«Իրավիճակի սրման հիմնական պատճառը մեր երկարամյա քաղաքական-դիվանագիտական նիրհն է»

Ռազմական գործողությունները «տեղափոխվել» են դիվանագիտական դաշտ: Հայաստանը պետք է կարողանա ամրագրել իր դիրքերը նաև քաղաքական հարթությունում: Բլիցկրիգի, ղարաբաղյան հակամարտության այս փուլի շուրջ «Իրատեսը» զրուցեց ԼՂՀ նախկին արտգործնախարար ԱՐՄԱՆ ՄԵԼԻՔՅԱՆԻ հետ:

-Ինչո՞ւ Ադրբեջանը ռազմական գործողությունների վերսկսման համար ընտրեց հենց այս պահը:
-Ներկայիս աշխարհաքաղաքական զարգացումների համատեքստում Ռուսաստանի համար էապես աճել է Ադրբեջանի գինը և, դրանից օգտվելով, պաշտոնական Բաքուն փորձում է ստեղծված իրավիճակից իր համար կորզել առավելագույնը: Ապրիլի 7-ին Ադրբեջանի մայրաքաղաքում Ռուսաստանի, Իրանի և Ադրբեջանի արտգործնախարարները Մոսկվա-Բաքու-Թեհրան նոր ռազմավարական առանցք ձևավորելու հեռանկարների վերաբերյալ կարևոր որոշումներ պետք է կայացնեն: Այդ առանցքում աշխարհագրորեն կենտրոնական դիրք գրավող Ադրբեջանը, իր համաձայնության դիմաց հատկապես Ռուսաստանից Արցախի հետ կապված պահանջներ ունի, որոնց լրջությունը հավաստելու փորձ էին շփման գծի ողջ երկայնքով սանձազերծված պատերազմական գործողությունները:
-Այսօր հարաբերական անդորր է: Ի՞նչ երաշխիք կա, որ հաջորդ պահին պատերազմը չի վերսկսվի: Հայկական կողմն ինչպիսի՞ նախաձեռնությամբ պետք է հանդես գա, որ նման հավանականությունը բացառի:
-Այս պահի դրությամբ խաղաղության պահպանման որևէ երաշխիք չկա և չի էլ կարող լինել: Ինչ վերաբերում է Հայաստանի անելիքներին, չի կարելի տարիներ շարունակ քաղաքական նիրհի մեջ գտնվելուց հետո հանկարծ արթնանալ ու մեկ վայրկյանում հետ բերել կորսվածը: Գոյություն ունեն իրավիճակը շտկելու որոշակի հնարավորություններ, սակայն առայժմ հիմքեր չունեմ վստահ լինելու, որ ՀՀ և ԼՂՀ գործող իշխանությունները այդ ուղղությամբ անհրաժեշտ գործողություններ նախաձեռնելու ցանկություն և կամք կունենան:
-Շատերը պնդում են, որ պահը հասունացել է, և Հայաստանը պետք է ճանաչի Արցախի անկախությունը: Դուք ի՞նչ կարծիք ունեք այս հարցի առնչությամբ:
-Բազմիցս եմ ասել, որ ՀՀ-ի կողմից ԼՂՀ-ի անկախության ճանաչումը կարող է իրապես օգտակար ու արդյունավետ լինել միայն այն դեպքում, եթե տեղի ունենա քայլերի որոշակի հաջորդականություն պահանջող գործընթացի արդյունքում: Պարզունակ, հեռահար ռազմավարական նպատակների հետ որևէ կապ չունեցող այսրոպեական լուծումները բացառիկ վնաս կարող են հասցնել մեր ազգային շահերին ու պետական անվտանգությանը:
-Բանակցային գործընթացից ԼՂՀ-ն որպես կողմ ժամանակին «չեզոքացնելու» սխալն այսօր չպե՞տք է ուղղվի:
-Այդ խնդրի լուծումը մեր ընդհանուր ռազմավարության ուղղություններից մեկը պետք է լինի, այդ նպատակին հասնելու համար ևս լուրջ ու հետևողական ջանքեր պետք է գործադրվեն: Այդուհանդերձ, հակամարտության իրական բովանդակությունն ու մասնակից կողմերի ճշմարիտ ձևաչափը վերականգնելը փոխընդունելի պայմաններով երկարաժամկետ խաղաղություն հաստատելու համար անհրաժեշտ, սակայն միակ նախապայմանը չէ:
-Ձեր կարծիքով, լարվածության սրման համար որքա՞ն է գերտերությունների, մասնավորապես Ռուսաստանի և ԱՄՆ-ի մեղքի բաժինը:
-Սահմանում իրավիճակի այսօրինակ սրման հիմնական պատճառը մեր երկարամյա քաղաքական-դիվանագիտական նիրհն է, և մենք այժմ չպետք է զարմանանք կամ վրդովվենք նրանից, որ ուրիշները, օգտվելով մեր հանցավոր անհոգությունից կամ անհեռատեսությունից, փորձում են մեր ոսկորների վրա կառուցել իրենց անվտանգության համակարգն ու առաջ մղել սեփական շահերը: Մենք ունենք ընտրություն՝ կարող ենք կրկին ազգովին արջաքուն մտնել կամ էլ, ի վերջո, սեփական ճակատագրի, ապագայի համար ստանձնել համարժեք պատասխանատվություն:
-Ձեր դիտարկմամբ՝ ղարաբաղյան հակամարտության այս ողջ ընթացքում ե՞րբ ենք խնդրի լուծմանն ավելի մոտ եղել:
-1994 թվականին հաստատված զինադադարից հետո մենք միայն շարունակաբար հեռացրել ենք հարցը սեփական շահերի ծիրում լուծելու հնարավորությունը, հետևողականորեն թուլացրել մեր բանակցային դիրքերը: Իրավիճակը շտկելու առանձին գործնական փորձերը, ցավոք, բավականին արագ կասեցվել են:
-Այս զարգացումներից, ըստ Ձեզ, իշխանություններն ինչպիսի՞ դասեր պետք է քաղեն:
-Իշխանությունների առաջիկա քայլերը ցույց կտան, թե արդյո՞ք նրանք առհասարակ օժտված են դասեր քաղելու ընդունակությամբ: Սակայն ներկայիս զինադադարի հաստատման եղանակն արդեն իսկ հուշում է, որ այս առումով չարժե մեծ հույսեր փայփայել:

Զրույցը` Ռուզան ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԻ

Հեղինակի նյութեր

• Ժողովրդի վրա կրակելու հրահանգն արդեն ուժի մեջ է
• Անդրանիկ Քոչարյանի ինքնախոստովանությունը
• «Նիկոլն ու իր ընտանիքը Հայաստանում ապրելու իրավունք չունեն»
• Զուր մի ջանացեք
• Չեն կարողանում ԿԳՍՄ փոխնախարար գտնել
• Հանուն Ռուսաստանի հետ միութենական միավորման նոր շարժում հիմնադրվեց
• Այս իշխանությունն իր ստվերից էլ է վախենում
• Փաշինյանի դեմ պայքարելու համար գոնե մի փոքր Նիկոլ պիտի լինել
• Մեզ պե՞տք է ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը, թե՞ ոչ
• «Հայաստանի Նավալնին Նիկոլ Փաշինյանն է, որը եկավ իշխանության ու քանդեց մեր երկիրը»
• Տիգրան Ուրիխանյանը Հայաստանի փրկությունը տեսնում է ՌԴ-ի հետ նոր միութենական միավորման ձևավորման մեջ
• Հայաստանի ողջ հպարտությունն ու թշվառությունն ամփոփված մեկ օրում
• Սերմացու գողացող մկների և թուխս գողացող աղվեսների ժամանակը
• Ինչու էր Փաշինյանը վեց ամիս աղերսում
• Փաշինյանն էլ է զարմացած
• Ընդդիմության հարցերով թիվ մեկ «փորձագետը»
• Նիկոլ Փաշինյանին ոչ թե ողջերն են պատժելու, հալածելու, այլ անմահացածները
• «Գոմի» հարցի լուծումը կենսական անհրաժեշտություն է
• Առանց փամփուշտների ու ԱԹՍ-ների Ադրբեջանն այսօր շռնդալից հաղթանակներ է տանում Հայաստանի դեմ
• Խորհրդարանական ընդդիմությունը լեգիտիմացրեց Փաշինյանի պաշտոնավարումը

Մեկնաբանություններ