19-րդ դարում շուտափույթ կառուցվեց Ռուսաստան-Հայաստան երկաթուղին։ Մեր պապերը պատմում էին, որ թունելների ամեն քարի համար ցարը մեկ ոսկի է վճարել։

Թատրոնը սկսվում է, երբ կա հանդիսատես։ Ձևակերպումն իմն է, բայց դա չի նշանակում, թե առանց հանդիսատեսի թատրոն չկա։ Մայրը ինն ամիս կրում է երեխային և այդ երեխան մեծանում է օրեցօր և մեզ տեսանելի դառնում միայն ծնվելուց հետո։ Այդպես էլ թատրոնը և արվեստը ընդհանրապես։

Վերժինե՛, աղջիկս, Կուզեմ լինես դու խելացի, Աշխատանքով, վարքով բարի, Պատիվ բերես քո ծնողքին, Եվ քո ազգին, հայրենիքին:

Մերօրյա հայ զինվորականությունն ու ժողովուրդը պետք է ոգեշնչվի ոչ հեռավոր անցյալի մեր հերոսներով և պատրաստ լինի հայրենիքի ազատագրմանը։

1919 թ մարտի 12-ին, մառախլապատ ու անձրևամաշ օրվա կեսօրին, Գորիս քաղաք հասավ փոքրիկ հեծյալ մի ջոկատ և կանգ առավ գավառային վարչության շենքի առջև։ Նրան ընդառաջ գնաց Զանգեզուրի ազգային խորհրդի գրեթե ողջ կազմը` դիմավորելու Երևանից ժամանած հյուրերին։ Սևաթույր նժույգին բազմած, բարձրահասակ, նիհարավուն սպան ճարպկորեն թամբից ցատկեց գետնին և ողջունելով բոլորին` ներկայացավ` ամեն ձեռքսեղմումից հետո կրկնելով իր կոչումն ու ազգանունը . -Շտաբս-կապիտան Շահմազյան։

Աշխարհը, ինչպես գիտեք, արդեն որոշակի կառուցվածք ունի։ Եվ այն հարյուրամյակների ընթացքում է որպես այդպիսին ձևավորվել։

Եվ Արարատը մերը եղավ արյամբ, հոգով ու ներշնչանքով, Տիրոջ կնիքով կտակվեց մեզ իր լիակատար արարվածքով․․․

Ժամանակավոր կրկես, կարուսել, ծաղրածուներդ արցունքներ ունեն, քո բաց հարթակում. նույն խաղի մեջ են հեծյալ ու քայլող, մուրացիկ ու տեր...

1921 թ. սկիզբ. հատված Տիրայր սրբազանի և Անդրանիկ Օզանյանի զրույցից