Գիտե՞ք՝ շներն ինչով են գերազանցում մարդուն։ Մարդուն հաջողվել է արհեստական բանականություն ստեղծել, բայց երբեք չի հաջողվի արհեստական հավատարմություն ստեղծել ու ոչ էլ՝ արհեստական անմնացորդ սեր։
Ես մնացել եմ Երևանի փողոցներում թափառող Շիրազի, Ֆրունզիկի, Փարաջանովի հայացքների մեջ:
Իմ մատնահետքերը կգտնեք Օպերայի ծառերի բներին՝ քառասուն օղակ խորության վրա:
Թուրքը Հայաստան գործակալներ է գործուղել, պատմությունը մեր անկախ երկրում ևս ուզում է գլխիվայր շրջել, Նախիջևան զորք է մտցրել, ազերիներին արկածախնդրության է դրդում, մեզ սպառնում է, ախորժակը նորից նոր գրգռվել է:
Լևոն Մեծագործի կառավարման շրջանը Կիլիկիայի հայոց թագավորության պատմության փառավոր էջերից է, երբ խելացի ու կշռադատված ներքին ու արտաքին քաղաքականության շնորհիվ հայոց թագավորությունը հասավ հզորության գագաթնակետին: Հատկապես հիշատակելի է հայոց թագավորի արտաքին քաղաքականությունը:
«Հայ ցեղանենգ շէյթանի կենդանի տիպին առաջին անգամ հանդիպել եմ 1920 թւականի գարնան Շիրակի Հոռոմ գիւղում։ Մայիսեան ծանօթ դէպքերի օրերն էին…., զօրքի մի մասը մոլորւելով կոյր գործքի էր դարձել խռովարար մեծամասնականների ձեռքը։ Արագածի լանջերով գնում էինք Աղէք-Պոլ զսպելու խռովարարները։ Մտանք Հոռոմ մեծ գիւղը։
Մահվանից 2 ամիս առաջ Հովհաննես Թումանյանն ասել է.
«Ես գիտեմ` մի օր, իհարկե ոչ շուտ, իմ կյանքը մեծ հետաքրքրություն ու աղմուկ է հանելու:
Շատ բան է պարզվելու, տեսնելու են բոլորովին ուրիշ բան: Գրվածքներս դեռ լավ չեն կարդացել, տեսել»:
Նա լարված նյարդ էր, ըմբոստ ջիղ, պրկումից ծնված մղում, անհնազանդ ոգի էր, ծայրահեղության միտք: Նա ժամապահն էր այն ամրոցի, որ վստահվել էր իրեն: Եվ նա ակնդետ հսկում էր այդ ամրոցը գերագույն նվիրումով: