Բեկումնային տարի է:
Արևելյան Եվրոպայում քաղաքական քարտեզը հիմնովին փոխվում է:
Երկու տարի առաջ այս օրերին Ռուսաստանը «Հատուկ օպերացիա» անվան տակ ներխուժեց ՈՒկրաինա՝ գրավելով Դոնեցկի, Լուգանսկի մարզերը և հարակից շրջանները:
ԽՍՀՄ կազմից դուրս գալու և անկախություն հռչակելու ժամանակ ՈՒկրաինան ուներ 603,549 հազար քառ. կմ տարածք (Ռուսաստանը չհաշված, Եվրոպայի՝ տարածքով ամենամեծ պետությունը):
2014 թվականին, երբ գրավվեց Ղրիմը, այդ թիվը կրճատվեց՝ հասնելով 576,6 հազար քառ. կմ-ի:
2023 թվականի տարեվերջին «Հատուկ օպերացիայի» արդյունքում այդ թիվը ևս կրճատվեց՝ հասնելով 467,8 հազար քառ. կմ-ի:
Այս պահի դրությամբ այդ թիվը պրոգրեսիվ աճով կրկին նվազում է:
Պատերազմը շարունակվում է:
Կարծես ռուսական ռեսուրսները չեն սպառվում, իսկ ՈՒկրաինայի հույսը բացառապես Արևմուտքից ստացվող ռազմական օգնությունն է:
Արևմտյան մի շարք երկրների ղեկավարներ անկեղծանում են, որ սպառազինություն տրամադրելն արդեն իսկ իրավիճակը չի փոխում:
Անգամ չեն հավատում, որ ՈՒկրաինան կարող է հետ բերել կորցրածի գոնե չնչին մի մասը:
Տպավորություն է, որ այս ամենից Եվրոպան էլ է հոգնել:
Իսկ ի՞նչ ծրագրեր ունի Ռուսաստանը.
ՌԴ-ն վստահեցնում է, որ եթե ժամանակին Կիևը հետամուտ լիներ Մինսկի համաձայնագրով ձեռքբերված պայմանավորվածություններին, ապա պատերազմը վաղուց ավարտված կլիներ:
Մեծ Բրիտանիայի նախկին վարչապետ Բորիս Ջոնսոնի Կիև այցելությունից հետո ուկրաինական իշխանությունները կտրականապես ու վերջնականապես մերժեցին այդ պայմանավորվածությունների կատարումը՝ ցանկանալով շարունակել պատերազմը:
Չբանակցելու մասին հրովարտակ ստորագրեց նաև Զելենսկին, ըստ որի բացառվեց, անգամ արգելվեց ցանկացած ֆորմատով բանակցությունները Ռուսաստանի հետ:
Այդ հանգամանքներով պայմանավորված՝ ՌԴ-ն շարունակեց ռազմական գործողությունները՝ ընդլայնելով նրա աշխարհագրությունը:
Բացի այդ, ՌԴ-ն անկախ վերոնշյալ հանգամանքներից, այդուհանդերձ չի հրաժարվել իր ծավալապաշտական նկրտումներից:
Նախ՝ Ռուսաստանը երբեք չի համաձայնի հրաժարվել նոր տարածքներից:
Եվ հետո՝ Ռուսաստանը երբեք չի համաձայնի զիջել այն տարածքները, որոնք իրեն հաջողվել է գրավել մարտի դաշտում։
Ավելին՝ ՌԴ ԱԽ քարտուղարի տեղակալ Դմիտրի Մեդվեդևը հայտարարել է, որ Օդեսան ևս պետք է միացվի Ռուսաստանին:
«Ժամանակն է, որ Օդեսան վերադառնա տուն, Ռուսաստանը նրան սպասում է»,- հայտարարել է նա։
Ավելին՝ «ՈՒկրաինայի համար ընտրությունն այսպիսի տեսք ունի՝ կա՛մ նորմալ կյանք՝ Ռուսաստանի հետ ընդհանուր պետության մեջ, կա՛մ, ամեն դեպքում, ընդհանուր պետությանը մոտ ինչ-որ սկզբունքով, կա՛մ անվերջ պատերազմ։ Նրանք իրենց համար պետք է կատարեն այդ ընտրությունը»:
Իհարկե, սա ոչ այլ ինչ է, քան ուղիղ սպառնալիք, ոչ միայն օկուպացնելու Օդեսսա քաղաքը, այլ նաև ողջ ՈՒկրաինան:
Սա Կիևին ուղղված ուլտիմատում է:
Սա նշանակում է ՈՒկրաինայի կապիտուլյացիա ու պետականության կորուստ:
Այս համատեքստում ևս մի ուշագրավ իրադարձության ականատեսն ենք դառնում.
ըստ ռուսական աղբյուրներում տարածվող տեղեկությունների՝ փետրվարի 28-ին Մերձդնեստրը կդիմի Վլադիմիր Պուտինին՝ Ռուսաստանի կազմ մտնելու նպատակով։
Հետևաբար, փետրվարի 29-ին հնարավոր է լսենք, թե ինչպես Պուտինը կհայտարարի Մերձդնեստրը Ռուսաստանի կազմ մտցնելու որոշման մասին լուրը:
Այս տեղեկատվությանն արձագանքել է Մոլդովան՝ ակնարկելով ռազմական գործողության մեկնարկը, եթե Մերձդնեստրը հայտարարի ՌԴ կազմ մտնելու մտադրության մասին։
Ինչ խոսք, իրավիճակը կարող է այլ պատկեր ստանալ:
Մերձդնեստրում է գտնվում ռուսական ամենամեծ ռազմաբազան Եվրոպայում:
Այնտեղից նոր ճակատ բացելը կարող է նշանակել ՈՒկրաինային հարավից ամբողջովին կտրել Սև ծովից:
Տիրասպոլից Օդեսսա ուղիղ 100 կմ է, իսկ այնտեղից Խերսոն՝ 200 կմ:
Օդեսսան գրավելուց հետո, ճանապարհին միակ ուկրաինական քաղաքը մնում է Նիկոլաևը:
Երկու կողմից հարձակվելու դեպքում չի բացառվում, որ քաղաքը հայտնվի ռուսական վերահսկողության տակ:
Իսկ դա խիստ հավանական է, մանավանդ երբ հարավից՝ որպես հավելյալ օգնություն այնտեղ հայտնվի ռուսական սևծովյան Ղրիմի նավատորմը:
ՈՒկրաինային կմնա քաղաքի պաշտպանությունն ապահովել բացառապես հյուսիսից:
Այս սցենարի իրակագործման պարագայում՝ ՈՒկրաինան ընդհանուր առմամբ կհայտնվի շրջափակման մեջ:
Հարավը գրավված կլինի, Արևելքն արդեն իսկ գրավված է, հյուսիսում էլ՝ Բելոռուսն է:
Միակ պատուհանը մնում է արևմուտքը:
Դե իսկ կոնկրետ Մոլդովայի համար ծանր իրավիճակ կստեղծվի:
Մերձդնեստրը Ռուսաստանի կազմ հայտարարելուց անմիջապես հետո չի բացառվում պատերազմը:
Բայց դա ավելի իրատեսական է այն պարագայում, երբ Ռուսաստանը գրավված լինի Օդեսսան և ցամաքային կապ ստեղծի ու անմիջական սահմանակից դառնա Մոլդովային:
Իսկ եթե ոչ, ապա ցամաքային ռազմական գործողությունները տեղի կունենան Մերձնեստր-Մոլդովա սահմանին՝ մոլդովական կանոնավոր բանակի և Մերձդնեստրում տեղակայված ռուսական բազայի միջև:
Իրադարձությունների ընթացքը ցույց է տալիս, որ փետրվարի 28-ից հետո ականատեսը կարող ենք դառնալ նոր պատերազմական օջախի ստեղծման:
Ի դեպ, ախորժակը ուտելիս է բացվում:
«Կիևյան Ռուսիան» միայն ժամանակակից ՈՒկրաինան չէ, այն նաև Բելոռուսիան է, իսկ «Բատյան»՝ ոչ ապահովագրված է և ոչ էլ հավերժական:
Այս տեմպերով որ գնա, ոչինչ չի բացառվում:
Իսկ աշխարհը…
Աշխարհը սկզբում չի հանդուրժի, կընդդիմանա, բայց հետո կհարմարվի ու կհամակերպվի:
Դավիթ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ