ՊԱՐՈՒՅՐԻ հիշատակին

Ընկել են ջահել,

Ընկել,

Սրտերում չարի նետն առած,

Ընկել՝ հանճարեղ,

Շուրթերին՝ երգի շշուկը վերին:

Մահը,

Որ կին է չար ու պառաված,

Սիրահարված է,

Ջահել,

Հանճարեղ

Բանաստեղծներին...

ՎԱՀԱԳՆ ԴԱՎԹՅԱՆ 1971 թվ.

«ՈՒ՞ր ես ,Պարույր»

Վահագն Դավթյանը Պարույր Սևակին նվիրված բանաստեղծություն էր գրել այդ օրը, կարդաց ու ասաց.

- Գիտե՞ս, Սիլվա, արդեն 10 տարուց ավելի է, ինչ Պարույրը չկա, ու երբ գրիչը վերցնում եմ հուշեր գրելու, զգում եմ, որ չեմ կարողանում. նա ինձ համար երբեք հուշ չի դառնում: Վթարից մեկ ժամ հետո Արարատի շրջանի հիվանդանոցում էի: Ասես քնած լիներ, միայն քունքին փոքրիկ, շատ փոքրիկ, մի աստղաչափ վերք կար․․․

Բժիշկն ասաց, որ կինը՝ Նելլին, մահամերձ է, և ձեռքով անվերջ կողքի անկողինն է շոշափում ու կրկնում. «ՈՒ՞ր ես Պարույր...» ...

Պատմեց նաև, թե ինչպես են ծանոթացել ինքն ու Սևակը ․«Պատերազմից վիրավոր վերադարձել էի: Տրամվայի կանգառում ինձ ծանոթ մի աղջկա՝ Սուսաննային տեսա, անշուք արտաքինով մի տղայի հետ էր։ Ծանոթացրեց,

զրուցեցինք: Մի երկու կանգառ չէինք գնացել և այդ տգեղ պատանին՝ ամենագեղեցիկը դարձավ:

Պարույրի հետ մեր առաջին հանդիպումն էր դա։ Մի խորը հոգոց հանեց, վա՜խ, Պարույր ջան, ասելով․․․

Համալսարանում սովորելու տարիներին առաջին զեկուցումը իմ մասին Պարույրը կարդաց: Նույնիսկ միասին բանաստեղծություն ենք գրել: Պարույրը թղթերի մեջ պահած է եղել, վերջերս Ալբերտ Արիստակեսյանը ասաց:

Ի դեպ, Դավթյանը ինձ խնդրեց, որ անպայման կարդամ Սևակի վաղ շրջանի գրված գործերը: Ինքը մի քանիսը անգիր գիտեր, արտասանեց . «․․․Քանզի դու էիր միայն, հասկացար ապրումներս խելագար...», «Ճաշակած մայրական գգվանքի կարոտի լեղին...»: Զարմանալի հիշողություն ուներ Վահագն Դավթյանը, կարող էր ժամերով անգիր ասել սիրած բանաստեղծությունները, նաև ռուսերեն, բայց երբեք չլսեցի, որ իր գործերից արտասաներ...

...Կինո «Նաիրի»-ի հարևանությամբ մի հանրակացարան կար, այժմ «Հյուրերի տուն» է կոչվում, անցնում ենք կողքով:

Ցույց տվեց այն սենյակի պատուհանը, որտեղ ուսանողական տարիներին ապրել էին Պարույր Սևակը, Վազգեն Գևորգյանը, Սուրեն Աղաբաբյանը և ինքը՝ Վահագն Դավթյանը: Ամենավերջին պատուհանն էր, ասաց.

-«Ծայրահեղ սենյակ» էինք դրել անունը: Պարույրը շատ օրինակելի ուսանող էր. ա՜յ մարդ, գիշերները, որ քունը չտանի, ոտքերը դնում էր սառը ջրով տաշտի մեջ, սեմինարի համար Մարքսի «Կապիտալ»-ը մշակում... Երկու տարով ինձնից փոքր էր, բայց ինձնից բարձր կուրսում էր սովորում, քանի-որ ինձ դպրոցն ավարտելուց հետո մտցրին ապրանքատար վագոնի մեջ ու տարան պատերազմ: Գիտե՞ս, հրաշք է, որ ես ապրում եմ. իմ ծնված թվի տղաներից ընդամենը 3 տոկոսն է վերադարձել պատերազմից: Մի հրաշալի ռուս հրամանատար ունեինք՝ Միշուլին ազգանունով: Գերմանացիները հենց ռմբակոծում էին, ինձ ուղարկում էր զինվորական խոհանոց: Գիտեր, որ բանաստեղծություններ եմ գրում, ինքն էլ Եսենին էր պաշտում...

Սիլվա ՅՈՒԶԲԱՇՅԱՆ

Մեկնաբանություններ