«Կյանքը Աստծո պարգևն է, չի կարելի քամուն տալ՝ ինչ քոնը չէ»

«Իրատեսի» հյուրն է «Ֆլեշ» ընկերության նախագահ ԲԱՐՍԵՂ ԲԵԳԼԱՐՅԱՆԸ:

-Ձեր կարծիքով՝ Դուք ո՞վ եք:
-Հասարակ ու բարդ հարց եք տալիս: Հայ մարդ՝ ծնված իր հորից ու մորից, որ իր միտքն ունի, երբ երեխան ծնվում է, ծնողներն ընդամենը կենսաբանական միջնորդներ են, նա Աստծո որդին է:
-Մարդը միայն մի՞տք է:
-Մարդը հողից ու ջրից է՝ Աստված մարդուն ստեղծեց հողից ու ջրից և իր շունչը տվեց: Մարդը և հոգի է: Քանի որ մարդու մեջ կա նաև ադամական մեղքը, մենք մկրտվելով՝ մաքրվում ենք այդ մեղքից ու փորձում ենք նորովի սկսել: Մարդը եռամիասնություն է՝ հոգի, սիրտ, միտք, ու՝ մարմին:
-Ինչպե՞ս է, որ բոլորս եռամիասնությամբ գալիս ենք, բայց գերիշխում է մարմինը:
-ՈՒ այսպիսի բարդ հարցերով պիտի շարունակե՞նք: Աստվածաշնչում մի լավ տող կա՝ մարմինս տկար է, հոգիս՝ հոժար: Մարմնական պահանջներն այլ են, հոգեկան պահանջները՝ այլ: Երբ մենք ծնվում ենք, դաստիարակվում ենք, որոշակի գիտելիքներ ենք ձեռք բերում, գիտակցում ենք, որ մարմինն ունի հինգ զգայարաններ, հոգին էլ իր զգայարաններն ունի: Պետք է ճիշտ ապրել, որ հոգին մոլախոտերով չպատվի:
-Ձեր կյանքում հոգո՞ւն եք շատ տեղ տալիս, թե՞ մարմնին:
-Ես ծնվել եմ մի երկրում, որտեղ Աստծո գոյությունը հերքվում էր: ԽՍՀՄ-ի ժամանակ ամեն ինչ Աստվածաշնչի դրույթներով էր, բայց վերևում գրված էր՝ Աստված չկա: Մինչև 43 տարեկանս այդպես էլ ապրել եմ՝ Աստծո ու «Աստված չկա»-ի հետ, հետո դարձի եկա. գնում եք դեպի անդունդի եզրը, ու մեկը ձեզ կանգնեցնում է՝ դու սխալ ճանապարհով ես գնում, ու դու 180 աստիճանով շրջվում ես: Մանկան նման, որ սովորում է քայլել ու ճանաչել աշխարհը: Իհարկե, մարմնականը միշտ էլ գերիշխում է: Հոգին մեր ենթագիտակցության մեջ է, հավատալ-չհավատալու հարց չկա: Հավատը մարդուն ի վերուստ է տրված, ինչպես ու երբ կբացահայտվի, Աստված է որոշում՝ ում ինչպես տալ:
-Մենք բոլորս այդ ճանապարհո՞վ ենք գնում՝ ոմանք շուտ, ոմանք ուշ, միշտ հասնո՞ւմ ենք Աստծուն:
-Այո, նույնիսկ աթեիստները: Մարքսի «Կապիտալը» չէ, Աստվածաշունչն են խնդրել մահից մեկ ամիս առաջ, մեկ տարի առաջ:
-Լավ, ինչո՞ւ, ուրեմն, տասը պատվիրանները մինչև հիմա մարդկությունը չի սովորել կատարել:
-Որովհետև սատանան գործում է ամենուրեք: Սատանան, լինելով Աստծո ամենատաղանդավոր հրեշտակը, հակասության մեջ մտավ, հակառակվեց իրեն ստեղծողին ու անկում ապրեց հրեշտակաց դասի որոշ մասի հետ ու երկրում պարարտ հող գտավ՝ թույլ մարդկանց, ու նրանց մեջ սկսեց գործել: Աստված ազատ կամք է տվել մարդուն, մարդը իր կամքով հակառակվեց Աստծուն ու արգելված պտուղը կերավ՝ ընկնելով մեղքի տակ: Սատանան մրցակցության մեջ մտավ Աստծո հետ ու ասաց՝ գնում եմ, աշխարհին տիրանամ: Երկրի ամենամեծ ստեղծագործությունը մարդն է և սատանան ամենատարբեր միջոցներով մարդուն է փորձում տիրանալ: Մենք՝ լինելով կամքից թույլ, արագն ու հեշտը դժվարից նախընտրող, տրվում ենք սատանայի գայթակղությանը:
-Պատկերացնո՞ւմ եք՝ Եվան խոնարհ կին լիներ, Ադամն արգելված պտուղը չուտեր, մինչև հիմա դրախտում ի՞նչ էինք անելու:
-Հետաքրքիր հարց է, բայց ինձ չէ, Աստծուն է ուղղված: Աստված մեզ ազատ կամք է տվել: Ինչո՞ւ է Աստված սատանային ստեղծել՝ քանի՞ անգամ եք այդ հարցը ուրիշներից լսել: Բայց Աստված սատանային չի ստեղծել, նա հրեշտակ է ստեղծել, որ անկում ապրեց՝ Աստծուն չլսելով: Մեր կամքը միշտ պիտի Աստծուն ուղղված լինի, ոչ ես գիտեմ, ոչ Դուք գիտեք՝ դրախտն ի՞նչ է, մենք միայն ենթադրել կարող ենք, որ երանելի վիճակ է ու երանելի կյանք: Տրամաբանորեն միայն կարող եմ ասել՝ այնքան անելիք կա, որ մարդը դեռ չի արել:
-Ինչո՞ւ ենք մենք ավելի լավ պատկերացնում դժոխքը, քան դրախտը:
-Որովհետև ցավի ու մեղքի հետ է կապվում, իսկ դրախտը երանելիության վիճակ է, որ ակնթարթ է տևում:
-Եթե պրոյեկտում ենք դրախտի ու դժոխքի զգացողությունները մեր կյանքի վրա, չե՞ք կարծում, որ ամեն ինչ ամեն ծնվողի կյանքում կրկնվում է, ու այդ կրկնություններն ունեն անխախտ օրինաչափություններ:
-Պատահել են իրավիճակներ, երբ թվացել է, որ էլի են եղել, չեմ կարող ասել՝ կրկնությո՞ւն է, թե ինչ է: Շատ հարցերում ենք մենք կրկնվում՝ մեր գործողությունների ու մտքերի մեջ, նաև կենցաղի՝ ամեն գիշեր քնել ու առավոտյան արթնանալ՝ աշխատանքի գնալու: Նայած՝ այդ կրկնությունից ի՞նչ է առաջանում, ձանձրանալն է վտանգավորը, ձանձրույթից հիասթափություն առաջանալը, հիասթափությունից՝ հուսախաբություն:
-Մենք հասկանում ենք՝ ինչ կարող ենք տեսնել, լսել, շոշափել, անտեսանելին ու անլսելին, անշոշափելին մեզ հասու չեն, ինչո՞ւ:
-Մենք նյութապաշտ ենք: Մենք նյութական ենք մտածում, հոգևորը շատ քիչ է մեր մտածողության մեջ:
-Ինչո՞ւ: Ցանկանում ենք, պատկերացնում ենք, ծրագրում ենք, ասենք, տուն կառուցել, բայց չենք հասկանում, որ տունը պատերի մեջ ու տանիքի տակ չէ, տունը զգացողություն է՝ դղյակում կարող է չլինել, անապատում՝ առաջանալ:
-Աստված կա՞, թե՞ չկա: Եթե Աստված կա ու մենք հակառակն ենք ասում, ահագին կորցնելիք ունենք, չէ՞, եթե Աստված չկա ու մենք հավատում ենք, ի՞նչ ենք կորցնում: Ոչինչ: Այլ խնդիր է՝ Աստված կա ու մենք հավատում ենք, ի՞նչ է բխում դրանից: Մենք պիտի ճանաչենք Աստծուն, ձգտենք նմանվել ու լինել այնպիսին, ինչպիսին ոչ միայն տասը պատվիրանները, այլև ամբողջ Աստվածաշունչն է պատվիրում մեզ՝ Աստծո պատկերով ու նմանությամբ ստեղծվածներիս: Նոր կտակարանում շատ ավելի խիստ երկու պատվիրաններ են տրվում՝ սիրիր քո Տեր Աստծուն ամբողջ հոգով, մտքով, սրտով ու էությամբ, սիրիր քո մերձավորին, ինչպես քո անձը:
-Մեր թվարկությունը սկսվեց քրիստոնեությամբ, ինչո՞ւ 7-րդ դարում ձևավորվեց իսլամը, երբ Ղուրանի հիմքում Աստվածաշունչն է, բոլոր պատմությունները կրկնում են քրիստոնեական պատումները, միայն Մուհամեդն ասում է, որ ինքը վերջին մարգարեն է, որ եկել է երկիր:
-Դուք մոռանում եք, որ խոսում եք հասարակ մահկանացուի հետ ու առաջադրում եք աստվածաբանական խոր գիտելիքներ պահանջող հարցեր, ավելին՝ աստվածաբաններն էլ երևի այդ կարգի հարցերի չպատասխանեն՝ համարելով ոչ կոռեկտ: Ես միայն կարող եմ ասել, որ աշխարհում ամեն ինչ արվում է Աստծո թողտվությամբ, ուշադիր նայեք Աստվածաշնչի կազմությունը՝ արարչագործությունից փրկագործություն, ծրագիրը նայեք, հիշեք, որ Աստծո մտքերն անքննելի են: Նույն հաջողությամբ կարող էիք հարցնել՝ իսկ ինչո՞ւ Բյուզանդական կայսրությունը փլուզվեց ու Օսմանյան կայսրություն ձևավորվեց: Մենք՝ քրիստոնյա կոչվածներս, միշտ չէ, որ պահում ենք պատվիրանները, միշտ չէ, որ ասվածահաճո ենք ապրում, աստվածավախ ու աստվածապաշտ: Ելնելով այս իրավիճակից՝ Աստված հաճախ մեզ դաստիարակելու, իր կամքն ի ցույց դնելու համար սատանային դեմ է տալիս, որ զգաստանանք: Դուք բարդագույն հարցեր եք տալիս, ես միայն փորձում եմ իմ կարծիքն ասել, չգիտեմ՝ ճիշտ, թե սխալ: Երբ Դուք կարդաք հայտնի փիլիսոփաների, մտածողների ու աստվածաբանների գրքերը, նրանք ասել են իրենց խոսքը ըստ էության ու ըստ բովանդակության: Իմ խորին համոզմամբ՝ քրիստոնեությունը պիտի քարոզվի աշխարհի բոլոր ծայրերում: Այսօր կան քրիստոնյաներ, մուսուլմաններ, բուդդայականներ, հինդուիստներ, հուդայականներ, այլևայլ կրոններ, ու բոլորն էլ ճանապարհներ են, որ տանում են դեպի Աստված:
-Հռոմի Ֆրանցիսկոս պապն ասում է՝ Աստված մեկն է, մենք ենք տարբեր տեսնում:
-Այո, քրիստոնեությունն ամենալուրջ քննություն բռնած ու տարածում գտած կրոններից մեկն է, կյանքը ամեն ինչ ցույց է տալիս, պետք չէ կյանքից առաջ ընկնել:
-Վիճակագրական տվյալներով՝ դարակեսին մուսուլմանները կարող են թվով քրիստոնյաներին գերազանցել:
-Դա էական չէ, Սոդոմ ու Գոմոր է եղել, քրիստոնեական քանի՜-քանի պետություններ են վերացել, Աստված կա ու Իր միակ որդուն ուղարկեց աշխարհ մարդկանց մեղքերը քավելու, ցույց տվեց, որ Աստված կարող է մարդանալ ու մարդը կարող է աստվածանալ: Դա է կարևորը:
-Գործի մեջ այդ գաղափարները Ձեզ օգնո՞ւմ են, թե՞ խանգարում:
-Շա՜տ, շատ են օգնում, ես էլ եմ վայրիվերումներ ունենում, ոգևորության ու հուսահատության պահեր: Այն պահին, երբ դու մտածես, որ Աստված քեզ լքում է, կորած ես՝ դու պիտի հավատաս, որ քո երկնային Հայրը քեզ հետ է ու ապավինես իրեն: Դրանք խոսքեր չեն, Աստված կենդանի է ու քո կողքին է, Աստված վիրտուալ չէ, ամեն ինչ զգում ու տեսնում է:
-Հայ առաքելական եկեղեցին աշխարհի միակ եկեղեցին է, որ մեկուկես միլիոնից ավելի սրբեր ունի, ցեղասպանության զոհերի սրբադասումը հոգևոր նշանակությամբ ընկալվե՞ց:
-Կարծում եմ՝ ոչ: Դա խիստ հոգևոր ու խիստ բարոյական հարց է, որ սերունդների դաստիարակության խնդիր ունի իր մեջ: Բոլոր զոհերը չէ, որ սրբեր են, մենք սովոր ենք «անմեղ զոհ» բառն օգտագործել, հոգևոր առումով անմեղ մարդ գոյություն չունի: Շատ եք, չէ՞, լսել, որ Աստված լիներ, 1915-ին մեկուկես միլիոն զոհ չէինք ունենա, այդպե՞ս է: Եթե Աստված չլիներ, մեկուկես միլիոն չէ, բոլորս կբնաջնջվեինք: Ամեն ազգ իր առաքելությունն ունի, իր անելիքն ունի աշխարհում: Աստված ի ցույց դրեց աշխարհին՝ դուք չեք կարող վերացնել մի ազգի, որին ես եմ պահում: Սրբադասման մեջ հոգևոր խոր խորհուրդ կա, որի ողջ խորհրդավորությանն ու իմաստին մենք հասու չենք, պետք էլ չէ: Մեր ազգի խորհրդանիշն Արարատն է, դա միայն ֆիզիկական հասկացություն չէ, ձյունոտ գագաթը չէ, տարածքը չէ, կա նաև ձգտում հասկացությունը, ու դա ավելին է ֆիզիկական գոյությունից:
-Դուք վստա՞հ եք, որ հիմա մեր խորհրդանիշը Արարատն է, գուցե հիմա մեր խորհրդանիշը դաշտագլորն է, որ արմատներ չունի՝ որտեղ հենարան գտավ՝ կպավ ու մնաց:
-Դուք ինձ անընդհատ փիլիսոփայական դաշտ եք տանում:
-Ես Ձեզ իրականության դառը դաշտ եմ բերում:
-Վարկածի մակարդակով հազարավոր տարբերակներ կարելի է առաջադրել, սոցիալական հարցում արեք՝ տեսեք, թե քանի՞ տոկոսն ինչ կասի իր խորհրդանիշի մասին:
-21-րդ դարում՝ այստեղ ու հիմա, ո՞րը պետք է լինի մեր խորհրդանիշը:
-Մեր պաշտպանության բանակը և մեր զինվորը, որ սահման է պահում, խաղաղություն ու անվտանգություն: Հայոց բանակի հզորության մեջ են մեր խորհրդանիշն ու ապահովության երաշխիքը:
-Հզոր բանակի համար հզոր տնտեսություն է պետք, ունե՞նք:
-Ցավոք, այսօր մեր տնտեսությունը այդքան հզոր չէ, որքան մեր բանակը, մեր տնտեսությունը կաղում է և զարգացումին խանգարող շատ պատճառներ կան: Ամենևին մեղքը ուրիշի վրա չգցելով՝ հիշեցնեմ, որ կա համաշխարհային ճգնաժամ, և այդ ճգնաժամն ունի նաև քաղաքական դրդապատճառներ: Տնտեսության աշխուժացման մեջ մեծ դեր են խաղում ֆինանսները, ֆինանսներն այսօր գերազանցապես տնօրինում է ԱՄՆ-ը, որ ամրապնդել է իր դոլարը: Հավելեք՝ պատժամիջոցները Ռուսաստանի դեմ, նավթի գնի անկումը իր բոլոր հետևանքներով, մեր հանքարդյունաբերության ծանր վիճակը: Մենք սովորել ենք թեթև ճանապարհներով գումարներ ձեռք բերել, ժողովուրդն էլ է մի քիչ ծուլացել: Որպես կանոն, ժողովրդին բոլորը փառաբանում են, բայց շիտակ նայենք, թե որքան ենք ծուլացել: Հայ ժողովուրդը շատ տաղանդավոր ժողովուրդ է, փայլուն իրեն դրսևորում է դրսերում, բայց մարդիկ Հայաստանում այսօր պատրա՞ստ են փոքր աշխատավարձով ապրել, թե՞ միանգամից ուզում են ամեն ինչ ստանալ: Գիտեմ առարկությունը՝ պիտի ասեք՝ ձայնդ տաք տեղից է գալիս, որևէ մեկին թող այդպես չթվա, մինչև այսօրը ես անցել եմ ամեն ինչի միջով ու լավ գիտեմ աշխատանքի, հաջողության ու ձախողումի գինը: Բոլոր օղակներում մենք ազգովին ծուլացել ենք, ես որևէ մեկին չեմ ուզում մեղադրել, փնովել կամ արդարացնել՝ այս իրավիճակում բոլորս ենք մեղավոր, ու դա հասկանալով՝ պետք է առաջին հերթին հասկանանք՝ ինչ քայլեր անենք, որ այս վիճակից դուրս գանք: Մենք այսօր ոչ պատերազմ, ոչ խաղաղություն իրավիճակում ենք: Ահավոր ծանր է դա: Այսօր մենք ոչինչ չենք խնայում մեր բանակի համար, եթե չունենանք հզոր բանակ՝ հզոր տնտեսությունով հանդերձ, չենք կարողանա մեր անվտանգությունն ապահովել:
-Չե՞ք կարծում, որ ժողովրդի ծուլության պատճառը արդյունք չտեսնելն է, մարդն աշխատանքի մեջ է հմտանում, մենք այսօր ապահովո՞ւմ ենք աշխատանք ու աշխատանքի պայմաններ:
-Ամեն մարդ իր բախտի տերն է, ամեն մարդ պետք է ինքը կերտի իր ճակատագիրն ու ճանապարհը:
-Իսկ պետության դերը ո՞րն է:
-Պետության դերը բոլորի համար արդար, հավասար դաշտ ստեղծելն է, անվտանգությունն ապահովելը: Ես պետական ծառայող չեմ եղել, չեմ էլ պատրաստվում: Դուք ուզում եք ասել՝ պետությունը իր դերը չի՞ կատարում: Պետությունը լայն հասկացություն է՝ իշխանություն, խորհրդարան, կառավարություն: Չկա՞ն թերություններ: Բազմաթիվ թերություններ կան: Եթե ամեն մեկս մեր տեղում մեր գործը անթերի կատարենք, ամեն ինչ իդեալական կլինի: Բայց դա հնարավոր չէ: Այսօր ի՞նչն է պակասում մեր երկրում: Արդարության, հավատի ու վստահության դաշտ չկա:
-Ինչպե՞ս ենք ստեղծելու:
-Ես համադարման չունեմ, գուցե փոքր քայլերով, դանդաղ: Կան համապատասխան գերատեսչություններ, հասարակական կազմակերպություններ, գիտության ու մշակույթի նախարարություններ: Բարոյահոգեբանական մթնոլորտն այսօր մեր երկրում ցածր որակի է, հայ մարդը քչով բավարարվող է, պետք է հավատ ներշնչես, հույս տաս, որ հեռանկար տեսնի:
-Համաձայն չեմ, մարդը պիտի աշխատանք ունենա ու իր աշխատանքի արդյունքը տեսնի, որ հավատա ինքն իրեն ու իր պետությանը:
-Մարդը գործ չունի, կանչում եմ՝ զրուցում եմ, մեծամասնության հարցը նույնն է՝ ինչքա՞ն եք վճարելու: Ոչ թե՝ ի՞նչ աշխատանք եմ անելու, այլ՝ ինչքա՞ն եմ վճարվելու: Հասկանո՞ւմ եք տարբերությունը: Նախ՝ աշխատանքը իմացեք, կարո՞ղ եք, չե՞ք կարող, ուզո՞ւմ եք, չե՞ք ուզում: Դեռ ոչինչ չարած՝ մարդը պահանջում է՝ ինչ եք տալու: Բոլորս ուզում ենք գործադրել մեր իրավունքները, ոչ ոք պատասխանատվության տակ մտնել չի ուզում: Երկրում փոխվստահություն չկա՝ մթնոլորտն աղտոտված է:
-ՈՒ ինչպե՞ս սկսենք միմյանց վստահել:
-Չկան պատրաստի դեղատոմսեր, բոլոր դեպքերի պատրաստի որոշումներ:
-Բայց Դուք անում եք Ձեր քայլերը, ու՝ ի՞նչ:
-Ես փորձում եմ: Նախ սկսիր քեզնից: Մեր հասարակության մեջ սուտը պետք է տեղ չունենա, կեղծիքը պետք է տեղ չունենա, ամեն գնով ամեն ինչին հասնելը պետք է պախարակվի: Զարտուղի ճանապարհներով ոչ ոք էլ տեղ չի հասնում, թվացյալ հաջողություններ է ունենում ընդամենը, բայց դա է մեր իրականությունը: Պետք է աշխատել ու հուսահատությունը վանել՝ ամեն օր, ամեն ժամ, ամեն տեղ: Կյանքը Աստծո պարգևն է, չի կարելի քամուն տալ՝ ինչ քոնը չէ:

Զրույցը վարեց
Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆԸ

Հ. Գ. Իսկ ավելի գործնական կյանքի մասին Բարսեղ Բեգլարյանի հետ կզրուցենք տարեմուտից հետո:

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ