Մանրամասն որոնում (արխիվ)
15.11.2024
 
ԱՄՆ-ի նորընտիր նախագահ Դոնալդ Թրամփի անցումային թիմում ամենաազդեցիկ անձ համարվող գործարար Իլոն Մասկը և ՄԱԿ-ում Իրանի մշտական ներկայացուցիչ Ամիր Սաիդ Իրավանին Նյու Յորքում քննարկել են Վաշինգտոնի ու Թեհրանի հարաբերություններում լարվածությունը նվազեցնելու ուղիները։ Նրանք դրական են որակել բանակցությունները և ասել, որ սա «լավ նորություն» են համարում։               
 
Նորություններ » «Մարդ­կանց ե­կա­մու­տը ֆիք­սե­լու պար­տա­կա­նու­թ­յուն և գոր­ծա­ռույթ մենք չու­նենք»

«Մարդ­կանց ե­կա­մու­տը ֆիք­սե­լու պար­տա­կա­նու­թ­յուն և գոր­ծա­ռույթ մենք չու­նենք»

«Մարդ­կանց ե­կա­մու­տը ֆիք­սե­լու պար­տա­կա­նու­թ­յուն և գոր­ծա­ռույթ մենք չու­նենք»
15.09.2020 | 00:48

Մեկ շա­բաթ է` չի դա­դա­րում աղ­մու­կը Երևա­նի ա­վա­գա­նու ըն­դու­նած՝ «շր­ջա­կա առևտու­րը կար­գա­վո­րե­լու» ո­րոշ­ման շուրջ։ Ի՞նչ է այն են­թադ­րում՝ փոր­ձե­ցինք պար­զել քա­ղա­քա­պե­տա­րա­նի առևտրի և սպա­սարկ­ման վար­չու­թ­յան պետ ՀՈ­ՎԻԿ ՍԱ­ՖԱՐ­ՅԱ­ՆԻՑ: Քա­նի որ մեր զրու­ցա­կի­ցը հա­մոզ­ված էր, թե աղ­մու­կը ուռ­ճաց­ված է, զրւյ­ցը սկ­սե­ցինք հենց այդ հար­ցից։

-Եվ այս­պես, պա­րոն Սա­ֆա­րյան, ին­չու՞ է, ըստ Ձեզ, աղ­մու­կը ուռ­ճաց­ված։
-Մի պարզ պատ­ճա­ռով՝ ա­վա­գա­նու հաս­տա­տած ո­րո­շու­մից վերց­րել էին միայն «ՀԴՄ կտ­րոն» բա­ռա­կա­պակ­ցու­թյու­նը` ան­տե­սե­լով ո­րոշ­մամբ սահ­ման­ված մյուս պա­հանջ­նե­րը։ Այ­սինքն, աղ­մու­կը բարձ­րաց­վել է ՀԴՄ մե­քե­նաի շուրջ, մինչ­դեռ ո­րոշ­ման մեջ հս­տակ գր­ված է. «Շր­ջա­կա առևտուր ի­րա­կա­նաց­նող ան­ձը պար­տա­վոր է գնոր­դին տրա­մադ­րել վա­ճառ­քի փաս­տը հաս­տա­տող փաս­տա­թուղթ»։ Տա­րըն­թեր­ցում­նե­րից և եր­կի­մաստ ըմ­բռ­նում­նե­րից խու­սա­փե­լու հա­մար փա­կագ­ծե­րում նշ­ված է, թե ո­րոնք կա­րող են լի­նել այդ փաս­տաթղ­թե­րը, նշ­ված է նաև ՀԴՄ կտ­րո­նը։
-Եվ ո­րո՞նք են այդ փաս­տաթղ­թե­րը։
-Փաս­տա­թուղթ է հան­դի­սա­նում հա­շիվ-ֆակ­տու­րան, ՀԴՄ կտ­րո­նը և այլ փաս­տա­թուղթ։ Այս պա­հան­ջը բխում է օ­րեն­քի և սպա­ռո­ղի շա­հե­րից։ Ի վեր­ջո, սպա­ռո­ղը պետք է հաս­կա­նա, թե ինչ ապ­րանք է գնում։ Ե­թե նման փաս­տա­թուղթ սպա­ռո­ղին չտ­րա­մադր­վի, նա չի կա­րող լիար­ժե­քո­րեն օգտ­վել սպա­ռո­ղի իր ի­րա­վունք­նե­րից՝ ապ­րան­քի ո­րա­կի ե­րաշ­խա­վո­րու­թյու­նից, ա­նո­րակ ապ­րան­քը 14 օր­վա ըն­թաց­քում հետ վե­րա­դարձ­նե­լուց, կեղծ տոմ­սե­րի ձեռք բեր­ման ժա­մա­նակ իր ի­րա­վունք­նե­րը պաշտ­պա­նե­լուց և այլ հնա­րա­վո­րու­թյուն­նե­րից։ Փո­ղո­ցում ինչ-որ մե­կը մո­տե­ցավ ինչ-որ բան վա­ճա­ռեց՝ սպա­ռո­ղը պետք է հաս­կա­նա, թե ում հետ գործ ու­նի։ Ե­թե այս ա­մե­նը չկար­գա­վոր­վի, ա­պա խն­դիր ա­ռա­ջա­նա­լու դեպ­քում ոչ ոք չի կա­րո­ղա­նա պաշտ­պա­նել սպա­ռո­ղի ի­րա­վուն­քը, ե­թե ան­գամ նրան խա­բել են։ Երկ­րորդ՝ ա­վա­գա­նու սահ­մա­նած այս դրույ­թը ա­ռա­ջին հեր­թին բխում է «Հար­կա­յին օ­րենս­գր­քի» պա­հանջ­նե­րից՝ գնոր­դին տրա­մադ­րել վա­ճառ­քի փաս­տը հա­վաս­տող փաս­տա­թուղթ։ Սա չի նշա­նա­կում, որ շր­ջիկ առևտուր ի­րա­կա­նաց­նո­ղը իր մոտ պար­տա­դիր պետք է ու­նե­նա ՀԴՄ մե­քե­նա, նա կա­րող է ներ­կա­յաց­նել այդ ապ­րան­քի հա­շիվ-ֆակ­տու­րան։
-Ա­սա­ցիք, որ բա­ցի ՀԴՄ կտ­րո­նից և հա­շիվ-ֆակ­տու­րա­յից, կա­րող են ներ­կա­յաց­վել այլ փաս­տաթղ­թեր. ո­րո՞նք են դրանք։
-«Եվ այլն»-ի տակ են­թադր­վում են «Հար­կա­յին օ­րենս­գր­քով» և այլ են­թաօ­րեն­սդ­րա­կան ակ­տե­րով ըն­դուն­ված փաս­տաթղ­թեր։ Մենք չենք կա­րող ա­վա­գա­նու ո­րոշ­մամբ սահ­մա­նա­փա­կենք փաս­տաթղ­թե­րի տե­սակ­նե­րը։
-Պա­րոն Սա­ֆա­րյան, բո­լորս էլ շատ լավ գի­տենք, որ շր­ջիկ առևտուր ի­րա­կա­նաց­նող ան­ձիք հա­ճախ ապ­րան­քը ձեռք են բե­րում ան­հատ քա­ղա­քա­ցի­նե­րից։ Օ­րի­նակ, թա­կում են քա­ղա­քա­ցի­նե­րի դռ­նե­րը, գնում ճե­նա­պա­կի, սպասք, գր­քեր և այլ ապ­րանք­ներ` վե­րա­վա­ճա­ռե­լու նպա­տա­կով։ Կամ ան­տա­ռից հա­վա­քած բերք ու բա­րիքն են վա­ճա­ռում, շատ տա­տիկ­ներ էլ ի­րենց ձեռ­քով կա­րած կամ գոր­ծած ձեռ­նոց­ներ, բռ­նիչ­ներ, գոգ­նոց­ներ են վա­ճա­ռում փո­ղոց­նե­րում, ի­րենց մի կտոր հա­ցը աշ­խա­տե­լու հա­մար։ Հի­մա այս մար­դիկ ինչ­պե՞ս են ձեռք բե­րե­լու այդ հա­շիվ-ֆակ­տու­րան։ Պատ­կե­րաց­րեք` թա­կել են Ձեր դու­ռը, Դուք նրանց ան­հա­տույց գիրք եք տվել, ու նա գնա­ցել է։ Դու՞ք պետք է նրան հա­շիվ-ֆակ­տու­րա տրա­մադ­րեք։
-Նախ ա­սեմ, որ շր­ջա­ծախ առևտրով զբաղ­վո­ղը որևէ ի­րա­վա­բա­նա­կան ան­ձի մոտ գրանց­ված վա­ճա­ռողն է, և այս դեպ­քում բո­լոր անհ­րա­ժեշտ փաս­տաթղ­թե­րը պար­տա­վոր է ա­պա­հո­վել գոր­ծա­տուն։
-Դա հաս­կա­նա­լի է, խոսքս շր­ջիկ առևտրա­կա­նի մա­սին է, ո­րը որևէ տեղ գրանց­ված չէ, ուղ­ղա­կի փոր­ձում է իր գո­յատևման խն­դի­րը լու­ծել։
-Այս ո­րո­շու­մը բխում է հենց Ձեր նշած մարդ­կանց շա­հե­րից։ Մեր նպա­տակն է կար­գա­վո­րել այդ դաշ­տը։ Օ­րի­նակ, ես շատ ան­թույ­լատ­րե­լի եմ հա­մա­րում, երբ կար­միր լույ­սի տակ մո­տե­նում են մե­քե­նա­նե­րին ծա­ղիկ­ներ կամ ան­ձե­ռո­ցիկ­ներ ա­ռա­ջար­կում։ Այդ գոր­ծու­նեու­թյու­նը ան­թույ­լատ­րե­լի է, ճա­նա­պար­հա­յին երթևե­կու­թյան կո­պիտ խախ­տում է և շե­ղում է վա­րոր­դի ու­շադ­րու­թյու­նը։
-Ձեր այդ դի­տար­կու­մը տե­ղին է, սա­կայն այս ո­րոշ­ման հետ չի առ­նչ­վում, դա թող­նենք ճա­նա­պար­հա­յին ոս­տի­կա­նու­թյա­նը և եր­կու հարց ի­րար չխառ­նենք։ Հի­մա իմ նշած մար­դիկ որ­տե­ղի՞ց են ձեռք բե­րե­լու հա­շիվ-ֆակ­տու­րա։
-Հա­շիվ-ֆակ­տու­րան կա­րող են ձեռք բե­րել հար­կա­յին մար­մին­նե­րից։ Ե­կեք ֆիք­սենք մի բան. որ­պես­զի շր­ջիկ առևտու­րը ի­րա­կա­նաց­վի քա­ղա­քա­կիրթ ձևով, սահ­մա­նել ենք հս­տակ վայ­րեր և պայ­ման­ներ։ Ա­վա­գա­նու ո­րոշ­մամբ` շր­ջա­ծախ առևտուր թույ­լատր­վում է ի­րա­կա­նաց­նել այ­գի­նե­րում, պու­րակ­նե­րում, ո­րոշ փո­ղոց­նե­րում, դրանք հատ-հատ թվարկ­ված են։ Ինչ վե­րա­բե­րում է ՀԴՄ կտ­րո­նի և հա­շիվ-ֆակ­տու­րա­յի տրա­մադր­մա­նը, մեկ ան­գամ ևս ըն­դգ­ծեմ, որ դա «Հար­կա­յին օ­րենս­գր­քի» պա­հանջ է։ Ե­թե խո­սենք ի­րա­կան կյան­քից, ա­պա պետք է ա­սեմ, որ 2019-ից Երևա­նի տար­բեր վար­չա­կան շր­ջան­նե­րում մեր կող­մից ի­րա­կա­նաց­ված բազ­մա­թիվ շր­ջայ­ցե­րի ըն­թա­ցում զրու­ցել ենք շր­ջիկ առևտուր ի­րա­կա­նաց­նող­նե­րի հետ։ Հյու­սի­սա­յին պո­ղո­տա­յում փու­չիկ վա­ճա­ռող­նե­րը մեզ խնդ­րել են տալ ի­րենց ի­րա­վա­կան կար­գա­վի­ճակ։ Այ­սինքն, պետք է հաս­կա­նանք, որ առևտրով զբաղ­վող ան­ձը ևս ու­նի ի­րա­վունք­նե­րի պաշտ­պա­նու­թյան պա­հանջ։ Ի դեպ, այս խնդ­րի լուծ­ման պա­հան­ջով դի­մել են մեզ ոչ միայն փու­չիկ վա­ճա­ռող­նե­րը, այլև գիրք վա­ճա­ռող­նե­րը։
-Ա­ռա­ջին ան­գամ եմ լսում, որ մարդն ինք­նա­կամ խնդ­րի, որ ի­րեն հար­կեն։
-Ի­րենք չեն ա­սել` մեզ հար­կեք, նրանք օ­րի­նա­կան դաշ­տում ի­րա­վա­կան կար­գա­վի­ճակ ստա­նա­լու խնդ­րան­քով են մեզ դի­մել։ Եվ հե­տո, մենք հար­կող մար­մին չենք։ Ի դեպ, ե­թե մար­դը ձևա­կերպ­վում է որ­պես ի­րա­վա­բա­նա­կան անձ կամ ԱՁ, դա չի նշա­նա­կում, որ նրան ան­մի­ջա­պես հար­կե­լու են. կան բազ­մա­թիվ գոր­ծա­րար­ներ, ո­րոնք ա­զատ­ված են հար­կա­յին պար­տա­վո­րու­թյուն­նե­րից։
-Պա­րոն Սա­ֆա­րյան, մինչ ա­վա­գա­նին կըն­դու­ներ այս ո­րո­շու­մը, հաշ­վար­կե՞լ եք` որ­քան մարդ է զբաղ­վում շր­ջիկ առևտրով, որ­քա՞ն ե­կա­մուտ է ստա­նում, և այս ո­րո­շումն ի­րա­կա­նաց­նե­լուց հե­տո որ­քա­նո՞վ կա­վե­լա­նա կամ կն­վա­զի նրանց ե­կա­մու­տը։
-Մարդ­կանց ե­կա­մու­տը, ապ­րան­քաշր­ջա­նա­ռու­թյու­նը ֆիք­սե­լու մե­խա­նիզմ­ներ, պար­տա­կա­նու­թյուն և գոր­ծա­ռույթ մենք չու­նենք։
-Ա­յո, բայց նման ո­րո­շու­մը կա­րող է սո­ցիա­լա­կան խն­դիր­ներ ա­ռա­ջաց­նել հենց մայ­րա­քա­ղաք­ցի­նե­րի հա­մար, ով­քեր զբաղ­վում են այդ առևտրով։ Գու­ցե ո­րո­շու­մը կա­յաց­նե­լուց ա­ռաջ պետք էր ի­րա­վա­սու մար­մին­նե­րի հետ աշ­խա­տե՞լ։ Վեր­ջա­պես քա­ղա­քա­պե­տա­րա­նը իր քա­ղա­քա­ցու հա­մար այդ հաշ­վարկ­նե­րը պետք է ա­ներ։
-Ե­թե հար­ցին մո­տե­նանք այս կամ այն ան­ձի ե­կա­մուտ­նե­րի հնա­րա­վոր նվազ­ման մտա­հո­գու­թյամբ, ա­պա ան­գոր­ծու­թյան կմատ­նենք օ­րես­նդ­րու­թյու­նը։ Ե­թե օ­րեն­քի հետ ա­նընդ­հատ խառ­նենք սեն­տի­մեն­տալ հար­ցեր, օ­րենք­նե­րը չեն գոր­ծի։ Եվ հե­տո, պետք չէ Ձեր նշած սո­ցիա­լա­կան խա­վը ներ­կա­յաց­նել այդ­քան ան­պաշտ­պան, ո­րը չի կա­րող նույ­նիսկ հա­սա­րակ հա­շիվ-ֆակ­տու­րա ներ­կա­յաց­նել։ Մար­դիկ գոր­ծա­րա­րու­թյամբ են զբաղ­վում, և նրանց մեջ կան շատ ե­րի­տա­սարդ­ներ ով­քեր գոր­ծից հե­տո ե­րե­կո­յան փու­չիկ են վա­ճա­ռում։ Այդ ե­րի­տա­սար­դին մենք հնա­րա­վո­րու­թյուն ենք տա­լիս օ­րի­նա­կան թույ­լտ­վու­թյուն ստա­նալ, ին­չի ար­դյուն­քում պաշտ­պան­ված կլի­նեն և՛ նրա, և՛ սպա­ռո­ղի ի­րա­վունք­նե­րը։ Ի դեպ, չէ՞ որ փո­ղո­ցա­յին առևտու­րը ժա­մա­նա­կին կար­գա­վոր­վեց, և մենք վե­րահս­կո­ղու­թյու­նը պա­հում ենք։ Այ­սօր այդ գոր­ծըն­թա­ցը տվեց իր դրա­կան ար­դյունք­նե­րը։ Այ­սօր էլ մենք հար­ցը կար­գա­վո­րում ենք, ի­հար­կե ե­թե խտաց­նենք գույ­նե­րը, ա­պա դա կա­րե­լի է ներ­կա­յաց­նել որ­պես լրա­ցու­ցիչ բեռ, բայց գույ­նե­րը խտաց­նե­լու կա­րիք չկա։
-Ա­ռանց գույ­նե­րը խտաց­նե­լու՝ որ­քա՞ն է կազ­մե­լու քա­ղա­քա­պե­տա­րա­նի սահ­մա­նած պետ­տուր­քը այդ ան­ձանց հա­մար։
-Ֆի­նան­սա­կան բե­ռը, որ­պես այդ­պի­սին, չն­չին է լի­նե­լու։ Նո­րու­թյուն չէ, որ յու­րա­քան­չյուրս պար­տա­վոր ենք հար­կեր և տուր­քեր վճա­րել, ո­րոնք վեր­ջին հաշ­վով վե­րա­դառ­նում են մեզ՝ քա­ղա­քա­ցի­նե­րիս։ Եվ երբ մտա­հո­գու­թյուն եք հայտ­նում սո­ցիա­լա­կան խնդ­րի ա­ռա­ջաց­ման հետ կապ­ված, պետք է վս­տա­հեց­նեմ Ձեզ, որ այդ ա­ռու­մով մեր օ­րեն­սդ­րու­թյու­նը բա­վա­կա­նին ճկուն է և կա­րո­ղա­նում է տրա­մադ­րել ար­տո­նու­թյուն­ներ։ Ա­վա­գա­նու այս ո­րոշ­ման ներդ­րու­մից ո­րոշ ժա­մա­նակ անց մենք կու­սում­նա­սի­րենք ի­րա­վի­ճա­կը, և անհ­րա­ժեշ­տու­թյան դեպ­քում այն խա­վը, ո­րը նման կա­րիք կու­նե­նա, կթի­րա­խա­վոր­վի, կսահ­մա­նենք տե­ղա­կան տուր­քե­րի մա­սով ա­վե­լի մատ­չե­լի դրույ­քա­չա­փեր։
-Օ­րի­նակ, տա­տի­կը, որն իր ձե­ռա­գործն է վա­ճա­ռում փո­ղո­ցում, ար­տո­նու­թյուն կս­տա­նա՞։
-Ոնց պտտ­վում ենք, տա­տի­կի կող­քին ենք հայ­տն­վում։
-Դե, Դուք փու­չիկ վա­ճա­ռո­ղի շուրջն եք պտտ­վում, ես էլ տա­տի­կին եմ օ­րի­նակ բե­րում։
-Ա­ռա­ջին հեր­թին` տա­տի­կը չպետք է փո­ղո­ցում նս­տի ու ինչ-որ բան վա­ճա­ռի, դա տա­տի­կի հա­մար չէ։
-Դե, ե­թե տա­տի­կի թո­շա­կը բա­վա­րա­րեր, ին­քը սի­րով տա­նը կնս­տեր։ Եվ որ­տե՞ղ նս­տի տա­տի­կը, իր ձե­ռա­գոր­ծե­րի հա­մար խա­նու՞թ բա­ցի, թե՞ խա­նու­թին հանձ­նի։
-Ոչ խա­նութ բա­ցի, ոչ էլ խա­նու­թին հանձ­նի։ Մենք վա­ճառ­քի հա­մար վայ­րեր ենք սահ­մա­նում, տո­նա­վա­ճառ­ներ կազ­մա­կեր­պում՝ գյուղմ­թեր­քի շու­կա­նե­րի օ­րի­նա­կով։
-Պա­րոն Սա­ֆա­րյան, ի՞նչ եք կար­ծում, այս ո­րո­շու­մը սո­ցիա­լա­կան լար­վա­ծու­թյուն չի՞ ա­ռա­ջաց­նի, ինչն ինք­նա­բե­րա­բար կս­տեղ­ծի քա­ղա­քա­կան լար­վա­ծու­թյուն։
-Կյան­քում ա­մեն բան փոխ­կա­պակց­ված է, սա­կայն ե­կեք հար­ցին այլ տե­սան­կյու­նից նա­յենք։ Երբ ա­պա­մոն­տա­ժում ենք որևէ ա­պօ­րի­նի կր­պակ, այդ ըն­տա­նի­քում սո­ցիա­լա­կան դժ­գո­հու­թյուն է հա­սու­նա­նում, բայց հա­սա­րա­կու­թյան մի լայն զանգ­ված էլ այն գո­հու­նա­կու­թյամբ է ըն­դու­նում։ Մար­դիկ տես­նում են, որ ի­րենց ընտ­րած մար­մի­նը գոր­ծում է հա­վա­սա­րա­պես բո­լո­րի հա­մար։ Կար­ծում եմ` պետք է շր­ջան­ցենք այն մտա­վա­խու­թյու­նը, որ մի քա­նի հո­գի կա­րող են մեզ­նից նե­ղա­նալ։ Մենք պետք է շարժ­վենք օ­րեն­քով և պաշտ­պա­նենք օ­րեն­քը։
Զրու­ցեց Ժաս­մեն ՎԻ­ԼՅԱ­ՆԸ
Դիտվել է՝ 53982

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ

ԲեռնելԲեռնել

Ասում են...

. .

Տարածաշրջանային

Ամերիկա-իրանյան հարաբերությունների թեկուզ չափավոր կարգավորումը Հայաստանի համար շատ կարևոր է

Ամերիկա-իրանյան հարաբերությունների թեկուզ չափավոր կարգավորումը Հայաստանի համար շատ կարևոր է

Դոնալդ Թրամփը նշանակել է Ռոբերտ Ֆ. Քենեդիին իր առողջապահության «նախարար»։ Հիշեցնեմ, որ այս Քենեդի-կրտսերը քովիդային «համավարակի» և դրա անվան տակ մարդու կյանքի համար վտանգավոր սահմանափակումների ամենախիստ քննադատներից էր...

Սոցցանցային գրառումներ

Ամեն ինչ շատ լավ է, բացի՝ բողոքավոր քաղաքացիներից
Ամեն ինչ շատ լավ է, բացի՝ բողոքավոր քաղաքացիներից

Բաժնի բոլոր նորությունները »

«Իրատես» թերթի արխիվից

Ինչո՞ւ ենք մենք հայրենիքը վիրտուալ սիրում
Ինչո՞ւ ենք մենք հայրենիքը վիրտուալ սիրում

Բաժնի բոլոր նորությունները »

Ծաղրանկարչի կսմիթ

Սե­փա­կա­նաշ­նորհ­ված պետ­բ­յու­ջե
Սե­փա­կա­նաշ­նորհ­ված պետ­բ­յու­ջե
2024 © Irates.am
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Մեջբերումներ անելիս ակտիվ հղումը Irates.am-ին պարտադիր է: Կայքի հոդվածների մասնակի կամ ամբողջական հեռուստառադիոընթերցումն առանց Irates.am-ին հղման արգելվում է: Կայքում արտահայտված կարծիքները պարտադիր չէ, որ համընկնեն կայքի խմբագրության տեսակետին: Գովազդների բովանդակության համար կայքը պատասխանատվություն չի կրում: Էլեկտրոնային հասցե՝ info@irates.am
ԲաժանորդագրվելԳործընկերներՀետադարձ կապ
.