Պատերազմից առաջ էր: 44-օրյայից մի քանի օր առաջ: Մի տղա նստեց, շարժվեցինք:

Մեկ-երկու փաստ նրա կյանքից, որ քչերին է հայտնի: Երբ սկսվում է Առաջին համաշխարհային պատերազմը, Հրաչյայի ծնողները թաքցնում են իրենց որդուն, որպեսզի նրան չզորակոչեն թուրքական բանակ: Սակայն շուտով տղային գտնում են: Նա զինվորագրվում է ու արաբների դեմ կռիվներից մեկի ժամանակ գերի է ընկնում: Հայտնվում է բանտում, որտեղ նրան խոշտանգում ու տանջում են:

Չեմ ուզում ծանրաբեռնել մարդկային ուղեղը, բայց կարևոր հիշեցում եմ ուզում անել. «Ոչնչից ամեն ինչ ստեղծողը մենք ենք, մենք՝ հայերս: Այն որակվել է որպես ապագայի ֆիլմ, իսկ ապագան արդեն եկել է»:

Հինգ տարի առաջ դեռևս հին ու բարի ԱԺ-ն փակ քվեարկությամբ` ընդամենը 3 դեմ, 1 անվավեր և 81 կողմ ձայնով համաձայնություն տվեց տուշոնկա շոուին:

Իմ դպրոցը։ Սա վաղուցվա նկար է. էս ժամանակ ես դեռ չէի էլ ծնվել, իսկ դպրոցն արդեն կար։

Իմ ժպտացող հրետանավոր եղբայր, մեր բոլորի Կոլյա Նիկողոսյան, դու այն հազարավոր լուսավոր հերոսներից մեկն էիր, որ ժպտացիր պատերազմի աչքերին ու անմահացար քեզ վստահված Մարտունի 3-ում` մնալով հավերժ 19 տարեկան։

Լուսանկարում երևացող ինքնագոհ կերպարանքը կոչվում է Ֆարուք Կադդումի (մականունը՝ Աբու Լութֆ): Սա Պաղեստինի ազգային ազատագրական շարժման ղեկավարներից էր, իսկ Յասեր Արաֆաթի մահվանից (2004 թ.) հետո դարձավ դրա փաստացի ղեկավարը:

Ավետիք Իսահակյանի մասին հուշերը բացահայտում են նրա մարդկային դրական հատկանիշները, անկեղծությունն ու նուրբ հումորը։

Ես ու Լեոնիդը հաճախ էինք խոսում Հայաստանում տիրող իրավիճակից, որ թուրքը առանց պատերազմի Արցախը չի տա։ Երկուսս էլ համոզված էինք, որ «Հողն արյունով են վերցնում»։ Խոսում էինք, որ պատերազմ կլինի և զենք պետք կլինի, իսկ զենք չկա։

«Եթե ռուսները արտաքսվեն Կովկասյան շղթայի այն կողմը, և մենք մնանք հաղթական Թուրքիայի և մուսավաթական Ադրբեջանի արանքում, ունենալով կողքներիս ազգայնական-մենշևիկյան Վրաստանը, որը, ռուսների ահից ու իր սեփական գոյությունը ապահովելու համար, պիտի աշխատի ամեն կերպ հաճո լինի թուրքերին… ՈՒրիշ խոսքով՝ նորից պիտի հաստատվի այն դրությունը, որ գոյություն ուներ 1918-20 թվականներին, մի անտանելի դրություն, որի մեջ խեղդվում էր Հայաստանը և որից նրան փրկեց միմիայն ռուսների վերադարձը: Ահա հեռանկարները»։