Կրկին անդրադառնանք նախարար Արմեն Մովսիսյանի հայտարարություններին։ Նա տեղեկացրեց, որ առաջիկա հինգ տարում Հայաստանը կկարողանա 800 մլն դոլար տնտեսել ռուսական գազի արտահանական տուրքի վերացման հաշվին, իսկ «ՀայՌուսգազարդի» 20 % բաժնետոմսերը «տրվել են կուտակված պարտքերի մարման համար»։ Ի՞նչ պարտք, ո՞ր պարտքերի։ Որոնց մասին տեղյակ չէին ո՛չ Վ. Պուտինը, ո՛չ Վ. Սարգսյա՞նը։

Աշխարհում միշտ պատերազմ է: Եվ միշտ չէ, որ չարի ու բարու հակասությունները համարժեք են պատերազմին ու խաղաղությանը: Աշխարհում միշտ պատերազմ է: Եվ դա ճշմարտություն է ոչ միայն աշխարհագրական իմաստով, երբ որևէ տեղ մարդիկ կռվում են ներքին կամ արտաքին թշնամու դեմ կամ ժամանակի առումով, որովհետև ինչ-որ տեղ միշտ կրակում են: Աշխարհում միշտ պատերազմ է:

Չորս օր է մնացել օլիմպիադայի մեկնարկին, սակայն աշխարհի ուշադրությունը ոչ թե Սոչիի, այլ Մայդանի վրա է կենտրոնացած, իսկ այնտեղ իրավիճակը հանգուցալուծվելու միտումներ չի դրսևորում: Եթե չասենք՝ հակառակը: Յանուկովիչը «բյուլետենի» մեջ է: Ազարովը հրաժարական է տվել: Կլիչկոն ու մյուս ընդդիմադիրները հանդիպում են Քերիի հետ:

Երբ այստեղ՝ Շանհայում, ես առիթ եմ ունենում զրուցելու դստերս ընկերների՝ ռուսաստանցի ուսանողների հետ, որոնք անկեղծորեն մտահոգվում են իրենց երկրի համար և անկանխակալորեն են գնահատում չին-ռուսական հարաբերությունների մակարդակը, խնդիրների ու միտումների մասին երկար բանավեճերից հետո, ի վերջո, հանգում ենք այն հետևության, որ բացասականն ամենից հաճախ ստացվում է նրանից, որ ռուսները գործում են «սովետական ձևով», վերևից նայելով, որ նրանք չեն հասկանում ու չեն էլ ուզում հասկանալ ո՛չ չինացիների ներկա ինքնագիտակցությունը, ո՛չ շահավետ առևտուր անելու նրանց կարողությունը, իսկ մեղմ նրբանկատությունը թուլություն են համարում, ինչը բնավ էլ այդպես չէ։

Սնանկության այնպիսի «Բաց դաս», ինչպիսին ցուցանեցին թե՛ հայրենի խորհրդարանը, թե՛ յուր ընդդիմությունը, երբեք չէր եղել հայոց բազմաչարչար, ամեն բան տեսած պառլամենտարիզմի պատմության մեջ:

Վաղվանից սկսվում է փետրվարը: Հայոց փետրվարը նոր պետականության պատմության մեջ հասցրել է մի քանի անգամ շրջադարձային դառնալ: 1988, 1998, 2008: Այդ տրամաբանությամբ 2018-ն է լինելու հաջորդ շրջադարձը: Բայց մեր ժամանակները ոչ միայն արագացել են, այլև անկանխատեսելի են դարձել: Որևէ կանխատեսում, որքան էլ փաստարկված լինի, իրականություն դառնալու երաշխիքներ չի տալիս: 2014-ի փետրվարը կարող է կամրջել հայոց շրջադարձերի տասնամյակները, կարող է աննկատ անցնել:

Աշխարհը շունչը պահած սպասում է` ինչո՞վ կավարտվի պայքարը Մայդանում: Սցենարները շատ չեն: Եգիպտական ծանոթ «մոտիվն» է, որն ավելի ու ավելի է մոտեցնում ՈՒկրաինայի երկփեղկման (որոշ գնահատումներով` եռափեղկման) ցավալի օրը: Այլ հարց է, թե որքան կերկարաձգվի այն. արդեն միմյանց վրա են «կրակում» ցուցարարները, իսկ սա, խոստովանենք, լրիվ նոր մոտիվ է:

Հանդես գալով հավաքվածների առջև, ՀԱԿ-ի խորհրդարանական խմբակցության ղեկավար Լևոն Զուրաբյանը բոլորին կոչ արեց գիտակցել, որ Հայաստանում ոչինչ չի փոխվի, եթե չազատվենք «Սերժ Սարգսյանի ավազակային վարչակազմից»։ Նա ներկայացրեց Եվրոպայի խորհրդի երևանյան գրասենյակին փոխանցվելիք բանաձևն ու ուղերձը, ընդգծեց, որ այսօր շատերն են հարց տալիս` ընթանալ եվրաասոցացմա՞ն ճանապարհով, թե՞ միանալ Մաքսային միությանը, և արդյո՞ք Հայաստանը դրա հետևանքով իր ինքնիշխանությունը չի կորցնի։

Ավաղ, Արևմուտքը չհամաձայնեց ասոցացման համաձայնագրի ստորագրմանը։ Եվ դրանով իսկ ապացուցեց, որ Հայաստանի վրա ճնշում եղել է, միայն ոչ թե Ռուսաստանի, այլ Արևմուտքի կողմից։ Շատ պարզ օրինակ. Մոսկվայում ոչ ոք դեմ չէր, որ Հայաստանը միաժամանակ զարգացներ հարաբերությունները և՛ ՄՄ-ի, և՛ ԵՄ-ի հետ։ Դեմ էր միայն Արևմուտքը։

Մենք գերի ենք մնում կաղապարված մտածողությանը, մի անգամ հայտարարված, թե հաստատված իրողությունն ընդունում ենք անբեկանելի ճշմարտություն ու սկսում ենք նեղվել այդ ճշմարտության շրջանակներում, պայքարել դրա դեմ, հերքել ու մերժել, մինչդեռ ընդամենը պետք է հաջորդ քայլն անել: Հաջորդ քայլն անելը հենց մտածողության, ուրեմն և վարքագծի կաղապարները կոտրելն է: Հաջողության բանաձևը այսպես է գրվում: