«Բերանը փրփրոտ ընդդիմադիր ելույթներ ունենալու ժամանակներն անցել են»

Նախորդ շաբաթ Հայաստանի կուսակցական ներկապնակը հարստացավ ևս մեկով: Հիմնադրվեց «Լուսավոր Հայաստան» կուսակցությունը, որի խորհրդի նախագահ դարձավ ԱԺ անկախ պատգամավոր Էդմոն Մարուքյանը: Համագումարի մասնակիցների մեծ մասը երիտասարդներ էին, խորհրդի կազմում ընդգրկվածները` ևս: Կուսակցությունը ցանկանում է Հայաստանում ունենալ եվրոպական մոդել, անողոք պայքար մղել կոռուպցիայի դեմ, արտագաղթը կասեցնել և հզորացնել տնտեսությունը: «Լուսավոր Հայաստանը» գործելու է ընդդիմադիր դաշտում, բայց լինելու Է կառուցողական ընդդիմություն: Էդմոն Մարուքյանը հերյուրանք համարեց այն լուրերը, թե կուսակցությունը ստեղծվել է իշխանության հրահանգով և ֆինանսավորմամբ: «Մենք չենք որդեգրելու այն մոտեցումը, որ մեզ անընդհատ ասեն՝ «դուք ուղտ եք», մենք էլ ասենք՝ «չէ՛, մենք ուղտ չենք»։ Դա աբսուրդ է։ Հայաստանի Հանրապետությունում քաղաքական գործունեությամբ զբաղվելու համար պետք չեն միլիարդներ, նորարարական տեխնոլոգիաները թույլ են տալիս մեր խոսքը հասցնել այնտեղ, ուր պետք է»,- հայտարարեց ԷԴՄՈՆ ՄԱՐՈՒՔՅԱՆԸ, ում «Իրատեսը» մի քանի հարց ուղղեց:

-Ընդդիմադիր քաղաքական ուժերի պակաս Հայաստանը չունի: Ինչո՞վ եք տարբերվելու մյուսներից։
-Ամենաառանցքային տարբերությունն այն է, որ մենք խոր ուսումնասիրության ենք ենթարկել անցած 25 տարիների քաղաքական համակարգի թերությունները, զարգացումները, խնդիրները: Պայմանավորվել ենք որևէ ձախողված հռետորաբանություն, մեթոդաբանություն չօգտագործել:
-Ասել է` դուք սխա՞լ եք համարում ընդդիմադիրների պայքարի ուղին:
-Սխալի խնդիր չկա, պարզապես մեթոդաբանությունն է տարբեր: Եթե մեկը կարծում է, որ 25 տարվա մեթոդները արդյունավետ են, թող կիրառեն, մենք զերծ կմնանք դրանցից:
-Ասացիք, որ քաղաքական համակարգն առողջացնելու եք: Ինչպե՞ս:
-Որպես օրինակ ներկայացնեմ ԱԺ-ում ԵԱՏՄ-ին առնչվող քվեարկությունը: Աշխարհում կա՞ մի խորհրդարան, որի ընդդիմադիրների հիմնական մասը, աշխարհաքաղաքական նման կարևոր հարցի քվեարկության ժամանակ, համակարծիք լինի իշխանության հետ: Սա քաղաքական դիսբալանս է: Նշանակում է, Հայաստանի զարգացման ուղիների ընտրության հարցում քաղաքական ուժերի տեսլականները չեն տարբերվում: Սա քողարկվում էր երկրի անվտանգության ապահովմանն ուղղված խնդիրներով: Մեր անվտանգության պահպանման հիմնական երաշխիքը հայկական բանակն է, որի հզորությունը խարսխված պետք է լինի հզոր տնտեսության վրա: Տնտեսության մեջ քաղաքական դաշտից եկած արատավոր երևույթների դեմ պետք է պայքարել: Եթե քաղաքական դաշտում ունենք մոնոպոլիաներ, դրանք արտացոլված են նաև տնտեսությունում: Սա հաշվի առնելով` չենք կարող խոսել զարգացող տնտեսության մասին, ներկայացվող բոլոր ծրագրերը միայն գոյատևման համար են: Պատմությունը ևս վկայում է, որ մենք մշտապես գոյատևման պայքար ենք մղել: Ինչո՞ւ: Պետք է դասեր քաղել պատմությունից: Մենք չենք ուզում գոյատևման պայքար մղել: Զարգացման ծրագրեր, արդիական համակարգ պետք է ներդրվի: Ո՛չ ՀԱՊԿ-ը, ո՛չ ԵՄ-ը, ո՛չ ԱՄՆ-ը մեզ չեն պաշտպանելու: Մենք ներսից պիտի հզորանանք, որ դրսում հարգեն ու հաշվի նստեն մեզ հետ:
-Յուրաքանչյուր նոր ստեղծվող քաղաքական միավորում խոսում է հզոր, բարեկեցիկ Հայաստան ունենալու մասին, սակայն իրավիճակը նույնն է մնում, ոչ մեկը խոսքից այն կողմ չի անցնում: Դուք էլ եք հետաքրքիր գաղափարներ ներկայացնում, բայց քաղաքացին ինչպե՞ս և ինչո՞ւ պիտի հավատ ընծայի ձեզ:
-Տարբեր մարդիկ այսօր խոսում են մարդու իրավունքների մասին: Նայում ես նրանց կենսագրությանը` ոմանք ժամանակին բարձր պաշտոններ են զբաղեցրել, զանգվածաբար ոտնահարել մարդկանց իրավունքները։ Տարբերությունն այն է, թե ովքեր են այդ գաղափարների կրողները: Այսօր բոլորը խոսում են կոռուպցիայի մասին, այնինչ մի ձեռքով կաշառք են վերցնում, մյուսով` ծափահարում ժողովրդավարությանը։ Մենք հաջողությունների պատմության վրա ենք խարսխում մեր քաղաքական թիմի մոտեցումները: Հաջողության հասած մարդիկ էլ են կաշառակերության գայթակղությունից օգտվելու հնարավորություն ունեցել, սակայն չեն օգտվել, քանի որ այլ արժեհամակարգի կրող են եղել: Քաղաքացին շատ հստակ տարբերում է` ով ով է: Մարդու անցած ուղիով են կշռում նրա ասածի ճշմարտացիությունը: Դրա համար մտավախություն չունեմ, վստահ եմ, որ այս առումով բոլորից տարբերվելու ենք: Մեր հիմնական թիրախն էլ քաղաքացու հետ աշխատանքն է, որն էլ վերջում կապիտալիզացվում է ընտրությունների միջոցով: Բերանը փրփրոտ ընդդիմադիր ելույթներ ունենալու ժամանակներն անցել են: Այդ ելույթները որևէ բան Հայաստանին չեն տվել, բացի ատելություն սերմանելուց, մարդկանց սև ու սպիտակի բաժանելուց: Դա մեր ոճը չէ: Գիտենք, որ դրա համար մեզ անընդհատ «խփելու» են, ասելու են` իշխանության հետ եք, «իշխանական պրոյեկտ» եք: Դրա հիմնավորումն էլ կա, թե ինչու են նման կերպ վարվում: Մարդիկ կան` քսան տարի Հայաստանում ընդդիմություն են «աշխատում», վախենում են, որ իրենց հացը կկտրվի:
-Ընդդիմադիրները մշտապես խոսում են իշխանափոխության մասին: Դո՞ւք էլ եք դրան ձգտում: Ո՞րն է ձեր վերջնանպատակը:
-Մենք խոսեցինք ընտրությունների և քաղաքացիների հետ աշխատելու մասին: Ոչ թե իշխանափոխությունից ենք խոսելու, այլ իշխանափոխություն անելու ենք:
-Ինչպե՞ս, ընտրությունների՞ միջոցով:
-ՈՒրիշ կերպ ես լեգիտիմ իշխանության ձևավորման տարբերակ չեմ տեսնում: Օրինական իշխանության մասին խոսելը և դա առանց ընտրությունների պատկերացնելն ինձ անհասկանալի են: Դրա ո՞րն է լեգիտիմը: Դրանք միմյանց հակասում են:
-Փողոցն իշխանություն չի՞ կարող ձևավորել:
-Ոչ, փողոցով ձևավորած իշխանությունը փողոցով էլ հեռանալու է: Եթե ուզում ենք, որ Հայաստանում համակարգային փոփոխություններ լինեն, ինստիտուտները զարգանան, նորմալ կառավարություն, դատական իշխանություններ լինեն, իշխանափոխություն պետք է անել ընտրական գործընթացներով, երկարատև պայքարով: Հասկանում եմ, որ մարդիկ, քաղաքական ուժերը համբերություն չունեն: Նրանք հիմա են ուզում, բայց հիմա իրենք պատրա՞ստ են իշխանության գալու: Իհարկե ոչ: Դրա համար այս շրջափուլից չենք կարողանում դուրս գալ: Եթե մեր և իշխանության ծրագրերը, մոտեցումները տրամագծորեն տարբերվում են, դրանց իրացման համար մենք պետք է լծակներ ունենանք, ինչին էլ ձգտում ենք (ՏԻՄ, կառավարություն, ԱԺ), իսկ դրան կարող ենք հասնել միայն ընտրությունների միջոցով:
-Ինչո՞ւ «Լուսավոր Հայաստան»։ Կարծում եք` Հայաստանում «լույսի» պակա՞ս կա:
-Մեր կուսակցությունը հիմնված է լուսավորչական գաղափարների վրա, իսկ այդ գաղափարները հեղափոխությունների արդյունքում են ձևավորվել, որոնց հենքը հավասարությունն է, մարդու իրավունքները, ազատությունները: Սրանց շնորհիվ է, որ Եվրոպան ունի զարգացած երկրներ, որտեղ ՀՀ հազարավոր քաղաքացիներ են արտագաղթում, փախստական դառնում:
-Չի կարելի եվրոպական մոդելը իդեա-ֆիքս դարձնել, վատը ևս քիչ չէ զարգացած երկրներում:
-Բնականաբար: Հայաստանում տարիների ընթացքում, իբր բարեփոխումների միջոցով, տարբեր մոդելներ են ներդրվել, բայց մեր երկրին ոչինչ չեն տվել, որովհետև բովանդակություն չեն ունեցել: Վա՞տ բան են կոռուպցիայի դեմ պայքարը, իրավունքների գերակայությունը, պառլամենտարիզմը, հակակշիռների մեխանիզմները: Անշուշտ` ոչ: Դրանք լավագույնս կիրառվել են Ֆրանսիայում, Գերմանիայում, Մեծ Բրիտանիայում: Ահա այս մոդելը պետք է կիրառել:

Զրույցը`
Ռուզան ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԻ

Հեղինակի նյութեր

• Ժողովրդի վրա կրակելու հրահանգն արդեն ուժի մեջ է
• Անդրանիկ Քոչարյանի ինքնախոստովանությունը
• «Նիկոլն ու իր ընտանիքը Հայաստանում ապրելու իրավունք չունեն»
• Զուր մի ջանացեք
• Չեն կարողանում ԿԳՍՄ փոխնախարար գտնել
• Հանուն Ռուսաստանի հետ միութենական միավորման նոր շարժում հիմնադրվեց
• Այս իշխանությունն իր ստվերից էլ է վախենում
• Փաշինյանի դեմ պայքարելու համար գոնե մի փոքր Նիկոլ պիտի լինել
• Մեզ պե՞տք է ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը, թե՞ ոչ
• «Հայաստանի Նավալնին Նիկոլ Փաշինյանն է, որը եկավ իշխանության ու քանդեց մեր երկիրը»
• Տիգրան Ուրիխանյանը Հայաստանի փրկությունը տեսնում է ՌԴ-ի հետ նոր միութենական միավորման ձևավորման մեջ
• Հայաստանի ողջ հպարտությունն ու թշվառությունն ամփոփված մեկ օրում
• Սերմացու գողացող մկների և թուխս գողացող աղվեսների ժամանակը
• Ինչու էր Փաշինյանը վեց ամիս աղերսում
• Փաշինյանն էլ է զարմացած
• Ընդդիմության հարցերով թիվ մեկ «փորձագետը»
• Նիկոլ Փաշինյանին ոչ թե ողջերն են պատժելու, հալածելու, այլ անմահացածները
• «Գոմի» հարցի լուծումը կենսական անհրաժեշտություն է
• Առանց փամփուշտների ու ԱԹՍ-ների Ադրբեջանն այսօր շռնդալից հաղթանակներ է տանում Հայաստանի դեմ
• Խորհրդարանական ընդդիմությունը լեգիտիմացրեց Փաշինյանի պաշտոնավարումը

Մեկնաբանություններ