Կորած ու գտնված մի զրույցի պատմություն

Երբ ՍԵՐԻԿԻՍ մասին գրում էի, գտա մի անհայտ կենսագրական-փաստ, որի հեղինակը պատանեկությանս սիրելի գրողներից մեկն էր՝ ՎԱԼՏԵՐ ԱՐԱՄՅԱՆԸ: Այն թող մնա գրքումս, հիմա լռեմ դրա մասին:

Ասեմ, որ, երբ գտա՝ արցունքն աչքերիս եմ կարդացել, այն հոգուս խոր ցավ տվեց:

Կար նաև հիշատակված մի կարճ զրույց, որը տեղի էր ունեցել հեռավոր Մագադանում, աքսորի օրերին՝ ԱՐԱՄՅԱՆԻ ու հայագետ ԿԱՐՈ ՄԵԼԻՔ-ՕՀԱՆՋԱՆՅԱՆԻ միջև:

Սիրուն երկխոսություն էր:

Երբ Արամյանը «Ջուռմա» հայտնի նավով հասնում է Մագադան, նույն նավում հանդիպում է ուրվական հիշեցնող մի կնոջ՝ Սերիկ Դավթյանին:

Սկզբում չի ճանաչում:

Ժամանակ անց կրկին հանդիպում է աքսորյալների ճամբարում. այդ մասին հայտնում է

Կ. Մելիք-Օհանջանյանին:

Վերջինիս հետ Սերիկն աշխատել էր Էջմիածնում, լավ էր ճանաչում:

- Այս էլ քանի տարի է, որ նրան չեմ տեսել,- ասաց Մելիք-Օհանջանյանը,- տեսնես առաջվա նման գեղեցի՞կ է...

- Ոչ...,- պատասխանում է Արամյանը,- Նա հիմա գեղեցիկ չէ...

- Ոչինչ, նա միշտ էլ գեղեցիկ կլինի, գեղեցկությունը ցեխով չես ծածկի: Նա շատերին է դուր եկել: Այն ժամանակ նա պարզապես խելացի և գեղեցիկ կին էր, հիմա նրա գեղեցկության վրա կավելանա նաև իմաստնությունը, հիմա նա ուրիշ կլինի...,- պատասխանում է Մելիք-Օհանջանյանը:

...Տարիներ անց, Վալտեր Արամյանը Սերիկին է նվիրում իր պատմվածքներից մեկը, որը տպագրվել է նրա երկու գրքերում («Միթե բոլորը հող դարձան» (Ե., 1970 թ.) և «Վերադարձ» (Ե., 198 3թ.)), իսկ ավելի շուտ, 1966 թ.՝ նույն գործը հրատարակվել էր «Սովետական Հայաստան» թերթում:

Աքսորից հետո սիրելի գրողը այս տողերով է հիշել ՍԵՐԻԿԻՍ. «Եվ հանկարծ մեր առջև հայտնվեց ալեզարդ մազերով, քնքուշ, տարեց մի կին: Ես նրան լավ էի ճանաչում:

Սիրտս լցվեց անցած օրերի մայիսյան հույզով: Ես վաղուցվանից էի ճանաչում այս կնոջը, բայց ճանաչում էի և խորապես հարգում նրան շատ ու շատ առաքինությունների համար: Նա ծանր օրեր շատ ապրեց, բանտեր տեսավ, աքսորներ: Նա հիմա զբաղված է գիտությամբ: Ես նրան լավ եմ ճանաչում, նրան՝ մեր սիրելի Սերիկ Դավթյանին, և խնդրում եմ՝ «...Այդպես էլ կաց մինչև վերջ»:

Նա հասկանում է ինձ, նա էլ մտաբերում է անցյալը...»:

Մերի ՔԵՇԻՇՅԱՆ

Մեկնաբանություններ