Մտավորականության, նրա քաղաքացիական դիրքորոշման մասին ծեծված խոսքերից հոգնել եմ: Իմաստ չունի անընդհատ փորձել տեղից շարժելու անշարժը, ավյուն ու արյուն ներարկել այն երակներին, որոնք իրենց գիտակցական կյանքը սովետական իրականությունից հետո այդպես էլ չկարողացան վերաիմաստավորել:

Մեր պատվարժան պատմիչները պատմում են հուզախռով, որ Մամիկոնյան փառահեղ տոհմը շառավղվել է չինական Մամգուն ցեղից։ Չինաստանը մեզ համար Կոնֆուցիոսն է, Չինական մեծ պարիսպը, այնուհետև Մաոն և չինացիների օվկիանոսյան առատությունը։ Մաոն և մյուս խելահեղները, անշուշտ, պատահականություն են Չինմաչին կայսերապետության կյանքում։

Հիրավի, ի՞նչ անենք մերօրյա հեղափոխականներին: Խիղճն էլ լավ բան է: Մեր խեղճ ու կրակ իշխանավորներն օր ու գիշեր աշխատում են, որ կարողանան իջեցնել գազազած գները, բարձրացնել չինովնիկների աշխատավարձերը գոնե մի 200 %-ով: Սատանի պես էլ մեր հանրապետությունում ամեն ինչ թարս է. այն, ինչ պետք է բարձրանա, իջնում է, իսկ այն, ինչ պետք է իջնի, բարձրանում է: Լավ, մեր իշխանավորները ո՞ր քարով տան իրենց ոչ այնքան խելոք գլուխները: Հիմա էլ` այս անխիղճ «շանթերը»:

Մասոնները կարող են անդամակցել ամենատարբեր անվանումներն ու հռչակված սկզբունքներն ունեցող կազմակերպությունների։ Հաճախ օգտագործվում են տարօրինակ «ցուցանակներ», ինչպես, օրինակ, «Հարբեցողության դեմ պայքարի ընկերությունը», երբեմն էլ ամենավսեմ անվանումները։ Այդ կազմակերպությունների մի մասը կարող է լինել բաց, մի մասն էլ գաղտնի, սակայն մասոնների իրական գործունեությունը միշտ գաղտնի է ու քողարկված և երբեք չի համապատասխանում հռչակվածին։

Առնվազն տարօրինակ են գենդերային հավասարության շուրջ մեր երկրում ծավալված բանավեճերը, քանզի դժվար է պատկերացնել, որ ազգը, նորմալ հայն ընդունեն այլասերվածություն պարտադրող օրենքի դրույթները: Հասկանալի է, որ Հայաստանի քաղաքական վերնախավը պարզապես հերթական անգամ շողոքորթել է Եվրոպային: Դե, եթե Եվրոպան գենդերական է, միասեռական, համարակալել է ծնողներին, ապա մենք ումի՞ց ենք պակաս:

...Եվ քամին, որ ո՛չ հով ու զով ուներ իր մեջ, ո՛չ բուք ու բորան, հեշտ ու հանգիստ մտավ մեկի գլուխն ու տարավ նրա խելքը։ ՈՒ էդ մեկը լսեց ինքն իր ձայնը. իշխանավորների աշխատավարձը պետք է բարձրացնել։ Զգաց, որ ծանր բան ասաց, հարմար գտավ, որ շունչ քաշի։ Տնքաց, շունչ քաշեց։ Աշխատավարձը բարձրացնել, իհարկե, բայց որտե՞ղ բարձրացնել՝ հայոց սարերի գլո՞ւխը, հայոց յոթծալ երկինքների փեշե՞րը... Ինչքա՞ն ու որքան բարձրացնել, որ փորձված ու խամ իշխանավորները բարձրացնելիս ճողվածք չստանան։

Սուվորով, Կուտուզով, Բեռնս, Մոցարտ, Պուշկին, Օսկար ՈՒայլդ, Ռուսաստանի կայսր Ալեքսանդր Առաջին, Կարլ Մարքս, Լև Տրոցկի, Վոլտեր, Գյոթե, Հայդն, Ռադիշչև... Որքան էլ տարօրինակ լինի, այս մարդկանց կենսագրություններում կա ընդհանուր մի բան, որ միավորում է նրանց։ Նրանք բոլորը եղել են մասոնական օթյակների անդամներ։

Մեր բակում մի ժամանակավրեպ աքլոր է բնակվում։ Որտեղից է հայտնվել, ոչ ոք չգիտի։ Կասկածներ կան, որ նա ընտրակաշառք է, իսկ տերը, չդիմանալով ՀՀ տնտեսական քառանիշ աճին, ճողոպրեց Կերգելեն կղզի և, ըստ լուրերի, կղզում հեղաշրջում է նախապատրաստում։ Աքլորի մականունը Լեսբուհի է, բուն անունը` Նենսի։ Եվ, խնդրեմ, Նենսի Լեսբուհին ծուղրուղում է որոշակի ժամանակացույցով։ Զորօրինակ, երբ լուսաբացին հոգնատանջ, բայց վարդագունած տուն է վերադառնում Գեյ-Գրիշիկը։ Կամ երբ վաստակաշատ եհովական Հուրիի չիրացված թռուցիկները խցանում են բակի բազմահարկերի աղբատար խողովակները։

«Ձուկը գլխից է նեխում, բայց մաքրում են պոչից»։ Խոսքն այս, դարերով թրծված, ձեզ եմ առաքում, արգո իշխանապետեր, այն դարձրեք ձեր հակինթ ականջներին օղ և կշահեք մեծապես (հանրության ձայնին ականջ դնելը անհետևանք չի մնա), մի շնչում կվերածնվեք ու կդառնաք մեր պարծանքն ու զմայլանքը, քաղցր, ինչպես դդմի մուրաբա, մշտադալար, հանց վաղգարնանային վարունգը, և աշխատասեր` ասֆալտապատ սարքի պես։

Ճամփաբաժնում խրտվիլակն է, մի թևը` դեպի Հյուսիս, մյուսը` Արևմուտք։ Վախն է պատել խրտվիլակին, զի գլխի վերև Մասիսն է ահեղ, հանց պրկված մի աղեղ։ Անձամբ հակված եմ դեպի Հյուսիս, դեպի ռուսական շեկլիկ արջի փարթամ գիրկը։ Ինչո՞ւ, մի՞թե հասկանալի չէ. երբ արջի գրկին այլընտրանք է արևմտյան բորենու ճահճահոտ մահիճը, բնականաբար, յուրաքանչյուր բանական մարդ պիտի ընտրի Հյուսիսը, եթե, անշուշտ, նրա կենսաբանական հակումները շեղված չեն բնական հունից։ Մի խոսքով, խոզաճարպը նախընտրելի է լիկյորից։ (Բայց ի՜նչ ինքնաբավ են զուգորդվում ձյունասառը խոզաճարպն ու ոսկեծփանք օղին ծիրանի, սակայն առկա է փորլուծի վտանգը, բա՜...)։