Մանրամասն որոնում (արխիվ)
11.11.2024
 
ԱՄՆ-ի նորընտիր նախագահ Դոնալդ Թրամփը կչեղարկի Ջո Բայդենի վարչակազմի կարգադրությունները՝ պաշտոնն ստանձնելուց հետո առաջին շաբաթվա ընթացքում՝ հայտնել է Թրամփի շտաբի մամուլի քարտուղար Քերոլայն Լիվիթը։ Նրա խոսքով՝ Բայդենի ստորագրած 94 հրամանագրեր հանգեցրել են տնտեսական ճգնաժամի։ «Դրա համար էլ Թրամփին վերընտրել են նախագահի պաշտոնում, որպեսզի կանգնեցնի հետընթացը»,- հավելել է նա։               
 
Նորություններ » «Ինք­նան­պա­տակ փո­փո­խու­թ­յուն­նե­րի պա­րա­գա­յում քա­ղա­քա­ցուն դժ­վար է հա­մո­զել հան­րաք­վեի մաս­նակ­ցել»

«Ինք­նան­պա­տակ փո­փո­խու­թ­յուն­նե­րի պա­րա­գա­յում քա­ղա­քա­ցուն դժ­վար է հա­մո­զել հան­րաք­վեի մաս­նակ­ցել»

«Ինք­նան­պա­տակ փո­փո­խու­թ­յուն­նե­րի պա­րա­գա­յում քա­ղա­քա­ցուն դժ­վար է հա­մո­զել հան­րաք­վեի մաս­նակ­ցել»
11.02.2020 | 03:15

«Ի­րա­տե­սի» զրու­ցա­կիցն է ի­րա­վա­բան ՌՈ­ԲԵՐՏ ՀԱՅ­ՐԱ­ՊԵՏ­ՅԱ­ՆԸ:

-Ի՞նչ կար­ծիք ու­նեք սահ­մա­նադ­րա­կան փո­փո­խու­թյուն­նե­րի նա­խագ­ծի մա­սին, որն ԱԺ իշ­խող խմ­բակ­ցու­թյու­նը ո­րո­շել է հան­րաք­վեի դնել։ Ընդ ո­րում, ա­սում են, թե դա կա­րող են ա­նել ա­ռանց ՍԴ դի­մե­լու։ Ճի՞շտ ճա­նա­պարհ է ըն­տր­վել Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րա­նի «վե­ճը» լու­ծե­լու հա­մար։
-Կար­ծում եմ` բա­ցար­ձակ տե­ղին չէ կի­րա­ռել «Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րա­նի վեճ» ձևա­կեր­պու­մը։ Ե­թե նկա­տի ու­նեք աբ­սուր­դի այն թատ­րո­նը, ո­րը գոր­ծող իշ­խա­նու­թյան կող­մից բե­մադր­վում է Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րա­նի շուրջ, ա­պա պետք է ա­սեմ, որ դա ար­հես­տա­կան ու մեկ ան­ձի օ­րա­կարգ է: Թե ինչ կար­ծիք ու­նեմ Սահ­մա­նադ­րու­թյան փո­փո­խու­թյան նա­խագ­ծի վե­րա­բե­րյալ, ա­սեմ՝ խիստ բա­ցա­սա­կան։ Նախ` չի կա­րե­լի մայր օ­րեն­քը գոր­ծիք դարձ­նել իշ­խա­նու­թյան ձեռ­քին ու այն օգ­տա­գոր­ծել ոչ ցան­կա­լի ան­ձան­ցից ա­զատ­վե­լու հա­մար, երկ­րորդ՝ փո­փո­խու­թյուն­նե­րի այդ նա­խա­գի­ծը ակն­հայ­տո­րեն հա­կա­սահ­մա­նադ­րա­կան է՝ սկ­սած տեքս­տից, մինչև փո­փո­խու­թյունն ի­րա­կա­նաց­նե­լու բուն նպա­տա­կը։ Ինչ վե­րա­բե­րում է հար­ցին` հնա­րա­վո՞ր էր դա ի­րա­կա­նաց­նել ա­ռանց Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րան դի­մե­լու, ա­պա նշեմ՝ օ­րեն­քը հս­տակ սահ­մա­նում է՝ նա­խա­գի­ծը ա­ռա­ջին ըն­թեր­ցու­մից հե­տո կար­ծի­քի հա­մար պետք է ու­ղարկ­վեր Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րան, ին­չը չի­րա­գոր­ծելն ինք­նին խո­սում է այն մա­սին, որ նա­խա­գի­ծը հա­կա­սահ­մա­նադ­րա­կան ըն­թա­ցա­կար­գով է ան­ցել:
-Իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը պն­դում են, որ ՍԴ-ում ճգ­նա­ժամ կա, դրա հա­մար էլ գնում են այդ ճա­նա­պար­հով:
-ՍԴ-ում ճգ­նա­ժամ չկա և չի ե­ղել։ ՍԴ միակ ճգ­նա­ժա­մա­յին դրսևո­րումն իշ­խող խմ­բակ­ցու­թյան կող­մից ՍԴ գոր­ծուղ­ված Վա­հե Գրի­գո­րյանն է, որն ակն­հայ­տո­րեն յու­րաց­նում է պե­տա­կան մի­ջոց­նե­րը: Աշ­խա­տան­քա­յին պար­տա­կա­նու­թյուն­նե­րը չկա­տա­րե­լով՝ վճար­վում է դրա դի­մաց։
-Որ­քա­նո՞վ է տրա­մա­բա­նա­կան 1-2 տար­վա ըն­թաց­քում եր­կու հան­րաք­վե ի­րա­կա­նաց­նել: Իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը վեր­ջերս հայ­տա­րա­րե­ցին, որ նաև սահ­մա­նադ­րա­կան փո­փո­խու­թյուն­նե­րի հանձ­նա­ժո­ղով է ձևա­վոր­վել, ո­րը պետք է շտ­կի Սահ­մա­նադ­րու­թյան «ծուռ» կող­մե­րը:
-Առ­հա­սա­րակ ըն­դուն­ված է հա­մա­րել, որ կա­յուն է ոչ թե այն Սահ­մա­նադ­րու­թյու­նը, ո­րը փո­փո­խու­թյուն­նե­րի չի են­թարկ­վում, այլ այն, ո­րում կա­տար­վող փո­փո­խու­թյուն­նե­րը չեն խարխ­լում Սահ­մա­նադ­րու­թյան հիմ­քում ըն­կած հիմ­նա­րար սկզ­բունք­ներն ու ար­ժեք­նե­րը։ Մի բան ա­ներկ­բա է՝ Սահ­մա­նադ­րու­թյու­նը չպետք է են­թարկ­վի երկ­րի քա­ղա­քա­կան վի­ճա­կի յու­րա­քան­չյուր փո­փո­խու­թյան կամ «շտկ­վի» նոր քա­ղա­քա­կան մե­ծա­մաս­նու­թյան ճա­շա­կով։ Սահ­մա­նադ­րու­թյունն ի­րա­վա­կան, քա­ղա­քա­կան և ծրագ­րա­յին փաս­տա­թուղթ է, և Վե­նե­տի­կի հանձ­նա­ժո­ղո­վը բազ­միցս բա­ցա­սա­կան է անդ­րա­դար­ձել Սահ­մա­նադ­րու­թյան հա­ճա­խա­կի փո­փո­խու­թյուն­նե­րին՝ դրանք հա­մա­րե­լով սահ­մա­նադ­րա­կան և քա­ղա­քա­կան կա­յու­նու­թյան խա­թար­ման հիմք։ Օ­րի­նակ՝ Խոր­վա­թիա­յի սահ­մա­նադ­րա­կան փո­փո­խու­թյուն­նե­րի առն­չու­թյամբ Վե­նե­տի­կի հանձ­նա­ժո­ղո­վը ցա­վով նշել է, որ կարճ ժա­մա­նա­կա­հատ­վա­ծում Սահ­մա­նադ­րու­թյու­նը փո­փոխ­վել է եր­կու ան­գամ՝ հնա­րա­վո­րու­թյուն չտա­լով լիար­ժեք ար­դյու­նա­վե­տու­թյամբ օգտ­վե­լու ա­ռա­ջին փո­փո­խու­թյամբ ըն­ձեռ­ված հնա­րա­վո­րու­թյու­նից։ Վս­տահ եմ, որ հան­րաք­վե­նե­րի հա­ճա­խա­կի ի­րա­կա­նա­ցու­մը բա­ցա­սա­բար է ազ­դում նաև երկ­րի ֆի­նան­սա­կան վի­ճա­կի վրա, հատ­կա­պես երբ այդ­պի­սիք ի­րա­կա­նաց­վում են չհիմ­նա­վոր­ված և ի­րա­վուն­քի գե­րա­կա­յու­թյամբ կամ այլ կեն­սա­կան կարևո­րա­գույն սկզ­բունք­նե­րի կո­պիտ ոտ­նա­հար­մամբ։ Ե­թե ամ­փո­փե­լու լի­նեմ, ա­պա պետք է ա­սեմ, որ ոչ միայն այս, այլև ա­պա­գա­յում սպաս­վե­լիք սահ­մա­նադ­րա­կան փո­փո­խու­թյուն­նե­րը որևէ կերպ հիմ­նա­վոր­ված չեն: Հս­տակ չէ՝ ինչ նպա­տա­կով են ի­րա­կա­նաց­վում, ինչ ի­րա­վա­կան ու­ղե­նի­շեր ու­նեն, որ հատ­վա­ծի ի­րա­վա­կան վի­ճա­կի բա­րե­լավ­մա­նը պետք է ուղղ­ված լի­նեն և այլն։
-Իշ­խա­նու­թյուն­ներն ա­սում են նաև, որ հան­րու­թյունն է պա­հան­ջում լու­ծել ՍԴ-ի շուրջ ստեղծ­ված ճգ­նա­ժա­մը: Ըստ Ձեզ՝ մարդ­կանց առ­հա­սա­րակ հե­տաք­րք­րու՞մ է՝ ով կլի­նի ՍԴ-ի կազ­մում, ով՝ ոչ:
-Մարդ­կանց պետք է հե­տաք­րք­րի Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րա­նը, քա­նի որ հենց ՍԴ-ն է ստեղ­ծում այն ի­րա­վա­կան հս­տա­կու­թյու­նը, ո­րը շատ դեպ­քե­րում էա­կա­նո­րեն բա­րե­լա­վում է մարդ­կանց ոչ միայն ի­րա­վա­կան այլև սո­ցիա­լա­կան կյան­քի ո­րա­կը։ Վս­տահ եմ՝ ինչ­պես, օ­րի­նակ, ԱԺ-ի շր­ջա­փակ­ման պա­րա­գա­յում, այն­պես էլ այս դեպ­քում հան­րու­թյու­նը չի գի­տակ­ցում իր գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րի հա­կաի­րա­վա­կա­նու­թյունն ու չի հաս­կա­նում, թե ին­չի հա­մար է պայ­քա­րում։ Այս դեպքն ուղ­ղա­կի մի փոքր այլ կլի­նի։ Ե­թե հաշ­վի առ­նենք, որ է­մո­ցիո­նալ ֆոնն ու էյ­ֆո­րիան մե­ծա­պես նվա­զել են, ա­պա շատ դժ­վար կլի­նի ար­դեն իսկ հու­սա­հատ­ված ժո­ղովր­դին ստի­պել շարժ­վե­լու մեկ ան­ձի քիմ­քին հա­ճո ճա­նա­պար­հով։ Այս­տեղ հս­կա­յա­կան աշ­խա­տանք ու­նենք կա­տա­րե­լու նաև մենք՝ ի­րա­վա­բան­ներս, որ­պես­զի կա­րո­ղա­նանք քա­ղա­քա­ցուն բա­ցատ­րել, թե ի­րեն առ­հա­սա­րակ ինչ կտան սահ­մա­նադ­րա­կան այս փո­փո­խու­թյուն­նե­րը, ինչ հետևանք­նե­րի կա­րող են հան­գեց­նել հե­տա­գա­յում և ինչ ան­դառ­նա­լի վտանգ­ներ պա­րու­նա­կել մե­զա­նից յու­րա­քան­չյու­րի հա­մար։
-Հե՞շտ է լի­նե­լու իշ­խող ու­ժի հա­մար մոտ 650 հա­զար քվե հա­վա­քել, որ կյան­քի կոչ­վի փո­փո­խու­թյու­նը:
-Վս­տահ չեմ, թե հեշտ կլի­նի։ Նման ինք­նան­պա­տակ փո­փո­խու­թյուն­նե­րի պա­րա­գա­յում քա­ղա­քա­ցուն դժ­վար է հա­մո­զել հան­րաք­վեի մաս­նակ­ցել։ Ե­թե քա­ղա­քա­ցուն չես կա­րո­ղա­նում բա­ցատ­րել, թե հան­րաք­վեից հե­տո ինչն է փո­փոխ­վե­լու ՍԴ-ում դի­մե­լու իր ի­րա­վուն­քի մեջ, կր­ճատ­վե­լու՞ են ար­դյոք ՍԴ քնն­վող գոր­ծե­րի ժամ­կետ­նե­րը և այլն, ա­պա դժ­վար կլի­նի նրան ստի­պել մաս­նակ­ցե­լու հան­րաք­վեին։ Իսկ այս պա­րա­գա­յում քա­ղա­քա­ցուն չես կա­րող ա­սել գնա և քվեար­կիր` ա­յո, ո­րով­հետև իշ­խա­նու­թյուն­ներն ու­զում են, որ Հրայր Թով­մա­սյա­նին փո­խա­րի­նի Վա­հե Գրի­գո­րյա­նը:
-Սա իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի նկատ­մամբ վս­տա­հու­թյան հան­րաք­վե է լի­նե­լու, թե՞ սահ­մա­նադ­րա­կան փո­փո­խու­թյուն­նե­րի:
-Սա առ­հա­սա­րակ սահ­մա­նադ­րա­կան փո­փո­խու­թյուն­ներ դի­տար­կել չի կա­րե­լի, այս­պես Սահ­մա­նադ­րւ­թյուն չեն փո­խում։ Ե­թե նման փո­փո­խու­թյուն­ներն ար­վում են, որ­պես­զի մեկ ան­գամ ևս հաս­կա­նան կամ ա­պա­ցու­ցեն ի­րենց վս­տա­հու­թյան քվեն, ա­պա այդ հույ­սե­րը դա­տա­պարտ­ված են չար­դա­րաց­ման, քա­նի որ մար­դիկ հաս­կա­ցել են, որ Հրայր Թով­մա­սյա­նի կամ ՍԴ դա­տա­վոր­նե­րի ան­ձե­րի փո­փո­խու­թյամբ ի­րենց սո­ցիա­լա­կան կյան­քը չի բա­րե­լավ­վե­լու։ Չմո­ռա­նանք նաև՝ փոր­ձը ցույց է տա­լիս, որ հան­րաք­վե­նե­րի մաս­նակ­ցու­թյան տո­կոսն ա­վե­լի քիչ է, քան հա­մա­պե­տա­կան մնա­ցած ընտ­րու­թյուն­նե­րի, այն­պես որ լե­գի­տիմ գոր­ծըն­թա­ցի կամ վս­տա­հու­թյան քվեի մա­սին հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րը, մեղմ ա­սած, վա­ղա­ժամ են:
-ՍԴ-ի խնդ­րին առ­նչ­վող բազ­մա­թիվ հայ­տա­րա­րու­թյուն­ներ լռե­ցինք. խոս­քը ԵԽԽՎ հա­մա­զե­կու­ցող­նե­րի և Վե­նե­տի­կի հանձ­նա­ժո­ղո­վի նա­խա­գա­հի հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րի մա­սին է։ Ա­վե­լին՝ ԵԽԽՎ-ն կոչ է ա­րել մեր իշ­խա­նու­թյուն­նե­րին նա­խա­գի­ծը Վե­նե­տի­կի հանձ­նա­ժո­ղով ու­ղար­կել, ա­պա նոր կյան­քի կո­չել: Իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը կա­նե՞ն նման քայլ:
-Կան­խա­տե­սում­ներ ա­նելն անշ­նոր­հա­կալ գործ է, հատ­կա­պես այ­սօր և հատ­կա­պես այս իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի գոր­ծու­նեու­թյան վե­րա­բե­րյալ։ Հա­մե­նայն դեպս, ար­դեն հաս­տատ­ված փաստ ու­նենք առ այն, որ նա­խա­գիծն ու­ղարկ­վել է հան­րա­պե­տու­թյան նա­խա­գա­հին` ա­ռանց Վե­նե­տի­կի հանձ­նա­ժո­ղով ու­ղար­կե­լու։ Սա ար­դեն լուրջ քայլ է և լուրջ խն­դիր­ներ կա­րող է ստեղ­ծել գոր­ծող իշ­խա­նու­թյան հա­մար։
-Ի­րա­կա­նում ի՞նչ ազ­դակ են տա­լիս եվ­րո­պա­ցի­նե­րը, ու ե­թե իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը, այ­նուա­մե­նայ­նիվ, չան­սան ԵԽԽՎ-ին, դա ինչ­պե՞ս կա­րող է ազ­դել պե­տու­թյան մի­ջազ­գա­յին վար­կա­նի­շի վրա:
-Մի­ջազ­գա­յին պար­տա­վո­րու­թյուն­նե­րի չկա­տա­րու­մը հղի է լուրջ վտանգ­նե­րով, ըստ ո­րում, այդ վտանգ­նե­րը կա­րող են արժևոր­վել ոչ միայն մի­ջազ­գա­յին ի­րա­վա­կան հար­թու­թյան մեջ, այլև տն­տե­սա­կան և մի շարք այլ ո­լորտ­նե­րում։ Առ­հա­սա­րակ, Վե­նե­տի­կի հանձ­նա­ժո­ղո­վի և ԵԽԽՎ հա­մա­զե­կու­ցող­նե­րի հայ­տա­րա­րու­թյուն­ներն ինք­նին խո­սում են տե­ղի ու­նե­ցող երևույթ­նե­րի նկատ­մամբ նրանց բա­ցա­սա­կան վե­րա­բեր­մուն­քի մա­սին, և ե­թե դրա­նից հե­տո հն­չած հոր­դոր­նե­րը նույն­պես ան­տես­վեն, վա­խե­նամ, որ կա­րող ենք ան­դառ­նա­լի հետևանք­նե­րի ա­կա­նա­տե­սը լի­նել, քա­նի որ ար­դեն գտն­վում ենք սահ­մա­նագ­ծի վրա, ո­րից մի մի­լի­մետր շե­ղումն ար­դեն իսկ կոր­ծա­նա­րար է լի­նե­լու։
-Ի դեպ, ԱԺ-ում նա­խագ­ծի քն­նար­կու­մից ու իր ե­լույ­թից հե­տո Փա­շի­նյա­նը գրել էր` կեց­ցեն իր պատ­գա­մա­վոր­նե­րը, լավ մաս­տեր-կլաս ցույց տվե­ցին: Դուք, որ­պես ի­րա­վա­բան, տե­սա՞ք վար­պե­տու­թյան դաս:
-Ի­րա­վի­ճա­կը բա­վա­կա­նին զվար­ճա­լի կլի­ներ, ե­թե այս­քան տխուր չլի­ներ: Դա ուղ­ղա­կի զա­վեշտ էր, ո­րով­հետև այդ­տեղ պառ­լա­մեն­տա­րիզ­մի զրո դրսևո­րում կար։ Պառ­լա­մեն­տա­րիզ­մը նշա­նա­կում է իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի տա­րան­ջատ­ման սկզ­բուն­քի, սո­ցիա­լա­կան տար­բեր շեր­տե­րի և խմ­բե­րի շա­հե­րի պաշտ­պան­վա­ծու­թյան, քա­ղա­քա­կան բազ­մա­կար­ծու­թյան, մար­դու և քա­ղա­քա­ցու ի­րա­վունք­նե­րի ու ա­զա­տու­թյուն­նե­րի ե­րաշ­խա­վոր­ված պաշտ­պա­նու­թյան հա­մա­կարգ։ Կա՞ որևէ մե­կը, որ թվար­կած­նե­րից որևէ սկզ­բուն­քի դրսևո­րում է նկա­տել այդ օր­վա ԱԺ նիս­տում։ Խիստ կաս­կա­ծում եմ։ Ա­վե­լին, մենք տե­սանք, թե իշ­խող մե­ծա­մաս­նու­թյունն ինչ ագ­րե­սիվ կեց­վածք էր ըն­դու­նել խոր­հր­դա­րա­նա­կան ընդ­դի­մու­թյան հան­դեպ և որ­քան ցած­րա­կարգ ե­լույթ­նե­րով էր հան­դես գա­լիս։ Պատ­ճա­ռը մեկն է` ի­րա­վա­կան որևէ փաս­տարկ չու­նեին ներ­կա­յաց­նե­լու, ամ­բողջ գոր­ծըն­թա­ցը վե­րա­ծել են քա­ղա­քա­կան թատ­րո­նի։
Զրույ­ցը`
Սևակ ՎԱՐ­ԴՈՒ­ՄՅԱ­ՆԻ

Դիտվել է՝ 10156

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ

ԲեռնելԲեռնել

Ասում են...

. .

Տարածաշրջանային

Իրանի և Հայաստանի բարեկամությունը բխում է մեր երկու երկրների շահերից

Իրանի և Հայաստանի բարեկամությունը բխում է մեր երկու երկրների շահերից

Բոլորը խոսում են ԱՄՆ-ի նոր նախագահ Թրամփի հակաիրանական լինելու մասին։ Այս ֆոնին նաև բարդանալու է մեր գործը։

Սոցցանցային գրառումներ

Զրկիր չարախինդ թշնամուդ քեզ պարտված տեսնելու հաճույքից
Զրկիր չարախինդ թշնամուդ քեզ պարտված տեսնելու հաճույքից

Բաժնի բոլոր նորությունները »

«Իրատես» թերթի արխիվից

Ինչո՞ւ ենք մենք հայրենիքը վիրտուալ սիրում
Ինչո՞ւ ենք մենք հայրենիքը վիրտուալ սիրում

Բաժնի բոլոր նորությունները »

Ծաղրանկարչի կսմիթ

Սե­փա­կա­նաշ­նորհ­ված պետ­բ­յու­ջե
Սե­փա­կա­նաշ­նորհ­ված պետ­բ­յու­ջե
2024 © Irates.am
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Մեջբերումներ անելիս ակտիվ հղումը Irates.am-ին պարտադիր է: Կայքի հոդվածների մասնակի կամ ամբողջական հեռուստառադիոընթերցումն առանց Irates.am-ին հղման արգելվում է: Կայքում արտահայտված կարծիքները պարտադիր չէ, որ համընկնեն կայքի խմբագրության տեսակետին: Գովազդների բովանդակության համար կայքը պատասխանատվություն չի կրում: Էլեկտրոնային հասցե՝ info@irates.am
ԲաժանորդագրվելԳործընկերներՀետադարձ կապ
.