Տավուշի սրբավայրերով, սար-յայլաղներով, աղբյուր-գետակներով, անտառներով հարուստ մարզում տեղացիները միշտ մեծ շուքով են նշել կրոնական բոլոր տոները, ծեսերն ու Վարդավառը: Այդ օրերին տեղի շնորհաշատ կանայք պատրաստել են նաև տոնական, ծիսական ուտեստներ, թխելով կրկենի, բաղարջ, կաթնահունց, նազուկ, եփելով կոլոլակ, հոնասպաս, կորկոտ, ջամբ, դդմաքաշովի և այլ ավանդական կերակրատեսակներ: Նշված ուսեստներով տավուշցիները հյուրասիրել են դրկից- հարևաներին, հատկապես դրսից եկած հյուրերին, քանի որ հյուրը հայ ընտանիքում համարվում է Աստծո կողմից ուղարկված: Սիրով ներկայացնում ենք նշված կերակրատեսակներից մի քանիսը:
Հոնասպաս
Վերցնել 0,5 կգ թարմ կամ 200 գր չորացրած հոն, 150 գ բրինձ, 4 ճաշի գդալ շաքարավազ, 2,5 լ ջուր, աղ: Չորացրած հոնը մաքրել, լվանալ, լցնել տաք ջրի մեջ և եփել 0,5 ժամ: Եփուկը քամել, հոնը մաղով անցկացնել և լցնել եփուկի վրա: Առանձին եփել բրինձը, լցնել առաջին բաղադրության վրա, խառնել: Վերջում ավելացնել աղն ու շաքարը: Հոնասպասը կարելի է համեմել դարչինով կամ ծեծած ընկույզով:
Կորկոտ
Վերցնել 1 կգ ձավար, 1 կգ խոզի ճարպ, աղ: Կաթսայի մեջ հերթականությամբ շարել ձավարն ու ճարպը և ավելացնել այնքան ջուր, որ զանգվածը ծածկվի: Եփել մինչև ճարպի ու ձավարի հալվելը: Աղն ըստ ճաշակի:
Ջամբ
2 լիտր կաթ, 3-4 ճաշի գդալ ալյուր, աղ: Սառը ջրով բացած ալյուրը լցնել եռացող կաթի մեջ: Խառնելով եռացնել 3-5 րոպե: Վերջում ավելացնել աղը:
Դդմաքաշովի
Վերցնել 2 կգ դդում, 200 գրամ բրինձ, 300 գրամ կաթ, կես բաժակ շաքար, 100 գ յուղ: Աղը` ըստ ճաշակի: Դդումը կեղև-կորիզներից մաքրել, լվանալ, մանր կտրտել, լցնել կաթսայի մեջ, վրան ավելացնել տաք կաթը, աղը, շաքարը, կիսաեփ բրինձը, յուղը. խառնել: Կաթսայի բերանը փակել և եփել մինչև պատրաստ լինելը:
Կազմեց Հասմիկ ԳԵՎՈՐԳՅԱՆԸ