Մենք չենք կարող զինվոր կորցնել

Սովետի քանդվելու հետ միջանձնային հարաբերություններում առաջացան խնդիրներ, որոնք, կարծես թե, նախկինում չկային ու իբր հատուկ չէին մեր ազգին, չգիտես, որտեղից թափվեցին մեր դարավոր քաղաքակրթության գլխին: Չանդրադարձանք, որ սովետի զսպաշապիկից ազատվելը բացեց մեր ձեռքերն ու ոտքերը, իսկ մեր հոգու իրական տվայտանքները պարզապես դարձան ավելի անբռնազբոս ու կեղծ բարեպաշտությունը մերժող: Թեև, մյուս կողմից, ընկան ծայրահեղությունների մեջ ու խառնեցին կեղծի ու անկեղծի սահմանը:
Նոյեմբերյանի զորամասում սպանված զինծառայող Լյուքս Ստեփանյանի սպանության մեջ մեղադրվող Դավիթ Խաչատրյանին օրերս այցելել է զինծառայողների հարցերով փորձագետ, մարդու իրավունքների պաշտպանի խորհրդական Երանուհի Թումանյանցը: Ըստ aravot.am-ի՝ վերջինս պատմել է, որ Դավիթը հուզված է եղել, լացել է, ասել է, որ չի հիշում` ինչը ինչպես է եղել, ասել է, թե չի հասկացել ինչպես է կրակել, և որ վիրավորն ու սպանված Լյուքս Ստեփանյանը իր ընկերներն են եղել:
Սա հասարակության ողբերգությունն է: Այնպես չի, որ այն առնչվում է միայն վիրավորի և սպանվածի ընտանիքներին` ցավի առումով, իսկ քաղաքական կուսակցություններն ու հասարակությունը պիտի միայն շահարկումներով զբաղվեն, իշխանությունն էլ` արդարանալ-չարդարանալով: Բանակում թե խաղաղ կյանքում յուրաքանչյուր անհեթեթ մահվան մեջ, որը եղել է միջանձնային փոխհարաբերությունների արդյունքում, սոցիալական ծանր վիճակից ելքեր փնտրելիս, և կամ քաղաքական իրավիճակից հիասթափության արդյունքում մեղավոր են բոլորը` իշխանությունից սկսած, վերջացրած շարքային քաղաքացիով: Բայց ոչ միայն այս ժամանակի մեջ: Վաղուցվա պրոբլեմ է ու գնալով խորացել-խորանալու է:
Զինվորը սպանված է, զինվորը սպանել է, զինվորը ոչնչացված է`անկախ նրանից, ողջ է, թե մեռած: Հետպատերազմական երկրներում հասարակությունը հոգեբանական խորհրդատվության կարիք է զգում, իսկ Հայաստանում չաշխատեց այդ ինստիտուտը: Հոգեբանին այցելելը մինչև հիմա շատ-շատերի համար ամոթ է համարվում, մինչդեռ քսան տարին բավական էր, որ այդ մշակույթին տիրապետած լինեինք: Զինվորը սպանված է վեճի արդյունքում, թե սպայի խոշտանգումներից, մեծ հաշվով, տարբերություն չկա: Նույն սպան էլ հասարակության անդամ է, նույն արժեքների մեջ է ապրում, ինչպես բոլորս: Մի հոգեբան ընկեր ունեմ, ասում է, որ Հայաստանում մարդիկ չեն հասկանում՝ ինչ բան է հոգեբանը, շատերը հոգեբան և հոգեբույժ հասկացությունները շփոթում են: Պարզ է, որ բանակային կարգապահությունը այն մակարդակի վրա պիտի լինի, որ, ասենք, երկու զինվորի կամ զինվորի ու սպայի վեճը մահվան ելքով չավարտվի: Պարզ է միաժամանակ, որ մեր բանակում ինչ -որ բան այն չէ: Այսօր Նոր Նորքի զինկոմիսարիատի մոտով էի անցնում: Զինակոչիկների հարազատները հավաքված խոսում էին: Անցնելիս ականջիս հասավ մի տղամարդու մտահոգությունը. «Իմացա՞ք, էն սպանված տղին Երևան էին ուզում բերել: Դե արի ու մի մտածի, թե տղեդ ուր կընկնի»:
Բնավ այն կարծիքին չեմ, թե իշխանությունը ոչինչ չունի անելու բանակում, կամ մեր բանակը պարզապես իդեալական է: Իշխանությունում էլ, բանակի սպայական կազմում էլ կան մարդիկ, ովքեր նույնպես հոգեբանական խնդիրներ կարող են ունենալ՝ ինչպես տարբեր ընտանիքներում մեծացած և տարբեր արժեքներով դաստիարակված այն 18 տարեկանները, որ ժամանակավոր համալրում են մեր բանակի շարքերը: … Ականջիս Դավիթ Խաչատրյանի լացի ձայնն է, որը չեմ լսել ու նրա աչքերի արցունքները, որոնք չեմ տեսել: Առաջարկելու ոչինչ չունեմ, թող մասնագետներն ու պատասխանատուները գտնեն ելքերը, բայց ցավ ունեմ, որ ամեն սպանված զինվորի հետ թարմանում է. մենք չենք կարող զինվոր կորցնել:

Կարինե ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հե՜յ, հեղափոխություն, ո՞ւր մնացիր
• Հանրահավա՞ք եք ուզում, ինքնե՛րդ էլ արեք
• Եռյակում միմյանց հետ հայտարարություններո՞վ են խոսում
• Գյումրու ռուսական ռազմակայանը նախընտրելի ԶԼՄ-ներ ունի՞
• Սխալ տնտեսական քաղաքականությունը հարվածում է սպառողի գրպանին
• «Ժառանգության» հետ մի բան այն չէ
• Օրենքները լավն են, երբ գործում են
• «Ժառանգությունն» ինքն է իրեն դուրս դրել ընդդիմադիր դաշտից
• Ո՞վ պետք է փոխհատուցի գյուղացու կրած վնասի համար
• Դեղերի գները, այնուամենայնիվ, կբարձրանան
• Լիդինգթոն. «Հայ-թուրքական արձանագրությունները պետք է կատարվեն առանց հետաձգման»
• Ծառուկյանն ավելի քան կոմպրոմիսային է
• ԲՀԿ-ի «վազքը» ավելի կարճ կլինի, քան ենթադրվում էր
• Նոր ընդդիմություն կձևավորվի՝ ընդդեմ իշխանության և ոչիշխանականների
• Իշխանափոխությունից հետո «լավ» ընկերները կմնա՞ն համակարգում
• Հոկտեմբերի 27-ի բեռն ու Հայաստանի ապագան
• Գագիկ Ծառուկյանը ներողություն կխնդրի՞
• Ի՞նչ կա Ծառուկյանի մտքին
• Երբ որդեկորույս մայրերին քաշքում են ինչպես խուլիգանների
• Երբ հասցեատերն ավելի կարևոր է, քան հարցն ինքնին

Մեկնաբանություններ