Տերեփուկը` որպես դեղամիջոց

Բարդածաղկավորների ընտանիքին պատկանող, մինչև 60 սմ բարձրությամբ, թավոտ, նշտարաձև տերևներով, կապույտ ծաղիկներով տերեփուկը, որի օգտակար հատկանիշների մասին նշվել է դեռևս 12-րդ դարի հայկական բժշկական ձեռագրերում, աճում է հացահատիկային մշակաբույսերի ցանքերում, թփուտներում և ավազակավային հողերում: Բուժման նպատակով օգտագործում են միայն տերեփուկի լրիվ բացված ծաղիկները, որոնք հավաքում են ձեռքով` հունիս-հուլիսին, չորացնելով ստվերոտ, քամահարվող տեղում:
Մեծ բժիշկ-վիրաբույժ Ամիրդովլաթ Ամասիացին իր «ՈՒսումն բժշկության» (1459 թ.) և «Օգուտ բժշկության» (1469 թ.) գիտամատյաններում, հավաստի տվյալներ բերելով դեղաբույսի ազդեցութjան վերաբերյալ, նշել է, որ տերեփուկի և կաղնու պտուղների համատեղ խառնուրդի եփուկը բուժում է միզակապությունը, ջրգողությունը, նեֆրիտը, իսկ ծաղիկներից պատրաստված թուրմը` դեղնուկը և աչքերի, լեղուղիների, լյարդի ու մրսածության հետ կապված մի շարք հիվանդություններ:
Ծաղիկներից պատրաստված եփուկը Ամիրդովլաթն օգտագործել է նաև կանացի ցիկլի խանգարման և միզաքարային դիաթեզների ժամանակ: Օգտագործելուց հետո հիվանդի մեզի մեջ անհամեմատ պակասել են աղային նստվածքներն ու բորբոքային տարրերը: Հնդկաստանում դեղաբույսն օգտագործվել է որպես օրգանիզմի ընդհանուր դիմադրողականությունը բարձրացնող միջոց:

Կիրառման եղանակները

Թուրմ պատրաստելու համար 10 գ հումքի վրա լցնել 200 մլ եռացրած ջուր` թողնելով 10 րոպե: Հովանալուց հետո այն օգտագործել ուտելուց 20 րոպե առաջ` օրը 3 անգամ, 1/4 բաժակի չափով:
Եփուկ պատրաստելու համար 1 թեյի գդալ հումքը 1 բաժակ ջրում եռացնել 10 րոպե, քամել: Հովանալուց հետո այն օգտագործել օրը 3 անգամ, 2 ճաշի գդալ: Նշված եփուկը կարելի է օգտագործել նաև որպես թրջոց:
Ոգեթուրմ պատրաստելու համար տերեփուկի չոր ծաղկաթերթերը 1/10-ի հարաբերությամբ խառնել 40 աստիճանի սպիրտի հետ` թողնել 1 շաբաթ, քամել: ՈՒտելուց առաջ այն ընդունել 20-ական կաթիլ` օրը 3 անգամ:
Որպես հակառևմատիկ միջոց վերցնել 5-ական գրամ տերեփուկի, վաղենակի, քաջվարդի, թանթրվենու ծաղիկներ, կեչու տերև, բեկտենու կեղև և գիհու պտուղներ: Խառնուրդից 3 ճաշի գդալ ավելացնել 1/2 լիտր եռման ջրին` 10 րոպե եռացնելուց հետո, քամել: Ստացված թուրմը ուտելուց առաջ ընդունել` օրը 3-4 բաժակ:
Նշենք, որ տերեփուկից ստացվող վառ երկնագույն ներկը օգտագործվում է կոսմետիկայում, սննդի արտադրության մեջ և ներկարարության ոլորտում: Հավելենք նաև, որ բույսի ծաղիկներից արձակվող դառը հոտի պատճառով կենդանիները բնազդաբար խուսափում են այն ճարակելուց:

Հասմիկ ԳԵՎՈՐԳՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• ՏՄՊՊՀ-ն դեղորայքի շուկայում հայտնաբերել է պետբյուջեին հասցված մեկուկես մլրդ դրամի վնաս
• Չինարի գյուղում բացվել է նոր խաչքարով սրբատեղի
• Առաջիկա օրերին հանրապետությունում սպասվում է կարճատև անձրև և ամպրոպ
• Սերգո Կարապետյանը՝ Արմավիրի մարզում նոր գործարանի բացման մասին
• Հոկտեմբերի 6-ին Վայոց ձորի Արենի գյուղում կանցկացվի «Գինու փառատոն» ավանդական տոնախմբությունը
• Հոկտեմբերին Արագածոտնում կգործարկվի գինեհումքի վերամշակման նոր գործարան
• Հոկտեմբերի 5-ին`«Տիեռաս դե Արմենիա» Ագարակի տարածքում կբացվի գինու նոր գործարան
• «Ծառ տնկե՞լն է հեշտ, թե՞ ունեցածը պահպանելը»
• Խաղողագործության զարգացման համար Հայաստանում առկա է մեծ ներուժ
• Հոկտեմբերի 4-ին Երևանում մեկնարկեց «Ֆրութֆուլ Արմենիա» (Fruitful Armenia) 8-րդ համաժողովը
• Մոսկվայում սպանվել է հայ գործարար
• ԲՊՏ-ի տասնօրյա ստուգումների արդյունքում արձանագրվել է շրջակա միջավայրին հասցված ավելի քան 1 մլն դրամի վնաս, պետբյուջե է մուտքագրվել 2,38 մլն դրամ գումար
• Հոկտեմբերի 4-ին Վայոց ձորի Հերմոն գյուղում կանցկացվեն «Բերքի տոնը» և «Ավանդական խոհանոց» տոնահանդեսը
• Գեղարքունիքում ստացվել է կարտոֆիլի առատ բերք
• Ֆանտանում և Ապարանում աշնանացանը թփակալել է, իսկ ՈՒրցաձորում սկսվել են ծխախոտի սերմերի հավաքման աշխատանքները
• ՀԱԷԿ-ի պլանային վերանորոգումը ՀՀ-ում մատակարարվող էլեկտրաէներգիայի վրա չի անդրադառնա
• Առաջիկայում կիրականացվի «Շուկաներ Մեղրիի տարածաշրջանի համար» ծրագիրը
• Առաջիկա օրերին օդի ջերմաստիճանը կնվազի 4-5 աստիճանով
• ՀՀ տարածքում կտեղակայվեն նոր սեյսմիկ կայաններ
• Սևանա լճի հայելու նիշը նախորդ տարվա նույն օրվա համեմատությամբ ցածր է 2 սմ-ով

Մեկնաբանություններ