Վար­չա­պե­տը կամ բա­նից ան­տե­ղ­յակ է, կամ պար­զա­պես ստում է

ՀՀ վար­չա­պետ Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը ս. թ. սեպ­տեմ­բե­րի 9-ի ֆեյս­բու­քյան իր ու­ղիղ հա­ղորդ­ման կամ լայ­վի ըն­թաց­քում հայ­տա­րա­րեց, որ առն­վազն այս պա­հի դրու­թյամբ մենք չու­նենք Ա­մուլ­սա­րի հան­քի շա­հա­գոր­ծումն ար­գե­լե­լու որևէ ի­րա­վա­կան հիմ­նա­վո­րում։ Միան­գա­մից նշեմ, որ վար­չա­պե­տը կամ բա­նից ան­տե­ղյակ է, ին­չը սո­վո­րա­բար բնո­րոշ է բո­լոր նրանց, ով­քեր Քաջ Նա­զա­րի պես տի­րա­նում են երկ­րի ղե­կա­վա­րի ա­թո­ռին, կամ պար­զա­պես ստում է: Ի­րա­կա­նում Ա­մուլ­սա­րի հան­քի շա­հա­գոր­ծումն ար­գե­լե­լու բազ­մա­թիվ ի­րա­վա­կան հիմ­նա­վո­րում­ներ կան, և հույժ կարևոր է դրանք ներ­կա­յաց­նե­լը, քա­նի որ խն­դի­րը վե­րա­բե­րում է Ա­մուլ­սա­րի հան­քը շա­հա­գոր­ծել-չշա­հա­գոր­ծե­լուն, այլ կերպ ա­սած` հե­ռան­կա­րում Հա­յաս­տա­նի լի­նել-չլի­նե­լուն: Միա­ժա­մա­նակ ըն­դգ­ծենք, որ ՀՀ վար­չա­պե­տի և իշ­խա­նու­թյան հա­մա­պա­տաս­խան մար­մին­նե­րի կող­մից վե­րոն­շյալ հիմ­նա­վո­րում­նե­րը զանց առ­նե­լը, «Ա­մուլ­սա­րի ոս­կե­բեր քվար­ցիտ­նե­րի հան­քա­վայ­րի հան­քար­դյու­նա­հան­ման հա­մա­լի­րի փո­փոխ­ված նա­խագ­ծի շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի վրա ազ­դե­ցու­թյան գնա­հատ­ման հաշ­վետ­վու­թյուն» փաս­տաթղ­թի վե­րա­բե­րյալ տր­ված դրա­կան փոր­ձաքն­նա­կան եզ­րա­կա­ցու­թյան ու­ժը կորց­րած լի­նե­լու պա­րա­գա­յում այդ և մի շարք այլ հիմ­նա­վո­րում­նե­րով հան­քի շա­հա­գոր­ծումն ար­գե­լե­լու փո­խա­րեն, այն թույ­լատ­րե­լը կն­շա­նա­կի հար­վա­ծի տակ դնել Հա­յաս­տա­նի ազ­գա­յին անվ­տան­գու­թյու­նը:

Ա­վե­լին` դա կն­շա­նա­կի հան­ցա­գոր­ծու­թյուն շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի, բնու­թյան, ՀՀ բնակ­չու­թյան, մեր պե­տու­թյան, իսկ ե­թե պատ­կե­րաց­նենք այն հետևանք­նե­րը, ո­րոնք սպա­սե­լի են տաս­նա­մյակ­ներ հե­տո, ա­պա, խո­շոր հաշ­վով, նաև ողջ հայ ժո­ղովր­դի նկատ­մամբ: Այն, որ Նի­կոլ Փա­շի­նյանն ու նրա թի­մը բա­նից խայ­տա­ռա­կու­թյան աս­տի­ճա­նի ան­տե­ղյակ են, ա­նա­ռար­կե­լի փաստ է: Այդ կա­պակ­ցու­թյամբ ըն­դա­մե­նը մեկ օ­րի­նակ ներ­կա­յաց­նեմ. 2019 թ. օ­գոս­տո­սի 29-ին ELARD-TRC-ի փոր­ձա­գետ­նե­րի հետ տե­ղի ու­նե­ցած սկայպ-տե­սա­կոն­ֆե­րան­սի ա­վար­տին վար­չա­պե­տը, դի­մե­լով ՀՀ շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի նա­խա­րար Է­րիկ Գրի­գո­րյա­նին, ա­սաց. «Պա­րոն Գրի­գո­րյան, ես վեր­ջին հարցն եմ ու­զում ձեզ տալ: Ես տվել եմ հանձ­նա­րա­րա­կան, որ­պես­զի բնա­պահ­պա­նու­թյան նա­խա­րա­րու­թյու­նը էս ամ­բողջ տե­ղե­կատ­վու­թյու­նը, այ­սինքն` մինչև հի­մա ե­ղած տե­ղե­կատ­վու­թյու­նը հիմք ըն­դու­նե­լով, գա եզ­րա­կա­ցու­թյան, թե, ար­դյոք, Ա­մուլ­սա­րի պրո­յեկ­տի հա­մար նոր շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի ազ­դե­ցու­թյան գնա­հատ­ման անհ­րա­ժեշ­տու­թյուն կա՞, թե՞ չկա, և դուք ա­սել եք, ժա­մա­նակ եք խնդ­րել մինչև սեպ­տեմ­բե­րի 4-ը այդ հար­ցին պա­տաս­խա­նել: Եվ հի­մա նաև փոր­ձա­գի­տա­կան եզ­րա­կա­ցու­թյու­նը, փաս­տաթղ­թե­րը, ո­րոնք կան, և այ­սօր լսա­ծը, ձեր կար­ծի­քով, բա­վա­րա՞ր են ար­դյոք, որ­պես­զի շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի նա­խա­րա­րու­թյու­նը գա միան­շա­նակ եզ­րա­կա­ցու­թյան»: Հա­ջորդ օ­րը Փա­շի­նյա­նը ֆեյս­բու­քյան իր է­ջում կա­տա­րեց մի գրա­ռում, ո­րում նշ­ված է. «Ե­րեկ­վա քն­նար­կու­մը նաև կարևոր տե­ղե­կատ­վու­թյուն էր պա­րու­նա­կում՝ պա­տաս­խա­նե­լու հա­մար հար­ցին, թե ար­դյո՞ք Ա­մուլ­սա­րի ոս­կու հան­քի նա­խա­գի­ծը նոր ՇՄԱԳ անց­նե­լու կա­րիք ու­նի»:

Այն, որ վար­չա­պե­տը հի­շյալ ներ­կա­յա­նա­լի հան­դիպ­ման (տե­սա­կոն­ֆե­րան­սի) ըն­թաց­քում շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի նա­խա­րա­րու­թյու­նը շփոթ­մամբ նախ­կին ան­վա­նու­մով նշեց, ո­չինչ, նե­րո­ղա­միտ լի­նենք, բայց… Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի կող­մից վե­րոն­շյալ հանձ­նա­րա­րա­կա­նը տա­լը (ընդ ո­րում, տվել է դեռ օ­գոս­տո­սի 21-ին), և օ­գոս­տո­սի 29-ին էլ այդ մա­սին հրա­պա­րա­կավ հայ­տա­րա­րե­լը ELARD-TRC-ի փոր­ձա­գետ­նե­րի հետ տե­ղի ու­նե­ցած սկայպ-տե­սա­կոն­ֆե­րան­սի ըն­թաց­քում, ո­րին, ի դեպ, Հա­յաս­տա­նի կա­ռա­վա­րու­թյան շեն­քում մաս­նակ­ցում էին նաև «Լի­դիան Ար­մե­նիա» ըն­կե­րու­թյան ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րը, ՀՀ բարձ­րաս­տի­ճան մի շարք պաշ­տո­նյա­ներ, նշա­նա­կում է՝ այդ պա­հի դրու­թյամբ նա չու­ներ տվյալ ո­լոր­տին առ­նչ­վող նույ­նիսկ տար­րա­կան ի­րա­վա­կան գի­տե­լիք­ներ: Խն­դիրն այն է, որ շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի վրա ազ­դե­ցու­թյան գնա­հա­տու­մը, ո­րը, ի դեպ, բա­վա­կան թան­կար­ժեք գոր­ծո­ղու­թյուն է, ՀՀ շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի նա­խա­րա­րու­թյու­նը կամ պե­տա­կան որևէ այլ մար­մին չէ, որ պետք է կա­տա­րեն, նրանք չու­նեն այդ­պի­սի լիա­զո­րու­թյուն, դա զուտ հան­քը շա­հա­գոր­ծե­լու պատ­րաստ­վող «Լի­դիան Ար­մե­նիա» մաս­նա­վոր ըն­կե­րու­թյան խն­դի­րը և ո­րո­շե­լիքն է: Այ­սինքն` ե­թե ցան­կա­նում է, անհ­րա­ժեշտ է հա­մա­րում, կա­րող է պատ­վի­րել շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի վրա ազ­դե­ցու­թյան նոր գնա­հա­տում և փոր­ձաքն­նու­թյան ներ­կա­յաց­նել նոր ՇՄԱԳ հաշ­վետ­վու­թյուն, ե­թե ոչ` ոչ: Վար­չա­պե­տը կա­րող էր և ՀՀ շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի նա­խա­րա­րին վա­ղուց պետք է բո­լո­րո­վին այլ հանձ­նա­րա­րա­կան տար` պար­զել, թե ար­դյոք կա՞ «Շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի վրա ազ­դե­ցու­թյան գնա­հատ­ման և փոր­ձաքն­նու­թյան մա­սին» ՀՀ օ­րեն­քի 21-րդ հոդ­վա­ծի 2-րդ մա­սի 1-5-րդ կե­տե­րով սահ­ման­ված հիմ­քե­րից որևէ մե­կը` «Լի­դիան Ար­մե­նիա» ըն­կե­րու­թյան ներ­կա­յաց­րած ՇՄԱԳ հաշ­վետ­վու­թյա­նը «Շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի վրա ազ­դե­ցու­թյան փոր­ձաքն­նա­կան կենտ­րոն» ՊՈԱԿ-ի տված «Շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի վրա ազ­դե­ցու­թյան փոր­ձաքն­նու­թյան» 29.04.2016 թ. թիվ ԲՓ-35 պե­տա­կան փոր­ձաքն­նա­կան եզ­րա­կա­ցու­թյու­նը (դրա­կան եզ­րա­կա­ցու­թյու­նը) ու­ժը կորց­րած ճա­նա­չե­լու հա­մար:

Ըն­դգ­ծենք, որ հի­շյալ օ­րեն­քի 2-րդ մա­սի 5-րդ կե­տի հիմ­քով, փոր­ձաքն­նա­կան դրա­կան եզ­րա­կա­ցու­թյու­նը պար­տա­դիր (իմ­պե­րա­տիվ) կար­գով ու­ժը կորց­րած է ճա­նաչ­վում, ե­թե փոր­ձաքն­նա­կան եզ­րա­կա­ցու­թյուն տա­լուց հե­տո ի հայտ են ե­կել է­կո­լո­գիա­կան նոր գոր­ծոն­ներ: Ան­վի­ճե­լի է, որ Ա­մուլ­սա­րի հան­քի շա­հա­գործ­ման առն­չու­թյամբ տր­ված փոր­ձաքն­նա­կան եզ­րա­կա­ցու­թյու­նից հե­տո ի հայտ են ե­կել հենց է­կո­լո­գիա­կան նոր գոր­ծոն­ներ, ո­րոն­ցից է, օ­րի­նակ, բուն հան­քի տա­րած­քում թթ­վա­յին դրե­նա­ժի ան­կա­ռա­վա­րե­լի ռիս­կը: Ի հայտ ե­կած է­կո­լո­գիա­կան մյուս նոր գոր­ծոն­նե­րը, ո­րոնք նույն­պես հիմք են հի­շյալ փոր­ձաքն­նա­կան եզ­րա­կա­ցու­թյունն ու­ժը կորց­րած ճա­նա­չե­լու հա­մար, կներ­կա­յաց­նենք ա­ռա­ջի­կա հրա­պա­րա­կում­նե­րով: Որ ին­քը սխալ­վել է՝ ՀՀ շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի նա­խա­րա­րու­թյա­նը հանձ­նա­րա­րե­լով պար­զել Ա­մուլ­սա­րի հար­ցում նոր ՇՄԱԳ-ի անհ­րա­ժեշ­տու­թյու­նը, սեպ­տեմ­բե­րի 9-ի իր վե­րոն­շյալ հա­ղորդ­ման սկզ­բում խոս­տո­վա­նեց նաև վար­չա­պե­տը: Ա­հա թե ինչ ա­սաց Փա­շի­նյա­նը` ներ­կա­յաց­նե­լով, թե Ա­մուլ­սա­րի խնդ­րի առն­չու­թյամբ ուր են հա­սել. «Ա­ռա­ջի­նը հի­շում եք, որ ես իմ ֆեյս­բու­քյան է­ջի մի­ջո­ցով տե­ղե­կաց­րել էի, որ շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի նա­խա­րա­րու­թյա­նը հանձ­նա­րա­րել եմ պար­զել, թե Ա­մուլ­սա­րի հան­քի շա­հա­գործ­ման հար­ցի վե­րա­բե­րյալ կա՞, ար­դյոք, ի հայտ ե­կած նոր հան­գա­մանք­նե­րի բե­րու­մով, Է­ԼԱՐԴ-ի եզ­րա­կա­ցու­թյան բե­րու­մով կա՞, ար­դյոք, նոր շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի ազ­դե­ցու­թյան գնա­հա­տում ի­րա­կա­նաց­նե­լու հա­մար հիմք կամ անհ­րա­ժեշ­տու­թյուն: Ինչ­պես և հի­շում եք, մինչև սեպ­տեմ­բե­րի 4-ը ժա­մա­նակ էի տվել շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի նա­խա­րա­րու­թյա­նը, որ­պես­զի այդ հար­ցի պա­տաս­խա­նը ստա­նա: Եվ այդ հար­ցի պա­տաս­խա­նը մենք ստա­ցանք և քն­նար­կե­ցինք մի քա­նի ան­գամ աշ­խա­տան­քա­յին ֆոր­մատ­նե­րով, և քն­նարկ­ման ար­դյուն­քը հետևյալն էր, որ Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թյան օ­րեն­սդ­րու­թյամբ ընդ­հան­րա­պես չկա ոչ մի մե­խա­նիզմ, ո­րի ի­մաս­տը լի­նի վար­չա­կան ո­րոշ­մամբ նոր ՇՄԱԳ-ի անհ­րա­ժեշ­տու­թյուն ար­ձա­նագ­րե­լը:

Նկա­տի ու­նեմ, ա­սենք, այդ­պի­սի մե­խա­նիզմ չկա, որ նա­խա­րա­րը ո­րո­շի, որ ուղ­ղա­կի վերց­նի, վար­չա­կան ո­րոշ­մամբ ա­սի, որ նոր ՇՄԱԳ պետք է ի­րա­կա­նաց­վի»: Այժմ դեռ մի կողմ թող­նենք այն, որ դրա­նից ան­մի­ջա­պես հե­տո Փա­շի­նյա­նը սկ­սեց ան­կապ բա­ներ խո­սել, հան­դես գալ օ­րեն­սդ­րու­թյան ան­կապ մեկ­նա­բա­նու­թյամբ, և ըն­դա­մե­նը հռե­տո­րա­կան մի հարց տանք` ՀՀ վար­չա­պե­տը մինչև շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի նա­խա­րա­րու­թյա­նը հի­շյալ հանձ­նա­րա­րա­կա­նը տա­լը չպե՞տք է ի­մա­նար, որ Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թյան օ­րեն­սդ­րու­թյամբ ընդ­հան­րա­պես չկա ոչ մի մե­խա­նիզմ, ո­րի ի­մաս­տը լի­նի վար­չա­կան ո­րոշ­մամբ նոր ՇՄԱԳ-ի անհ­րա­ժեշ­տու­թյուն ար­ձա­նագ­րե­լը: Ին­քը չգի­տեր (թեև նույ­նիսկ բնա­պահ­պա­նա­կան թե­մա­ներ լու­սա­բա­նող լրագ­րող­նե­րը դա գի­տեին), ՀՀ շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի նա­խա­րա՞րն էլ չգի­տեր, որ վե­րոն­շյալ նպա­տա­կով ընդ­հան­րա­պես որևէ մե­խա­նիզմ գո­յու­թյուն չու­նի ՀՀ օ­րեն­սդ­րու­թյամբ, որ­պես­զի այդ մա­սին վար­չա­պե­տի օ­գոս­տո­սի 21-ի հանձ­նա­րա­րա­կա­նից ան­մի­ջա­պես հե­տո հայ­տա­րա­րեր կամ գո­նե հայտ­ներ նրան, որ­պես­զի բա­նը չհաս­ներ օ­գոս­տո­սի 29-ի տե­սա­կոն­ֆե­րան­սի ըն­թաց­քում վար­չա­պե­տի հի­շյալ հար­ցին և տվյալ հանձ­նա­րա­րա­կա­նի մա­սին հրա­պա­րա­կավ հայտ­նե­լուն: Մի՞­թե տվյալ հար­ցի պա­տաս­խա­նը պար­զե­լու խն­դիր էր, ո­րի հա­մար պա­հանջ­վեց նույ­նիսկ եր­կու շա­բաթ:

Պատ­կե­րաց­նու՞մ եք, թե ՀՀ վար­չա­պե­տի տված հանձ­նա­րա­րա­կա­նի մա­սին օ­գոս­տո­սի 29-ին լսե­լով, որ­քան են զար­մա­ցել ու թե­կուզ ի­րենց մտ­քում ծի­ծա­ղել «Լի­դիան Ար­մե­նիա» ըն­կե­րու­թյան ղե­կա­վար­նե­րը, ինչ­պես նաև այդ ըն­կե­րու­թյան հետևում գտն­վող­նե­րը, ո­րոնք ար­տերկ­րում են նաև: Ա­մե­նայն հա­վա­նա­կա­նու­թյամբ, ծի­ծա­ղել են նաև սեպ­տեմ­բե­րի 9-ին Փա­շի­նյա­նի հի­շյալ խոս­տո­վա­նու­թյու­նը լսե­լով: Մի բան ակն­հայտ է` հան­րա­պե­տու­թյան հա­մար բախ­տո­րոշ խն­դիր­նե­րի լու­ծումն ան­ցել է այն­պի­սի պաշ­տո­նյա­նե­րի, ո­րոնք նման են աե­րո­բու­սի ղե­կին նս­տած գի­նե­կո­լո­գի: Հետևանք­նե­րը, կար­ծում ենք, բա­ցատ­րե­լու կա­րիք չկա: Ա­մուլ­սա­րի հան­քի շա­հա­գոր­ծումն ար­գե­լե­լու ի­րա­վա­կան հիմ­նա­վո­րում­նե­րից մեկն ամ­րագր­ված է «Շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի վրա ազ­դե­ցու­թյան գնա­հատ­ման և փոր­ձաքն­նու­թյան մա­սին» ՀՀ օ­րեն­քի 20-րդ հոդ­վա­ծի 7-րդ կե­տով («Փոր­ձաքն­նա­կան եզ­րա­կա­ցու­թյու­նը կորց­նում է ու­ժը, ե­թե նա­խա­տես­վող գոր­ծու­նեու­թյան ի­րա­կա­նա­ցու­մը չի սկս­վում փոր­ձաքն­նա­կան եզ­րա­կա­ցու­թյան տր­վե­լուց հե­տո՝ մեկ տար­վա ըն­թաց­քում»), ինչ­պես նաև «Փոր­ձաքն­նա­կան եզ­րա­կա­ցու­թյունն ու­ժը կորց­րած ճա­նա­չե­լու կար­գը սահ­մա­նե­լու մա­սին» ՀՀ կա­ռա­վա­րու­թյան 2015 թ. ապ­րի­լի 22-ի թիվ 428-Ն ո­րոշ­ման հա­վել­վա­ծի 15-րդ կե­տով («Ե­թե նա­խա­տես­վող գոր­ծու­նեու­թյան ի­րա­կա­նա­ցումն օ­րեն­քի 20-րդ հոդ­վա­ծի 7-րդ մա­սի հա­մա­ձայն չի սկս­վում փոր­ձաքն­նա­կան եզ­րա­կա­ցու­թյու­նը տա­լուց հե­տո մեկ տար­վա ըն­թաց­քում, ա­պա եզ­րա­կա­ցու­թյու­նը կորց­նում է ու­ժը, և պա­հանջ­վում է նոր փոր­ձաքն­նա­կան եզ­րա­կա­ցու­թյուն»):

Ինչ­պես հայտ­նի է, «ԳԵՈ­ԹԻՄ» (այժմ` «Լի­դիան Ար­մե­նիա») ՓԲԸ-ի ներ­կա­յաց­րած «Ա­մուլ­սա­րի ոս­կե­բեր քվար­ցիտ­նե­րի հան­քա­վայ­րի հան­քար­դյու­նա­հան­ման հա­մա­լի­րի փո­փոխ­ված նա­խագ­ծի շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի վրա ազ­դե­ցու­թյան գնա­հատ­ման հաշ­վետ­վու­թյուն» փաս­տաթղ­թին ՀՀ բնա­պահ­պա­նու­թյան նա­խա­րա­րու­թյան (այժմ` շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի նա­խա­րա­րու­թյուն) «Շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի վրա ազ­դե­ցու­թյան փոր­ձաքն­նա­կան կենտ­րոն» ՊՈԱԿ-ը «Շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի վրա ազ­դե­ցու­թյան փոր­ձաքն­նու­թյան» թիվ ԲՓ-35 պե­տա­կան փոր­ձաքն­նա­կան եզ­րա­կա­ցու­թյու­նը տվել է դեռ 2016 թ. ապ­րի­լի 29-ին, հետևա­բար ակն­հայտ է, որ նշ­ված եզ­րա­կա­ցու­թյու­նը կորց­րել է ու­ժը, քա­նի որ հի­շյալ ըն­կե­րու­թյու­նը փոր­ձաքն­նա­կան դրա­կան եզ­րա­կա­ցու­թյու­նը ստա­նա­լուց հե­տո մեկ տար­վա ըն­թաց­քում չի սկ­սել նա­խա­տես­վող գոր­ծու­նեու­թյու­նը, տվյալ պա­րա­գա­յում` օգ­տա­կար հա­նա­ծո­յի ար­դյու­նա­հա­նու­մը (հան­քար­դյու­նա­հա­նու­մը): Շա­հագր­գիռ կող­մը, ինչ­պես նաև ՀՀ շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի նա­խա­րար Է­րիկ Գրի­գո­րյա­նը խո­րա­ման­կում են ու հի­շյալ օ­րեն­քի և կա­ռա­վա­րու­թյան ո­րոշ­ման իմ­պե­րա­տիվ պա­հան­ջը փոր­ձում են շր­ջան­ցել այն սին և ան­հե­թեթ պատ­ճա­ռա­բա­նու­թյամբ, թե նա­խա­տես­վող գոր­ծու­նեու­թյունն այս դեպ­քում հան­քար­դյու­նա­հան­ման նա­խա­պատ­րաս­տա­կան աշ­խա­տանքն է, հան­քը շա­հա­գործ­ման նա­խա­պատ­րաս­տե­լու նպա­տա­կով ար­դեն իսկ ի­րա­կա­նաց­ված շի­նա­րա­րա­կան աշ­խա­տան­քը` կա­ռու­ցու­մը: Ի՞նչ է, նա­խա­րա­րը մո­ռա­ցե՞լ է, որ ինքն օ­րեն­քը մեկ­նա­բա­նե­լու լիա­զո­րու­թյուն չու­նի: Մո­ռա­ցել է նաև, որ «Նոր­մա­տիվ ի­րա­վա­կան ակ­տե­րի մա­սին» ՀՀ օ­րեն­քի 41-րդ հոդ­վա­ծի («Նոր­մա­տիվ ի­րա­վա­կան ակ­տի նոր­մի մեկ­նա­բա­նու­մը») հա­մա­ձայն, նոր­մա­տիվ ի­րա­վա­կան ակ­տի նոր­մը մեկ­նա­բան­վում է` ել­նե­լով նոր­մա­տիվ ի­րա­վա­կան ակ­տում պա­րու­նակ­վող բա­ռե­րի և ար­տա­հայ­տու­թյուն­նե­րի տա­ռա­ցի նշա­նա­կու­թյու­նից: Ե­թե շա­հագր­գիռ կող­մի` վե­րոն­շյալ կեղ­ծի­քը ճշ­մար­տու­թյան տեղ սա­ղաց­նե­լու շա­հը հաս­կա­նա­լի է, ա­պա, բնա­կա­նա­բար, հարց է ա­ռա­ջա­նում` ո՞րն է նա­խա­րա­րի շա­հը։ Է­րիկ Գրի­գո­րյա­նի վե­րոն­շյալ պատ­ճա­ռա­բա­նու­թյու­նը չի դի­մա­նում որևէ քն­նու­թյան: Ա­հա­վա­սիկ. վե­րոն­շյալ օ­րեն­քի 4-րդ հոդ­վա­ծի («Օ­րեն­քում օգ­տա­գործ­վող հիմ­նա­կան հաս­կա­ցու­թյուն­նե­րը») 1-ին մա­սի 7-րդ կե­տով նա­խա­տես­վող գոր­ծու­նեու­թյու­նը սահ­ման­ված է որ­պես «շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի վրա հնա­րա­վոր ազ­դե­ցու­թյուն ու­նե­ցող ու­սում­նա­սի­րու­թյուն, ար­տադ­րու­թյուն, կա­ռու­ցում, շա­հա­գոր­ծում, վե­րա­կա­ռու­ցում, ընդ­լայ­նում, տեխ­նի­կա­կան և տեխ­նո­լո­գիա­կան վե­րա­զի­նում, վե­րապ­րո­ֆի­լա­վո­րում, կոն­սեր­վա­ցում, տե­ղա­փո­խում, լու­ծա­րում, փա­կում» (այս­տեղ կարևոր է նկա­տի ու­նե­նալ, որ «Շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի վրա ազ­դե­ցու­թյան գնա­հատ­ման և փոր­ձաքն­նու­թյան մա­սին» ՀՀ օ­րեն­քը միայն հան­քար­դյու­նա­հան­մա­նը չի վե­րա­բե­րում):

Ինչ­պես ակն­հայտ է, նա­խա­տես­վող գոր­ծու­նեու­թյան վե­րը նշ­ված տե­սակ­ներն օ­րենս­դի­րը սահ­մա­նել է որ­պես գոր­ծու­նեու­թյան ա­ռան­ձին տե­սակ­ներ, դրանք մե­կը մյու­սի բաղ­կա­ցու­ցիչ չեն, հետևա­բար չի կա­րե­լի ա­սել, թե Ա­մուլ­սա­րի հան­քա­վայ­րում ու հա­մա­լի­րում շի­նա­րա­րա­կան աշ­խա­տանք­նե­րը (կա­ռու­ցում) հան­քար­դյու­նա­հան­ման (շա­հա­գոր­ծում) բաղ­կա­ցու­ցիչ մասն են: Այս ա­ռու­մով միակ բա­ցա­ռու­թյունն օ­րեն­քի 14-րդ հոդ­վա­ծում է: Հի­շյալ օ­րեն­քի 14-րդ հոդ­վա­ծի («Շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի վրա ազ­դե­ցու­թյան գնա­հատ­ման և փոր­ձաքն­նու­թյան են­թա­կա հիմ­նադ­րու­թա­յին փաս­տաթղ­թե­րը և նա­խա­տես­վող գոր­ծու­նեու­թյան տե­սակ­նե­րը») 2-րդ մա­սով հս­տակ սահ­ման­ված է, որ «Գնա­հատ­ման և փոր­ձաքն­նու­թյան են­թա­կա են սույն հոդ­վա­ծի 4-րդ մա­սով սահ­ման­ված նա­խա­տես­վող գոր­ծու­նեու­թյան տե­սակ­նե­րի նա­խագ­ծա­յին փաս­տաթղ­թե­րը»: Չոր­րորդ մա­սի «Ա կա­տե­գո­րիան նե­րա­ռում է» ըն­դեր­քօգ­տա­գործ­ման բնա­գա­վա­ռում մե­տա­ղա­կան օգ­տա­կար հա­նա­ծո­նե­րի ա­ռու­մով` «երկ­րա­բա­նա­կան ու­սում­նա­սի­րու­թյուն­ներ` 1000 գծա­մետ­րից ա­վե­լի ստո­րերկ­րյա լեռ­նա­յին փոր­վածք­նե­րով կամ 1000 գծա­մետր խո­րու­թյու­նը գե­րա­զան­ցող հո­րա­տանց­քի հո­րատ­ման դեպ­քում», «մե­տա­ղա­կան, այդ թվում՝ ռա­դիոակ­տիվ օգ­տա­կար հա­նա­ծո­յի ար­դյու­նա­հա­նում և (կամ) հան­քա­քա­րի, հան­քա­նյու­թի վե­րամ­շա­կում, նե­րա­ռյալ՝ պո­չամ­բար­ներ կամ պո­չա­տար­ներ», ինչ­պես նաև «ստո­րերկ­րյա տրանս­պոր­տա­յին ու­ղի­նե­րի կամ կա­ռույց­նե­րի ստեղ­ծում», «օգ­տա­կար հա­նա­ծո­նե­րի հան­քա­վայ­րի տա­րածք­նե­րի վե­րա­կանգ­նում (ռե­կուլ­տի­վա­ցիա)»: Ինչ­պես ակն­հայտ է, կա­ռու­ցու­մը, որ­պես նա­խա­տես­վող գոր­ծու­նեու­թյուն, վե­րոն­շյալ ցան­կում նշ­ված չէ (այն նշ­ված չէ նաև 4-րդ հոդ­վա­ծի «Բ» և «Գ» կա­տե­գո­րիա­նե­րի ներ­քո գտն­վող ցան­կե­րում): Ինչ վե­րա­բե­րում է պո­չամ­բար­նե­րի կամ պո­չա­տար­նե­րի կա­ռուց­մա­նը, ո­րը, ըստ 4-րդ հոդ­վա­ծի, «մե­տա­ղա­կան, այդ թվում՝ ռա­դիոակ­տիվ օգ­տա­կար հա­նա­ծո­յի ար­դյու­նա­հա­նում» նա­խա­տես­վող գոր­ծու­նեու­թյան կազ­մում է, ա­պա հենց «Լի­դիան Ար­մե­նիա» ՓԲԸ գոր­ծա­դիր տնօ­րեն Հայկ Ա­լո­յա­նի հայ­տա­րա­րու­թյան հա­մա­ձայն, Ա­մուլ­սա­րը չու­նի պո­չամ­բար (նշենք, որ մեր նախ­կին հրա­պա­րա­կում­նե­րում «պո­չամ­բար» բա­ռը գրել ենք, որ­պես­զի ըն­թեր­ցող­նե­րի հա­մար հաս­կա­նա­լի լի­նի, որ խոսքն այն վայ­րի մա­սին է, ուր հան­քի շա­հա­գործ­ման դեպ­քում լց­վե­լու են թա­փոն­նե­րը):

Տրա­մա­բա­նա­կան է, որ ե­թե Ա­մուլ­սա­րը չու­նի պո­չամ­բար, ա­պա չու­նի նաև պո­չա­տար­ներ, հետևա­բար Ա­մուլ­սա­րի պա­րա­գա­յում որ­պես նա­խա­տես­վող գոր­ծու­նեու­թյան սկիզբ պետք է հա­մա­րել մի­միայն մե­տա­ղա­կան օգ­տա­կար հա­նա­ծո­յի (ոս­կու և ար­ծա­թի) ար­դյու­նա­հա­նու­մը, ո­րը փոր­ձաքն­նա­կան եզ­րա­կա­ցու­թյու­նը ստա­նա­լուց հե­տո մեկ տար­վա ըն­թաց­քում չի սկս­վել, ընդ ո­րում, այդ ժամ­կե­տը լրա­ցել է դեռ մինչև տե­ղի բնա­կիչ­նե­րի կող­մից Ա­մուլ­սար տա­նող ճա­նա­պարհ­նե­րի շր­ջա­փա­կու­մը: Վե­րը շա­րադր­վա­ծը նշա­նա­կում է, որ «ԳԵՈ­ԹԻՄ» (այժմ` «Լի­դիան Ար­մե­նիա») ՓԲԸ-ին տր­ված 29.04.2016 թ. ԲՓ-35 փոր­ձաքն­նա­կան եզ­րա­կա­ցու­թյու­նը ՀՀ կա­ռա­վա­րու­թյան հի­շյալ ո­րոշ­ման հա­վել­վա­ծի 15-րդ կե­տի իմ­պե­րա­տիվ պա­հան­ջով դեռ 2017 թվա­կա­նի ապ­րի­լից կորց­րել է իր ու­ժը, և պա­հանջ­վում է նոր փոր­ձաքն­նա­կան եզ­րա­կա­ցու­թյուն: Այս պայ­ման­նե­րում, ա­ռանց նոր փոր­ձաքն­նա­կան դրա­կան եզ­րա­կա­ցու­թյան, «Լի­դիան Ար­մե­նիա» ՓԲԸ-ի կող­մից Ա­մուլ­սա­րում աշ­խա­տանք­նե­րի շա­րու­նա­կու­մը կն­շա­նա­կի ա­պօ­րի­նու­թյուն, ՀՀ օ­րեն­սդ­րու­թյան պա­հան­ջի կո­պիտ ոտ­նա­հա­րում, թերևս նաև` դրա հա­մար ըն­կե­րու­թյան պա­տաս­խա­նա­տուի կող­մից ինք­նի­րավ­չու­թյուն կամ քրեո­րեն հե­տապն­դե­լի մեկ այլ ա­րարք: Ա­մուլ­սա­րի հան­քի շա­հա­գոր­ծումն ար­գե­լե­լու մեկ այլ և շատ կարևոր հիմք փոր­ձաքն­նա­կան եզ­րա­կա­ցու­թյու­նը տա­լուց հե­տո է­կո­լո­գիա­կան նոր գոր­ծոն­նե­րի ի հայտ գալն է, ո­րոնց կանդ­րա­դառ­նանք մեր ա­ռա­ջի­կա հրա­պա­րա­կում­նե­րով:

Ար­թուր ՀՈՎ­ՀԱՆ­ՆԻ­ՍՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Ինչու էր թրաշ պահել և ինչու սափրվեց Նիկոլը
• Խոսելով Երրորդ համաշխարհայինի մասին, իշխանության գալով խաղաղության կարգախոսներով, Թրամփն ինքը կարող է սադրել Երրորդ համաշխարհայինը-3
• Խոսելով Երրորդ համաշխարհայինի մասին, իշխանության գալով խաղաղության կարգախոսներով, Թրամփն ինքը կարող է սադրել Երրորդ համաշխարհայինը-2
• Իսրայելն անընդունելի պայմաններ է առաջադրել, արյունահեղությունը շարունակվում է
• Խոսելով Երրորդ համաշխարհայինի մասին, իշխանության գալով խաղաղության կարգախոսներով, Թրամփն ինքը կարող է սադրել Երրորդ համաշխարհայինը
• Անթալիայի Բելեկում անհայտ ու հզոր վիրուսով հիվանդացության բռնկման ու շահագրգիռ կողմի հերքման խայտառակ փորձի մասին. 4
• Անթալիայի Բելեկում անհայտ ու հզոր վիրուսով հիվանդացության բռնկման ու շահագրգիռ կողմի հերքման խայտառակ փորձի մասին-3
• Անթալիայի Բելեկում անհայտ ու հզոր վիրուսով հիվանդացության բռնկման ու շահագրգիռ կողմի հերքման խայտառակ փորձի մասին-2
• Անթալիայի Բելեկում անհայտ ու հզոր վիրուսով հիվանդացության բռնկման ու շահագրգիռ կողմի հերքման խայտառակ փորձի մասին
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-18
• Արևմուտքում լսել են Պուտինի զգուշացումները, բայց հավանաբար ցանկանում են անտեսել դրանք
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-17
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-16
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-15
• Բաքվին ավտոճանապարհ պետք չէ, Բաքվին Սյունիքն է պետք՝ խաղաղությամբ, կամովին հանձնելու դեպքում, իսկ եթե ոչ, պատերազմի դեպքում՝ ողջ Հայաստանը-3
• Բաքվին ավտոճանապարհ պետք չէ, Բաքվին Սյունիքն է պետք՝ խաղաղությամբ, կամովին հանձնելու դեպքում, իսկ եթե ոչ, պատերազմի դեպքում՝ ողջ Հայաստանը-2
• Բաքվին ավտոճանապարհ պետք չէ, Բաքվին Սյունիքն է պետք՝ խաղաղությամբ, կամովին հանձնելու դեպքում, իսկ եթե ոչ, պատերազմի դեպքում՝ ողջ Հայաստանը
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-14
• Բանսարկու և սուտ մատնության հեղինակ «Լաուռա Արզաքանցյան» կոչվածի նկատմամբ հանցագործության մասին հաղորդումը ներկայացվեց ոստիկանություն
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-13

Մեկնաբանություններ