Կայուն անվտանգություն երաշխավորող մեխանիզմ

Աշխարհում չկա երկրիր, որն իր գոյության ուրույն կոնցեպտը չունենա։ Որոշ երկրների գոյության կոնցեպտն ազատ է, որոշներինը՝ սահմանափակ, բայց դա չի նշանակում, որ երկիրը պետք է զիջի և համակերպվի հարևանների պարտադրանքներին։ Խոսքն ավելի լայն ու ընդգրկուն հայեցակարգի՝ անվտանգ միջավայրի մասին է։ Արցախի բնակչությունը թվով զիջում է Ադրբեջանին, և տեսանելի ապագայում մենք միշտ ստիպված ենք լինելու պայքարել կենդանի ուժի թվաքանակով մեզ գերազանցող հարևանի դեմ և ստիպված ենք լինելու ապրել Ադրբեջան պետության հետ հարևանությամբ, որը միշտ փորձելու է վերացնել մեզ: Հետևաբար, եթե պետության գոյության կոնցեպտի անկյունաքարային թեզ ենք դարձնում Ադրբեջանի հետ մահացու հարևանության հարցը, ապա խնդիրը պարզեցվում է և դառնում է լուծելի։ Բավական է նայել, թե ինչ է կատարվում Ադրբեջանում, թե ինչպես են հանցավոր իշխանությունները կեղեքում բազմաթիվ ազգային փոքրամասնությունների, պարզ կդառնա, որ Ադրբեջանի ղեկավարությունն ու ցեղասպանությունը քույր ու եղբայր են: Արցախն այսօր այն վիճակում չէ, որ կարողանա երկար պատերազմ վարել: Փոքր տարածքը, խիստ երակարաձգված սահմանները, ենթակառուցվածքների և գրեթե բոլոր բնակավայրերի մոտ լինելը ճակատային գծին՝ զրկում են Արցախին ռազմավարական որևէ խորությունից, ուստի կարիք է առաջանալու ոչ միայն բնակչությանը մոբիլիզացնելու անհրաժեշտություն, այլև՝ կայուն անվտանգության երաշխավորման մեխանիզմ։ Այսօր անհրաժեշտ է, որ տարածաշրջանում հետաքրքրություն և կենսական շահեր ունեցող երկրները Արցախում ստեղծեն համապատասխան գործիքակազմ ոչ միայն ցեղասպանություն թույլ չտալու համար, այլև տարածաշրջանում խաղաղության համար երկարաժամկետ լուծումներ տալու նպատակով՝ միջնաժամկետ, ժամանակավոր լուծումներ ունենալու համար։ Ադրբեջանի իշխանությունները ևս մեկ անգամ ապացուցեցին, որ իրենց հետ պայմանավորվածությունները առ ոչինչ են՝ ցանկացած պահի նրանք կարող են դրժել իրենց խոստումը, դուրս գալ պայմանավորվածությունների շրջանակից, ուստի այդ մեխանիզմները պետք է լինեն նաև երաշխիք առ այն, որ Ադրբեջանը կկատարի իր իսկ ստանձնած պարտավորությունները: Նման միջանկյալ ռազմավարությամբ իրենց պատմական կայունությունն են կերտել մեզ նման շատ երկրներ։

Հակոբ Հակոբյան

Մեկնաբանություններ