«ՈՒնենք երկրի ղեկավար, որը ծավալապաշտական նկրտումներ ունի, ինչն արդեն ցնցումային իրավիճակ է»
11.02.2020 | 03:03
Շիրակի պետական համալսարանի դասախոս, ՔՊ նախկին անդամ ԱՐԹՈՒՐ ՀԱՄԲԱՐՁՈՒՄՅԱՆԸ ՍԴ-ի շուրջ զարգացումներում քաղաքական և իրավական ոչ մի գործընթաց չի տեսնում, սա, ըստ նրա, ընդամենը ՍԴ-ն «իրենով անելու» Փաշինյանի մղումն է։ Ի դեպ, մեր զրուցակիցը նաև ընդգծեց, որ Սահմանադրական դատարանը օրինական էր ճանաչել 2018-ի հոկտեմբերին ընդունված ԱԺ օրենքը, որի պատճառով «Նիկոլը մարդկանց «քշեց» ԱԺ-ի դիմաց»:
-Կան երեխաներ, որոնք համառորեն ուզում են այս կամ այն խաղալիքն իրենցը լինի,- շարունակեց պարոն Համաբարձումյանը։- Հիմա Փաշինյանը երկու ոտքը մտցրել է մեկ կոշիկի մեջ և ասում է, որ ՍԴ-ն պիտի իրենը լինի, իր վերահսկողության տակ։
-Ինչու՞ իրեն ժողովրդի իշխանություն համարող Փաշինյանը, որ կարծում է 95 տոկոս վստահության քվե ունի, այս հարցը խորհրդարանական իր մեծամասնության օգնությամբ չի լուծում, ինչու՞ է պատասխանատվությունն իր վրայից գցում։
-Իսկապես իրենք այդ հարցը կարող էին խորհրդարանում լուծել, բայց իրենք ունեն վախեր։ Այս 2 տարվա ընթացքում այս իշխանությունը որևէ էական հարցի վերաբերյալ որոշում չի կայացրել։ Ստամբուլյան կոնվենցիայի վավերացումը հետաձգել են, Ամուլսարի խնդրում ևս անորոշություն է։ Այսինքն՝ պետությանը, հանրությանը վերաբերող զգայուն, կարևոր հարցերի հետ կապված, որոնք կարող են ըմբոստության առիթ տալ, որևէ որոշում այս իշխանությունը չի կայացրել։ Հիշենք թեկուզ վերջին աղմկահարույց խնդիրները. սպանդանոցների հարցը, երբ անասնապահները բողոքեցին, հարցն էլի հետաձգվեց։ Այս կառավարությունը ոչ թե վատ որոշումներ է կայացնում, այլ կարևորագույն հարցերի վերաբերյալ ընդհանրապես որոշումներ չի կայացնում։
-Դա ինչի՞ ապացույց է, ինչի՞ց է վախենում Փաշինյանը։
-Չի ցանկանում պատասխանատվություն վերցնել։ Փաշինյանն ուզում է հաճոյանալ բոլորին։ Իսկ իշխանությունը չի կարող միշտ հաճելի լինել բոլորին։ Պիտի կարողանալ որոշումներ կայացնել։ Իհարկե, խոսքը ՍԴ-ի վերաբերյալ այս անմիտ որոշմանը չի վերաբերում, որն ուղղակի խայտառակություն է։ Եթե որոշում ես կայացնում, ինչ-որ խմբեր պետք է դժգոհ մնան։ Զորօրինակ Ամուլսարի հարցում հնարավոր որոշումից կամ պիտի «Լիդիանը» դժգոհ մնա, կամ բնապահպանները։ Ստամբուլյան կոնվենցիայի դեպքում էլ կամ պիտի ազգայնական, պահպանողական ուժերը, անհատները դժգոհ մնան, կամ արևմտյան որոշ կազմակերպություններ, երկրներ։ Իրենք ժամանակ են ձգում, որ երկու կողմին էլ չնեղացնեն, բայց սա ոչ մի տեղ չտանող ճանապարհ է։ Հնարավոր չէ նման որոշումները երկար ձգել։ Սա որոշում կայացնելու անընդունակ կառավարություն է։ Այս իշխանությունն ասում է, թե իրենք շատ բաց, թափանցիկ են աշխատում, որպես օրինակ նշում են, թե կառավարության նիստերը դռնփակ չեն։ Բայց հորդորում եմ ուսումնասիրել, թե նախկին կառավարության նիստերի օրակարգում քննարկված հարցերի քանի՞ տոկոսն էր բաց և փակ ռեժիմով, այսինքն զեկուցվող և չզեկուցվող, ու հիմա ինչպես է։ Կտեսնեք, որ ի տարբերություն նախորդ կառավարությունների, սրանց դեպքում մի քանի պատիկ ավելացել են չզեկուցվող հարցերը։ Այն հարցերը, որ պետք է, այսպես ասած, «սղացնեն», ընդգրկում են չզեկուցվողների մեջ։ Իսկ զեկուցվողների շրջանակում Փաշինյանը խոսում է, օրինակ, Վերմիշյանի ձերբակալությունից, զուգարաններից, կովի ջերմաստիճանից։ Ի դեպ, այդ ձերբակալության առնչությամբ կրկին ինքը անմեղության կանխավարկածը խախտեց, ասում է՝ կաշառք է վերցրել, ի՞նչ գիտի, դատարանը որոշում կայացրե՞լ է։
-Ինչքա՞ն ժամանակ կարող է իշխանությունն այսպիսի անօրինական ճանապարհներով առաջ ընթանալ։
-Ըստ էության, Հայաստանում իշխանություն չկա, երկրում տիրում է անարխիա։ Սա կապանյան ասուլիսին Փաշինյանն անձամբ արձանագրեց, որ ՀՀ-ում այսօր իշխանություն գոյություն չունի։ Մի կողմից գործ ունենք մի մարդու հետ, որը իշխանության ծավալապաշտական մոտեցում ունի, մյուս կողմից ունենք իշխանություն, որը որոշում չի կարող կայացնել և անարխիկ վիճակ է ստեղծել երկրում։ Օրինակ, Ամուլսարի հետ կապված հարց են տալիս, Փաշինյանն ասում է, թե այո, ճանապարհը փակ է, դա չի բխում կառավարության միջնաժամկետ շահերից, անտրամաբանական է, հետևապես կարելի է ասել, որ ճանապարհն անօրինական են փակել, բայց ինքը չի կարողանում այդ ճանապարհը բացել։ Սա նշանակում է, որ պետության ղեկավարն անզոր է։ Երբ ժամանակին Սերժ Սարգսյանին ասում էր, թե նա չի տիրապետում իրավիճակին, իրականում այսօր Նիկոլ Փաշինյանը հայաստանյան իրավիճակին չի տիրապետում։ Նա իշխանություն չունի ու ինչքան ժամանակ կշարունակի ձեռ առնել և իրեն, և ՀՀ քաղաքացուն, կախված է ընթացիկ զարգացումներից։ Կարծում եմ, շատ շուտով մենք կունենանք արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ և նոր իշխանություն։
-Հասունացե՞լ է նոր ընտրությունների հրամայականը, ի՞նչ զարգացումներ են հանգեցնելու դրան։
-Կարծում եմ, որ նույնիսկ դա արդեն ուշացել է։
-Իշխանությանն այլընտրանքային ուժեր կա՞ն, որ կարողանան մտնել այդ պայքարի մեջ և քաղաքական հաջողություններ արձանագրել։
-Կարող ենք մի բան արձանագրել. այսօր Հայաստանում կա իշխանություն, որը կառավարելու ունակ չէ։ Երկու տարի ֆորմալ առումով ձևավորված է իշխանություն՝ կառավարություն և խորհրդարան, որը դարձել է ծաղր ու ծանակի առարկա, չի կարող իրականացնել սահմանադրությամբ իրեն վերապահված իրավունքները։ Այն է՝ օրենսդրական լիազորությունները, վերահասկողություն։ ԱԺ-ի հիմնական գործառույթը վարչապետին, կառավարությանը վերահսկելն է, բայց տեսե՞լ եք մի դեպք, երբ ԱԺ-ն կառավարության հանդեպ վերահսկողություն է իրականացրել։ Նիկոլ Փաշինյանի եղբոր տղան` տխրահռչակ Վահագն Հովակիմյանը, Նիկոլ Փաշինյանի անգլերենի դասատուն, բազմաթիվ այլ մարդիկ, որոնք տարրական գրագիտություն չունեն, կարո՞ղ են վերահսկողություն իրականացնել կառավարության գործունեության հանդեպ։ Անշուշտ, ոչ։ Հետևապես այսօր չունենք իշխանություն կամ ունենք խորհրդարան, որն իր սահմանադրական լիազորությունները կատարելու ունակ չէ։ Հիմա թողնե՞նք, որ սրանք մնան մինչև ընդդիմադիր դաշտը ձևավորվի։ Այդպես չի լինելու։
-Ասել է` մի կողմից լիազորությունները չկատարող իշխանություն, մյուս կողմից այլընտրանքի բացակայություն։ Ի՞նչ անել։
-Այսօր Հայաստանում բազմաթիվ հասարակական-քաղաքական գործիչներ կան, որոնք կարող են պատասխանատվություն վերցնել։ Հայաստանում կան և նոր են ձևավորվում քաղաքական ուժեր, կուսակցություններ։ Այս ամենի համադրմամբ կարող են լինել ընտրություններ, որոնց կմասնակցեն բոլորը. և նոր ստեղծված միավորումները, և նախկինում քաղաքական գործունեություն ծավալածները։ Կան շատ անհատներ էլ, որոնք պատրաստ են իշխանության պատասխանատվությունը վերցնելու և իրականացնելու։
-Ե՞րբ եք հավանական համարում արտահերթ ընտրությունները։ Հնարավոր կլինի՞ անցնցում անցնել այս փուլը։
-Հայաստանն արդեն երկու տարի է ցնցումային իրավիճակում է։ Էլ ի՞նչ պիտի լինի մեզ, որ արձանագրենք, որ այդ վիճակում ենք։ Պիտի կրիտիկական վիճակու՞մ հայտնվենք, հետո դա զգանք։ ՈՒնենք երկրի ղեկավար, որը «սամադուր» է, իշխանություն չունի, ծավալապաշտական նկրտումներ ունի, ինչն արդեն ցնցումային իրավիճակ է։ Այս հանրաքվեն ևս մեկ առիթ է, որ Հայաստանի քաղաքացին իր անվստահությունը հայտնի Նիկոլ Փաշինյանին։ Դրանից հետո ավելի մեծ է հավանականությունը, որ կլինեն արտահերթ ընտրություններ։ Չեմ ուզում կանխատեսումներ անել, բայց վստահ եմ, որ հանրաքվեից կարճ ժամանակ հետո արտահերթ ընտրություններ կլինեն։
Զրույցը՝ Ռուզան ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԻ
Հեղինակի նյութեր
Մեկնաբանություններ