Ի՞նչ ցույց տվեցին պառլամենտական քննարկումները
Քաղաքական ուժերն այսօր կանգնած են կարևոր մեկ խնդրի առջև. դառնո՞ւմ են պրոգրեսիվ, ցիվիլ խաղի կանոններով առաջնորդվող ուժեր, թե՞ դեմագոգիան, ամբիցիան, էժան խաղն ու սրա-նրա շահերն սպասարկելը հետայսու ևս մեր քաղաքական օրակարգի կրեդոն են:
Խորհրդարանական քննարկումները գծեցին մի նիշ, որը, եթե որպես առաջին հաց կուտ չգնա, պետք է որ ապահովի դոմինոյի էֆեկտը` զգոնացնելով բոլորին:
Առաջին հերթին պառլամենտական մեծամասնությանը: Ասենք միանգամից. ՀՀԿ-ն պատրաստ չէր նման «ճակատամարտի»: Ավելին` հասկանալի դարձավ, որ ՀՀԿ գործադիր մասը, որքան էլ պարադոքսալ է, ավելի մոբիլ է, քան օրենսդիրը: Երբ հակառակը պետք է լիներ: ՀՀԿ պառլամենտական կոնգլոմերատը չկարողացավ բանավեճային մակարդակում կանգնել գործադիրի թիկունքին` ընդդեմ ընդդիմադիրների (խոսքը բացարձակ չի վերաբերում չընդդիմադիր ԲՀԿ-ին. այնտեղ բոլորովին այլ մակարդակ է, և, որքան էլ ցավալի է, հենց այս ուժն էր, որ քննարկումների ողջ ընթացքում խելագար ագրեսիվությամբ քննարկումների պրոգրեսիվ մթնոլորտն անվերջ տեղափոխում էր ռեակցիոն` զգայական, ամբիցիոզ դաշտ` հագուրդ տալու ինչ-ինչ չբավարարված նկրտումներ):
Մարտավարական տեսանկյունից հետաքրքիր էր, թե ինչ էր անելու ՀՀԿ-ն` երկրորդ օրը խաղը վերջնականապես տանուլ չտալու համար: Կարելի էր կարծել` քյարթու-մեռած ելույթները փոխարինելու էր «հարվարդյան տղերքի» (Լևոն Մարտիրոսյան, Սամվել Ֆարմանյան… ֆորմատով. ուրիշ ինչի՞ համար են նրանք այնտեղ) պասաժով: Այդպես չեղավ: Ինչպես ասաց գործադիրի «թարմերից» մեկը` գործադիրի ջրհեղեղից փրկվելու գործը գործադիրի ձեռքերում էր լոկ: Խաղի մեջ մտավ գործադիրի երկրորդ «պիլոտը» ու փափուկ-գրագետ վայրէջքի տարավ ՀՀԿ «ինքնաթիռը». խոսքն Աշոտյանի մասին է:
Բոլոր դեպքերում, պառլամենտական մեծամասնությունը կանգնած է լուրջ դիլեմայի առաջ. կարողանալո՞ւ է` ա) ապահովել քննարկումների բարձր որակ: բ) Ինչպե՞ս է վերակազմակերպելու իր աշխատանքները` անվերջ ճեղքումներ ունենալու համար, երբ անզեն աչքով «դիտելով» դահլիճում նստած ՀՀԿ-ականներին, հասկանում ես` ահավոր դժվար: Մանավանդ որ, ինքնին մեծամասնության գլուխ, ԱԺ նախագահ Հովիկ Աբրահամյանը երբեք նման գործոնը` քաղաքականության մեջ խելք բանեցնելը, չի համարել կարևոր:
Համ էլ` ՀՀԿ-ում «վպ ՊՏ ֆՑՏչՏ». առջևում ՏԻՄ (տե՛ս ինչ «ուտոցի» է մարզերում յուրաքանչյուր միլիմետրի համար` հենց ՀՀԿ-ականների միջև), ապա և` նախագահական ընտրություններն են: Գաղափարապես վերադասավորվել այդ ամենի շեմին, եթե ոչ` անհնար, ապա հաստատ դժվար է լինելու, մանավանդ որ նույնիսկ Հովիկ Աբրահամյանն էր քննարկումների այդ օրն իր նստած տեղում զգում, որ ընթանում է մի պրոցես, որն իրենը չէ, ինքը գրեթե խաղից դուրս է, ինչպես այդ օրը խաղից դուրս էին շատ շատերը. խաղի այդ որակում իրենք չկան, և ժամանակի ընթացքում խաղը մեխանիկորեն դուրս է թքելու նրանց, որպես ավելորդ բալաստ:
Այդ իսկ պատճառով` պառլամենտի բոլոր «կոնֆեսիոն» «հայրերի» միջև, այդ թվում և` Օսկանյանի թիկունքում թաքնված, շատ լուրջ, անտեսանելի պայքար է ծավալվելու պառլամենտը դեֆակտո «յուրացնելու» համար. պրոգրեսիվ ուժերը փորձելու են պայքարը պահել նորմալ քննարկումների, ռեակցիոնները` մուտիլովկաների, խաղ ու խաղիկների դաշտում:
Առկա քննարկումները ցույց տվեցին, որ առաջիններին հաջողվեց եզրը գտնել` նոր պահանջարկ-առաջարկը ձևավորել: Եվ եթե սա համարենք «պլանավորված-պրոյեկտավորված» ռեժիսուրա` այսքան խոսվող երիտկուսակցական համակարգին միտված (որն էլ գիտենք` արևմտյան պրոյեկտ է, որի մեջ էլ հաստատ փայ ունի Սերժ Սարգսյանը), այդ դեպքում արդեն, վաղ, թե ուշ, կրկին աշխատելու է «երկրորդ պիլոտի պրոյեկտը», արդեն ոչ թե գործադիրում, այլ ՀՀԿ համամասնական ցուցակում. դեռ ընտրությունների նախաշեմին ՀՀԿ «հայրերը» մեզ խնդրում էին «ուշադիր նայել» ՀՀԿ համամասնական ցուցակի երկրորդ էշելոնին` 120-ից հետո սկսվող բլոկին. այնտեղից է սկսվում բուն ՀՀԿ ցուցակը. ասում էին. չէ, չենք ասում «հարվարդյան», սակայն` գաղափարա-քաղաքական պասաժն ապահովող տղերքի: ՈՒստի, ինչ-որ «իքս» պահից սկսած` ՀՀԿ-ն ստիպված կլինի «տյունինգ» անել իր պառլամենտական «ընտրանին»` խաղի վերջնական արդյունքը փափուկ բարձիկներով ապահովելու համար:
Կարմեն ԴԱՎԹՅԱՆ
Հեղինակի նյութեր
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
-
Ասում են Պաղեստինյան ՀԱՄԱՍ-ը 10-20-100 անգամ ավելի քիչ զենք ունի, քան ունեին Լեռնային Ղարաբաղի հայերը և ադրբեջանական բանակը իսրայելական բանակը չէ։ Թող Հայաստանում մտածեն։
-
Ասում են… Որոշ երկրներ փորձում են խաթարել ԱՊՀ անդամների օրինական իշխանությունը, ավանդական արժեքները և իրավիճակն ամբողջությամբ: Անհրաժեշտ է կանխարգելիչ աշխատանք՝ ԱՊՀ երկրների անվտանգության ապահովման համար։
-
Ասում են… Ռուսաստանը և Բելառուսը օգուտ չունեն իսրայելա-պաղեստինյան հակամարտությունից: ՈՒ՞մ է այն ձեռնտու Մեզ ու ռուսաստանցիներին կշտամբում են «Ձեռնտու է Ուկրաինան հետին պլան է մղվել» Լսեք, եկեք անկեղծ լինենք այն, որ մեր մասին սկսել են ավելի քիչ խոսել, թերևս, վատ չէ: Բայց ո՛չ այդ գնով։ Մարդիկ են զոհվում։ Ինչի՞ վրա ենք ուրախանալու։
-
Ասում են…
Աշխարհում արևմտյան ազդեցությունը հսկայական ռազմաֆինանսական բուրգ է, այն իրեն պահելու համար անընդհատ նոր «վառելիքի» կարիք ունի՝ ուրիշներին պատկանող բնական, տեխնոլոգիական, մարդկային ռեսուրսներ
-
Ասում են…
10 ամսվա շրջափակումից հետո՝ սեպտեմբերի 19-ին, ադրբեջանական զինված ուժերը դաժան հրետակոծության ենթարկեցին Լեռնային Ղարաբաղը։
Սիրտս կոտրվում է, երբ իմանում եմ Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված և Հայաստան զանգվածաբար փախչող հազարավոր հայ ընտանիքների ցավի, կորստի, մարդու իրավունքների կոպիտ խախտումների մասին:
Տարածաշրջանային
