի վավերացնի արձանագրությունները, ապա միջազգային ճնշումը Թուրքիայի վրա անչափ կուժեղանա, վերջինս էլ նույն միջազգային ասպարեզում կճանաչվի որպես անվստահելի գործընկեր:
-Հա էլի, համարյա մեր հին` «թղթե շերեփի» պատմությունն է ստացվում: Եվ որտեղի՞ց մեզ այսքան պատմական ու այսքան գենետիկ «լավատեսություն»:
-Ո՜չ, անցան «թղթե շերեփի» ժամանակները: «Թղթե շերեփի» ժամանակ մենք պետություն չունեինք, չունեինք զորք, չունեինք անցած ճանապարհ, և ես երբեք չէի ցանկանա անցյալը համեմատել այսօրվա իրողությունների հետ, որոնցից էլ գալիս է մեր վճռականությունը: Եթե այն ժամանակ էլ վճռական լինեինք, ավելի հաջողակ կլինեինք:
-Էդ ի՞նչ ենք անում, որ այսօր վճռական ենք և «վճռական մենակ»:
-Վճռական ենք, որովհետև մեզ հաջողվել է միջազգային հանրության դատին ներկայացնել հայ-թուրքական հարաբերությունները, գնալ այդ հարաբերությունների կարգավորմանը, ինչը շատ անձնազոհ քայլ է և նաև` շատ ռիսկային: Իսկ ամենակարևորն այս ամենում այն է, որ կան պատասխանատու թիմը և պատասխանատու անձը, ովքեր հետագա արդյունքների երաշխավորն են:
«ԹԻՄԱՅԻՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՈՒՄ ՅՈՒՐԱՔԱՆՉՅՈՒՐ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆ ՈՐՈՇՈՒՄ Է ԹԻՄԸ»
-Ասիք` հիշեցի, ի՞նչ կա «թիմում»:
-Մեր թիմը լա՜վ է, մեր թիմապետը շա՜տ լավ է: Էնպես որ, կարծում եմ, 2010-ին ավելի ամրացած, ավելի մեծ հաջողությունների հասած կլինենք:
-Լավի մեջ կենաք: Մենակ թե մամուլը գրում է, որ «թիմում» ինչ-որ բան էն չէ:
-Հասկանալի է հարցի ենթատեքստը, սակայն էնպես չէ, որ թիմն ուժեղ է վերջնականապես ու անվերադարձ, թե երբեմն-երբեմն որոշակի ձախողումներ ու բացթողումներ չեն լինում: Աշխատանքային պրոցես է, և շատ հաճախ կարող են նաև որոշակի բացթողումներ լինել: Խնդիրը, այո՛, վերաբերում է հարցի ենթատեքստում Ձեր ակնարկած հայտնի ստորագրություններին (Սասուն Միքայելյանի ազատման առնչությամբ նախագահին դիմած ՀՀԿ պատգամավորների մասին է խոսքը- հեղ.), այդ մարդկանց կուսակցությունն արդեն դատապարտել է, և նորից` ևս մեկ անգամ այդ մասին հիշեցնելն իմաստ չունի:
-Ի՞նչ եք արել, որ «դատապարտել» եք: Ձախողումը, փաստորեն, ո՞ւմ վրա բարդվեց:
-Ձախողումը բարդեցինք նրանց վրա, ովքեր որ ստորագրել էին:
-Բա մի «կազմակերպչական կենտրոն» չկա՞, որը դրա համար պատասխանատու լիներ, պատասխանատվությունը վերցներ իր վրա:
-«Կազմակերպչական կենտրոնը» ՀՀԿ գործադիր մարմինն է, կուսակցությունը` իր բոլոր կառույցներով: Այսինքն` խնդիրը վերաբերում է ոչ միայն նրան, թե պատգամավորներն ինչու են ստորագրել հենց այդ փաստաթղթի տակ, այլ որ պատգամավորները` կուսակցականները, պիտի սովորեն, որ թիմային աշխատանքում յուրաքանչյուր գործողություն որոշում է թիմը:
-Բայց դե, բոլոր դեպքերում, հարցը մնում է բաց` ինչո՞ւ հանկարծ այդ պատգամավորները որոշեցին «անհատականություն» դրսևորել, երբ, որպես օրինաչափություն, նրանք մշտապես չգիտեն` իրենք սովա՞ծ են, թե՞ իրենց քունն է տանում, և նրանց այդ մասին անվերջ տեղյակ են պահում:
-Չեմ կարծում, որ դա անհատական դրսևորման արդյունք էր, ավելի շատ լրագրողական շանտաժի հետևանք էր:
-Չէ՛, ասում են` խորհրդի նիստի ժամանակ Սերժ Սարգսյանը շատ ջղայնացած է եղել:
-Կարծում եմ` ամենամեծ զայրացածը ես եմ եղել, որովհետև պատգամավորները մեղադրվել են ոչ այն պատճառով, թե ինչու են ստորագրել, այլ ինչու են ենթարկվել պրովոկացիայի:
-Հա էլի, բա որ վաղն էլ մի ուրիշ «պրովոկացիայի» ենթարկվեն, և լրագրողները մեկ էլ ու իմպիչմենտի փաստաթուղթ բերեն խորհրդարան:
-Չեմ կարծում, որ նման փաստաթղթերը ինչ-որ որակների կարժանանան ընդհանուր թիմի առումով, բայց ՀՀԿ-ում անհատներ կարող են լինել, ովքեր կարող են գալ-գնալ, թերություններ ունենալ, նույնիսկ դավադիր լինել:
-Էդ ո՞ւմ նկատի ունեք` «դավադիր»:
-Ինչի՞, լևոնյան էդ դեմարշի ժամանակ քանի՞ դավադիր ՀՀԿ-ականներ ունեցանք:
-Կարո՞ղ է` մի բան գիտեք, չեք ասում, Գալուստ Գրիգորիչ:
-Ի՞նչ գիտեմ:
-Դե, ասենք, գիտեք` ով է դավադիր, ով` ոչ:
-Ես մամուլում էլ եմ այդ մասին խոսել. խնդիրը վերաբերում էր Սասուն Միքայելյանին:
-Հիմա` էդ ստորագրողները դավադիրնե՞ր են, թե՞ չեն:
-Բնականաբար` դավադիրներ չեն, բայց, համենայն դեպս, չեն էլ կարողացել վերահսկել իրավիճակը: Իսկ գործիչը, որն իրեն համարում է պատգամավոր, պետք է պատրաստ լինի ցանկացած օպերատիվ իրադրության: Սա պայքարի ճանապարհ է, իսկ պայքարի ընթացքում և՛ զոհեր են լինում, և՛ վիրավորներ, բայց էնպես չէ, որ մարդկանց պետք է գլխատել` որևէ գործողություն չկատարելու համար, ընդամենը պետք է ժամանակ տալ նրանց, որպեսզի հավասարակշռվեն, ուղղվեն, թիմն էլ ամբողջովին տիրապետի քաղաքական իրավիճակին:
-Հիմա ՀՀԿ-ն տիրապետո՞ւմ է քաղաքական իրավիճակին:
-Բնականաբար: 1999-ից մինչև այսօր ՀՀԿ-ն իշխանություն է, և եթե չտիրապետեր, իշխանության չէր լինի:
-Դե մի օր կպրծնի, էլի:
-«Կպրծնի» այն ժամանակ, երբ խնդիրները կպակասեն մեր երկրում:
-Չե՜ք պատրաստվում «տրոնը» տալ որևէ մեկին: Մեր երկրում նման բան երբեք հնարավոր չէ, որ լինի:
-Դա այլ խոսակցության թեմա է։
«ՁՄԵՌ ՊԱՊԻՆ ԹՈՂ ՁՄԵՌ ՊԱՊԻ ԲԵՐԻ, ՈՐԸ ԿԱՐՈՂԱՆԱ ԵՐԿՐՈՒՄ ԲՈԼՈՐ ԿՈՂՄԵՐԻՆ ՆՍՏԵՑՆԵԼ ՆՈՒՅՆ ՍԵՂԱՆԻ ՇՈՒՐՋԸ»
-Պարոն Սահակյան, անցնենք առաջ և վերջի համար կրկին վերադառնանք օրվա խորհրդին ու հստակեցնենք` ի՞նչ երազանք ունի Գալուստ Գրիգորիչը, որ կցանկանար իրականացած տեսնել 2010-ին:
-Տեսնել Հայաստանն առավել զարգացած, տեսնել Ղարաբաղի խնդիրը հայանպաստ, վերջնական լուծված, տեսնել մեր հարևանների հետ բարիդրացիական հարաբերություններ, ունենալ այնպիսի հասարակություն, երբ բոլորը, այդ թվում և՛ ես, երաշխիքներ կունենան, որ սերունդների հետագա ճակատագիրը մեզանում երբևէ վտանգված չի կարող լինել:
-Մի վերջին դիտարկում էլ. մեր այսօրվա տոնական հարցազրույցն ինձ և Ձեզ ոչ հատուկ անսահման պրագմատիկ, մի տեսակ խոհափիլիսոփայական ստացվեց, Դուք էլ այսպես մի տեսակ` «ինչո՞ւ ապշած ես, լճակ, ու չեն խայտար քո այլակք, մի՞թե հայլվույդ մեջ անձկավ գեղուհի մը նայեցավ» վիճակում էիք. ինչո՞ւ:
-«Ինչո՞ւ այսպե՜ս ստացվեց». որովհետև այսօր ինձ հարց տվեցին, թե ի՛նչ կուզես, որ Ձմեռ պապին բերի 2010-ին: Ես ասացի` Ձմեռ պապին թող Ձմեռ պապի բերի, որը կարողանա երկրում բոլոր կողմերին նստեցնել նույն սեղանի շուրջը, ու երկրի համար կարևոր էս պահին, ռազմավարական էս կարևոր խնդիրների շուրջ համատեղ ուղիներ գտնել, էդ հարցերին լուծումներ տալ:
Զրույցը` Կարմեն ԴԱՎԹՅԱՆԻ

Մեկնաբանություններ