Մանրամասն որոնում (արխիվ)
15.11.2024
 
ԱՄՆ-ի նորընտիր նախագահ Դոնալդ Թրամփի անցումային թիմում ամենաազդեցիկ անձ համարվող գործարար Իլոն Մասկը և ՄԱԿ-ում Իրանի մշտական ներկայացուցիչ Ամիր Սաիդ Իրավանին Նյու Յորքում քննարկել են Վաշինգտոնի ու Թեհրանի հարաբերություններում լարվածությունը նվազեցնելու ուղիները։ Նրանք դրական են որակել բանակցությունները և ասել, որ սա «լավ նորություն» են համարում։               
 
Նորություններ » Քիչ հա­վա­նա­կան է, որ Ի­րա­նը մոտ ա­պա­գա­յում թշ­նա­մուց դա­ժան վրեժ լու­ծի

Քիչ հա­վա­նա­կան է, որ Ի­րա­նը մոտ ա­պա­գա­յում թշ­նա­մուց դա­ժան վրեժ լու­ծի

Քիչ հա­վա­նա­կան է, որ Ի­րա­նը մոտ ա­պա­գա­յում թշ­նա­մուց դա­ժան վրեժ լու­ծի
14.01.2020 | 04:07
Հուն­վա­րի 3-ին Ի­րա­նի Իս­լա­մա­կան հե­ղա­փո­խու­թյան պա­հա­պան­նե­րի կոր­պու­սի (ԻՀՊԿ) «Ալ Քուդս» հա­տուկ նշա­նա­կու­թյան ստո­րա­բա­ժան­ման հրա­մա­նա­տար, գե­նե­րալ Ղա­սեմ Սո­լեյ­մա­նիի սպա­նու­թյու­նը, ըստ ի­րա­նա­կան աղ­բյուր­նե­րի, ի­րա­կա­նաց­վել է Բաղ­դա­դի օ­դա­նա­վա­կա­յա­նի մոտ ի­րա­նա-ի­րա­քյան ավ­տո­շա­րա­սյան վրա ա­մե­րի­կյան ռազ­մա­կան ուղ­ղա­թի­ռից կամ ուղ­ղա­թիռ­նե­րից կա­տար­ված հր­թի­ռա­յին հար­ված­նե­րով: Սո­լեյ­մա­նին նոր է ժա­մա­նած ե­ղել Ի­րա­քի մայ­րա­քա­ղա­քի օ­դա­նա­վա­կա­յան, նրա­նից բա­ցի, սպան­վել են նաև ավ­տո­մե­քե­նա­նե­րի մեջ գտն­վող ան­ձան­ցից 11-ը, այդ թվում նաև` «Կա­թաիբ Հըզ­բոլ­լահ» աշ­խար­հա­զո­րա­յին խմ­բա­վոր­ման հրա­մա­նա­տար, հա­մաի­րա­քյան «Ալ-Հաշդ ալ-Շա­բի» աշ­խար­հա­զո­րի հրա­մա­նա­տա­րի տե­ղա­կալ Ա­բու Մահ­դի ալ-Մա­հան­դի­սը (ի­րա­քյան շիա):
Շատ հա­կիրճ այն մա­սին, թե ով էր լե­գեն­դար գե­նե­րալ Սո­լեյ­մա­նին, ինչ կարևո­րու­թյուն ու­ներ Ի­րա­նի հա­մար: Անդ­րա­դառ­նա­լով Պա­ղես­տի­նում, Ի­րա­քում, Սի­րա­յում ու Լի­բա­նա­նում ԱՄՆ-ի պլան­նե­րը ձա­խո­ղե­լու գոր­ծում գե­նե­րալ Սո­լեյ­մա­նիի ո­րո­շիչ դե­րա­կա­տա­րու­թյա­նը, Իս­լա­մա­կան հե­ղա­փո­խու­թյան և ԻԻՀ գե­րա­գույն հոգևոր ա­ռաջ­նորդ ա­յա­թո­լա Ա­լի Խա­մե­նեին ա­սել է. «Լե­գեն­դար գե­նե­րալ նա­հա­տակ Սո­լեյ­մա­նին կանգ­նեց ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րի փո­ղե­րով, կա­րո­ղու­թյուն­նե­րով և քա­ղա­քա­կան ազ­դե­ցու­թյամբ ձևա­վոր­ված բո­լոր պլան­նե­րի դի­մաց, դրանք բո­լո­րը չե­զո­քաց­րեց ու ձա­խող­ման մատ­նեց»:
ԱՄՆ-ն այս­պի­սով ան­խու­սա­փե­լի դարձ­րեց ոչ թե Ի­րա­նի ազ­դե­ցու­թյան ո­լոր­տում գտն­վող շիա­կան կազ­մա­կեր­պու­թյուն­նե­րի, այլ հենց Ի­րա­նի Իս­լա­մա­կան Հան­րա­պե­տու­թյան կող­մից ա­մե­րի­կյան թի­րախ­նե­րին հար­վա­ծե­լը, ին­չը և տե­ղի ու­նե­ցավ հուն­վա­րի լույս 8-ի գի­շե­րը: ԻՀՊԿ-ն հայ­տա­րա­րեց, որ սկ­սել է «Նա­հա­տակ Սո­լեյ­մա­նի» ռազ­մա­կան գոր­ծո­ղու­թյան ի­րա­կա­նա­ցու­մը: Ա­ռա­ջին փու­լում, Ի­րա­նի տե­ղա­կան ժա­մա­նա­կով ժա­մը 01:20-ից (Մոսկ­վա­յի ժա­մա­նա­կով 01:50) սկ­սած, «Եր­կիր-եր­կիր» դա­սի 15 բա­լիս­տիկ հր­թիռ է ար­ձա­կել Ի­րա­քի Ալ Ան­բար նա­հան­գում տե­ղա­կայ­ված Միա­ցյալ Նա­հանգ­նե­րի Այն-ալ-Ա­սադ ա­վիա­բա­զա­յի, ինչ­պես նաև ի­րա­քյան Քրդս­տա­նի մայ­րա­քա­ղաք Էր­բի­լի օ­դա­նա­վա­կա­յա­նում գտն­վող ա­մե­րի­կյան հե­նա­կե­տի վրա: Ի­րա­նի հր­թի­ռա­յին հար­ձակ­ման ա­ռա­ջին ա­լի­քին ո­րոշ ժա­մա­նակ անց հա­ջոր­դել է երկ­րոր­դը: Ընդ­հա­նուր առ­մամբ, ըստ ռու­սա­կան աղ­բյուր­նե­րի, ար­ձակ­վել է 22 բա­լիս­տիկ հր­թիռ: Դրանց մեծ մա­սը ե­ղել են կարծր վա­ռե­լի­քով աշ­խա­տող «Fateh-313» հր­թիռ­նե­րը (այլ աղ­բյուր­նե­րի հա­մա­ձայն` «Fateh-110»):
ԻՀՊԿ-ի ի­րա­կա­նաց­րած հար­ձակ­ման ար­դյունք­նե­րի վե­րա­բե­րյալ տե­ղե­կատ­վու­թյու­նը հա­կա­սա­կան է: ԱՄՆ-ի զին­ված ու­ժե­րի կենտ­րո­նա­կան հրա­մա­նա­տա­րու­թյան (CENTCOM) հա­ղորդ­ման հա­մա­ձայն, այդ 15 հր­թիռ­նե­րից 11-ն է հա­սել թի­րախ­նե­րին, ո­րոնք, սա­կայն, էա­կան վնաս չեն պատ­ճա­ռել, ա­մե­րի­կյան որևէ զին­ծա­ռա­յող չի զոհ­վել, քա­նի որ նրանց հա­ջող­վել է ժա­մա­նա­կին պատս­պար­վել: Ի­րա­քի անվ­տան­գու­թյան ծա­ռա­յու­թյա­նը հղում կա­տա­րե­լով, CNN-ը հայտ­նել է, որ տու­ժել են մի քա­նի ի­րաք­ցի­ներ:
Ըստ ի­րա­նա­կան աղ­բյուր­նե­րի, սպան­վել է ա­մե­րի­կյան ա­վե­լի քան 80 զին­ծա­ռա­յող, 200-ը վի­րա­վոր­վել են: ԻՀՊԿ պաշ­տո­նյա­նե­րից մե­կը «Ֆարս» լրատ­վա­կան գոր­ծա­կա­լու­թյա­նը տված հար­ցազ­րույ­ցում հայտ­նել է, որ «Հա­վաս­տի տե­ղե­կու­թյուն­նե­րի հա­մա­ձայն, ա­մե­րի­կյան ուղ­ղա­թիռ­ներն այս գոր­ծո­ղու­թյու­նից հե­տո վի­րա­վոր­նե­րին հե­ռաց­րել են Ի­րա­քի Ալ Ան­բար նա­հան­գի Այն-ալ-Ա­սադ ռազ­մա­բա­զա­յից»:
Հա­ղոր­դում­նե­րի հա­մա­ձայն, ա­մե­րի­կյան ու­ժե­րը վի­րա­վոր­նե­րին ու սպան­ված­նե­րին հնա­րա­վո­րինս շուտ դուրս են բե­րել ռազ­մա­բա­զա­յից, որ­պես­զի նրանց հս­տակ թի­վը հնա­րա­վոր չլի­նի պար­զել:
Հա­ղորդ­վում է նաև, որ պա­հա­կա­զո­րի ար­ձա­կած հրթռ­նե­րից ոչ մե­կը չի խոց­վել ԱՄՆ-ի ՀՕՊ հա­մա­կար­գե­րի կող­մից, բո­լոր հրթ­իռ­նե­րը հար­վա­ծել են նշա­նա­կե­տե­րին: Հղում կա­տա­րե­լով Ի­րա­քում գտն­վող ա­մե­րի­կյան աղ­բյու­րի հայ­տա­րա­րու­թյա­նը, ի­րա­նա­կան ԶԼՄ-նե­րը տե­ղե­կաց­րել են, որ ԻՀՊԿ-ի ի­րա­կա­նաց­րած հրթիռա­յին հար­ձակ­ման հետևան­քով ոչն­չաց­վել է Այն-ալ-Ա­սադ ռազ­մա­բա­զա­յի ռա­դա­րա­յին հա­մա­կար­գը:
Աղ­բյու­րը հա­վե­լել է. «Քա­նի որ ա­մե­րի­կյան ՀՕՊ հա­մա­կար­գե­րը չեն կա­րո­ղա­ցել ոչն­չաց­նել ի­րա­նա­կան հրթ­ռի­նե­րը, դրանց հա­ջող­վել է վնա­սել ռազ­մա­բա­զա­յի կարևոր են­թա­կա­ռուց­վածք­նե­րը»:
Դար­ձյալ ըստ ի­րա­նա­կան ԶԼՄ-նե­րի, հուն­վա­րի 8-ին մի իս­րա­յել­ցի լրագ­րող հայտ­նել է, որ 224 վի­րա­վոր ա­մե­րի­կա­ցի զին­ծա­ռա­յող­ներ տե­ղա­փոխ­վել են Թել Ա­վիվ՝ հա­մա­պա­տաս­խան բժշ­կա­կան օգ­նու­թյուն ստա­նա­լու նպա­տա­կով:
ԻՀՊԿ ա­վիա­տիե­զե­րա­կան ու­ժե­րի հրա­մա­նա­տար, գե­նե­րալ Ա­միր Ա­լի Հա­ջի­զա­դեն, անդ­րա­դառ­նա­լով ա­մե­րի­կյան ռազ­մա­բա­զա­նե­րի դեմ ի­րա­կա­նաց­ված հր­թի­ռա­յին հար­ձակ­մա­նը, ա­սել է. «Չնա­յած գե­նե­րալ Սո­լեյ­մա­նիի ա­րյու­նը շատ թանկ էր ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րին տա­րա­ծաշր­ջա­նից վտա­րե­լու հա­մար, սա­կայն վեր­ջին գոր­ծո­ղու­թյունն այդ գոր­ծըն­թա­ցի սկիզբն է»:
Հա­ջի­զա­դեն հա­վե­լել է. «Հար­ձա­կու­մից ան­մի­ջա­պես հե­տո ա­մե­րի­կա­ցի­ներն առն­վազն 9 թռիչք են ի­րա­կա­նաց­րել՝ վի­րա­վոր­նե­րին Հոր­դա­նան տե­ղա­փո­խե­լու նպա­տա­կով: Իսկ վի­րա­վոր­նե­րի մի մասն էլ «Chinook» ուղ­ղա­թիռ­նե­րով տե­ղա­փոխ­վել է Բաղ­դա­դում գտն­վող ա­մե­րի­կյան հի­վան­դա­նոց»:
Վե­րոն­շյալ հար­ձակ­մամբ Ի­րա­նի նպա­տա­կը ԱՄՆ-ի դեմ պա­տե­րազմ սկ­սե­լը չի ե­ղել: Հուն­վա­րի 8-ի ե­րե­կո­յան ՄԱԿ-ում Ի­րա­նի մշ­տա­կան ներ­կա­յա­ցու­ցիչ Մա­ջիդ Թախթ Ռա­վան­չին ՄԱԿ-ի գլ­խա­վոր քար­տու­ղար Ան­տո­նիո Գու­տե­րե­շի հետ հան­դիպ­ման ժա­մա­նակ, անդ­րա­դառ­նա­լով ԱՄՆ-ի ա­հա­բեկ­չա­կան քայ­լին ԻՀՊԿ-ի տված պա­տաս­խա­նին, ա­սել է. «Ի­րա­նը ձգ­տում է տա­րա­ծաշր­ջա­նում կա­յու­նու­թյուն հաս­տա­տել և պա­տե­րազ­մե­լու մտադ­րու­թյուն չու­նի»:
Ի­րա­նի նպա­տա­կը ե­ղել է ըն­դա­մե­նը վրեժ լու­ծե­լը, ա­վե­լի ճիշտ, աշ­խար­հին և, հատ­կա­պես, իր բնակ­չու­թյա­նը ցույց տա­լը, որ վրեժ լու­ծեց, այ­սինքն` հար­ձա­կու­մը ռազ­մա­կան նպա­տակ գրե­թե չի ու­նե­ցել, ու­նե­ցել է հիմ­նա­կա­նում քա­ղա­քա­կան նպա­տակ, ե­թե, ի­հար­կե, ճիշտ են հար­ձակ­ման հետևանք­նե­րի վե­րա­բե­րյալ ա­մե­րի­կյան տե­ղե­կու­թյուն­նե­րը: Այլ խն­դիր է` ար­դյոք կշա­րու­նակ­վե՞ն վրե­ժի գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րը հե­տա­գա­յում` ու­նե­նա­լով ար­դեն ան­հա­մե­մատ լուրջ բնույթ, թե Ի­րա­նի վրի­ժա­ռու­թյունն ար­դեն կա­րե­լի է հա­մա­րել ա­վարտ­ված: Ի դեպ, ըստ մի­ջազ­գայ­նա­գետ, ֆեյս­բու­քյան օգ­տա­տեր Ան­նա Աբ­րա­հա­մյա­նի, «Քե­նիա­յում ԱՄՆ ռազ­մա­բա­զա­յի դեմ Ալ-Շա­հաբ շիա­կան ստո­րա­բա­ժան­ման հար­ձակ­ման ժա­մա­նակ զոհ­վել են եր­կու պայ­մա­նագ­րա­յին ծա­ռա­յող­ներ և գե­նե­րալ Սթիվեն Թաուն­սեն­դը, ին­չի մա­սին չեն բարձ­րա­ձայ­նում արևմտյան մամ­լո մի­ջոց­նե­րը:
Ի­րա­նա­կան և ա­րա­բա­կան աղ­բյուր­ներն այս ի­րա­դար­ձու­թյու­նը գնա­հա­տում են որ­պես «գե­նե­րալ` գե­նե­րա­լի դի­մաց» բա­նաձևի տրա­մա­բա­նու­թյամբ ի­րա­կա­նաց­ված, հա­տուկ թի­րա­խա­վոր­ված գոր­ծո­ղու­թյուն, ին­չը վկա­յում է, որ ի­րա­նա­մետ ու­ժերն աշ­խա­տում են մաք­սի­մալ կար­գա­պա­հու­թյամբ` ղե­կա­վար­վե­լով Թեհ­րա­նից»:
Ե­թե այս տե­ղե­կատ­վու­թյու­նը ճիշտ է, Ի­րա­նի վրի­ժա­ռու­թյու­նը մի­գու­ցե կա­րե­լի է հա­մա­րել ա­վարտ­ված: Ռազ­մա­կան փոր­ձա­գետ­ներն ու վեր­լու­ծա­բան­ներն ու­շադ­րու­թյուն են հրա­վի­րում այն հան­գա­ման­քին, որ Ի­րա­նը հր­թի­ռա­յին հար­ձա­կու­մը կա­տա­րել է գի­շե­րը, մինչ­դեռ ե­թե այն ցե­րե­կով կամ ե­րե­կո­յան կա­տա­րեր, ա­մե­րի­կյան զին­վո­րա­կան­նե­րին ա­վե­լի մեծ վնաս կպատ­ճա­ռեր թե մարդ­կա­յին, թե ռազ­մա­կան տեխ­նի­կա­յի կո­րուստ­նե­րի ա­ռու­մով, այ­սինքն` Ի­րանն ի սկզ­բա­նե չի ու­նե­ցել ԱՄՆ-ին լուրջ վնաս պատ­ճա­ռե­լու մտադ­րու­թյուն: Ռու­սա­կան փոր­ձա­գետ Ֆյո­դոր Լու­կյա­նովն Ի­րա­նի հր­թի­ռա­յին հար­ձա­կու­մը հա­մա­րել է ա­վե­լի շուտ խոր­հր­դան­շա­կան բնույթ ու­նե­ցող, ըստ նրա, ի­րա­նա­կան կող­մը չի ցան­կա­ցել ի­րա­կան վնաս պատ­ճա­ռել ԱՄՆ-ին, հար­վա­ծի նպա­տա­կը ե­ղել է ցու­ցադ­րա­կան:
Ըստ CNN հե­ռուս­տաա­լի­քի փոր­ձա­գետ­նե­րի, Ի­րա­նը ԱՄՆ-ի զին­վո­րա­կան­նե­րի զանգ­վա­ծա­յին սպա­նու­թյան մտադ­րու­թյուն չի ու­նե­ցել, հար­ձա­կու­մը դար­ձել է ա­վե­լի քա­ղա­քա­կան, քան ռազ­մա­կան: Բա­ցի այդ, վեր­լու­ծա­բան­ներն ու­շադ­րու­թյուն են հրա­վի­րել Ի­րա­նի արտ­գործ­նա­խա­րար Ջա­վադ Զա­րի­ֆի այն հայ­տա­րա­րու­թյան վրա, որ Թեհ­րա­նի գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րը թե­լադր­ված են ոչ թե հա­կա­մար­տու­թյու­նը զար­գաց­նե­լու, այլ միայն ագ­րե­սիա­յին ար­ձա­գան­քե­լու ցան­կու­թյամբ:
Ա­վե­լին, Ի­րա­նը բա­րե­կամ ու հարևան եր­կիր Ի­րա­քի ռազ­մա­քա­ղա­քա­կան ղե­կա­վա­րու­թյա­նը նա­խա­պես հա­ղոր­դե­լով իր հար­ձակ­ման մա­սին, նույ­նիսկ նշե­լով, թե ա­մե­րի­կյան հատ­կա­պես որ ռազ­մա­բա­զա­ներն է հր­թի­ռա­կո­ծե­լու (ար­տա­քուստ սա կա­րե­լի է պատ­ճա­ռա­բան­ված հա­մա­րել նրա­նով, որ Այն-ալ-Ա­սադ ռազ­մա­բա­զա­յում ծա­ռա­յում էին նաև ի­րաք­ցի զին­վո­րա­կան­ներ), չէր կա­րող ի­րեն հա­շիվ չտալ, որ այդ տե­ղե­կատ­վու­թյու­նը կա­րող են որ­սալ ԱՄՆ-ի և Իս­րա­յե­լի հե­տա­խու­զա­կան հզոր ծա­ռա­յու­թյուն­նե­րը, կամ էլ հենց Ի­րա­քը կա­րող է այն փո­խան­ցել ԱՄՆ-ին։
Ա­րա­բա­կան դի­վա­նա­գի­տա­կան աղ­բյու­րը CNN-ին հայտ­նել է, որ Ի­րա­քը նա­խազ­գու­շաց­րել էր ԱՄՆ-ին այն մա­սին, թե «որ բա­զա­ներն են հար­վա­ծի են­թարկ­վե­լու»: Նշ­ված հե­ռուս­տաա­լի­քի հա­ղորդ­ման հա­մա­ձայն, ԱՄՆ զոր­քերն ի­րա­նա­կան կող­մի մո­տա­լուտ հար­ձակ­ման մա­սին նա­խազ­գու­շաց­վել են դեպ­քից 2 ժամ ա­ռաջ ու հասց­րել են թաքն­վել ռմ­բա­պաս­տա­րան­նե­րում: Ինչ­պես պար­զել է հե­ռուս­տաա­լի­քը, զին­ծա­ռա­յող­նե­րի մեծ մա­սը ան­մի­ջա­պես փա­խել է ռազ­մա­բա­զա­յից, նրանք ուղ­ղա­թիռ­նե­րով ա­րա­գո­րեն տար­հան­վել են, իսկ մյուս­նե­րը ա­պաս­տա­նել են բուն­կեր­նե­րում:
Ըստ CNN-ի, սպա­ներն ան­վա­նել են «հրաշք», որ պայ­թյու­նից ոչ ոք չի վի­րա­վոր­վել: Ո­րոշ հր­թիռ­ներ ըն­կել են ռմ­բա­պաս­տա­րան­նե­րից ըն­դա­մե­նը մի քա­նի մետր հե­ռա­վո­րու­թյան վրա: Ըստ նրանց, հր­թի­ռա­կո­ծու­մը տևել է մոտ 2 ժամ և ուղղ­ված է ե­ղել ա­վիա­բա­զա­յի միայն ա­մե­րի­կյան տա­րած­քին:
Պետք է նաև հա­վե­լել` Ի­րա­քում ԱՄՆ-ի զին­ված ու­ժե­րը Ի­րա­նի հր­թիռ­նե­րի ար­ձակ­ման մա­սին նա­խազ­գու­շաց­վել են հր­թիռ­նե­րի ար­ձակ­ման նա­խազ­գու­շաց­ման ա­մե­րի­կյան հա­մա­կար­գի շնոր­հիվ: Այս մա­սին հա­ղորդ­վել է NBC հե­ռուս­տաա­լի­քի հե­տաքն­նու­թյան ըն­թաց­քում: Վե­րոն­շյալ հա­մա­կարգն ամ­բողջ աշ­խար­հում նե­րա­ռում է ար­բա­նյակ­ներ, ռա­դա­րա­յին կա­յան­ներ, ինչ­պես նաև ԱՄՆ ազ­գա­յին անվ­տան­գու­թյան գոր­ծա­կա­լու­թյան կող­մից ղե­կա­վար­վող «գաղտ­նի օ­բյեկտ», ո­րը դեռ սա­ռը պա­տե­րազ­մի ժա­մա­նակ է ստեղծ­վել ու գտն­վում է Մե­րի­լենդ նա­հան­գում: Այս տե­ղե­կու­թյու­նը հաս­տա­տել է նաև ԱՄՆ-ի ռազ­մա­կան հե­տա­խու­զու­թյան նախ­կին բարձ­րաս­տի­ճան սպան:
Հր­թիռ­նե­րի ար­ձակ­ման նա­խազ­գու­շաց­ման ա­մե­րի­կյան հա­մա­կար­գը, սա­կայն, ԱՄՆ-ի զին­վո­րա­կան­նե­րի կյան­քը չէր կա­րո­ղա­նա փր­կել կամ ԱՄՆ-ի կո­րուստ­նե­րը հասց­նել նվա­զա­գույ­նի, ե­թե Միա­ցյալ Նա­հանգ­ներն Ի­րա­քի կող­մից նա­խազ­գու­շաց­ված չլի­ներ: Ի­րա­քը նա­խազ­գու­շաց­րել է հար­ձա­կու­մից 2 ժամ ա­ռաջ, մինչ­դեռ հի­շյալ հա­մա­կար­գը` միայն հր­թիռ­նե­րի ար­ձա­կու­մից հե­տո:
Հարկ է նշել նաև, որ և՛ Այն-ալ-Ա­սա­դի ռազ­մա­բա­զան, և՛ Էր­բի­լի օ­դա­նա­վա­կա­յանն ԱՄՆ-ի հա­կահր­թի­ռա­յին պաշտ­պա­նու­թյան ներ­քո չեն ե­ղել, քա­նի որ ԱՄՆ-ն Ի­րա­քի տա­րած­քում գտն­վող այդ օ­բյեկտ­նե­րի վրա հար­ձակ­ման չի սպա­սել ինչ­պես իր գա­ղու­թաց­րած Ի­րա­քից, այն­պես էլ Ի­րա­քին բա­րե­կամ Ի­րա­նից: Իր հա­կահր­թի­ռա­յին պաշտ­պա­նու­թյան հա­մա­կար­գերն ԱՄՆ-ը տե­ղա­բաշ­խել է Սաու­դյան Ա­րա­բիա­յում, Ա­րա­բա­կան Միա­ցյալ Է­մի­րու­թյուն­նե­րում, ա­րա­բա­կան այլ պե­տու­թյուն­նե­րում, Հնդ­կա­կան օվ­կիա­նո­սում գտն­վող Դիե­գո Գար­սիա­յի ա­վիա­բա­զա­յում, դրան­ցից վա­ճա­ռել կամ նվի­րել է Իս­րա­յե­լին` նշ­ված վայ­րե­րում սպա­սե­լով Ի­րա­նի հա­վա­նա­կան հար­ված­նե­րին, սա­կայն Ի­րա­քի իր ա­վիա­բա­զա­նե­րը պաշտ­պա­նե­լու հա­մար այդ երկ­րում հա­կահր­թի­ռա­յին պաշտ­պա­նու­թյան հա­մա­կար­գեր չի տե­ղադ­րել:
Թե ին­չու ԱՄՆ-ը Ի­րա­նի հր­թի­ռա­կո­ծու­մից հե­տո հար­ված­ներ չհասց­րեց ի­րա­նա­կան թի­րախ­նե­րին և բա­վա­րար­վեց միայն այդ պե­տու­թյան դեմ նոր ու դա­ժա­նա­գույն պատ­ժա­մի­ջոց­նե­րի կի­րառ­մամբ, բա­ցատ­րե­լի է ի­րա­նա­կան հար­վա­ծի պատ­ճա­ռած վնաս­նե­րի վե­րա­բե­րյալ ինչ­պես ի­րա­նա­կան, այն­պես էլ դրան հա­կա­սող ա­մե­րի­կյան տե­ղե­կատ­վու­թյան պա­րա­գա­յում: Ինչ­պես «Ֆարս» գոր­ծա­կա­լու­թյանն ա­սել է ԻՀՊԿ պաշ­տո­նյա­նե­րից մե­կը, այս տա­րած­քում ի­րենց նշա­նա­ռու­թյան տակ են գտն­վում ԱՄՆ-ի 104 թի­րախ­ներ, և ե­թե ԱՄՆ-ը դի­մի պա­տաս­խան քայ­լի, դրանք բո­լո­րը կոչն­չաց­վեն: Բա­ցի այդ, Ի­րա­նը շատ ո­րո­շա­կի սպառ­նաց, որ ե­թե ԱՄՆ-ն ար­ձա­գան­քի հար­ձա­կում­նե­րին, ա­պա հր­թի­ռա­յին եր­րորդ հար­ձա­կու­մը կուղղ­վի Իս­րա­յե­լի Հայ­ֆա քա­ղաք և Ա­ՄԷ-ի մայ­րա­քա­ղաք Դու­բայ: ԻՀՊԿ հրա­մա­նա­տա­րի խոր­հր­դա­կան Հա­միդ­ռե­զա Մո­ղա­դամ­ֆա­րը «Թաս­նիմ» լրատ­վա­կան գոր­ծա­կա­լու­թյա­նը տված հար­ցազ­րույ­ցում նշել է, որ «Ե­թե ԱՄՆ-ը դի­մի պա­տաս­խան քայ­լի, Արևմտյան Ա­սիա­յի ողջ տա­րած­քում այդ երկ­րի բո­լոր բա­զա­նե­րը կրա­կի կմատն­վեն»:
ԱՄՆ-ում նույն­պես քաջ գի­տակ­ցում են, որ Ի­րա­նի վրա հար­ձակ­վե­լու պա­րա­գա­յում փո­խա­դարձ մարդ­կա­յին ու նյու­թա­կան կո­րուստ­ներն ան­հա­մե­մա­տե­լի են լի­նե­լու Ի­րա­քի, Հա­րավս­լա­վիա­յի, Լի­բիա­յի և Սի­րիա­յի հան­դեպ իր ագ­րե­սիա­յի պատ­ճա­ռած կո­րուստ­նե­րին ու մնա­ցյալ հետևանք­նե­րին, պա­տե­րազ­մի մասշ­տաբ­նե­րը լի­նե­լու են բո­լո­րո­վին այլ:
Թեև հա­վա­նա­կա­նու­թյու­նը փոքր է, բայց բա­ցառ­ված չէ, որ Ի­րանն ա­ռա­ջի­կա­յում ա­մե­րի­կյան ռազ­մա­կան թի­րախ­նե­րին նոր հար­ված­ներ հասց­նի և այս ան­գամ ար­դեն լուրջ կո­րուստ­ներ պատ­ճա­ռի թշ­նա­մուն: Մա­նա­վանդ որ Ի­րա­նի խոր­հր­դա­րա­նը հի­շյալ հար­ձա­կու­մից գրե­թե ան­մի­ջա­պես ա­ռաջ միա­ձայն ըն­դու­նել է օ­րենք, ո­րով Պեն­տա­գո­նը և ԱՄՆ բա­նա­կը ճա­նա­չել է ա­հա­բեկ­չա­կան կա­ռույց­ներ, դրա­նով իսկ Ի­րա­նի զին­ված ու­ժե­րին ի­րա­վունք վե­րա­պա­հե­լով հար­ված­ներ հասց­նե­լու նրանց, ընդ ո­րում, աշ­խար­հի ցան­կա­ցած վայ­րում:
Ի­րա­նի հր­թի­ռա­յին հար­ձա­կու­մից հե­տո ԻԻՀ գե­րա­գույն հոգևոր ա­ռաջ­նորդ ա­յա­թո­լա Ա­լի Խա­մե­նեին, IRNA գոր­ծա­կա­լու­թյան հա­ղորդ­ման հա­մա­ձայն, Ղո­մի հա­զա­րա­վոր բնա­կիչ­նե­րի հետ հան­դիպ­ման ժա­մա­նակ հայ­տա­րա­րել է, որ գի­շեր­վա գոր­ծո­ղու­թյուն­ներն ըն­դա­մե­նը ապ­տակ էին ԱՄՆ-ին, ա­պա ըն­դգ­ծել. «Այս ռազ­մա­կան գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րը բա­վա­րար չեն: Պետք է վերջ տալ տա­րա­ծաշր­ջա­նում ԱՄՆ-ի կոր­ծա­նա­րար ներ­կա­յու­թյա­նը»:
«Իս­լա­մա­կան հե­ղա­փո­խու­թյան պա­հա­պան­նե­րի կոր­պու­սը մոտ ա­պա­գա­յում ա­վե­լի դա­ժան վրեժ է լու­ծե­լու թշ­նա­մի­նե­րից»,- Ի­րա­նի հր­թի­ռա­յին հար­վա­ծից ժա­մեր հե­տո ճե­պազ­րույ­ցի ըն­թաց­քում, Tasnim գոր­ծա­կա­լու­թյան փո­խանց­մամբ, ա­սել է Ի­րա­նի Զին­ված ու­ժե­րի գլ­խա­վոր շտա­բի անվ­տան­գու­թյան դե­պար­տա­մեն­տի ղե­կա­վար Ա­բոլ­լահ Է­րա­գին:
Թե ո­րո­շա­կի ին­չի՞ մա­սին է խոս­քը, Է­րա­գին չի հս­տա­կեց­րել:
ԻՀՊԿ հրա­մա­նա­տա­րի տե­ղա­կալ Իս­լա­յիլ Քո­սա­րին, իր հեր­թին, նույն օ­րը` հուն­վա­րի 8-ին, հայ­տա­րա­րել է, որ Ի­րա­քում ԱՄՆ-ի ա­վիա­բա­զա­յի դեմ ԻՀՊԿ-ի ի­րա­կա­նաց­րած հար­ձա­կումն ա­ռա­ջին քայլն է: «Մեհր» լրատ­վա­կան գոր­ծա­կա­լու­թյա­նը տված հար­ցազ­րույ­ցում Քո­սա­րին հայ­տա­րա­րել է, որ ԱՄՆ-ի ա­հա­բեկ­չա­կան ու­ժե­րը պետք է հե­ռա­նան տա­րա­ծաշր­ջա­նից և ի­մա­նան, որ Ի­րա­նը նրանց հան­գիստ չի տա:
Դա­տե­լով ա­մե­նից, Ի­րա­նի վե­րոն­շյալ բարձ­րաս­տի­ճան պաշ­տո­նյա­նե­րի հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րը նախ և ա­ռաջ ար­տա­հայ­տու­թյունն են ԱՄՆ-ի դեմ Ի­րա­նի հո­գե­բա­նա­կան պա­տե­րազ­մի, դրանք նպա­տակ ու­նեն լար­վա­ծու­թյան ու վա­խի մեջ պա­հել ա­մե­րի­կյան զին­վո­րա­կան­նե­րին, նրանց մեր­ձա­վոր­նե­րին, մի­գու­ցե նաև ԱՄՆ-ի ռազ­մա­քա­ղա­քա­կան ղե­կա­վա­րու­թյա­նը:
Քիչ հա­վա­նա­կան է, որ Ի­րա­նը մոտ ա­պա­գա­յում թշ­նա­մուց դա­ժան վրեժ լու­ծի ան­մի­ջա­կա­նո­րեն: Շատ ա­վե­լի հա­վա­նա­կան է, որ Ի­րա­նը նա­խընտ­րի հիբ­րի­դա­յին պա­տե­րազ­մի տար­բե­րա­կը և Ի­րա­քում, Սի­րիա­յում, Սաու­դյան Ա­րա­բիա­յում և այ­լուր ԱՄՆ-ի զին­ված ու­ժե­րին, ինչ­պես նաև Իս­րա­յե­լին հար­ված­ներ հասց­նի ոչ թե ան­մի­ջա­կա­նո­րեն` ԻՀՊԿ-ի և իր զին­ված ու­ժե­րի այլ կա­ռույց­նե­րի կող­մից, այլ իր ազ­դե­ցու­թյան ո­լոր­տում գտն­վող Ի­րա­քի և Լի­բա­նա­նի շիա­կան շար­ժում­նե­րի, կազ­մա­կեր­պու­թյուն­նե­րի մի­ջո­ցով: Այս վար­կա­ծի օգ­տին են մի շարք փաս­տեր, դրանց թվում մաս­նա­վո­րա­պես այն, որ Ի­րա­նը տի­րա­պե­տե­լով բա­վա­րար հե­ռա­հա­րու­թյան ու թի­րախ­նե­րը մեծ ճշգր­տու­թյամբ խո­ցե­լու ու­նակ թևա­վոր ու բա­լիս­տիկ հր­թիռ­նե­րի, հա­կա­ռա­կոր­դի կող­մից դժ­վար հայտ­նա­բեր­վող հար­վա­ծա­յին ա­նօ­դա­չու թռ­չող սար­քե­րի, հենց ա­ռա­ջին իսկ հար­ձակ­ման ժա­մա­նակ դրանք լիար­ժեք գոր­ծադ­րե­լու պա­րա­գա­յում կա­րող էր ոչն­չաց­նել ա­մե­րի­կյան բազ­մա­հա­զար զին­ծա­ռա­յող­նե­րի, սա­կայն չգ­նաց այդ քայ­լին:
Ար­թուր ՀՈՎ­ՀԱՆ­ՆԻ­ՍՅԱՆ
Դիտվել է՝ 5024

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ

ԲեռնելԲեռնել

Ասում են...

. .

Տարածաշրջանային

Ամերիկա-իրանյան հարաբերությունների թեկուզ չափավոր կարգավորումը Հայաստանի համար շատ կարևոր է

Ամերիկա-իրանյան հարաբերությունների թեկուզ չափավոր կարգավորումը Հայաստանի համար շատ կարևոր է

Դոնալդ Թրամփը նշանակել է Ռոբերտ Ֆ. Քենեդիին իր առողջապահության «նախարար»։ Հիշեցնեմ, որ այս Քենեդի-կրտսերը քովիդային «համավարակի» և դրա անվան տակ մարդու կյանքի համար վտանգավոր սահմանափակումների ամենախիստ քննադատներից էր...

Սոցցանցային գրառումներ

Առաջին բջջային հեռախոսը
Առաջին բջջային հեռախոսը

Բաժնի բոլոր նորությունները »

«Իրատես» թերթի արխիվից

Ինչո՞ւ ենք մենք հայրենիքը վիրտուալ սիրում
Ինչո՞ւ ենք մենք հայրենիքը վիրտուալ սիրում

Բաժնի բոլոր նորությունները »

Ծաղրանկարչի կսմիթ

Սե­փա­կա­նաշ­նորհ­ված պետ­բ­յու­ջե
Սե­փա­կա­նաշ­նորհ­ված պետ­բ­յու­ջե
2024 © Irates.am
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Մեջբերումներ անելիս ակտիվ հղումը Irates.am-ին պարտադիր է: Կայքի հոդվածների մասնակի կամ ամբողջական հեռուստառադիոընթերցումն առանց Irates.am-ին հղման արգելվում է: Կայքում արտահայտված կարծիքները պարտադիր չէ, որ համընկնեն կայքի խմբագրության տեսակետին: Գովազդների բովանդակության համար կայքը պատասխանատվություն չի կրում: Էլեկտրոնային հասցե՝ info@irates.am
ԲաժանորդագրվելԳործընկերներՀետադարձ կապ
.