Հովհաննես ՊԱՊԻԿՅԱՆ. Լույս իջնի քո երկնային ճանապարհներին, սիրելի ԱԼԻՍԱ

1988-ին Ալիսա Կիրսակոսյանը եկավ Հայաստան:

Իմ ընկեր Յուրա Ջիլավյանը, նկարահանող խումբն ու ես վախեցանք նրա ցուցակից, թե Երևանում ուր է ուզում լինել, ում այցելել` Ազատության հրապարակի միտինգավորներին, Ծիծեռնակաբերդ, Մեսրոպ Մաշտոցին՝ Մատենադարանի մուտքին, զոհված ազատամարտիկների շիրիմներին, Էջմիածնի Մայրավանք և այն քանդակագործի արվեստանոց, ուր իր կիսանդրին պիտի քանդակվի... Բայց դե Ալիսան էր, ու մենք հլու հնազանդ հետևեցինք նրան:
Վանեցի ծնողների զավակ Ալիսան ծնվել ու մեծացել էր Արգենտինայում, իսպաներենի իմացություն ստացել դպրոցում, հրատարակել իր բանաստեղծությունների առաջին փոքրիկ ժողովածուները, որոնցով համաընդհանուր ճանաչումի էր արժանացել երկրի հայտնի բանաստեղծների շարքում: Իսպաներեն թարգմանությամբ լույս տեսած նրա ժողովածուներից մեկը ձևավորել է Պիկասոն:
Օրհնյալ լինի Վահագն Դավթյանը, ով փառահեղ թարգմանություններ էր արել, ու մենք արգենտինահայ, բայց իսպաներեն գրող Ալիսա բանաստեղծուհուն մայրենի լեզվով կարդացինք, ճանաչեցինք ու սիրեցինք: Իրավ է ասված՝ եթե թարգմանիչը բանաստեղծ է, ուրեմն թարգմանությունը բնագրին այնքան հարազատ է, որ քեզ թվում է, թե դու հենց բնագիրն ես կարդում: Այդպիսին էր Վահագն Դավթյանի թարգմանական շարքը, որ ես դեռ ուսանողական տարիներին էի կարդացել «Գրական թերթում» և, Դավթյանի խոստումին ականջալուր, սպասում էի (էինք) հաջորդ շարքին: Այդ հաջորդն էլ չուշացավ, և նույն «Գրական թերթում» (1967թ.) տպագրվեց հաջորդ շարքը: Հետո պիտի Ռոբերտ Ամիրխանյանը գերվեր Դավթյանի թարգմանություններով, և կոմպոզիտորի երգաշարով մենք ավելի պիտի սիրեինք Ալիսային:
Այդ տարի Ալիսան եկել էր նաև բարեգործական նպատակներով. Սպիտակում երկկողմանի որբացած երկու երեխայի անուն տվեց`
Սպարտակ Այվազյան` 10 տարեկան, և Քրիստին Մարտիրոսյան` 9 տարեկան: «Սա իմ և աղջկանս` Լառայի ցանկությունն է` հինգ տարվա ընթացքին օգնենք այս երեխաներուն»:
...Բանաստեղծուհու վախճանի լուրը լսելով, ես քրքրեցի իմ տեսաարխիվը, ուր Ալիսային նվիրված ֆիլմ է` հիմա արդեն սոսկ հիշողություն ու նվիրական մի մասունք:
Խորին ցավակցություն Ալիսայի դստերը` Լառային ու Ալիսայի պոեզիայի բոլոր երկրպագուներին:
Լույս իջնի քո երկնային ճամփեքին, Ալիսա: Քնարերգությանդ շնչով այնքա՜ն երիտասարդներ են իրենց ջահել օրերի մեջ ապրել քո դավանած սիրո մեղմությունն ու սիրո հավատարմությունը:

Մեկնաբանություններ