«Ես արմունկներով չեմ պայքարում քաղաքական էլիտայի մեջ մտնելու համար»

ՀՀԿ-ՀՅԴ համագործակցության արդյունքում նախարարություններ են բաժանվում, որը պատճառաբանվում է քաղաքական նպատակահարմարությամբ և անհրաժեշտությամբ: Ընդամենը մեկ տարի առաջ միավորված ՏԿԱԻ նախարարությունը բաժանվեց, նույնը կատարվեց ֆինանսների նախարարության հետ: Ի՞նչ է, մեզանում իսկապես խնդիրները լուծվում են օրումեջ նախարարություններ միացնելով-անջատելո՞վ, թե՞ ոմանց պետք է պաշտոն «բաշխել»: Այս գործընթացը ոչ միայն անլուրջ է դառնում, այլև լրացուցիչ ծախս է պետբյուջեի համար: Ավելին, հասարակությունը ոչինչ չի շահում նման միացում-անջատումներից: Այս դիտարկմամբ «Իրատես»-ը զրուցեց ՀՀԿ խմբակցության անդամ ՀԱՄԼԵՏ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆԻ հետ:

-Նախ չէի ասի, որ դա լրացուցիչ ծախս է բյուջեի համար,- նշեց պատգամավորը:- Ես կողմնակից եմ այն փոփոխություններին, որոնք ավելի ճկուն կդարձնեն կառավարման համակարգը: Միևնույն ժամանակ փոքր-ինչ համաձայնվելով Ձեզ հետ, կարծում եմ, եղածն էլ չպետք է դոգմա լինի: Կառավարումը սիրում է փոփոխություններ: Դոգմատիկ կառավարումը ճիշտ չէ: Այն, որ կոալիցիոն գործընկերներին պաշտոններ են տալիս, շատ տրամաբանական է: Այնպես որ, այստեղ զարմանալու բան չկա:
-Խնդիրը եղած նախարարությունների շրջանակում պաշտոններ տալն է, ոչ թե արհեստականորեն բաժանեն, որ «աշխատատեղեր» ստեղծեն:
-Չեմ կարծում, որ դրանք արհեստական գործընթացներ են, այլ երկու կուսակցությունների ղեկավարների կոնսուլտացիաների արդյունք է: ՀՅԴ-ն ունի այնպիսի ներկայացուցիչներ, որոնք, կարծում եմ, ստանձնած ոլորտներում կարող են հաջողություններ արձանագրել:
-Այս համագործակցությունից ինչպիսի՞ ակնկալիքներ ունեք: Ի՞նչ կարող է դաշնակցությունը անել, որը չի հաջողվում ՀՀԿ-ին:
-Իմ կարծիքով, ՀՅԴ-ն, որպես կուսակցություն, համահայկական նշանակություն ունի: Նրանց կառույցները ոչ միայն Հայաստանում են, այլև արտերկրում, որոնք բավականին հզոր են: Իմ համոզմամբ՝ և երկրում, և դրա սահմաններից այն կողմ դաշնակցությունը մեծ անելիքներ ունի:
-Գուցե սփյուռքի նախարարությո՞ւնը նրանց տայիք:
-Դա արդեն այլ հարց է: Կարծում եմ, մենք գնում ենք իսրայելական մոդելի ճանապարհով: Այսինքն, անկախ այն հանգամանքից, թե հրեան որտեղ է ապրում, պետք է մտահոգ լինի Իսրայելի համար: Հույս ունեմ, որ սրան են միտված այսօրվա զարգացումները, ոչ թե նախարարական պորտֆելների բաժանմանը: Այս կուսակցության համար առաջնային խնդիրը Հայաստանի շուրջ համասփյուռ հայության համախմբումն է: Եթե նրանք կարողանան այս խնդիրը իրականացնել, կոալիցիան շատ տրամաբանական կլինի: Ի վերջո, 10 միլիոն հայություն ունենալը և հույսը ընդամենը 3 միլիոնի վրա դնելը սխալ է: Հայաստանը պետք է իր ողջ հզորությամբ հանդես գա: Դժբախտաբար, այդ հզորության մեծ մասը դրսում է: «Չկա չարիք առանց բարիքի» հայտնի ասացվածքը թերևս այստեղ տեղին է: Սփյուռքի հայության համախմբման դեպքում Հայաստանը և՛ տնտեսապես կհզորանա, և՛ արտաքին քաղաքականության մեջ ձեռքբերումներ կունենա: Եթե այսպես լինի համագործակցության արդյունքը, կշահենք բոլորս:
-Ի՞նչ եք կարծում, կոալիցիոն գործընկերների շրջանակն այսքանով «սահմանափակվե՞ց», թե՞ նոր ուժեր կընդգրկվեն այդ ձևաչափի մեջ:
-Եթե ընտրական նոր օրենսգիրքն ընդունվի, հնարավոր է հետագայում կոալիցիան ընդլայնվի: Սա արդեն կերևա նաև խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքներից:
-2017-ի խորհրդարանական ընտրություններին իշխանությունները սկսել են արդեն նախապատրաստվել: Ակտիվացել են բոլորը, որպեսզի խորհրդարանի «բլիթից» իրենց էլ հասնի: Ի՞նչ են արել ՀՀԿ-ականներն անցած տարիների ընթացքում, որ ինքնամոռաց նետվել են այդ «գետը»` հայցելով ցանկալի մանդատը: «Ռեյտինգային» ընտրությունների պարագայում ժողովուրդը կգնահատի՞ ՀՀԿ-ի այս տարիների «տիտանական» աշխատանքը:
-Բավականին դժվար հարց եք տալիս: Մինչև այս ընտրությունները հանրապետականն ապացուցել է, որ վայելում է ընտրողների մեծամասնության վստահությունը: Մինչև 2017-ի ամառը բավականին ժամանակ կա, ճկուն և ճիշտ աշխատելու դեպքում ՀՀԿ-ն կարող է հաջողության հասնել: Վերջին փոփոխություններով նախագահն ապացուցում է, որ կուսակցությունը և անձամբ ինքը շահագրգիռ են կատարելու այն բոլոր առաջադրանքները, որոնք ժողովուրդը դրել է մեծամասնության առջև:
-Սոցիալական, տնտեսական անմխիթար վիճակին հնարավո՞ր է լուծում տալ մեկ տարվա ընթացքում:
-Ժողովրդի վստահությունը շահելուն ամենաշատը խանգարում են կոռուպցիան, հովանավորչությունը, կադրային ոչ ճիշտ տեղաբաշխումը: Եթե ժողովուրդը տեսնի, որ այսինչ նախարարը, թաղապետը կամ որևէ պաշտոնյա ճիշտ է աշխատում իր ոլորտում, ոչ թե պաշտոն է «գրավում», վստահության մակարդակը կբարձրանա:
-Դուք հավատո՞ւմ եք, որ կոռուպցիայի վրա նստած իշխանությունը կարող է պայքարել իր դեմ:
-Մեղադրել ողջ իշխանությանը կոռուպցիայի մեջ թաթախված լինելու համար, սխալ է: Ես այդ իշխանության մաս եմ կազմում, ունեմ կենսագրություն, չգիտեմ էլ անգամ, թե կոռուպցիան ինչ է: Ինձ ոչ մեկը չի ցանկացել ներքաշել կոռուպցիոն գործարքների մեջ: Ես ՀՀԿ-ում բազմաթիվ մարդկանց օրինակներ կարող եմ բերել, ովքեր ազնվագույն կենսագրություն ունեն և որևէ առնչություն չունեն կոռուպցիայի հետ: Բազմաթիվ ՀՀԿ-ականների գիտեմ, ովքեր ապրում են շարքային քաղաքացիների պես: Չի կարելի իշխանության առանձին օղակների ներկայացուցիչների գործելակերպն ընդհանրացնել և վերագրել ողջ իշխանությանը: Բազմաթիվ մարդկանց գիտեմ ԱԺ-ում, պետական ապարատում, քաղաքապետարանում, որոնք կոռուպցիայի հետ կապ չունեն: Մի հոգի զբաղվում է այդ գործով, մյուսներին էլ նրա «արշինով» են չափում:
-Ինչո՞ւ քաղաքական կամք չկա այդ մեկ հոգու ձեռքը բռնելու համար:
-Դուք ասում եք` բռնել, ես կասեմ` պետք է ձեռքը կտրել: Փաստաթղթերով, կոչերով, որոշումներով կոռուպցիայի դեմ չես պայքարի: Պետք է կոռուպցիայի համար ամենադաժան պատիժ սահմանել, ընդհուպ բռնագրավում, բանտարկություն, այն էլ ոչ թե բերդում պահել, այլ ուղարկել հանրօգուտ աշխատանքի, որ իմանան բանվորից, գյուղացուց, քաղաքացուց գողանալն ինչ է նշանակում: Եթե ես այդպիսի գործարքների մեջ կամ, թող առաջինն ինձ հետ այդպես վարվեն:
-Տնտեսության «հերն անիծում է» նաև մենաշնորհը:
-Մենաշնորհը ևս կոռուպցիայի ձևերից մեկն է: Ես ընդհանուրը խնդիրները կամփոփեի մեկ բառով` անարդարություն: Հասարակական արդարության հասնելով` մենք կստանանք ձայների այն քանակությունը, որը թույլ կտա ՀՀԿ-ին շարունակել երկրի ճակատագրի համար պատասխանատվության ստանձնումը:
-Շատ անգամ է նշվում, որ առկա խնդիրները համակարգային են: Հիմա նոր կառավարման համակարգի ենք անցնելու, սա մեզ թույլ տալի՞ս է եզրահանգելու, որ նոր համակարգը զերծ կլինի հանրային կյանքի շատ «խոցերից»:
-Համակարգն արհեստածին հասկացություն է, կենտրոնում մարդն է: Պետականաշինարարության մեջ ամենադժվար, անհնարին բանը համապատասխան պետական և քաղաքական գործիչների ընտրությունն է: Սա անձի խնդիր է: Տարբեր երկրներում պետական գործիչների տարբեր չափանիշներ են գործում: ԱՄՆ-ի պետության հիմնադիրները կարծում էին, որ դժվարագույն խնդիրը հարյուր պետական գործիչներ գտնելն է: Թոմաս Ջեֆերսոնն ասել է, թե ինչից պետք է ստեղծել պետությունը: Արդյունաբերությունի՞ց` ոչ, բիզնեսի՞ց` ոչ... Անհրաժեշտ է փնտրել ու գտնել հարյուր պետական գործիչ, ովքեր պետք է համապատասխանեն որոշակի չափանիշների, որոնցից իմ մեջ ամենաշատը տպավորվել է հետևյալը` պաշտոնյան պետք է անտարբեր լինի կոմֆորտի նկատմամբ:
-Մեզանում հակառակ չափանիշն է գործում. եթե պաշտոնյա ես, ուրեմն պետք է քեզ շրջապատես ճոխ պալատներով:
-Այո, մինչդեռ մենք ասում ենք` պետք է հետևել եվրոպական, ամերիկյան չափանիշներին:
-Արհեստականություն չե՞ք տեսնում այդ կոչերի և իրական քայլերի միջև:
-Առաջադիմությանը բոլորն էլ կողմ են: Իհարկե, արհեստական բան կա այդ ամենում: Ինձ անհատն է հետաքրքիր: Գաղափարները գրում են անհատները, և անհատներն են որոշում, թե ինչքան հավատարիմ են դրանց: Գաղափարն աբստրակտ հասկացություն է: Բոլորը լավ առաջարկներ են անում, բայց դրանց չեն հետևում:
-Դուք մեր երկրում գաղափարի նվիրված քանի՞ պետական գործչի գիտեք:
-Կան, բայց դժբախտաբար շատ քիչ են: Կան նաև շատ «թեկնածուներ», որոնց առաջ չեն «քաշում»: Ազնվագույն մարդկանց ձեռ են առնում, նրանք չունեն համապատասխան մարդիկ, որ իրենց համար միջնորդեն, ասեն: Այդպիսի մարդիկ բնույթով համեստ են: Մեր տիպի երկրներում պաշտոն ստանալու համար հատուկ բնավորություն է պետք: Ամենաառաջինը աներեսությունն է: Իսկ գիտելիքներով օժտված, հայրենիքին նվիրված, ծառայություններ ունեցող մարդիկ իրենք իրենց այնքան են հարգում, որ խաղի այդ կանոններին չեն ենթարկվում: Քանի որ գործում են այդպիսի խաղի կանոններ, դժբախտաբար, այդ մարդիկ դուրս են մնում ուղեծրից և իրենք իրենց համար են ապրում:
-Խեղաթյուրված արժեհամակարգի մասին եք ակնարկում:
-Այդպիսի վիճակում են բոլոր հետխորհրդային երկրները: Պատկերացրեք՝ մենք առավել շահեկան վիճակում ենք: Հիմա Ռուսաստանում առաջ են քաշում լավ նկարագիր ունեցող անհատների: Ազատվեցին ողջ օլիգարխիկ համակարգից` Բերեզովսկի, Գուսինսկի, Կորժակով, որոնք Ելցինի տարիներին քաղցկեղի նման տարածվել էին: Հիմա ընթանում է համապատասխան կառույցները պետական քաղաքական գործիչներով համալրելու քաղաքականությունը:
-Մենք ո՞ր ճանապարհով ենք գնում:
-Մենք էլ ենք փորձում գնալ այդ ճանապարհով: Նախագահի վերջին շրջանի քայլերը հույս են ներշնչում, որ այդպիսի փոփոխություններ կլինեն նաև մեզանում:
-Չնայած Դուք լավատեսական նոտաներ եք տեսնում այսօրվա զարգացումներում, բայց սոցիալ-տնտեսական վիճակը մարդկանց ստիպում է երկրից փախչել: Ապագայի հանդեպ հույսը կորցրել են: Սա Ձեզ չի՞ մտահոգում:
-Իհարկե մտահոգում է: Նախընտրական շրջանում մեր երկրում կարծես մի խումբ մարդիկ կան, որոնց միայն հետաքրքրում է ինչ-որ ձևով քաղաքական էլիտայի շարքերում հայտնվելը: Նրանք բացարձակապես անտարբեր են տնտեսական, սոցիալական հարցերի հանդեպ: Այդ նպատակի համար սպառվում է ողջ էներգիան, աշխատելու համար էլ էներգիա չի մնում: Կամ եթե մարդը բիզնես ունի, երեք ուղեղ չունի, որ համ բիզնեսմեն, համ պետական գործիչ, համ օրենսդիր լինի: Դրա համար օրենք են գրել, որ պատգամավորը պետք է բիզնեսով չզբաղվի: Բայց, ցավոք, պատգամավորների շարքերը համալրում են նրանք, ովքեր փող ունեն: Եթե խորհրդային տարիներին ընտրյալ էին ակադեմիկոսները, գիտնականը, ժողովրդական նկարիչը, արտիստուհին, հիմա՝ փող ունեցողը: Ավելին, այսօր այդ «ընտրյալները» այդ բոլոր կոչումները գնում են: Սա է խնդիրը:
-Նորից պատգամավոր լինելու ցանկություն ունե՞ք:
-Ի տարբերություն շատերի, «նազ» չեմ ծախի ու կասեմ` այո, ես ուզում եմ շարունակել իմ քաղաքական գործունեությունը: Դրա համար ինձ բավականացնում են և՛ փորձը, և՛ անցած ուղին, և՛ նպատակները: Վերջին երեսուն տարիներին ես եղել եմ քաղաքականության մեջ: Իմ ցանկությունը շիտակ ասացի, բայց որոշողը կուսակցությունն է և ժողովուրդը: Եթե ձայն կտան, կմնամ, չէ՛, կզբաղվեմ իմ գիտամանկավարժական գործունեությամբ:
-Ի՞նչ եք կարծում, Դուք ՀՀԿ-ին «պե՞տք» եք:
-Չեմ կարող ասել, կորոշի կուսակցությունը: Եթե ես պետք լինեմ, պարտադիր չէ պատգամավոր դառնամ, կարող եմ կուսակցական այլ աշխատանքով զբաղվել:
-Լևոն Տեր-Պետրոսյանի նման «արմունկները քշտած» ասպարեզ չեք նետվում։
-Այո՛, ես արմունկներով չեմ պայքարում քաղաքական էլիտայի մեջ մտնելու համար: Կուսակցությունը միայն նախարարներից և պատգամավորներից չի բաղկացած: Կուսակցական գործիչներ մենք քիչ ունենք, ովքեր զբաղվում են գաղափարախոսական, դաստիարակչական աշխատանքներով: Կուսակցությունը որտեղ հարմար գտնի, այնտեղ էլ կաշխատեմ: Եթե զգամ, որ էլ պիտանի չեմ, առողջությունս, գիտական ֆանտազիաս, մտածելակերպս չեն բավարարում, սկլերոտիկ բաներ ունեմ, չեմ կարող նիստերին մասնակցել, ինքս կհրաժարվեմ քաղաքական գործունեությունից: Չեմ կարծում, որ այսօր երիտասարդ քաղաքական գործիչները կարող են անել այն, ինչը ես չեմ կարող:

Զրույցը`
Ռուզան ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԻ

Հեղինակի նյութեր

• Ժողովրդի վրա կրակելու հրահանգն արդեն ուժի մեջ է
• Անդրանիկ Քոչարյանի ինքնախոստովանությունը
• «Նիկոլն ու իր ընտանիքը Հայաստանում ապրելու իրավունք չունեն»
• Զուր մի ջանացեք
• Չեն կարողանում ԿԳՍՄ փոխնախարար գտնել
• Հանուն Ռուսաստանի հետ միութենական միավորման նոր շարժում հիմնադրվեց
• Այս իշխանությունն իր ստվերից էլ է վախենում
• Փաշինյանի դեմ պայքարելու համար գոնե մի փոքր Նիկոլ պիտի լինել
• Մեզ պե՞տք է ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը, թե՞ ոչ
• «Հայաստանի Նավալնին Նիկոլ Փաշինյանն է, որը եկավ իշխանության ու քանդեց մեր երկիրը»
• Տիգրան Ուրիխանյանը Հայաստանի փրկությունը տեսնում է ՌԴ-ի հետ նոր միութենական միավորման ձևավորման մեջ
• Հայաստանի ողջ հպարտությունն ու թշվառությունն ամփոփված մեկ օրում
• Սերմացու գողացող մկների և թուխս գողացող աղվեսների ժամանակը
• Ինչու էր Փաշինյանը վեց ամիս աղերսում
• Փաշինյանն էլ է զարմացած
• Ընդդիմության հարցերով թիվ մեկ «փորձագետը»
• Նիկոլ Փաշինյանին ոչ թե ողջերն են պատժելու, հալածելու, այլ անմահացածները
• «Գոմի» հարցի լուծումը կենսական անհրաժեշտություն է
• Առանց փամփուշտների ու ԱԹՍ-ների Ադրբեջանն այսօր շռնդալից հաղթանակներ է տանում Հայաստանի դեմ
• Խորհրդարանական ընդդիմությունը լեգիտիմացրեց Փաշինյանի պաշտոնավարումը

Մեկնաբանություններ