Հայ ժողովրդի հոգևոր հայրենիքը Հայաստանյաց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին է: Միայն այս հայրենիքի վրա կարող ենք հոգևորապես աճել և զարգանալ: Մեր անցյալն ուրանալ չենք կարող, եթե իհարկե տգիտության ու միակողմանի հասկացողության թանձր մառախուղը չի նստել մեր հոգու վրա:
Գարեգին վրդ. Հովսեփյան
(1907 թ.)
Այո, ճշմարիտ է։ Այս խոսքերի ճշմարտությունը առավել ևս զգում ես օգտարության մեջ։ Չկա ոչինչ և ոչ մի վայր, որտեղ ես ինձ ավելի հանգիստ, ապահով և երջանիկ եմ զգում, քան մեր եկեղեցու մեջ։ Մի անբացարելի ուժ և զորություն կա այստեղ և Հայրենիքով է բուրում։ Այստեղ հոգիս փառավորվում է:
Մեր պատմությունը, ցավալիորեն, լի է օրինակներով, երբ հզոր պետությունները գայթակղվելով մեր դրախտավայր երկրով, բազմիցս փորձել են գրավել այն և վերջ դնել հային ու նրա աստվածատուր ինքնությանը: Մայր Եկեղեցին միայնակ չի թողել իր ժողովրդին և միշտ պայքարել է հայի և նրա արժեքների համար։ Հոգևորականները միշտ մարտի դաշտում եղել են քաջարի հայորդիների կողքին և մարտնչել նրանց հետ։
Հայ հոգևորականները եղան հայ ժողովրդի օրհասական ճակատամարտերին, ազգային- ազատագրական շարժումներին գործուն մասնակիցներ։
Հայ եկեղեցու շնորհիվ հայն ապրեց հոգևոր-բարոյական առաջընթաց, ունեցավ մտավոր զարթոնք, ստեղծեց բարձրաժեք մշակույթային գործեր և դասվեց քաղաքակիրթ ազգերի շարքին։
Պատմութեան ընթացքում հայ եկեղեցին մշտապես կանգնած է եղել պետութեան ու ժողովրդի կողքին, առավելապես հայապահպանության և ինքնության հարցերում: Այսօր էլ շարունակում է այդ սրբազան գործը։
Թող Տերն Իր Սուրբ Աջի հովանու ներքո խաղաղ ու ապահով պահպանի հայրենի մեր երկիրը, պայծառ ու անսասան` Առաքելական մեր Սուրբ Եկեղեցին և օրհնի աշխարհասփյուռ ազգս հայոց այժմ և միշտ և հավիտյան. ամեն:
Գայանե ՊՈՂՈՍՅԱՆ