«Նման ճա­կա­տագ­րա­կան դա­դար­ներ ե­րա­նի այլևս չկրկն­վեն»

«Ի­րա­տե­սի» հյու­րը Ա­լեք­սանդր Սպեն­դիա­րյա­նի ան­վան օ­պե­րա­յի և բա­լե­տի ազ­գա­յին ա­կա­դե­միա­կան թատ­րո­նի բա­լե­տի մե­նա­պա­րու­հի ԱՆՆԱ ՎԵ­ՔԻ­ԼՅԱՆՆ է։ Զրու­ցել ենք ար­տիստ­նե­րի պա­րա­պուր­դի ու զբաղ­վա­ծու­թյան, բա­լե­տա­յին աշ­խար­հի նր­բե­րանգ­նե­րի, և հենց իր՝ ար­տիս­տու­հու ան­ցած ճա­նա­պար­հի մա­սին։ Ան­նա Վե­քի­լյա­նը մե­նա­պա­րե­րով և գլ­խա­վոր դե­րե­րով հան­դես է ե­կել բա­լե­տա­յին և օ­պե­րա­յին ներ­կա­յա­ցում­նե­րում («Լոր­կիա­նա», Սո­լե­դադ, «Դոն Կի­խոտ», Ռո­զի­տա, «Շե­հե­րա­զա­դե», Զու­բեյ­դա, հատ­ված, «Լա Ռևան­չա Դել Տան­գո», «Լա Բո­հեմ», «Ա­նուշ», հար­սի պար` Նու­նու­ֆար, «Ա­լե­կո», գն­չու­հի և այլն): Հյու­րա­խա­ղե­րի է մեկ­նել Ռու­սաս­տան, Ե­գիպ­տոս, Սի­րիա, Թուր­քիա, Թու­նիս, Կա­տար և այլ եր­կր­ներ։

-Ար­տա­կարգ դրու­թյու­նը շատ անս­պա­սե­լի ներ­խու­ժեց մեր կյանք։ Ի՞նչ ծրագ­րեր կա­յին, որ ա­նա­վարտ մնա­ցին, չե­ղարկ­վե­ցին կամ հե­տաձգ­վե­ցին։
-Ա­յո, բո­լո­րիս հա­մար անս­պա­սե­լի և բարդ շր­ջան է, որ փոր­ձում ենք հաղ­թա­հա­րել ու ա­ռաջ շարժ­վել: Ո­րոշ ծրագ­րեր հնա­րա­վոր ե­ղավ շա­րու­նա­կել առ­ցանց հար­թա­կում, մյուս ծրագ­րե­րը հե­տաձգ­վել են ա­նո­րոշ ժա­մա­նա­կով:
-Մե­կու­սաց­ման օ­րե­րին ինչ­պե՞ս էր հա­ջող­վում պահ­պա­նել մար­զա­վի­ճակն ու հո­գու տո­կու­նու­թյու­նը։ Շա­տերն ա­սում են, որ այս դա­դա­րը պետք էր։
-Դա­սա­կան պա­րի մար­զում­ներն այս օ­րե­րին շա­րու­նա­կում էի տա­նը, եր­բեմն մաս­նակ­ցում նաև առ­ցանց պա­րապ­մունք­նե­րի, որն աշ­խար­հի բո­լոր կե­տե­րից տար­բեր օ­րե­րի և ժա­մե­րի դա­սե­րին միա­նա­լու լավ հնա­րա­վո­րու­թյուն էր բա­լե­տի ար­տիստ­նե­րի հա­մար: Նման հա­մախմ­բու­մը, որն ի­րա­կան կյան­քում անհ­նար է, հույս, հա­վատ և ուժ է տա­լիս մե­կու­սաց­ման այս օ­րե­րին: Սա­կայն, միևնույն է, բա­լե­տի ար­տիս­տի լա­վա­գույն մար­զա­վի­ճակն ա­պա­հով­վում է հա­մա­պա­տաս­խան պայ­ման­նե­րով դահ­լի­ճում պա­րա­պե­լով և բե­մում ներ­կա­յա­ցում­նե­րում պա­րե­լով: Ի­հար­կե, կյան­քում դա­դար­ներ միշտ էլ պետք են` մտ­քե­րը կար­գա­վո­րե­լու, նոր գա­ղա­փար­նե­րի շուրջ մտո­րե­լու նաև պար­զա­պես հան­գս­տի մեկ­նե­լու և վե­րա­կան­գն­վե­լու հա­մար: Սա­կայն այս դեպ­քում, երբ սահ­մա­նա­փա­կում­նե­րը շատ են, իսկ հնա­րա­վո­րու­թյուն­նե­րը` քիչ, երբ բազ­մա­թիվ մար­դիկ գոր­ծա­զուրկ են, և երբ վտանգ­ված են հա­զա­րա­վոր մարդ­կա­յին կյան­քեր, կա­րող եմ միայն ա­վե­լաց­նել` նման ճա­կա­տագ­րա­կան դա­դար­ներ ե­րա­նի այլևս չկրկն­վեն:
-Փոր­ձե­րը վերս­կս­վե՞լ են։ Խո­սակ­ցու­թյուն կար, որ սեպ­տեմ­բե­րից հա­մեր­գաս­րահ­նե­րը կբաց­վեն։
-Հա­մեր­գաս­րահ­նե­րի բաց­ման հետ կապ­ված դեռ որևէ հս­տակ տե­ղե­կու­թյուն չու­նեմ: Վեր­ջերս վեր­սկ­սել ենք փոքր խմ­բե­րով դա­սա­կան պա­րի մար­զում­նե­րը, ար­տա­կարգ դրու­թյան ա­վար­տի հետ կվերս­կս­վեն նաև ներ­կա­յա­ցում­նե­րի փոր­ձե­րը: Նշեմ նաև, որ հա­ճա­խա­կի կազ­մա­կերպ­վում են հրա­շա­լի առ­ցանց հա­մեր­գա­յին ծրագ­րեր, ո­րոնք այս օ­րե­րին ցու­ցադր­վում են օ­պե­րա­յի և բա­լե­տի ազ­գա­յին ա­կա­դե­միա­կան թատ­րո­նի ֆեյս­բու­քյան պաշ­տո­նա­կան է­ջում:
-Ի՞նչ փո­փո­խու­թյուն­նե­րի կա­րիք ու­նի օ­պե­րա­յին թատ­րո­նը, գու­ցե՝ խա­ղա­ցան­կի թար­մա­ցում, ժա­մա­նա­կա­կից մո­տե­ցում­ներ, հյու­րա­խա­ղեր...
-Թատ­րո­նի խա­ղա­ցան­կը պար­բե­րա­բար հա­մալր­վում է և՛ բա­լե­տա­յին, և՛ օ­պե­րա­յին նոր ներ­կա­յա­ցում­նե­րով, սա­կայն ցան­կա­լի է, որ ա­վե­լի հա­ճա­խա­կի լի­նեին և՛ ժա­մա­նա­կա­կից, և՛ դա­սա­կան նոր բե­մադ­րու­թյուն­ներ, ին­չի հա­մար անհ­րա­ժեշտ են պե­տու­թյան և հո­վա­նա­վոր­նե­րի ու­շադ­րու­թյունն ու ա­ջակ­ցու­թյու­նը: Ինչ վե­րա­բե­րում է հյու­րա­խա­ղե­րին, հու­սով եմ, հա­մա­վա­րա­կի ա­վար­տից հե­տո կր­կին կլի­նեն մեկ­նե­լու հնա­րա­վո­րու­թյուն­ներ:
-Ար­տերկ­րից կա՞ն հրա­վեր­ներ, ու­շագ­րավ ա­ռա­ջարկ­ներ, որ գու­ցե ստի­պեն մեկ­նել երկ­րից։
-Նման հնա­րա­վո­րու­թյուն­ներ և ա­ռա­ջարկ­ներ ե­ղել են և՛ բա­լե­տա­յին խմ­բում ընդ­գկ­վե­լու, և՛ վար­պե­տու­թյան դա­սե­րի մաս­նակ­ցե­լու, և՛ դա­սա­վան­դե­լու ա­ռու­մով, սա­կայն այդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը հա­մըն­կել էր թատ­րո­նում իմ ա­ռա­ջին մե­նա­պա­րով հան­դես գա­լու, նոր դե­րեր փոր­ձե­լու և հա­մալ­սա­րա­նա­կան տա­րի­նե­րի հետ, այդ պատ­ճա­ռով չմեկ­նե­ցի: Լավ հնա­րա­վո­րու­թյան դեպ­քում, կար­ծում եմ, կմեկ­նեի, ե­թե ի­հար­կե եր­կա­րատև ժամ­կե­տով չէ: Ընդ­հան­րա­պես, փո­խա­դարձ հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյան հնա­րա­վո­րու­թյու­նը բա­լե­տա­յին ար­վես­տում շատ եմ կարևո­րում:
-Ան­նա, ինչ­պե՞ս ընտ­րե­ցիք բա­լե­տը, կամ գու­ցե բա­լե՞տն է Ձեզ ընտ­րել։
-Միշտ հիաց­մուն­քով հի­շում եմ ման­կու­թյան տա­րի­նե­րի մի հե­տաքր­քիր դր­վագ, երբ մայ­րի­կիս և հո­րաք­րոջս հետ ներ­կա էինք Երևա­նի պա­րար­վես­տի ու­սում­նա­րա­նի (այժմ` պե­տա­կան քո­լեջ) ա­մա­նո­րյան հա­մեր­գին՝ ու­սում­նա­րա­նի շնոր­հա­լի սա­նե­րի բա­լե­տա­յին ներ­կա­յա­ցում­նե­րով: Ես այն­քան կլան­ված էի մաս­նա­կից­նե­րի բազ­մե­րանգ բա­լե­տա­յին զգեստ­նե­րով, նրանց գե­ղե­ցիկ ու ա­նի­րա­կան թվա­ցող պա­րա­յին շար­ժում­նե­րով՝ զու­գորդ­ված հրա­շա­լի ե­րաժշ­տու­թյամբ, որ չն­կա­տե­ցի, թե ինչ­պես հա­մեր­գի ա­վար­տին բա­լե­տա­յին զգես­տով մի ժպ­տե­րես աղջ­նակ մո­տե­ցավ ինձ և ձեռքս բռ­նած բեմ բարձ­րաց­րեց տո­նա­ծա­ռի շուրջ մյուս մաս­նա­կից­նե­րի հետ պա­րե­լու: Երևա­նի պա­րար­վես­տի ու­սում­նա­րա­նի ա­վան­դույթ դար­ձած ա­մա­նո­րյան այդ գե­ղե­ցիկ մի­ջո­ցառ­ման շնոր­հիվ ես և շատ ե­րե­խա­ներ հայ­տն­վե­ցինք բա­լե­տի հե­քիա­թա­յին աշ­խար­հում։ Այս­պի­սով, կա­րե­լի է ա­սել, որ այդ ընտ­րու­թյու­նը փո­խա­դարձ էր: Նշեմ, որ այդ տա­րի­նե­րին պա­րար­վես­տի ու­սում­նա­րա­նի տնօ­րենը Թե­րե­զա Գրի­գո­րյանն էր, ում նա­խա­ձեռ­նու­թյամբ էլ կյան­քի էր կոչ­վել ա­մա­նո­րյան մի­ջո­ցա­ռու­մը։
-Ձեր ա­մե­նա­հա­ջող­ված կեր­պա­րը բա­լե­տում։
-Ցան­կա­ցած դե­րի հիմ­նա­կան քն­նա­դա­տը հան­դի­սա­տեսն է, հետևա­բար, դա­տե­լով հան­դի­սա­տե­սի ջերմ ար­ձա­գան­քից, իմ բո­լոր կեր­պար­ներն էլ կա­րե­լի է հա­ջող­ված հա­մա­րել: Ընդ­հան­րա­պես, հա­ջո­ղու­թյան հաս­նե­լու հա­մար շատ կարևոր է նաև տվյալ կեր­պա­րի հո­գե­հա­րա­զատ լի­նե­լու հան­գա­ման­քը:
-Կա՞ դեր, որ ան­չափ ու­զում եք մարմ­նա­վո­րել, բայց ա­ռիթ չի ըն­ձեռ­վում։
-Ցան­կա­լի դե­րե­րը շատ են, սա­կայն այդ ներ­կա­յա­ցում­նե­րը դեռևս չկան մեր խա­ղա­ցան­կում:
-Գնա­հա­տա­կան, կար­ծիք, որ կարևոր նշա­նա­կու­թյուն է ու­նե­ցել Ձեզ հա­մար։
-Շատ կարևո­րում եմ ներ­կա­յա­ցու­մից ա­ռաջ և հե­տո փոր­ձա­վար­նե­րիս խոր­հուրդ­ներն ու կար­ծիք­նե­րը, հատ­կա­պես նրանց գո­վես­տի խոս­քե­րին ար­ժա­նա­նա­լը, ներ­կա­յաց­ման ա­վար­տին հան­դի­սա­տե­սի հիաց­մունքն ու ջերմ խոս­քե­րը։ Յու­րա­քան­չյուր դրա­կան կար­ծիք դե­րա­սա­նի հա­մար հեր­թա­կան դե­րում նոր լից­քե­րով հան­դես գա­լու և կա­տա­րե­լա­գործ­վե­լու շար­ժա­ռիթ է:
-ՈՒ­նեք երկ­րորդ մաս­նա­գի­տու­թյուն՝ մի­ջազ­գայ­նա­գետ ի­րա­վա­բան եք, մե­կը մյու­սին չե՞ն խան­գա­րում։
-Ընդ­հա­նուր առ­մամբ, եր­կու մաս­նա­գի­տու­թյուն­ներն էլ հարս­տաց­րել են իմ աշ­խար­հըն­կա­լու­մը:
-Պա­րը ա­վե­լի շատ մար­զա­վի­ճա՞կ է, թե՞ հո­գե­վի­ճակ։ Լավ պա­րե­լու հա­մար պետք է ու­նե­նալ լավ տեխ­նի­կա, բնա­տուր շնո՞րհք, թե՞ նե­րաշ­խարհ, որ կթե­լադ­րի շար­ժում­ներդ։
-Պա­րա­յին շար­ժում­նե­րի մի­ջո­ցով կա­րե­լի է ար­տա­հայ­տել տար­բեր հո­գե­վի­ճակ­ներ, ո­րոնք լիար­ժեք ու կա­տա­րյալ են դառ­նում հա­մա­պա­տաս­խան մար­զա­վի­ճա­կում լի­նե­լու դեպ­քում: Բա­լե­տա­յին ար­վես­տում հա­ջո­ղու­թյան հաս­նե­լու հա­մար ան­գամ բնա­տուր տա­ղանդն այն­քան ա­ռաջ­նա­հերթ չէ, որ­քան աշ­խա­տա­սի­րու­թյունն ու հա­մա­ռու­թյու­նը, ո­րոնց շնոր­հիվ էլ կա­րե­լի է զար­գաց­նել պա­րա­յին տեխ­նի­կան: Հա­րուստ նե­րաշ­խար­հը նույն­պես ար­տիս­տի հա­մար շատ կարևոր է, քա­նի որ ան­մի­ջա­պես ար­տա­ցոլ­վում է նրա հա­յաց­քի և շար­ժում­նե­րի մեջ՝ թող­նե­լով ան­կեղծ ու տպա­վո­րիչ կեր­պա­րի ան­մո­ռա­նա­լի հետք հան­դի­սա­տե­սի սր­տե­րում:
-Մա­նա­գի­տու­թյու­նը ապ­րե­լա­կերպ է, խառն­վածք. այս ի­մաս­տով ինչ­պի­սի՞ն են բա­լե­տի ար­տիստ­նե­րը։
-Ընդ­հա­նուր առ­մամբ, դե­րա­սան­նե­րը շատ զգա­յուն ու նուրբ հո­գի ու­նե­ցող, պա­տաս­խա­նատ­վու­թյան բարձր զգա­ցու­մով, ու­ժեղ կամ­քի տեր ար­վես­տի նվի­րյալ­ներ են: Իսկ բա­լե­տի ար­տիստ­նե­րին, այդ ա­մե­նի հետ մեկ­տեղ, յու­րա­հա­տուկ է նաև ֆի­զի­կա­կան բարձր աշ­խա­տու­նա­կու­թյու­նը, ճկու­նու­թյու­նը, ինչ­պես նաև շար­ժում­նե­րի պլաս­տի­կան և կոոր­դի­նա­ցիան, զու­գորդ­ված ե­րաժշ­տա­կան տակ­տի զգա­ցո­ղու­թյան հետ և այլն:
-Ի՞նչ ծրագ­րեր ու­նեք, որ ի­րա­կա­նաց­նե­լու եք հա­մա­վա­րա­կը հաղ­թա­հա­րե­լուց հե­տո։
-Ծրագ­րե­րից խո­սե­լը դեռ վաղ է, քա­նի որ դրանց ի­րա­կա­նա­ցումն ան­մի­ջա­կա­նո­րեն կապ­ված է հա­մա­վա­րա­կի ա­վար­տի հետ: Այժմ օ­պե­րա­յի և բա­լե­տի թատ­րո­նի աշ­խա­տան­քա­յին պրո­ցեսն ար­դեն վերս­կս­վել է, և մենք կա­րո­տով սպա­սում ենք այն օր­վան, երբ կր­կին կբաց­վեն թատ­րո­նի դռ­նե­րը մեր սի­րե­լի հան­դի­սա­տե­սի առջև:

Զրուցեց Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆԸ

Գլխավոր լուսանկարը՝ Գևորգ ԽՈՒՐՇՈՒԴՅԱՆԻ

Լուսանկարներ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ