Փարիզում ավարտվեց նորմանդական սամիթը: Ֆրանսիայի, Գերմանիայի, Ռուսաստանի, Ուկրաինայի ղեկավարները 9 ժամից ավելի բանակցեցին: Գլխավոր արդյունքը կալանավորված անձանց փոխանակումն էր՝ բոլորը բոլորի հետ սկզբունքով, մինչև տարեվերջ, նաև զորքերի հետագա հետքաշումը: Ընտրությունների անցկացման կարգի ու սահմանի վերահսկողությունը Ուկրաինային հանձնելու հարցում Փարիզում պայմանավորվել չհաջողվեց:
4 ամիս անց կանցկացվի ևս մեկ հանդիպում: Հավարտ սամիթի հրապարակված կոմյունիկեում ընդգծվում է, որ Մինսկի համաձայնությունը շարունակում է նորմանդական ձևաչափի հիմք լինել, կողմերը պարտավորվում են «պահպանել հրադադարի ռեժիմը մինչև 2019-ի ավարտը», կշարունակվի եռակողմ շփման խմբի աշխատանքը՝ տարածքի ականազերծման, ուժերի ու միջոցների հեռացման, որ պիտի ավարտվի 2020-ի մարտի վերջին: Կոմյունիկեում նաև նշվում է, որ կա համաձայնություն Շտայնմայերի բանաձևը ուկրաինական օրենսդրության հետ համադրելու: ԵԱՀԿ-ի մոնիտորինգի հատուկ առաքելությունը պետք է ունենա «անվտանգ ու հուսալի հասանելիություն ամբողջ Ուկրաինայում»: Մնացած քաղաքական պայմաններն ու անվտանգության հարցերը ընտրությունների անցկացման համար չվերահսկվող տարածքներում կքննարկվեն հաջորդ հանդիպմանը: Բացի այդ՝ քննարկվել է Ուկրաինա գազի մատակարարման հարցը: Նախագահ Զելենսկու խոսքով՝ հարցը վերաբացվել է, գնի ու պայմանագրի այլ մանրամասների քննարկումը կանցկացվի արդեն խորհրդականների մակարդակով: Նախագահ Պուտինը Ուկրաինային գազ է խոստացել 25% էժան, եթե երկրները կարողանան պայմանավորվել «համատեղ ազնիվ աշխատանքի մասին»: Խոսելով հանդիպման արդյունքների մասին՝ Վլադիմիր Զելենսկին պատմել է, որ իր համար հանդիպման արդյունքները բավարար չեն: «Շատ հարցեր բարձրացվեցին: Գործընկերներս ասացին, որ առաջին հանդիպման համար արդյունքները շատ լավ են: Ինձ համար, անկեղծ ասած, քիչ են: Ավելի շատ խնդիրներ կուզեի լուծել»՝ հայտարարել է Ուկրաինայի նախագահը լրագրողներին:
Վլադիմիր Պուտինը խոսել է Արևմուտքի ու Ուկրաինայի հետ հարաբերությունների ջերմացման մասին: «Կա՞ ինչ-որ ջերմացում: Կարծում եմ՝ այո: Մենք հանդիպեցինք նորմանդական ձևաչափով ու քննարկեցինք շատ կարևոր հարցերի լայն շրջանակ և շատ հարցերում առաջընթաց ունենք: Այդ ամենը միասին հիմք է տալիս կարծել, որ գործընթացը ճիշտ ուղղությամբ է զարգանում»՝ պատասխանել է ՌԴ նախագահը հանդիպման արդյունքների մասին լրագրողի հարցին:
Գերմանիայի կանցլեր Անգելա Մերկելը հիշեցրել է, որ դեռ շատ աշխատանք կա, բայց լավատեսությամբ նշել է, որ պայմանավորվող կողմերը լուծման կամք ունեն: «Բոլոր խնդիրներով հանդերձ, որոնց մենք նայում ենք ռեալիստորեն, ես հանդիպումից շատ գոհ եմ: Մենք դեռ շատ աշխատանք ունենք, բայց ես զգում եմ, որ այսօր կար լուծման կամք՝ այդ թվում բարդ հարցերի»՝ հայտարարել է Անգելա Մերկելը:
Սամիթի տանտերը՝ Էմանուել Մակրոնը, հիշեցրել է, որ վերջին 3 տարում առաջին հանդիպումն է: «Ես ուզում եմ նշել Ուկրաինայի նախագահի քաղաքական խիզախությունն ու վճռականությունը»՝ ընդգծել է Ֆրանսիայի նախագահը:
RFI
Հ․Գ․ Փարիզի հանդիպումը Վլադիմիր Պուտինի ու Վլադիմիր Զելենսկու առաջին հանդիպումն էր (մինչ այդ նրանք շփվել են միայն հեռախոսով): Նորմանդական ձևաչափով այս հանդիպումը իրավիճակը փոխելու փորձ էր: Դժվար փորձ՝ 2014-ից 13000 մարդ է զոհվել:
Հանդիպման պայմանավորվածություններից է երեք նոր շրջաններից զորքերը հետ քաշելը (Ուկրաինայի ԶԼՄ-ները գրել են, որ Պուտինն առաջարկել է զորքերը հետ քաշել շփման գծից ընդհանրապես, Զելենսկին չի համաձայնել): «Եթե զորքերը հետ քաշվեն շփման ամբողջ 409 կիլոմետրից, մենք 20 տարի կզբաղվենք դրանով: Արդեն ես էլ չեմ լինի, նրանք էլ: Իսկ եթե փոքր մասերով, կավարտենք 6-8 տարում»՝ մամլո ասուլիսում բացատրել է Զելենսկին: Սկզբունքային ու առանցքային հարցերից է ուկրաինական սահմանի վերահսկողությունը: Զելենսկու խոսքով՝ Ուկրաինան խոստանում է հարցին վերադառնալ հաջորդ հանդիպմանը: Խոսքը 409 կիլեմետրի մասին է: Պուտինը հաստատել է, որ այս հարցում կողմերի տեսակետները տարբերվում են: «Մենք կողմ ենք, որ Մինսկի համաձայնությունը կատարվի»՝ ասել է Պուտինը: 2015-ին կնքված Մինսկի համաձայնությամբ՝ սահմանի վերահսկողությունը կփոխանցվի Ուկրաինային Դոնեցկում ու Լուգանսկում ընտրություններից հետո:
Զելենսկին փորձում է առաջարկել անցումային տարբերակ՝ սահմանի վերահսկողությունը ԵԱՀԿ-ին հանձնել:
Ղրիմի հարցը բանակցություններում չի քննարկվել:
Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ