Սերժ Սարգսյանի հարցազրույցը Bild-ին

ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը գերմանական Bild պարբերականի հետ զրույցում անդրադարձել է հունիսի 2-ին Գերմանիայի խորհրդարանում Հայոց ցեղասպանության ճանաչման մասին օրինագծին:

- Պարոն նախագահ, հինգշաբթի Բունդեստագում կայանալու է հայկական բանաձևի վերաբերյալ քվեարկությունը: Ինչո՞ւ է այդչափ կարևոր, որ գերմանական խորհրդարանը ճանաչի 1915-1916-ին տեղի ունեցած Հայոց ցեղասպանությունը:
-Հարցը 1915-ի սարսափելի հանցագործության զոհերին հիշելու և նրանց հիշատակը վառ պահելու մասին է: Գերմանիայի նախագահը դեռ անցյալ տարի հստակ բառեր գտավ կատարվածը նկարագրելու համար և հանցագործությանը տվեց այն որակումը, ինչ իրականում եղել է՝ Ցեղասպանություն: Մեր երկրի համար շատ կարևոր է, որ Բունդեստագն ուզում է ընդունել այդ բանաձևը: Սակայն կարևոր է ոչ միայն դա, այլև այն, որ նման ցեղասպանություն այլևս աշխարհի ոչ մի կետում չպետք է տեղի ունենա: Սա ևս մի կարևոր արդյունք է, որը կունենա այս բանաձևը:
-Որոշ գերմանացի քաղաքական գործիչներ, այդ թվում՝ նախարարներ, ցանկանում են ձեռնպահ մնալ բանաձևի օգտին քվեարկելուց: Նրանք վախենում են, որ Թուրքիայի նախագահ Էրդողանը, որը ժխտում է Ցեղասպանությունը, կարող է քաղաքական վրեժ լուծել:
-Գերմանացի քաղաքական գործիչներից ոչ ոք չի հերքում, որ դա Ցեղասպանություն էր, որը 101 տարի առաջ դարձավ 20-րդ դարի առաջին համակարգված ցեղասպանությունը: Անգամ նրանք, ովքեր հիմա հանկարծ դեմ են բանաձևին, չեն վիճարկում դա: Ես կարծում եմ, որ գերմանացի քաղաքական գործիչների համար համամարդկային արժեքներն ավելի կարևոր պիտի լինեն, քան կարճաժամկետ քաղաքական շահերը: Շատ երկրներ, այդ թվում՝ Ֆրանսիան, արդեն նման բանաձևեր են ընդունել:
-Գերմանիան առանձնահատուկ պատասխանատվություն կրո՞ւմ է:
-Այո, ես այդպես եմ կարծում: Գերմանական արխիվներում բազմաթիվ փաստաթղթեր և գերմանացի դիվանագետների ու միսիոներների զեկույցներ կան, որոնք նկարագրում են հայ ժողովրդի ցեղասպան բնաջնջումը: Եվ պատմականորեն Գերմանական կայսրությունը Օսմանյան կայսրության դաշնակիցն էր ու կարող էր այդ հանցագործության դեմ ինչ-որ բան ձեռնարկել: Սակայն ոչինչ չարվեց:
-Դուք ըմբռնումո՞վ եք մոտենում, որ գերմանացի քաղաքական գործիչները վախենում են Էրդողանի սուր արձագանքից:
-Ոչ, ես դա չեմ կարող հասկանալ: Գերմանիան հզոր երկիր է, և Բունդեստագի ձայնը աշխարհում ամենուր լսելի է: Եվ հենց այդ պատճառով Գերմանիան առանձնահատուկ պատասխանատվություն է կրում ու իրավունք չունի բարոյական հարցերում, ինչպես օրինակ, արժեքները պաշտպանելն է, զիջումների գնալ: Երբ կարճաժամկետ քաղաքական շահերի պատճառով մեկ անգամ զիջումների են գնում, ապա դա կրկնվում է նորից ու նորից: Եվ դա վատ է ոչ միայն Գերմանիայի համար, այլև Եվրոպայի և ամբողջ աշխարհի:
-Իսկ ի՞նչ կլինի, եթե Էրդողանը Բունդեստագի բանաձևից հետո փախստականների հարցով համաձայնությունը տապալի:
-Ես այնպիսի զգացողություն ունեմ, որ առանց դրա էլ այդ գործարքը «կավե ոտքեր» ունի և դժվար է դա կյանքի կոչել այնպիսի գործընկերոջ հետ, ինչպիսին Թուրքիան է: Եվ հաստատ վստահ եմ, որ փախստականների գործարքի տապալումը ոչ մի կապ չունի ցեղասպանության բանաձևի հետ: Արդարացի չէ, որ Հայոց ցեղասպանությունը չանվանվի ցեղասպանություն, միայն որովհետև մեկ այլ երկրի ղեկավար դրանից կզայրանա: Բունդեստագի քաղաքական գործիչները դա նույն կերպ են ընկալում և թույլ չեն տա իրենց վախեցնել:
-Կարո՞ղ է Եվրոպան Էրդողանին առհասարակ ինչ-որ կերպ վստահել:
-Ես չեմ կարող Եվրոպայի փոխարեն խոսել, սակայն կարող եմ իմ սեփական փորձից ասել` մենք Էրդողանին չենք վստահում: Եվ հարցը միայն Ցեղասպանությունը ճանաչելը չէ: Մենք տարիներ շարունակ փորձել ենք դիվանագիտական հարաբերություններ կառուցել: Եղան Ցյուրիխյան արձանագրությունները, որոնք Թուրքիայի խորհրդարանը պետք է վավերացներ: Սակայն Էրդողանը դա արգելափակեց: Ինքս հարցնում եմ` ինչի՞ համար էինք մենք առհասարակ բանակցում այդ դեպքում: Եվրոպան չպետք է Թուրքիային կուրորեն վստահի, այլ պետք է փախստականների խնդրում սեփական լուծումները գտնի:
-Հայաստանը պատերազմի մեջ է Ադրբեջանի հետ Լեռնային Ղարաբաղի համար: Ինչպե՞ս է իրավիճակն այնտեղ:
-Այս պահին իրավիճակը հանդարտ է, կրակոցներ չկան: Սակայն երբ սկսվեց Ադրբեջանի զինված հարձակումը, մենք չտեսանք միջազգային համերաշխություն: Մենք կցանկանայինք, որպեսզի ավելի հստակ արտահայտվեին, թե ինչ է այնտեղ տեղի ունենում, այն է՝ Ադրբեջանի հարձակում:
-Ի՞նչ եք Դուք պահանջում միջազգային հանրությունից:
-Հայաստանը փոքր երկիր է: Մեզ համար պարզ է, որ մենք տնտեսապես միգուցե պակաս հետաքրքիր ենք: Մեզ համար կարևոր է, որ անարդարությունն անարդարություն կոչվի: Մեզ համար առաջին հերթին բավարար կլիներ, որ բավականաչափ քանակով եվրոպական ձայներ դատապարտեին Ադրբեջանի արարքը: Երբ դա չբավականացնի, արդեն անհրաժեշտ կլինի մտածել պատժամիջոցների սահմանման մասին:

Մեկնաբանություններ