1000-ականների սկզբին, երբ Իրանի ողջ տարածքը, հատկապես կենտրոնական, հյուսիսային և արևմտյան հատվածները լցված էին տարատեսակ թյուրքական օղուզական ցեղերով, որոնք կազմակերպվում, նոր տարածքներ էին գրավում ու ակնհայտ էր, որ սպառնալիք էին դառնալու հարուստ Բյուզանդական կայսրության համար, բյուզանդական կայսրերը, փոխանակ օգնեին ու հզորացնեին հայկական ֆեոդալական թագավորություններին՝ Անիի Բագրատունիներին, Վասպուրականի Արծրունիներին, Տարոն-Աղձնիքի Մամիկոնյան-Թոռնիկյաններին և մնացյալներին, որպես իրենց ու թյուրքերի միջև պատվարի, ընդհակառակը, լծվել էին դրանք քանդելուն, ճնշումների տակ հարկադրում էին որ իրենց տարածքները հանձնեն Բյուզանդիային, որի դիմաց թագավորներին և իշխաններին տարածքներ էին տալիս Անատոլիայի կենտրոնական հատվածներում կամ ծայրամասերում։

ՆՓ-ի մասնակցութլամբ որևէ իրադարձություն լուսաբանելիս, նրա ասածները մեջբերելիս և ընդհանրապես նրա հետ կապված ցանկացած տեղեկատվություն տարածելիս այլևս չօգտագործել «ՀՀ վարչապետ» բառակապակցությունը և նշել անուն ազգանունով:

Կյանքի բուն էությունը համակողմանի և խորությամբ չհասկանալը, ուրիշների կյանքին ու նրանց ապրել չապրելուն մակերեսորեն մոտենալը թույլ է տալիս տաքուկ անվտանգության մեջ գտնվող մեր փսևդոիմաստուններին անմիտ ու անիրականանալի կոչերով դիմել անտերության, անորոշությունների ու գոյաբանական վտանգների մեջ գտնվող մեր մարդկանց։

ՈՒ քանի որ կյանքը դաժան, բայց մի տեղ նաև ազնիվ դատավոր է, ինքը մեզ պատժում է 30 տարի մեր չարածի համար: Մեր շուստրիության և շատ այլ բաների համար: Մեր սխալը երբեք սոցիումում չի անհետանում. թիթեռնիկի էֆեկտով, այն ինչ-որ ժամանակ հետ է վերադառնում մեզ, ու մենք չենք հասկանում՝ ինչու և ինչպես դա եղավ: Մինչդեռ, դա մեր արածի արդյունքն էր:

Իսկապես դրա վրա չորս կողմից այնքան հակասական «համեմունք» են լցնում, որ մարդիկ ապակողմնորոշվում են։

Այս ահավոր օրերին Երևան ժամանած ամերիկացի բարձրաստիճան հյուրերը չեն կարողանում թաքցնել իրենց ուրախությունը կատարվածից։ Նրանք այնքան անհաղորդ են մեր վշտին, որ չեն էլ հասկանում, թե ինչու պետք է ցույց չտան իրենց խանդավառությունը։

Նարեկ Մալյանը քաղաքական բանտարկյալ է՝ միանշանակ: Նարեկ Մալյանին ես ճանաչում էի ավելի շուտ, քան ճանաչեցի իրականում՝ ՎԵՏՕ հասարակական կազմակերպության հիմնադրման և այդ թիմի գրեթե անսխալ, գրագետ և նպատակային գործունեության ընթացքում:

Արայիկն ասում էր. «Եթե Շուշին կորցրեցինք, ես ինքս ինձ կխփեմ»: Մեկ ուրիշն ասում էր. «Ես միշտ այստեղ եմ լինելու, մի պատ էլ մնա՝ նստելու եմ այդ պատի տակ»: Բաբայան Սյամոն ասում էր. «Ես վերջին մարդն եմ լինելու, ով դուրս կգա Արցախից»...

Փաստն այն է, որ 2018 թվականին իշխանությունը գրավեցին թուրքական գործակալները։ Իրենց գլխավոր տականքի առաջնորդությամբ քանդեցին երկրի պաշտպանական ու գաղափարական միասնությունը: Հանձնեցին Արցախը, բացարձակ վտանգել են Հայաստանը:

Արցախում աղետ է: Էթնիկ զտման, ցեղասպանության ականատեսն ենք: Պատերազմը շարունակվում է: Հայաստանում քաոս է: