Աստուծո իշխանությամբ է, որ Հայաստանում կկայանան քաղաքացիականհասարակություն ու արդարություն

ՀԱՅՈՒԹՅԱՆԸ ՈՉ ԹԵ ԻՇԽԱՆԱԲՌՆԱԿԱՆ, ԱՅԼ ԾԱՌԱՅԱԿԱՆ ՂԵԿԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ Է ՊԵՏՔՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԱՆԿԱԽՈՒԹՅՈՒՆԸ, ԻՆՔՆԻՇԽԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՎ ԺՈՂՈՎՐԴԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆԸ
Հայաստանի իրա՛վ ինքնիշխանությունը, իրա՛վ անկախությունն ու իրա՛վ ժողովրդավարությունը հնարավոր են միայն Հայաստանում Աստուծո իշխանության հաստատմամբ: Որովհետև Աստուծո իշխանությամբ է, որ Հայաստանում կկայանան քաղաքացիական հասարակություն ու արդարություն, իշխանության պատասխանատվություն ու հաշվետվություն և անկախ ու անկաշառ իրավական գործառնություն, ինչպես նաև ամեն տեսակի անկաշառ հարաբերություններ:
Յոթանասուն տարի Հայաստանի բնակչությունն իր իշխանության նկատմամբ բողոքի դեպքում արդարության համար դիմում էր Մոսկվա՝ որպես վերջին և գերագույն հանգրվան: Արցախը դիմում էր Բաքվին, հետո՝ Մոսկվային: Այժմ Հայաստանի քաղաքացու համար գերագույն, բայց ոչ վերջին հանգրվանը Երևանում իր նախագահի նստավայրն է, Արցախի բնակչի համար՝ ԼՂՀ նախագահը՝ Ստեփանակերտում: Իսկ վերջին հանգրվանը՝ արտագաղթի ճամփան:
Ո՞վ, ո՞ր ուժը, ո՞ր իշխանությունն է հսկում կամ հսկելու է Հայաստանի ու Արցախի իշխանավորներին՝ վստահ լինելու համար, որ նրանք լրիվ և լավագույնս կատարում են իրենց պարտականությունները: Այն է՝ բացի երկրի անվտանգությունը, ամբողջականությունը և անկախությունը, նաև պաշտպանում են իրենց քաղաքացիների ազատությունը, իրավունքներն ու արժանապատվությունը՝ զերծ պահելով նրանց ամեն տեսակ կոռուպցիայից, ապահովելով բոլոր մակարդակների արդարադատություն, բոլոր բնագավառների բարգավաճում և ազգի ու երկրի վիճակի մասին ժամանակին հաշվետու լինելով նրանց ճշգրիտ տվյալներով, որպեսզի նրանք կարողանան ճիշտ և ժամանակին գնահատել իրավիճակը և, ըստ այդմ էլ, գնահատել իշխանությունների գործունեությունը՝ ըստ այդմ հետագա ոչ միայն ազատ, այլև իրազեկ ընտրություն կատարելու համար, թե իրենց բախտն ում են հանձնելու:
Նման պարտաճանաչությունն ու դրա անվրեպ կատարման պատրաստակամությունը ծանր, անտանելիորեն ծանր գայթակղության բեռ են որևէ իշխանության համար և տվյալ դեպքում՝ հայկական երկու իշխանությունների համար: Մարդկայնորեն անհնար է տանել այդ բեռը, այդ ճնշումը, ինչպես չկարողացան տանել պատմության ընթացքում շատ իշխանություններ և չկարողացան տանել նաև խորհրդային իշխանավորները (ինչն էլ, ըստ մեր ըմբռնումների, հիմնական պատճառը եղավ նրանց կործանման), չկարողացան տանել և Հայաստանի առաջին իշխանությունները, չեն կարողանա տանել նաև այժմյան իշխանությունները, եթե նրանք չճանաչեն ու չենթարկվեն Աստուծո իշխանությանը:
Հայաստան աշխարհում իշխանության ամենավերջին և գերագույն հանգրվանը պետք է դառնա Աստուծո իշխանությունը: Այն այդպես էլ կա՝ ամբողջ աշխարհում ու տիեզերքում: Բայց հայ մարդիկ ու Հայաստանը կօգտվեն, եթե այդ իշխանությունն ընդունեն ու ենթարկվեն ինքնաբուխ կամավորությամբ: Այն ժամանակ Հայաստանն իրապե՛ս կունենա իշխանություն: Հայաստանն ու հայությունը կունենան Գերագույն Տեր, Պաշտպան ու Առաջնորդ: Աստուծո իշխանությունը ճանաչած, Նրան դաշնակցած և Տիրոջ բացառիկ գերակայությունն ընդունած հայկական իշխանությունն է, որ Հայաստանի ինքնիշխանությունը, անկախությունը, ժողովրդավարությունը և դեռ շատ ավելին կարող է երաշխավորել: Այդ կարող է անել, որովհետև պարտականություն կզգա և դրա կատարման համար նաև շնորհք ու կարողություն կստանա Հայաստան աշխարհում ձևավորելու և պաշտպանելու արդար, զարգացած, կենսունակ և գործուն քաղաքացիական հասարակություն: Այդ հասարակությունը կլինի ապահով, կայուն ու բարգավաճ և կունենա բազմաթիվ բարեկամներ, դաշնակիցներ ու նաև հիացողներ և ընդօրինակողներ ամբողջ աշխարհում:
Հայ ազգը «դատապարտված» է այդպիսի՛ հասարակություն՝ սո՛ւրբ հասարակություն ստեղծելու և ապրելու աստվածայի՛ն իմաստավորմամբ պետական կյանքով՝ մարդկային, ազգային ու անձնական չափանիշներով անգերազանցելի:
ԱԶԳԱՅԻՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆԸ՝ ԱՍՏՈՒԾՈ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆ
Հայ ազգը, Հայաստանը պատմական ներկա հանգրվանի խնդիրներին ու պահանջներին համապատասխան ղեկավարների և առաջնորդների կարիքն ունի:
Իսկ այդպիսի՛ ղեկավար ու առաջնորդ դառնալու համար պետք է ծառա դառնալ: Ուրեմն` պետք է ծառաներ ձևավորվեն մեր ազգի մեջ...
Հայ ազգն ու Հայաստանը կերտվել, զարգացել ու հարատևել են իրենց զավակների անձնուրաց ծառայությամբ: Ինչքան բարձր է պաշտոնը, այնքան բարձր է պատասխանատվությունը, ինչքան բարձր է պատասխանատվությունը, այնքան բարձր է ծառայության մակարդակը: Հայ ազգը փառավորվել է, երբ իր որդիների ազգային ծառայության պարտաճանաչությունն ու պատրաստակամությունը բխել է նրանց հավատքից, արմատավորված է եղել նրանց նկարագրում և կազմել է նրանց էության հոգևոր ու բարոյական հենքը:
Սակայն մեր նախնյաց ազգային ծառայության նախանձախնդրությունը, պարտաճանաչությունը, պատրաստակամությունը, նաև հմտությունը և հասարակական շահագրգռությունը երեկ ու այսօր մեծ մասամբ աղավաղվել են: Դա հիմնականում արդյունք է գոռոզամտության, եսասիրության, ինչպես նաև փառասիրության՝ հաճախ ուղեկցվելով անազնիվ, ապօրինի և ի վնաս ազգի ու հայրենիքի շահերի գործունեությամբ:
* * *
Հարկ է, որ սահմանվի ընդհանրապես հայ քրիստոնյա մարդու և մասնավորապես հայ քրիստոնյա ղեկավարի կերպար-օրինակը, ըստ ազգային տոհմիկ նկարագրի, որպեսզի այդ կերպար-օրինակի չափանիշներով կատարվի հայ ազգի բոլոր աստիճանների պատասխանատվությամբ աշխարհիկ ու հոգևոր ղեկավարների ընտրությունը:
ԱԶՆՎՈՒԹՅՈՒՆԸ՝ ԱԶԳԱՅԻՆ ԹԻՎ ՄԵԿ ԽՆԴԻՐ
Միշտ չէ, որ անձն ազնիվ է լինում իր բոլոր հարաբերություններում: Լինում է անհատական ազնվություն: Այսինքն՝ անհատն ազնիվ է իր անձնական հարաբերություններում, բայց անազնիվ է իր հանրային հարաբերություններում՝ հանրության նկատմամբ: Հատկապես ոչ շարքային անձնավորության դեպքում հանրային մասշտաբի անազնվությունը գլխավորաբար արտահայտվում է պարտազանցությամբ՝ ժողովրդի, պետության ու ազգային հաստատությունների նկատմամբ: Եվ այդ պարտազանցությունն արտահայտվում է ոչ միայն տալիքի կամ մասնակցության թերացումով, այլև յուրացումներով, շորթումներով, անիրավ որոշումներ կայացնելով, անարդար, վնասակար կողմնակցություններով, հարաբերություններով՝ կոռումպացումով:
Անձնական զգացումների վերաբերմունքի, դիրքորոշման և արարքների ազնվությունն էական լինելով նախ` տվյալ անձի համար, իրական է նաև նրա անմիջական հարազատների, անմիջական շրջանակի, ինչպես նաև ամբողջ ազգի ու մարդկության համար: Եվ այդ հանգամանքը մեր ազգի կրթական և բարոյագիտական համակարգում պետք է որոշակիացվի բոլոր ձևերով ու միջոցներով՝ տանը, փողոցում, դպրոցում, աշխատավայրում և ընդհանրապես կյանքում: Այն պետք է ուսուցանվի ու դաստիարակվի եկեղեցու, պետության և հասարակության, տարբեր կառույցների կողմից՝ ազգի կազմակերպված գիտակցությունն արտահայտող մտավորականության գործուն մասնակցությամբ:
Այս հենքի վրա, մասնավոր մոտեցմամբ, մեթոդներով ու միջոցներով անհրաժեշտ է պարզաբանել, ուսուցանել և կրթել անհատի (մանավանդ` հասարակական, պետական, կրոնական որոշակի պատասխանատվություն ստանձնելու հավակնությամբ անձի) հասարակական լայն մասշտաբի ազնվության գիտակցությունը, դրանից բխող պարտաճանաչությունը և դրա կիրառման կենսական կարևորությունը, դարձյալ անձի ընտանիքի, ազգի ու մարդկության համար այն հասկացողությամբ, որ ազնվությունը կյանքի ակտիվության կենսանյութն է:
Ակտիվությունն առանց այդ կենսանյութի, ինչքան էլ պրոֆեսիոնալ լինի ու փայլուն թվա, ամուլ է: Այն չի կարող սնել, բավարարել կյանքի պահանջը, վերջին հաշվով կաղավաղվի հենց ինքը՝ այդ ակտիվությունը և տարբեր աստիճանի (կախված աղավաղման սաստկությունից ու պայմաններից) կործանարար չարիք կդառնա:
Հայությանը ոչ թե իշխանաբռնական, այլ ծառայակա՛ն ղեկավարություն է պետք: Ծառայական ղեկավարության հայեցակարգը, ծառայական ղեկավարության արդարամտությունը, ինչպես նաև ծառայական ղեկավարության զորությունը և արդյունավետությունը, որպես հայ հասարակության, հայ ազգի և Հայաստանի գոյատևման ու զարգացման գրավական, պետք է հստակ, հասկանալի դառնա և այդպիսին դարձվի թե՛ ղեկավարների և թե՛ ղեկավարվողների համար:
Ազգի երեք հաստատությունների՝ պետական իշխանության, հոգևոր իշխանության և կազմակերպված մտավորականության գերագույն պարտականությունը և իրենց գործունեության գնահատման չափանիշը պետք է լինի ազգային կյանքի այն դրվածքի և մթնոլորտի ապահովումը, որում ազնվությունը, վեհանձնությունը, առաքինությունը և ընդհո՛ւպ ասպետությունը խրախուսվում են: Որում հայ մարդու, Հայաստանի քաղաքացու հասարակական պատվի, հասարակական վստահության, ինչպես նաև գործնական ու նյութական հաջողության և անձնական երջանկության հասնելու աստիճանը համեմատական է նրա ազնիվ, բարի, վեհանձն ու ասպետական զգացումների, խորհուրդների, վարվելակերպի ու արարքների աստիճանին:
Սա հայ ազգի երեք հաստատությունների թիվ մեկ խնդիրն է: Սրանից է կախված նրանց կենսունակ գոյությունն ու զարգացումը: Հետևապես և՝ ազգի ու հայրենիքի կենսունակ ապագան:
Այս խնդրի կատարման բանալին Աստուծո հավատքն է, հույսը և սերը: Դուռը դրանցից բխող և դրա վրա հիմնված Հայ ազգային գաղափարախոսությունն է (ՀԱԳ), որը հայ անհատին ու ազգին տանում է քրիստոսանվեր կյանքին, այն է՝ երկրային կյանքի իմաստալից արդյունավորմանը և երկնայինի գերագույն և հավիտենական կատարելությանը՝ երանությանը:
Բանալին՝ հավատքը, հույսը և սերը, Աստված շնորհել է հայ ազգին և ցույց տվել ազգի փրկության ու փառքի դուռը՝ ՀԱԳ-ը, 1700 տարի առաջ: Հայ ազգի հոգևոր իմաստության՝ աստվածասիրության, և իր փրկության՝ քրիստոսանվեր ինքնագիտակցության ճառագայթումը կառաջացնի ազգի ու հայրենիքի կյանքի սրբացումը:
Հարկ է, որ ազգի վերոհիշյալ երեք հաստատությունները Աստուծո, մարդկության և ազգի առաջ ամենօրյա հարատև պատասխանատվության գիտակցությամբ անհապաղ սկսեն նախապատրաստել Ազգը բոլոր միջոցներով և ձևերով, մանավանդ անկեղծ հավատով ու բարոյականության անձնական օրինակով: Քանզի Աստվածային լույսը, Աստվածային շնորհը, Աստվածային կամեցողությունը և նրա հաճությունն են էականը՝ իրական կյանքին արժանանալու համար:
Հայ ազգը, Հայաստանը քրիստոնեորեն ասպետականացած կյանքով կարող է քրիստոսափառ լույսը տարածել թե՛ իր բարեկամների և թե՛ իր հակառակորդների վրա:
Աստուծո և մարդկության նկատմամբ՝ ազգային ծառայության ի՜նչ փառավոր առաքելություն...
Վարդան ԳՐԻՉԵՆՑ

Մեկնաբանություններ