Շատ սիրուն էինք` կարմրուկ էլ հանեցինք

ԱՇԽԱՏԱՇՈՒԿԱ
Ինչպես և սպասվում էր, ֆինանսատնտեսական ճգնաժամն անդրադարձավ աշխատաշուկայի վրա՝ գործազրկության մակարդակի աճի տեսքով։ «Զբաղվածության պետական ծառայություն» գործակալությունից մեզ փոխանցված տվյալների համաձայն՝ 2009 թ. մարտի 1-ի դրությամբ հանրապետությունում գործազրկության մակարդակը նախորդ ամսվա համեմատ աճել է 0,2 տոկոսային կետով և կազմում է 6,5 տոկոս: Այն հանրապետության միջինից բարձր է Սյունիքում՝ 12,5, Շիրակում՝ 12, Լոռիում՝ 10,7, Տավուշում` 8,5, Կոտայքում` 7,3 տոկոսներով:
2009-ի մարտի 1-ի դրությամբ` աշխատանք փնտրողների թիվը 94,9 հազար Է, ինչը նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի նկատմամբ աճել է 8,5 տոկոսով, իսկ տարեսկզբի նկատմամբ` 3,3: Գործազուրկների թվաքանակը 75,7 հազար Է կամ աշխատանք փնտրողների 79,8 տոկոսը, որը նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ աճել է 4,6 տոկոսով: Գործազուրկների թվաքանակում շարունակում է բարձր մնալ կանանց տեսակարար կշիռը` 72,2 տոկոս:
Աշխատաշուկայի ուսումնասիրության և կանխատեսման համաձայն՝ կտրուկ նվազել է արտադրողականությունը կամ մատուցվող ծառայությունների ծավալը հատկապես առևտրի և սպասարկման, արդյունաբերության (առավելապես հանքարդյունաբերության, վերամշակող արդյունաբերության), առողջապահության, տրանսպորտի և կապի, տնտեսության այլ ճյուղերում: Հատկանշական է, որ այս գործընթացն առավել մտահոգիչ է այն մարզերում, որտեղ աշխատուժի հիմնական զբաղվածությունը եղել է նշված ոլորտներում, որը կանխում էր ոչ միայն աշխատանքային միգրացիան, այլ նաև այն միտված էր ապահովելու տնտեսության կայուն զարգացումը:
Ըստ ՀՀ ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալների, 2009-ի հունվար ամսին տնտեսության մեջ զբաղվածների թվաքանակը կազմել է 1074,5 հազար մարդ, ինչը 2008-ի հունվար-դեկտեմբերի համեմատ ցածր է 4 տոկոսով:
2008-ի դեկտեմբերին գրեթե բոլոր մարզերում կանխատեսվում էր թափուր աշխատատեղերի նվազում և աշխատանքից ազատումների աճ: Ըստ 2000 գործատուի մոտ իրականացված ուսումնասիրության տվյալների` առաջիկա մեկ տարվա ընթացքում սպասվում է շուրջ 5400 աշխատողի աշխատանքից ազատում` նախատեսվող 4000 մարդու աշխատանքի ընդունման դեպքում:
Աշխատաշուկայում լարվածությունը կշարունակի ավելանալ մի կողմից` զանգվածային ազատումների հետևանքով աշխատաշուկա մուտք գործող նույն մասնագիտությունն ունեցող անձանց, մյուս կողմից` արտագնա աշխատանքի չմեկնողների աճի հետևանքով:
Սպասվում է, որ գործազրկությունը բարձր կլինի տղամարդկանց, աշխատանքային փորձ և հմտություններ չունեցող երիտասարդների, ինչպես նաև երկարատև գործազրկության տևողություն ունեցող անձանց շրջանում:
Աշխատաշուկայի մեղմմանն ուղղված զբաղվածության կարգավորման 2009 թ. պետական ծրագրով տարեսկզբից իրականացվել են հետևյալ միջոցառումները. «Անմրցունակ անձանց աշխատանքի տեղավորելու դեպքում աշխատավարձի մասնակի փոխհատուցում գործատուին» ծրագրով տարեսկզբից աշխատանքի է տեղավորվել 27 աշխատանք փնտրող, իսկ նախորդ տարվանից այս ծրագրով շարունակում է աշխատել 175 աշխատանք փնտրող։ «Ձեռնարկատիրական գործունեությամբ զբաղվելու նպատակով պետական գրանցման համար գործազուրկներին և հաշմանդամներին տրվող ֆինանսական աջակցություն» ծրագրում ընդգրկվել է 10 աշխատանք փնտրող։ «Մասնագիտական ուսուցման կազմակերպում» ծրագրով հայտ է ներկայացվել 71 գործազուրկի համար: Մարտի 1-ի դրությամբ գործազրկության նպաստ է ստացել 16836 գործազուրկ, որոնց թիվը նախորդ ամսվա համեմատ ավելացել է 166-ով:
Ինչպես և սպասվում էր, նախորդ ամիսների համեմատ նվազել է թափուր աշխատատեղերի հայտեր ներկայացնող գործատուների թիվը: Փետրվար ամսվա ընթացքում գործակալություն է ներկայացվել 936 թափուր աշխատատեղ, որոնցից 447-ը կրկնվող է: Դրանք հիմնականում բժիշկների, վարորդների, կարողների թափուր աշխատատեղեր են, որոնք ամիսներ շարունակ չեն լրացվում: Թափուր աշխատատեղեր գրանցվել են Արագածոտնի, Գեղարքունիքի, Կոտայքի (կարողների), Շիրակի (բժիշկների, հաշվապահի), Սյունիքի (բժիշկների), Վայոց ձորի մարզերում և Երևան քաղաքում։ Տարեսկզբից աշխատանքի է տեղավորվել 1170 գործազուրկ:
Նշենք նաև, որ ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալներով՝ Հայաստանում պաշտոնապես գրանցված գործազուրկների թիվը 2009 թվականի առաջին երկու ամիսներին ավելացել է 4,6 տոկոսով և կազմել է 75,7 հազար մարդ։ Ազգային վիճակագրական ծառայությունն այս տվյալները հրապարակել է՝ հիմք ընդունելով մարտի 20-ին հավաքված օպերատիվ տեղեկությունները։
Աղբյուրի համաձայն՝ նույն ժամանակահատվածում միջին ամսական աշխատավարձը բարձրացել է 13,8 տոկոսով՝ հասնելով 94,6 հազար դրամի։ Միաժամանակ բյուջետային աշխատողների աշխատավարձը բարձրացել է 18,6 տոկոսով՝ հասնելով մոտ 80 հազար դրամի, իսկ արտաբյուջետային հիմնարկների աշխատակիցներինը՝ 7,1 տոկոսով՝ հասնելով 116,2 հազար դրամի։
Լիլիթ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ

Մեկնաբանություններ