1991 թ. դեկտեմբերի 25-ին ԽՍՀՄ նախագահ Գորբաչովը վայր դրեց իր լիազորությունները, իսկ հաջորդ օրը ԽՍՀՄ-ը պաշտոնապես լուծարվեց:

Արցախահայության սթափ հատվածը գիտակցում է, թե ինչ էր իրենից ներկայացնում ներկայացուցչության դիմաց տեղի ունեցած «ինքնաբուխ» միջադեպը, ինչը, ցավոք, կարող էին չկռահել նույնիսկ անմիջական մասնակիցներից շատերը։

Արցախի հանձնումը խարան է, քաղաքական խարան, բարոյական խարան, քաղաքական կենսագրության խարան, անձնական խարան: Ինչքան էլ տանջվեք, փող ծախսեք, խոստում շռայլեք, կարմիր գիծ անցնեք, միևնույն է, դրանից քաղաքական տեխնոլոգիայով, քաղաքական վարժությունով, ընտրությունով, ուղեղների մանիպուլյացիայով, ֆեյքակրատիայով, բութ ու պրիմիտիվ տեխնոլոգիայով և այլ «զրթուզիբիլով» չեք մաքրվի: Հանձնող ես, ու վերջ, չես մաքրվի 30 տարի դրած արյունից, կյանքից, ջանքից, նամուս ու թասիբից, ավյունից ու կորսված սերնդի խարանից:

Զարմացա՞ք, ինչու՞, եթե առաջներում միայն մտավորականությունն էր «մեծապատիվ», այժմ մի ողջ սովատանջ ժողովուրդ, որն անցնելով դժոխքի կրակների միջով և «համարձակվելով» կենդանի մնալ, այսօր արթնացավ «մեծապատիվ մուրացկաններ» թանգարանային պիտակով՝ բացի մեր մեծաքանքար նախագահի նշած այն պաշտոնյաներից՝ իրենց տեղակալներով, մեքենաներով, ինչու չէ նաև անբաժանելի սիրուհիներով... և այդ ցուցակը մի ամբողջ «a4» ֆորմատ էր տեղավորում, էլ չեմ ասում, որ շարքը չավելացնելու և ավելորդ բարկություն չհարուցելու նպատակով օգտագործվում էր նաև «այլ կազմակերպություններ» բառակապակցությունը:

Ականջները խորքային ձայները լսելու և աչքերը աննկատ բաները տեսնելու համար են։ Երբ իրավիճակը շատ է բարդանում, զգայական ու մտավոր լուծումները, այլևս ելք չունենալով, իրենց տեղը զիջում են գերգիտակցականին։

Տեսնես ինչի՞ց է, որ Դիլիջանին ամենաշատը նվիրած ու նվիրված ՍԵՐԻԿ ԴԱՎԹՅԱՆՆ իր անվամբ ո՛չ մի հիշատակ չունի իր ծննդավայր քաղաքում՝ փողոց, արվեստի դպրոց, մշակույթի տուն կամ թանգարան:

Հելոուինը կելտական ցեղերի պաշտամունքային տոն էր, որ վերաբերում էր կելտերի մահվան չաստծուն։ Իրենք համարում էին, որ դա մահացածների վերադարձի տոնն է, այսինքն մահվանից դեպի կյանքը անցնելու տոնն է։ Կելտերը հավատում էին, որ հենց տարբեր այդպիսի կերպարներով իրենց մահացածները վերադառնալու են իրենց տները և շրջելու։

2015 թվի հունվարի տասներկուսին Գյումրիում տեղի ունեցավ սարսափելի հանցագործություն. ցեղասպանության հարյուրերորդ տարում՝ «Թուրքի մայլա» թաղում դաժանաբար սպանվեց մի ողջ ընտանիք: Հանցագործ(ներ)ի աչքից չէր վրիպել նույնիսկ վեց ամսական փոքրիկը, ում սրախողխող էին արել ու այդպես թողել:

Արևմտյան պետությունների ղեկավարներն ինձ հիշեցնում են նախկին սոցիալիստական լագերի երկրների ղեկավարներին: Քանի կար Ուկրաինա, Կիև ու Զելենսկի էին լպստում և իրար հերթ չէին տալիս տանկերով, ավտոմատներով, ինքնաթիռներով նկարվել, կռիվ-կռիվ խաղալ...

Արցախում էթնիկ զտումների պատասխանատուներից մեկը Իսրայելն է...