Նորություններ » «Կան իշխանիկներ, որոնց թվում է, թե իրենք այնքան կան, որ կարող են լրատվամիջոցին ճնշել»

«Կան իշխանիկներ, որոնց թվում է, թե իրենք այնքան կան, որ կարող են լրատվամիջոցին ճնշել»

03.12.2019 | 02:01

Մամուլի դեմ դատական հայցերը վերջին շրջանում կտրուկ ավելացել են։ Ո՞րն է դրանց պատճառը, ինչու՞ է իրեն ժողովրդավար հռչակած իշխանությունն այդքան անհանդուրժող մամուլի հանդեպ։ Այս և այլ հարցերի պատասխաններ լսեցինք փաստաբան ԼԵՎՈՆ ԲԱՂԴԱՍԱՐՅԱՆԻՑ։

-Ինչու՞ են վերջին շրջանում մամուլի դեմ հայցերն ավելացել։

-Մամուլը երկար ճանապարհ է անցել և իր ուրույն դերակատարությունն է ունեցել երկրի պետականության կայացման գործում։ 1990-ականներին, երբ պատերազմ էր, ցուրտ, սով, քաղաքացին 100 դրամ տալիս էր հաց էր գնում և հերթ էր կանգնում ու 100 դրամն էլ տալիս՝ թերթ էր գնում։ Դաժան ճանապարհ անցնելով (հիշում ենք, խմբագրություններ էին ջարդուփշուր անում, լրագրողներին ծանր մարմնական վնասվածքներ էին հասցնում) այսօր ունենք այնպիսի իրավիճակ, երբ կան և ՄԻԵԴ-ի, և ներպետական նախադեպային որոշումներ։ Մշտապես կանգնած լինելով շատ լրատվամիջոցների կողքին, որպես պրակտիկ իրավաբան միանշանակ հայտարարում եմ՝ հետ նահանջ չի լինելու։ Այսօր լրատվամիջոցների դեմ դատական հայցերը շատացել են, բայց ես այդ ամենն օբյեկտիվ տեսանկյունից եմ դիտում։ Համացանցի տարածումն է մեծացել, մարդկանց շփումն է ավելացել։ Սուբյեկտիվն էլ այն է, որ իշխանական բուրգում կան իշխանիկներ, որոնց թվում է, թե իրենք այնքան կան, որ կարող են լրատվամիջոցին ճնշել։ Ավելին, այսօր ես վարույթում գործ ունեմ, որ իմանալով՝ լրատվամիջոցը չպետք է պատասխանատվություն կրի, երբ կա հոդվածագրի ստորագրությունը, չգիտես ինչու պատասխանող են ճանաչում նաև լրատվամիջոցին։ Չորրորդ իշխանությունն իր ուրույն դերակատարությունն ունի երկրի զարգացման գործում, եթե երկրի իշխանավորը դա գիտակցեց, շատ լավ, չգիտակցեց, հետ նահանջը բացառում եմ։

-Ի՞նչ եք կարծում, այսօրվա դատական հայցերի նպատակը մամուլին լռեցնելը չէ՞։

-Երբ լրատվամիջոցին դատի տալով, գումարի չափ են սահմանում, գործը դատարանում ներկայացվելու ժամանակ լրատվամիջոցի շահերը ներկայացնողը պետք է պարտադիր պայմանով ներկայացնի լրատվամիջոցի ֆինանսական հնարավորությունները, որպեսզի դատարանն իրավիճակը կարողանա ճիշտ գնահատել։ Դրված է խաղի կանոնը, որը մամուլը պիտի կարողանա պահպանել։ Պետական լիազոր մարմնի ուղղակի պոզիտիվ պարտավորությունն է ոչ միայն չխոչընդոտել, այլ հնարավորության սահմաններում փորձել խրախուսել։ Առանց չորրորդ իշխանության պիտի մոռանանք գաղափարների իրագործումը։ Չորրորդ իշխանությունը պետության թշնամին չէ, այն շատ ճիշտ ձևով մոլախոտը հեռացնում է, որի շնորհիվ երկիրն ավելի է ուժեղանում։ Սա պետք է գիտակցի և լրատվամիջոցն իր գործառույթներն իրականացնելիս, որպեսզի առաջին պլան մղի այդ հանգամանքը։ Այո, լրագրողն իրավունք ունի նաև վիրավորելու ոչ թե տվյալ անձին, այլ նրա կատարած գործառույթները։ Այստեղ պատիվն ու արժանապատվություն վիրավորելը գնահատելիս դատարանը պետք է բավական ուշադիր լինի։ Մենք ունենք ՄԻԵԴ-ի, ինչպես նաև ներպետական գործերով լավ նախադեպեր։ Այլ պետություններ ՄԻԵԴ դիմելիս արդեն օգտագործում են մեր նախադեպերը։

-Եթե անդրադառնանք այս իշխանությունների 1,5 տարվա ոչ միայն մամուլի հետ կապված իրավական գործընթացներին, Դուք ինչպիսի՞ գնահատականներ կտաք։

-Որոշ գործերով խայտառակ իրավական բեսպրեդել է։ Դատական իշխանության որոշ ռեֆորմատիկ դրվագներ ակնառու են, որոնք «նոր» Հայաստանում պետք է տեղ չունենան։

-Ո՞րն է նման գործերի նպատակը, ինչու՞ է շատ հաճախ իրավաբանների կողմից հնչում «կարած գործեր» արտահայտությունը։

-Քաղաքական գործիչ չեմ, քաղաքական գնահատականներից զերծ կմնամ։ Բայց իրավական հարթությունում պետք է ասեմ, որ նման գործելակերպը պետք է ժամ առաջ դադարեցվի։ Անգամ քաղաքացիական, վարչական գործերով դատարաններում իսկական աղետ է, այդ գործերը լսելու համար նույնիսկ 4-5 տարի է հարկավոր։ Այս պարագայում պետք է մոռանալ և տնտեսության զարգացման, և երկրի հզորացման մասին։

-Իշխանություններն ամիսներ առաջ բավականին ակտիվ խոսում էին դատաիրավական համակարգի բարեփոխումների մասին՝ վեթինգ, անցումային արդարադատություն։ Հիմա կարծես չեն էլ հիշում այդ մասին։ Ինչպիսի՞ն է Ձեր կարծիքն այս ամենի նկատմամբ և ընդհանրապես ի՞նչ վերափոխումների կարիք ունի այս ոլորտը։

-Վեթինգի մասին ժամանակին խոսել եմ, մասնավորապես այն, որ ներպետական օրենքները բավարար են, որ վեթինգ հասկացությունը բացառվի։ Ինչ վերաբերում է փոփոխություններին, միանշանակ կողմ եմ պետական մարմինների բարեփոխումների գործընթացին, պարզապես այդ ամենը պիտի լինի հավասար սկզբունքով, իսկ ընտրովի գործողությունները պետք է բացառվեն։ Հակառակ պարագայում դա լինելու է խաբկանք և ավելի կործանարար հետևանք է ունենալու երկրի համար։

-Որքան էլ զավեշտ է, երկրի վարչապետն այն դատավորներին, որոնք համարձակվում են իր քիմքին ոչ հաճելի որոշումներ կայացնել, համարում է «վնգստացող»։ Չե՞ք կարծում, որ այսօր իշխանության մի ճյուղը մյուսին փորձում է ուղիղ իր վերահսկողության տակ պահել։

-Իրավունքը գիտություն է բարու և արդարի մասին, դրա կրողը պետք է լինի իշխանությունը, և այդ խաղի կանոնը պետք է դնի իր քաղաքացու առջև։ Սա պետք է ընդունի այն քաղաքացին, որն իրեն օրինապաշտ է համարում և ցանկանում է այս երկրում հավասար ապրել։ Ինչ վերաբերում է դատական իշխանության միջամտությանը, միանշանակ դա երևում է։ Մասնավորապես Մանվել Գրիգորյանի գործով դա ակնառու է, որով ես զբաղվում եմ։ Այդ մասին մի քանի օր առաջ բարձրաձայնեց նաև Արամ Սարգսյանը։

Զրույցը՝

Ռուզան ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԻ

Դիտվել է՝ 7559