2012-ի նոբելյան անակնկալները

2012-ի խաղաղության Նոբելյան մրցանակը շնորհվել է Եվրամիությանը` Եվրոպայում ժողովրդավարության զարգացման և երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո երկրների միջև հաշտության հաստատման համար: Եվրոպական միությունը «ժողովուրդների եղբայրություն է», որ «օգնել է պատերազմի մեջ գտնվող մայրցամաքը դարձնել մայրցամաք, ուր երկար ժամանակ է` ծաղկում է խաղաղությունը»: Նորվեգիայի Նոբելյան հանձնաժողովը գտնում է, որ Եվրամիությանը շնորհված մրցանակը կակտիվացնի նրա անդամների պարտային ճգնաժամից դուրս գալու ջանքերը: Եվրախորհրդարանի նախագահ Մարտին Շուլցը խորապես շոյված է մրցանակից: Բացի այդ` 2012-ին լրացավ Եվրամիության 60 տարին: 1952 թ. ստեղծվեց ածուխի և պողպատի եվրոպական միավորումը, որի հիմքի վրա էլ հետագայում ձևավորվեց ԵՄ-ն: Միության հիմնադիր անդամներն էին Ֆրանսիան, Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետությունը, Իտալիան, Բելգիան, Նիդեռլանդները և Լյուքսեմբուրգը: Միության նպատակը Ֆրանսիայի ու Գերմանիայի միջև պատերազմների կանխումն էր: Եվրամիությունն այսօր ունի 27 անդամ: Խաղաղության Նոբելյան մրցանակը` 10 միլիոն շվեդական կրոն (1.15 միլիոն եվրո) դեկտեմբերի 10-ին Օսլոյում կհանձնվի Եվրամիության ներկայացուցչին:

2012-ի գրականության Նոբելյան մրցանակը շնորհվեց չին գրող Մո Յանին` նրա «ստեղծագործություններում հալյուցինածին ռեալիզմով միաձուլված են ժողովրդական արվեստը, պատմությունն ու ժամանակակից կյանքը»: Մո Յանը Հոնկոնգի բաց համալսարանի բանասիրության պատվավոր դոկտոր է: Մո Յանը Գուան Մոյեի կեղծանունն է, որ թարգմանաբար նշանակում է` «Լռիր»: Չինաստանի սահմաններից դուրս Մո Յանը հայտնի է իբրև «Կարմիր գաոլյան» վեպի հեղինակ, որի հիման վրա նկարահանվել է համանուն ֆիլմը: Նրա գործերը թարգմանվել են անգլերեն, ֆրանսերեն, գերմաներեն, նորվեգերեն:
Գրականության Նոբելյան մրցանակի առավել հավանական թեկնածու արդեն մի քանի տարի համարվում է ճապոնացի Հարուկի Մուրակամին, որ շատ հայտնի է ամբողջ աշխարհին, ում ստեղծագործությունները թարգմանված են տասնյակ լեզուներով, բայց Չինաստանը այս հարցում էլ առաջ անցավ Ճապոնիայից: Նոբելյան մրցանակի հավակնում էին նաև կանադուհի Էլիս Մանրոն, հունգարացի արձակագիր Պետեր Նադաշը, սիրիացի բանաստեղծ Ադոնիսը, հոլանդացի Սեյս Նոտեբոմը, ալժիրցի Ասիա Ջեբարը, ամերիկացի Ֆիլիպ Ռոտը և Ջոյս Քերոլ Օուտսը, ռուս Եվգենի Եվտուշենկոն և Վիկտոր Պելևինը:
Նոբելյան մրցանակի թեկնածուների տարեսկզբին կազմված ցանկում ընդգրկված էին 350 բանաստեղծներ ու արձակագիրներ: Ակեդեմիկոսների կազմած ցանկից Նոբելյան մրցանակաբաշխության հանձնաժողովը ընտրում է 15-20 գրողի, ավարտաշրջան հասնում են հինգը, նրանցից հոկտեմբերի ընթացքում ընտրվում է մրցանակակիրը, վերջնական վճիռը կայացվում է մրցանակակրի անվան հրապարակումից մեկուկես ժամ առաջ: 2012-ին գրականության Նոբելյան մրցանակը 8 միլիոն շվեդական կրոն է` 1.2 միլիոն դոլար: Մրցանակի հանձնման արարողությունը ավանդաբար տեղի է ունենում դեկտեմբերի 10-ին` Ալֆրեդ Նոբելի մահվան օրը:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ