Հովհաննես ԳՐԻԳՈՐՅԱՆԻ հիշատակին. Առեղծվածի և նրա մեկնության բանաստեղծը

Ես, որ ուզում եմ կարդալ նրա բանաստեղծությունները, այսօր գրում եմ նրա մահվան մասին: Մեռնում է բանաստեղծը, բայց չի մեռնում բանաստեղծությունը` շատ փխրուն ու խարխուլ սփոփանք է, որ վերաբերում է արդեն գրված տողին, իսկ չգրվածը բանաստեղծը տանում է իր հետ: Տանում է այնտեղ, ուր գուցե բանաստեղծություն պետք չէ, գուցե բանաստեղծություն է ամեն ինչ: 68 տարեկանում բանաստեղծները հիմնական գրքերն արդեն գրած են լինում` 9 գիրք ասվածը հաստատում է, բայց, միևնույն է, մնում է Գրքերի գիրքը, որ բանաստեղծները միշտ ունենում են իրենց հոգու մեջ, պահում են սրտում, որ չեն բառավորում, որովհետև բոլոր բանաստեղծները ներսուդրսից ճանաչում են բառը, գիտեն նրա բնավորությունը, սովորությունները, գույներն ու ձայները, ու ամեն ինչ չէ, որ վստահում են բառին: Գրքերի գիրքը նրանց կյանքն է, որ կողքից թվում է հեշտ, աննկատ, գուցե ոչ այնքան հետաքրքիր ու ոչ այնքան իմաստուն, բայց իրականում անցնում է դրախտում ու դժոխքում միաժամանակ և հենց այդ միահամաանժամանակությունից ծնվում է նոր մի ժամանակ, որ դառնում է միայն ու միայն իրենցը: Հովհաննես Գրիգորյանը հեռացավ մեզնից ու միացավ մեծամասնությանը` նրանց, որ արդեն ապրել են իրենց կարճ ու երկար, ուրախ ու տխուր, իմաստուն ու անիմաստ օրերը և այլևս միայն իբրև հիշողություն կամ հոգի են ներկա մնացել երկրում:

Ալիք առ ալիք փշրվում են ավազի վրա
անցած օրերդ - և դու,
որ վազում ես ափի երկայնքով
և չես կարողանում հասկանալ,
թե ինչ կկատարվի այս ամենի հետ,
երբ իջնի խավարը,
անընդհատ իջնի խավարը...
9 գիրք ու, հարկավ, անտիպներ, միայն սա չէ բանաստեղծի ժառանգությունը: Բանաստեղծը սերունդներին ժառանգում է երկիր, ժամանակ, բառ ու պատգամ` պետք չէ «Ապրել-առանց ասելու` սիրելիս»:
Լույս իջնի հոգուդ, որ լի էր սիրով, բայց ցավից հեռացավ:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ