ՀԱՊԿ-ի վերլուծական ծառայությունը գործում է շուրջօրյա և ուշադիր հետևում է Կուրսկի շրջանում իրավիճակի զարգացմանը՝ հայտնել են ռազմական դաշինքի մամուլի ծառայությունից։ Կազմակերպությունը խոստացել է սահմանված ժամկետում իրականացնել բոլոր անհրաժեշտ ընթացակարգերը՝ Ռուսաստանի կողմից ռազմական օգնության խնդրանքի դեպքում, սակայն մինչև օրս Կուրսկի շրջանում ստեղծված իրավիճակի առիթով Ռուսաստանի կողմից նման դիմում չի եղել։                
 

Պարզապես հնարավորինս բարելավել եմ իմ գյուղացիների կենցաղային պայմանները

Պարզապես հնարավորինս բարելավել եմ իմ գյուղացիների կենցաղային պայմանները
22.12.2017 | 11:35

Հայտնի Լի Կուան Յուն Սինգապուրի վարչապետն էր: Մարդ, որն ընդամենը 20 տարում Սինգապուրը դարձրեց օրենքի երկիր, ծաղկած երկիր, անկոռուպցիոն երկիր: Երբ 2008 թվականին ընտրվեցի Այգեստանի գյուղապետ, լցված էի իմ գյուղը շենացնելու Լի Կուան Յուի օրինակով: Հաղթանակից հետո, գյուղացիներիս ասացի, թե ինչ կատարվում է երկրում, մեզ չի վերաբերում, ով որքան է թալանում, մեր հարցը չէ: Պատկերացրեք մեր գյուղը աշխարհն է, որն ունի ընդամենը 490 հեկտար հող, երեք հազարից ավելի բնակիչ, մենք պետք է մեր ապրուստը հոգանք մեր աշխատանքով, լինենք մեր իրավունքների և պարտականությունների տերը: Գյուղում չպիտի լինի կոռուպցիայի որևէ դեպք: Բացատրեցի նաև, որ կոռուպցիան միայն կաշառք ուտելը չէ, այն նաև մարդու ծախվածությունն է, բարոյական անկումը:

Չգիտեմ, անցած ինը տարում ես հասե՞լ եմ հարցադրումներս կյանքի կոչելուն, թե՞ ոչ, բայց երևի այո, որովհետև, չունենալով գյուղում որևէ բարեկամ ընտրող, չմոտենալով և չխնդրելով որևէ ընտրողի, անգամ հրապարակավ հանդիպումներ չկազմակերպելով, հենվելով ազնիվ մարդկանց խղճին ու բանականությանը, 2016 թվականի ՏԻՄ ընտրություններում ես հաղթեցի: Ինչու՞: Որովհետև ութ տարվա իմ անբասիր աշխատանքով ես կատարել էի այնպիսի ծավալի աշխատանքներ, որ չէին կատարվել անգամ լեն ու բոլ խորհրդային տարիներին: Անկախության տարիներին թալանված, քայքայված գյուղում լուծեցի գյուղացու համար ամենակարևոր կենսական հարցերը: Բայց ավելի լավ է ամեն ինչ հերթով:
Երբ 2008 թվականի հոկտեմբերին ընտրվեցի գյուղապետ, գյուղի բյուջեում կար ընդամենը 23 հազար դրամ: Ընդամենը 23 հազար դրամ, բայց դա չխանգարեց նորընտիր գյուղապետիս գյուղում սկսելու լայնածավալ աշխատանքներ: Ընդամենը ութ ամիս և հիմնանորոգվեց գյուղապետարանի շենքը, որի նախագծային արժեքը կազմել էր 41 մլն ՀՀ դրամ: Երևի ոմանք հարցնեն՝ որտեղի՞ց այդ գումարները: Պատասխանեմ՝ հաղթողին չեն դատում, բայց կմանրամասնեմ՝ նշված գումարի 40 %-ը որպես կանոն վճարվում է կատարած աշխատանքների համար, մինչդեռ այդ աշխատանքները կատարվել են անվճար: Անհրաժեշտ մի քսան KAMAի ավազը բերվել է անվճար, հինգ տոննա գաջը՝ անվճար: Եվ այդպես շատ բաներ ընկերական շրջապատը հայթայթել է անվճար, բայց Հովսեփյան Սոկրատն իր գրպանից օրական երկու անգամ պատիվ է տվել մոտ 15 աշխատողի: Սննդի մենյուի մեջ որպես պարտադիր ատրիբուտներ եղել են օղին ու ծխախոտը: Այդ գործի համար ներդրել եմ կենսաթոշակի անցնելիս միանվագ ստացած պարգևավճարը՝ 10 մլն ՀՀ դրամ, 2008-ին «Հայբիզնես բանկից» ստացած 8 մլն վարկը, ինչպես նաև գյուղատնտեսությունից ստացած խնայած միջոցները: Երևի ոմանք չհավատան, նշավակեն ինձ իրենց արժանի բնութագրական բառերով, բայց դա է իրողությունը:

Ինձ ճիշտ կհասկանա նա, ով կարդացել է «Հայի իմ տեսակը» ինքնակենսագրական գիրքս: Փոքր-ինչ առաջ ընկնեմ և նշեմ, երբ 2016 թվականի հոկտեմբերի 15-ին ՀՀ ոստիկանության ԿՀԴՊ-ի աշխատողները ուշ երեկոյան մտան իմ աշխատասենյակ, որ առգրավումներ կատարեն (այդ նույն թվականին գյուղապետի ընտրություններում պարտված կողմը գործող գյուղապետի տեղակալի օգնությամբ կարողացել էր տիրապետել որոշ «փաստերի» և այդ «փաստերի» հիման վրա տրված հայտարարության արդյունքում քրեական գործ էր հարուցվել), խմբի ղեկավարն ասաց.
-Եկեք և մասնակցեք փաստաթղթերի առգրավմանը։

Պատասխանեցի.
-Ես դրա ցանկությունն ամենևին չունեմ: Ինչ փաստաթղթեր պետք են, կարող եք վերցնել,- նույնիսկ ավելացրի,- կարող եք նախապես առաջարկել առգրավման դատարկ բլանկը, ես կստորագրեմ, իսկ թե ինչ կգրեք այնտեղ, ես գրվածի տերն եմ:
-Անգամ այդպե՞ս,- զարմացավ խմբի ղեկավարը:
-Անգամ այդպես: Ես որևէ բանից վախենալու հիմքեր չունեմ:
Մինչ քննիչը հաշվապահի սենյակում կատարում էր իր գործողությունները, այդ նույն ղեկավարը (ասեմ, որ յոթ հոգուց բաղկացած խմբի բոլոր աշխատողներն իրենց իսկական ջենթլմենի պես էին պահում՝ կոռեկտ և հարգալից) խոսքի մեջ հարցրեց.
-Պարոն գյուղապետ, ո՞վ է այսքան գեղեցիկ վերանորոգել գյուղապետարանի շենքը:
-Ես: Վերանորոգման արժեքն ըստ նախագծի կազմել է 40 մլն դրամ, և այդ բոլոր ծախսերը կատարվել են իմ անձնական միջոցներով, իմ կազմակերպչական աշխատանքի շնորհիվ:
-Էլ ի՞նչ աշխատանքներ են կատարվել:
Հարգելի պաշտոնյային ցույց տվեցի հիանալի վերանորոգված մանկապարտեզը, սպորտդահլիճը։ Չցանկանալով շարունակել հետագա դիտարկումները՝ ասաց.
-Բայց որքա՞ն անբարո են (նա արտաբերեց մեր լեքսիկոնում հաճախ օգտագործվող երեք տառից բաղկացած բառը) ձեր գյուղացիները, որ այդքանից հետո Ձեզ վրա գրում են։
-Հարգելիս, ոչ բոլորը,- ասացի ես,- հակառակ պարագայում ինձ նորեն չէին ընտրի գյուղապետ:
Բայց ինչպես կասեին հին եգիպտացիները՝ պապիրուս էր օգտագործվել, գործը պիտի քննվեր մինչև վերջ:


Իսկ մինչ գործի քննությունը կշարունակվեր ավելի քան տասն ամիս, ես կփորձեմ թվարկել այն աշխատանքները, որ կատարվել են իմ գլխավորությամբ:
Երեք տարում անցկացվել է 20 կմ խմելու ջրագիծ, որի նախագծային արժեքը կազմում է (ըստ Արտաշատի ջրային տնտեսության նախկին պետ Ֆելիքս Մելիքյանի) մոտ 500 հազար ԱՄՆ դոլար: Հավատացնում եմ, այդպիսի ջրային համակարգ չկա Հայաստանի որևէ գյուղում, բոլոր ութ հորիզոնական և ուղղահայաց փողոցներով իրար հետ միանալով՝ անցկացվել են խողովակաշարերն այնպես, որ մի կաթիլ ջուրն անգամ հավասար է բաշխվում և ոչ ոք չէր կարող ասել, թե իմ ջուրը քիչ է: Օգտվեցի նաև ինձ արված առաջարկից. ջուր տալ Պռոշյանի կոնյակի գործարանին, որը գտնվում է Մրգավան- Այգեստան գյուղերի հատվածում: Ինձ առաջարկեցին երեք մլն դրամ գործարանին խմելու ջուր տալու համար: Գործարանը գյուղից գտնվում էր ընդամենը մեկ կիլոմետր հեռու: Անձամբ ինձ որևէ գումար պետք չէր: Ասացի՝ տալիս եք մեկ կիլոմետր 110 չափի խողովակներ և 1,5 կմ 0,63 չափի խողովակներ, ջուրը կհասցվի մինչև գյուղի ներքևի մասը, որից հետո դուք կանցկացնեք ձեր հաշվին մնացած մեկ կիլոմետրը: Անկեղծ ասած, գյուղին ամենևին էլ պետք չէին 110 մմ չափի խողովակներ, ես պարզապես խորամանկել էի և այդ նշված չափի խողովակները փոխանակեցի նույն գումարին համարժեք 0,63 չափի խողովակներով: Փաստացի երեք կմ խողովակ ես նվեր ստացա օդից: Մինչդեռ կարող էի ինձ առաջարկվող երեք մլն դրամը գրպանել, չէ՞ որ վերջին հաշվով գյուղապետարանը պիտի ջրագծեր անցկացներ իր բնակիչների համար: Նշեմ, որ գործարանին ջուր տալով ես լուծում էի նաև ամենակարևոր մի հարց. խողովակների մեջ ջուրը չէր կուտակվի, չէր տաքանա: Կենտրոնական ճանապարհի ասֆալտը չքանդելու համար մասնագետ եմ հրավիրել, որն իր հնարած գործիքով թունել է տվել և անցկացվել է խողովակաշար, հաճախ էլ նախկին գազատարների ասֆալտի տակ մնացած կտրված խողովակները օգտագործել ենք որպես անցումներ:


Արժե հիշել մի դեպք: Գյուղի ելքի մոտ, դեպի Դվին տանող ճանապարհին, այնպիսի ցանց էր ստեղծվել, որ ոչ մի կերպ հնարավոր չէր լինում կտրել հին խողովակներից հոսող ջուրը: Այդտեղ էլ գնացի հարցի լուծման ռիսկային տարբերակին, չդադարեցնելով փողոցի ավտոերթևեկությունը, հատված-հատված քանդեցի կենտրոնական փողոցի ասֆալտը և գցեցի 20 սմ-անոց երկաթյա խողովակ, որի միջով պիտի անցկացվեր ռետինե ջրատարը: Նոր էի ավարտել աշխատանքները, երբ բջջայինիս վրա հնչեց զանգը: Զանգողը ներկայացավ որպես ՀՀ տրանսպորտի նախարարության աշխատակից և խիստ տոնով ասաց.
-Դուք քանի՞ գլխանի եք, որ համարձակվել եք առանց որևէ թույլտվության քանդել հանրապետական նշանակության ճանապարհը, դրա համար Ձեզ դատի եմ տալու:
-Ոչ մի ճանապարհ էլ քանդված չէ: Վաղն առավոտյան կարող եք մարդ ուղարկել և կհամոզվեք, որ Ձեզ կեղծ ինֆորմացիա են տվել:
ՈՒշ երեկոյան, ընդամենը 60 սմ լայնքով և 12 մ երկարությամբ ճանապարհը լրիվ ասֆալտապատված էր: Այդ աշխատանքների համար կանխիկ Հովսեփյան Սոկրատն ընդամենը 70 հազար դրամ վճարեց կատարողին: Խոսքը, պատիվն ու արժանապատվությունը թանկ բան են, որը, ցավոք, ընկալելի չէ շատերին:


Սոկրատ Հովսեփյանին մեղադրում են նաև նրանում, որ հղի կանանց ընդունել է աշխատանքի և պետական բյուջեին վնաս է տվել: Քննիչի մոտ հարցաքննության ժամանակ ասացի, եթե այսօր որևէ հղի կին դիմի ինձ այդ հարցով, ես նորեն նույն կերպ կվարվեմ: Ես հպարտ եմ, որ պետական բյուջեին նման առիթով «վնաս» եմ տվել: Դա մեկ հարց է և բոլորովին այլ հարց՝ գյուղապետն այդ հարցում ձեռքերը տաքացրե՞լ է, թե՞ ոչ: Պարզվել է քննությամբ, որ որևէ հղի որպես շնորհակալություն գյուղապետին անգամ մեկ բաժակ դառը սուրճ չի տվել: ՈՒրեմն, փա՜ռք ու պատիվ Սոկրատին, որ իր արարքով խթանել է գյուղում ծնելությունը: Եթե մեկ-մեկ թվարկեմ իմ կատարած աշխատանքները, հավանաբար, շատ թուղթ ու թանաք կօգտագործվի, բայց մի երկու փաստ չեմ կարող չնշել: Ինձ մեղադրում են, որ մանկապարտեզի շենքի մի մասը վաճառել եմ, իհարկե, չնշելով, թե ում: Ասեմ, մանկապարտեզի շենքի մի մասը՝ մոտ 280 քառակուսի մետր, վաճառել եմ Հալեպից փախած մի սիրիահայ ընտանիքի: Ես նախարար չեմ և խոսքով չեմ ասում՝ վերադարձիր տուն: Ես գյուղապետ եմ, այն էլ եզակի տիպի հայ, որ կարելվույն չափ ցանկացել եմ օգնել այդ ընտանիքին: Թե նախարարն ինչպես է պատասխանել այդ հային այդ հարցում օգնելու դիմումին, թողնենք իր խոսքին և ոչ թե գործին:
Ինձ մեղադրում են օրենքը խախտելու մեջ: Ասեմ, որ գյուղում վերանորոգվել են չորս խմբասենյակներ: Ներկա պահին մանկապարտեզում գործում է երեք խումբ, որտեղ դաստիարակվում է մոտ 90 երեխա: Այն էլ ասեմ, որ երեսուն երեխա մերձակա գյուղերից է: Չտնօրինվող մասը քայքայումից փրկելու համար ավագանու որոշմամբ օտարվել է և օտարված չորս միլիոն դրամով կատարվել են քսան միլիոն դրամ նախագծային արժեքով վերանորոգման աշխատանքներ:


«Օրենքն արգելում է նախադպրոցական հիմնարկների օտարումը»,- կասեն շատերը: Մեռնեմ օրենքին` ասում եմ ես: Բայց և կասեմ այն, ինչ ասել եմ նախաքննության ժամանակ: Հովսեփյան Սոկրատին մեղադրում են մանկապարտեզի օտարման հարցում, այդ դեպքում կհարցադրեմ՝ օրենքն ու՞մ էր թույլ տալիս Երևան քաղաքում Նալբանդյան-Սայաթ-Նովա փողոցների հարակից բակում գտնվող երկհարկանի մի քանի մլն դոլար արժողությամբ ներքին գործերի նախարարությանը պատկանող մանկապարտեզի շենքը քանդել և նույն տեղում էլիտար բարձրահարկ շենք կառուցել: Բնականաբար հարց է առաջանում. քանդել կարելի է, իսկ օտարել՝ ո՞չ: Չգիտեմ շենքի քանդման ժամանակ որ պաշտոնյան որքան է ձեռքը տաքացրել, բայց օտարման հարցում սիրիացի Ճորճ Կոլտալեանը քննիչի իրեն ուղղված հարցին՝ որքա՞ն եք շահագրգռել գյուղապետին, տվել է ուղղամիտ և միամիտ պատասխանը.
-Սոկրատն ինձի համար բաբա (այսինքն՝ հայր) եղած է: Ան ինձ շատ է օգնել և օգնում է:
Իսկ Հովսեփյանը ոչ միայն օգնության ձեռք է մեկնել գաղթական հային, այլև բոլոր նրանց, ովքեր կարիք են ունեցել օգնության: Հովսեփյանին մեղադրում են նաև նրանք, որոնց ուղեղի ծալքերը, եթե ոչ պակաս, ապա ավելի էլ չեն: Ի՞նչ անուն տաս այն երկոտանուն, որը ինձ միշտ ներկայացել է որպես ազնիվ մարդ, բայց որն ամենակեղտոտ ցուցմունք է տվել քրեական գործով:


Քննիչի հարցին՝ ո՞րն է Հովսեփյանի մեղքը, որ 10 մլն արժողությամբ մեկ կմ գազատարը անցկացրել է 2 մլն դրամով: «Բա ութ միլիոնն ի՞նչ է արել»,- հնչել է այդ մարդու պատասխանը:
Եվ ի՞նչն է զարմանալի, որ «Արմենիա» հեռուստաալիքով «Հերթապահ մաս» ծրագրով ¥17.12.2017 թ.) եթեր սփռված հաղորդման մեջ ասվել է, որ Արարատի մարզի Այգեստանի գյուղապետ Սոկրատ Հովսեփյանը, չարաշահելով իր պաշտոնական դիրքը, գյուղի սեփականություն հանդիսացող գազատար խողովակները հանել և վաճառել է: Ակամայից մտածում ես` նման սուտը եթեր սփռած անձն ինչո՞վ է տարբերվում իմ գյուղի կոտոշավորից:
«Փաստերը» հեռուստաալիքը ձեռք է բերել դեռևս 2016 թվականի հոկտեմբերին, իսկ այդ օրից անցել է ավելի քան մեկ տարի, մի՞թե չէր կարելի ստուգել դրանք, գոնե բարեհաճեին փաստերը ճշտել գյուղի իրենց գործակալների միջոցով: Խողովակների մասին հայտնեմ, որ մինչև անկախությունը, իրոք, խողովակները հանդիսացել են գյուղի սեփականությունը, որը մինչ իմ գյուղապետ լինելը հիմնականում հանվել և վաճառվել է: Ես դեռևս 2012 թվականին նամակ եմ գրել ՀՀ վարչապետին և ասել, բարոյական ո՞ր իրավունքով է գյուղի սեփականություն հանդիսացող գազատարը հանձնվել «ՀայՌուսգազարդին», նշելով նաև, որ Խորհրդային Միությունում կար սեփականության մի ձև, որը բացառիկ էր, և դա կոլտնտեսության սեփականությունն էր, և առանց կոլտնտեսության ժողովի (համայնքի) ոչ ոք իրավունք չուներ այն տնօրինելու: Հավելել էի նաև, որ եթե մեզ չվերադարձնեք այդ սեփականությունը, ապա դատարան կդիմեմ կառավարության թիվ 51 որոշումը անվավեր ճանաչելու համար: Արդյունքում, գյուղապետին թույլատրեցին հանել խողովակները և անցկացնել վերգետնյա գծեր: Խողովակների արժեքը՝ հանելու, ապամոնտաժելու, տեղափոխելու ժամանակ որևէ ծախս չի մտել գազագծի արժեքի մեջ: Այդ կարգի բոլոր ծախսերը կատարել եմ իմ հաշվին: Այ դրա համար էլ, հարգելի զրպարտիչներ, գազի մեկ կմ գիծը արժեցել է 2 մլն դրամ, ոչ թե 10 մլն:


Հիմա ասեմ, Հովսեփյան Սոկրատը մեղավոր է, որ իր շրջապատում տգետների պակաս չի զգացվում: Շարունակե՞մ թվարկել կատարած մյուս աշխատանքները, թե՞ վերջակետ դնեմ: Բայց չեմ կարող չնշել այն արժեքը՝ մոտ 30 հազար ԱՄՆ դոլար արժեցող հորատանցքի մասին, որի ծախսերը լրիվ կատարվել են իմ և եղբորս միջոցով: Երբ հարուցված քրեական գործով եղա ՀՀ գլխավոր դատախազի մոտ (նա էր կանչել), պարզապես ասաց` ես քրեական գործի ընթացքին հետևել եմ սկզբից մինչև վերջ և տեսել եմ, թե ինչ ծավալի աշխատանքներ ես կատարել գյուղում, ինչո՞ւ են ոմանք քեզնից դժգոհ: Պատասխանն ավելի քան հստակ էր: Ինձ համար գյուղում չկան արտոնյալներ, լինի դատախազ (իսկ այդպիսին կա և փորձել է իրեն արտոնյալ զգալ), թե խանութպան Համոյի հոգեբանությամբ անձինք, կամ մի պլանքյաշ, միևնույն է, հարկերը պիտի տան, իսկ եթե չեն տալիս, նրանց կուտակված պարտքերի գանձմանը հասնում եմ ԴԱՀԿ-ի միջոցով:


Պատմությունը հուշում է, որ Վենետիկի դոժերի պալատում աստվածաշնչյան թեմաներով նկարազարդման պատվերը հանձնարարված էր Միքելանջելոյին: Վենետիկի կառավարիչը նկատում է, որ պատվերի կատարումը ձգձգվում է: Հետաքրքրվում է, թե որն է պատճառը: Կառավարչի հարցին նկարիչը պատասխանում է` ես օրերով ման եմ եկել քաղաքի հետնախորշերում, պանդոկներում, բայց Հուդայի կերպարին վայել ոչ մեկին չեմ գտել:
Եթե այսօր սիրելի նկարիչը լիներ Այգեստան գյուղի ցանկացած խաչմերուկում, հաստատ կգտներ իր պատկերած Հուդային: Ցավոք, աշխատող, դատող, տքնող այգեստանցու կողքին նմանները քիչ չեն: Այդ դրանք են, որ չեն տեսնում իմ գյուղապետության տարիներին մոտ 200 մլն դրամի արժողությամբ գյուղում կատարված աշխատանքները, չստանալով որևէ տեղից անգամ մեկ լումա: Իսկ կատարած աշխատանքները «խենթացրել» և գրգռել են հուդաների ախորժակը, որոնք մեկ անգամ չէ, որ կրկնել են. «Էդ ինչքա՞ն օգնություն է գալիս, որ այդքան գործ է անում, եթե այդքանն անում է, ուրեմն որքանն է ուտում»: Անշուշտ, ազնիվ մարդու համար դժվար է նման միջավայրում աշխատելը, բայց ժողովրդական «Դու քո գործն արա և ամեն հաչող շան քար մի՛ գցիր» խոսքն ինձ համար կյանքի ուղեցույց է:


Սոկրատ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ

Հ. Գ. Սույն թվականի դեկտեմբերի 19-ին մարդու պատիվն ու արժանապատվությունը անարգելու, սուտ լուրեր տարածելու կապակցությամբ դատական հայց եմ ներկայացրել Աջափնյակ և Դավթաշեն համայնքների առաջին ատյանի ընդհանուր իրավասության դատարան և պահանջել եմ պարտավորեցնել «Արմենիա» հեռուստաընկերությանը` ներողություն խնդրել Արարատի մարզի Այգեստանի գյուղապետ Սոկրատ Հովսեփյանից և պատիվս ու արժանապատվությունս վիրավորելու համար 3 մլն ՀՀ դրամ գանձել պատասխանողից հօգուտ Ս. Հովսեփյանի:

Դիտվել է՝ 11362

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ