Ձյան վրա՝ անձրև

Տարօրինակ է, չէ՞, երբ ձյան վրա անձրև է գալիս: Նվազագույնը՝ անհարմար է քայլել ձյան վրա ու անձրևի տակ: Մնացածի մասին չեմ ասում: Տարօրինակ տարի է սկսվել՝ մի քանի օրում ամսվա նորման գերազանցող ձյուն, հետո՝ տաքություն ու անձրև, որի տակ ձյունը, այնուամենայնիվ, չի հալվում՝ շատ է: Տարօրինակ տարի է սկսվել, իսկապես: Տարվա սկզբից Իրանն ու Սաուդյան Արաբիան գլորեցին ձնագունդը՝ արաբները մահապատժի ենթարկեցին հայտնի հոգևորական Նիմր ան-Նիմրին, պարսիկները հարձակվեցին Թեհրանում Սաուդյան Արաբիայի դեսպանատան վրա: Էր Ռիադը իր դեսպանին հետ կանչեց ու Իրանի դեսպանին հետ ուղարկեց, հետո հերթով սուննի երկրները խզեցին դիվանագիտական հարաբերությունները Իրանի հետ: Մի քայլ ևս՝ և տարածաշրջանում սուննի-շիա պատերազմ է բռնկվելու: ՄԱԿ-ը, ԵՄ-ն, ԱՄՆ-ը, Չինաստանը, նույնիսկ Թուրքիան կոչ արեցին կողմերին հանդարտվել: ՌԴ-ն լռում է: Հետո Հարավային Կորեան ջրածնային ռումբ փորձարկեց ու նորից բոլորին խառնեց իրար: Հընթացս մի քիչ բարձրացավ նավթի գինը:

Ի՞նչ է կատարվում Հայաստանում: Արդեն ասացի՝ ձյուն է ու անձրև է գալիս: Միջազգային փորձագետները անցած տարին Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության պատմության մեջ բնորոշեցին իբրև վերականգնված պատերազմի տարի: Առայժմ չհայտարարված: Փոխհրաձգությունները բազմապատկվել են, որքան էլ կողմերից ոչ մեկը պատերազմելու անհապաղ ռազմավարական պատճառ չունի: Նախկինում էլ եղել են բռնկումներ, բայց այս անգամ Բաքուն ծանր զինտեխնիկա ու տանկեր սահման հանեց: ՈՒ եթե նրան սահմանին կասեցնում է Հայոց բանակը, երկրի ներսում կասեցնում է փլված մանաթը: Անցնող տարում նավթի գնանկումը լուրջ հարված էր Ադրբեջանի տնտեսությանը, որ կուլ տվեց Կենտրոնական բանկի պահուստների մեկ երրորդը՝ պահպանելու համար մանաթի կուրսը, տարեվերջին մանաթը դուրս եկավ ազատ նավարկության և դա աղետ էր քաղաքացիների համար: Հազիվ թե այս տարի
Ադրբեջանը կարողանա նախկին ծավալներով սպառազինվել՝ փող չկա, մտածել է պետք իշխանությունը պահելու մասին: Որքան էլ Իլհամ Ալիևը ցմահ նախագահ է, պարտավոր է մտածել տնտեսության մասին: Թեպետ կա նաև մեդալի հակառակ կողմը, որ քանիցս խաղարկել է Բաքուն՝ ներքին դժգոհությունը արտաքին վտանգով կանխելով, որը հավանական է դարձնում պատերազմի հեռանկարը: Իլհամ Ալիևը կարող է կորցնել իշխանությունն անվերադարձ՝ եթե նորից պարտվի: Իսկ որ չի հաղթի, ակնհայտ է: Նորից, ինչպես անցած տարիներին, մնում է դարի հանելուկը՝ ինչպես լուծել տարածքային ամբողջականության և ինքնորոշման իրավունքի հակասության հարցը: Թվում է՝ լուծումն ակնհայտ է՝ կամ Ադրբեջանը ճանաչում է Լեռնային Ղարաբաղի անկախությունը, կամ Լեռնային Ղարաբաղը Ադրբեջանի կազմում միջազգայնորեն երաշխավորված ինքնավարություն է ստանում: Երկու տարբերակներն էլ այս պահին անհավանական են: Էլմար Մամեդյարովը շարունակում է պնդել, որ Սերգեյ Լավրովը շատ կառուցողական առաջարկ է արել: Էդուարդ Նալբանդյանը հերքում է, Լավրովը՝ լռում: Ակնհայտ է, որ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի անդամ Ռուսաստանն ունի ռազմավարական նպատակներ, որոնցից մեկը տարածաշրջանում իր գերիշխանությունն ամրապնդելն է: Եթե ԼՂ հարցի լուծումը տեղավորվում է այդ շրջանակներում, ՌԴ-ն կնպաստի հիմնախնդրի լուծմանը: Եթե ոչ, ստատուս քվոն կպահպանվի, որքան էլ Մամեդյարովը տարփողի Լավրովի առաջարկները, պարզապես Բաքուն կշարունակի կրակել, որ աշխարհը չմոռանա կոնֆլիկտը:
ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ԱՄՆ համանախագահ Ջեյմս ՈՒոռլիքը Թվիթերում նշել է ԱՄՆ Կոնգրեսի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովում ղարաբաղյան կարգավորման հարցով լսումների մասին: Նա գրել է, որ կոնգրեսականների հետ քննարկել են ԼՂ հարցի կարգավորման գործընթացում համագործակցության հեռանկարները: ԱՄՆ-ն առաջարկում է հետաքննության մեխանիզմ՝ հրադադարի խախտումները կանխարգելելու համար: Կոնգրեսականների առաջարկին հավանություն տվեցին Սպիտակ տունն ու պետդեպարտամենտը: Առաջարկին դեմ է Բաքուն: Չբարձրաձայնելով՝ խանդավառված չէ և Մոսկվան՝ խաղաղապահների տեղակայման նրա ծրագիրը դառնում է ավելորդ: Գուցե հենց խաղաղապահների տեղակայումն ու շրջանների հանձնումն է Լավրովի առաջարկը, որի մասին միայն Մամեդյարովն է խոսում:
ԱՄՆ-ի Կոնգրեսում նաև Ադրբեջանի դեմ պատժամիջոցների նախաձեռնություն է շրջանառվում՝ մարդու իրավունքների ոլորտում իշխանությունների ոտնձգությունների պատճառով: Իլհամ Ալիևը Արիֆ և Լեյլա Յունուսներին բանտից ազատելուց հետո ազատ արձակեց և Նարդարանի դեպքերից հետո 45 ձերբակալվածներին: Կընդունի՞ Կոնգրեսը այս ազատումներն իբրև մարդու իրավունքների չոտնահարումներ, դժվար է ասել: Ի վերջո, ԱՄՆ-Ադրբեջան հարաբերությունները չեն սկսվում ու չեն ավարտվում Ղարաբաղի հարցով: Իլհամ Ալիևը քաղաքական հոգեպահուստում մի քանի հարցեր կունենա՝ շեղելու Բարաք Օբամային իր համար անցանկալի օրակարգից:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ
Հ.Գ. ԱՄՆ նախագահ Օբաման Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևին հրավիրել է ԱՄՆ՝ մարտի 31-ից ապրիլի 1-ը կայանալիք Միջուկային անվտանգութան հարցերի գագաթնաժողովին մասնակցելու: Բնական է, որ Օբամա-Ալիև առանձնազրույց կլինի, օրակարգը՝ մարդու իրավունքները, տարածաշրջանի վիճակը, և, իհարկե, ԼՂ հարցը:
Հրադադարի խախտումների հետաքննության մեխանիզմի ներդրման Կոնգրեսի նախաձեռնությունը Օբաման շրջանցել չի կարող: Եթե Ալիևը տեղի տա, հետաքննության մեխանիզմը կփոխի հակամարտության կարգավորման գործընթացի տրամաբանությունը, ստեղծելով անվտանգության կայուն երաշխիքներ: ՈՒ արդիական է դառնում հարցը՝ մարտի 31-ից ապրիլի 1-ին Վաշինգտոնում կկայանա՞ Սարգսյան-Ալիև հանդիպում: Առաջինը այս տարի: Իսկ մինչ այդ Բաքուն շարունակելու է կրակել, մինչև վերջին փամփուշտը:

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ