Գո՞հ են, թե՞ դժգոհ են իրենք իրենցից

Հայաստանի հիմնի տակ խորհրդարանն ամփոփեց 2015-ի առաջին կիսամյակը։ Այսինքն, ճիշտ ժամանակն է ծանրութեթև անելու և գնահատելու օրենսդրի աշխատանքները` քաղաքական տարբեր ուժերի տեսանկյունից։

«ԽՈՐՀՐԴԱՐԱՆԸ ԿՏՐՎԱԾ ՉԷՐ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ԶԱՐԳԱՑՈՒՄՆԵՐԻՑ»
ԱՐԾՎԻԿ ՄԻՆԱՍՅԱՆ (ՀՅԴ խմբակցության անդամ)
-Առհասարակ խորհրդարանի աշխատանքը կտրված չէր քաղաքական զարգացումներից, որոնք տեղի ունեցան խորհրդարանից դուրս։ Բնականաբար, դրանք իրենց ազդեցությունը պետք է թողնեին թե՛ օրենսդիր, թե՛ քաղաքական ուղղվածություններում։ Օրենսդրական բուն գործունեության շրջանակներում եթե դիտարկենք խորհրդարանի աշխատանքները, ապա թեև այն էապես չէր տարբերվում նախորդ նստաշրջանից, այնուհանդերձ, 2015-ի առաջին կիսամյակում օրենսդրորեն ավելի կարևորվեց և արժևորվեց խորհրդարանի վերահսկողական դերը։ Մասնավորապես, «Բյուջետային գրասենյակների ձևավորման մասին» օրենքը նպատակ ունի ուժեղացնելու խորհրդարանի վերահսկողության մեխանիզմը, որը հետագայում պետք է զարգացնել։ Այս տեսակետից կարևոր եմ համարում վարկային համաձայնագրերի մասով փոփոխությունները, որոնք դեռ պետք է ներկայացնենք։ Ըստ այդմ, ցանկացած վարկային համաձայնագիր ԱԺ-ում հաստատվելուց հետո պետք է մշտադիտարկման տակ լինի` համաձայն ժամանակացույցի։ Յուրաքանչյուր հանձնաժողով իր մասով վարկերի արդյունավետությունը պարբերաբար պետք է ուսումնասիրի և ներկայացնի հանրությանը։ Հաջորդ կարևոր ուղղությունը, որ քննարկվեց այս նստաշրջանում, որոշ սահմանամերձ շրջանների հարկային արտոնությունների սահմանումն է, ինչը հնարավորություն է ստեղծում ավելի արդյունավետ դարձնելու աշխատանքներն այդ տարածքներում։
Քաղաքական գործընթացների արդյունքում, այսինքն` եռյակի փլուզումից հետո հայտնվեցին նոր ընդդիմադիր խմբակցություններ, և խորհրդարանը հստակ բաժանվեց ընդդիմության երկու հատվածի, ի տարբերություն նախորդ նստաշրջանի, երբ խորհրդարանում առկա էր նաև այլընտրանքային ուժ։
-Այլընտրանքային ուժ ասելով նկատի ունեք ԲՀԿ՞-ն Եվ Դուք նշեցիք, որ ձևավորվել է երկու ընդդիմադիր ուժ, սակայն կան կարծիքներ, որ իրական ընդդիմություն չի ձևավորվել, քանի որ այն իշխանություններից քիչ է տարբերվում։ Ի՞նչ կասեք այս առումով։
-Անշուշտ, այլընտրանքի մասին խոսելիս նկատի ունեմ ԲՀԿ-ն, որը մինչ վերջին քաղաքական զարգացումները իրեն հայտարարել էր այլընտրանքային ուժ։ Ինչ վերաբերում է հարցի երկրորդ մասին, եթե խոսքը ծրագրային հակադրությունների մասին է, ապա չեմ կիսում այդ տեսակետը։ Իսկ եթե զուտ մարդկային տեսակի առումով է խոսքը, ապա գուցե այստեղ ճշմարտության հատիկ կա, բայց չմոռանանք նաև մի կարևոր հանգամանք` դասական առումով ընդդիմություն է կոչվում այն քաղաքական ուժը, որը կառավարությունում անդամ չունի և դեմ է հանդես գալիս այն հիմնական ծրագրերին, որոնք ներկայացնում է իշխանությունը։ Եթե այդ տրամաբանությամբ բաժանում կատարենք, ապա կտեսնենք, որ առանձին դեպքերում հստակ երևում է, որ կա ընդդիմություն և իշխանություն, իսկ որոշ դեպքերում առկա է լինում խառը իրավիճակ։
-Իսկ վերջին երկու ամսում ձևավորված «Ալյանսը» և «Քաղաքացիական նախաձեռնություն» միավորումը, ըստ Ձեզ, ժամանակավո՞ր կառույցներ են։
-Ես մասնակցել եմ «Ալյանսի» հիմնադիր համագումարին և ողջունելով այդ քաղաքական միավորի ստեղծումը, ցանկացել, որ այն իսկապես լինի գաղափարական, որի հետ կարելի կլինի մրցակցել որպես գաղափարական, ծրագիր ունեցող քաղաքական ուժի։ Ինչ վերաբերում է «Քաղաքացիական նախաձեռնություն» միավորմանը, ապա անհրաժեշտ չափով տեղեկություն չունեմ, սակայն մենք բոլորս տեսնում ենք Նիկոլ Փաշինյանի գործունեությունը խորհրդարանում։

«ԲՀԿ-Ն ԻՆՉՊԵՍ ՊԱՀՊԱՆԵԼ Է ԻՐ ԴԻՐՔԵՐԸ, ԱՅՆՊԵՍ ԷԼ ՊԱՀՊԱՆՈՒՄ Է»
ՆԱԻՐԱ ԶՈՀՐԱԲՅԱՆ (ԲՀԿ կուսակցության նախագահ)
-Նախ, ես քաղաքական վերադասավորում չեմ նկատել խորհրդարանում,- ասաց տիկին Զոհրաբյանը։
-Իսկ ԲՀԿ-ի ղեկավարության փոփոխությունը նոր վերադասավորում չի՞ ենթադրում խորհրդարանում։
-ԲՀԿ կուսակցության ղեկավար Գագիկ Ծառուկյանը հրաժարական տվեց, ասելով, որ չի ցանկանում զբաղվել քաղաքականությամբ։ Սակայն քաղաքական դաշտում ԲՀԿ-ն ինչպես պահպանել է իր դիրքերը, այնպես էլ պահպանում է։ Այս առումով որևէ վերադասավորում չեմ տեսնում։ Ինչ վերաբերում է խորհրդարանի օրենսդրական գործունեությանը, ապա լինենք անկեղծ. քանի դեռ երկրում կա քաղաքական մենաշնորհ, մնացած քաղաքական ուժերի օրենսդրական նախաձեռնությունները դատապարտված են։ Սրա հետ մեկտեղ պետք է անկեղծ լինեմ և նշեմ, որ այս կառավարությունը նախորդի համեմատ ավելի դեմոկրատ է այլ քաղաքական ուժերի օրենսդրական նախաձեռնությունների հանդեպ։ Եթե հիշում եք, Տիգրան Սարգսյանի համար մնացած քաղաքական ուժերի նախաձեռնությունները արժեք չունեին, քանի որ լինելով վարչապետ, հայտարարեց. «Մենք պետք է առաջնություն տանք մեր թիմի ներկայացրած նախաձեռնություններին»։ Այս կառավարությունը որոշակիորեն այլ քաղաքականություն է որդեգրել, և ԲՀԿ-ի մասով կարող եմ ասել, որ տասնյակ օրենսդրական նախաձեռնություններ ենք ներկայացրել, որոնց մի մասը կարողացել ենք դարձնել օրենքի նախագիծ։ Բայց և այնպես, քաղաքական, ոչ իշխանական ուժերի օրենսդրական նախաձեռնությունների մերժման քաղաքականությունը, ըստ էության, շարունակվում է։ Ընդհանուր առմամբ, պետք է նկատեմ, որ խորհրդարանը վերածվել է ակտիվ քննարկումների ամբիոնի, ի տարբերություն նախորդ խորհրդարանի, բազմակարծության դրական տեղաշարժ եմ տեսնում։ Եթե ինձ հարցնեք` ա՞յս, թե՞ անցած խորհրդարանում էր հետաքրքիր աշխատելը, կասեմ` այս խորհրդարանում։
-Բազմակարծությո՞ւնն է պատճառը։
-Այո։ Այլակարծությունը կարևոր շարժիչ ուժ է խնդիրների քննարկման և ճիշտ որոշումներ կայացնելու գործում։ Այս խորհրդարանը շատ ավելի նման է քաղաքական մարմնի, ի տարբերություն նախորդի։
-Եռյակի փլուզումը խնդիր առաջացրե՞ց ընդդիմադիր դաշտում։
-Ո՛չ, որովհետև եռյակի հետ ի սկզբանե մենք ունեցել ենք հստակ պայմանավորվածություն, թե որ ուղղություններով ենք համագործակցելու։ Այսինքն` այն հարցերում, որոնց շուրջ մենք ունենք կոնսենսուս։ Այսօր էլ նման հարցերի շուրջ մենք համագործակցում ենք տարբեր քաղաքական ուժերի հետ և ակցիաներ կազմակերպում։ Կարծում եմ, սա իրապես ճիշտ աշխատելաոճ է։ Ի սկզբանե պահպանել պայմանավորվածությունները, համագործակցել բացառապես այն հարցերի շուրջ, որոնց նկատմամբ կա ընդհանուր մոտեցում, և կարող ենք միասնական հանդես գալ։ Եթե կոնսենսուս չկա, ապա միմյանց չմեղադրելու քաղաքականություն ենք իրականացնում։ Փորձում ենք այդ աշխատաոճը պահել, իսկ թե որքանով է ստացվում, կգնահատի ժողովուրդը։
-Տիկին Զոհրաբյան, ըստ Ձեզ, ո՞րն է նոր ձևավորված քաղաքական ուժերի դերը։
-Մենք ողջունում ենք նոր քաղաքական ուժերի մուտքը, սակայն կկայանան այդ ուժերը, թե ոչ ժամանակը ցույց կտա։ Այս պահին որևէ գնահատականից ձեռնպահ կմնամ։ Միևնույն ժամանակ կասեմ, որ ցանկացած քաղաքական ուժ ձևավորվում է բարի նպատակներով, և ընդհանրապես, որքան գրագետ և կազմակերպված լինի քաղաքական ուժը, այնքան քաղաքական դաշտն ավելի կզտվի, և կձևավորվի առողջ մրցակցություն։

«ԽՈՐՀՐԴԱՐԱՆԱԿԱՆ ՄԵԾԱՄԱՍՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ԱՊԱՀՈՎՈՒՄ Է ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐԻ ՈՐԱԿԸ»
ՇԻՐԱԿ ԹՈՐՈՍՅԱՆ (ՀՀԿ խմբակցության անդամ)
-Օրենսդրի գործունեության ամենաճիշտ գնահատականը օրենքների արդյունավետությունն է։ Այս մասով դեռևս վիճակագրությունն ամփոփված չէ, սակայն պետք է ընդգծեմ, որ այս կիսամյակում խորհրդարանն ակտիվ աշխատել է բոլոր ուղղություններով։ Որպես արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի անդամ, մասնավորապես կնշեի Ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին նվիրված թե՛ օրենսդրական, թե՛ կազմակերպական միջոցառումներին ուղղված աշխատանքները։ Առանձնակի կարևորվում է Հայոց ցեղասպանության հռչակագրի ընդունումը, ինչպես նաև ասորիների և հույների ցեղասպանության բանաձևի ճանաչումը։ Քաղաքական առումով սրանք լուրջ փաստաթղթեր են։ Այս կիսամյակում շատ ակտիվ աշխատել են հանձնաժողովները, սակայն կխոսեմ մեր հանձնաժողովից. ակտիվ աշխատել ենք միջազգային կառույցների հետ Ցեղասպանության ճանաչման ուղղությամբ։ Դրանից բացի, լուրջ գործունեություն ենք ծավալել բարեկամական խմբերի հարաբերությունների ամրացման, ինչպես նաև միջխորհրդարանական կապերի զարգացման ուղղությամբ։
-Ըստ Ձեզ, այս խորհրդարանը նախորդ խորհրդարանից ինչո՞վ է տարբերվում։
-Աշխատանքների առումով երևի թե առանձնակի տարբերություն չկա։ Հիմնական տարբերությունն այն է, որ Ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին ընդառաջ աշխատանքներն ավելի ակտիվացան, հատկապես միջազգային արենայում։
-Քաղաքական դաշտի վերուվարումներն ազդեցություն ունեցա՞ն խորհրդարանի աշխատանքների վրա։
-Որակական առումով, իհարկե ոչ։ Սակայն վերաձևավորումների, ձևափոխումների առումով, իհարկե, փոփոխություններ եղան։ Իրեն այլընտրանք հռչակած քաղաքական ուժը ձևավորվեց որպես ընդդիմություն։ Այլ ընդդիմադիր խմբակցություններում որոշակի փոփոխություններ նկատվեցին։ Օրինակ, ՀՅԴ-ն սահմանադրական բարեփոխումների հետ կապված որոշակի համախոհություն ցուցաբերեց իշխանությունների հետ։ Այս ամենը, բնականաբար, արտացոլվում է նաև խորհրդարանի աշխատանքներում, սակայն այդ ամենով հանդերձ, որակական առումով աշխատանքները չեն փոխվել, քանի որ խորհրդարանական մեծամասնությունն ապահովում է աշխատանքների որակը։

Ճեպազրույցները`
Ժասմեն ՎԻԼՅԱՆԻ

Հեղինակի նյութեր

• ՃՇՀԱՀ-ն և Ստավրոպոլի «Հյուսիս-Կովկասյան դաշնային» համալսարանը հեռահար եղանակով ստորագրեցին «Մեծ Կովկաս կոնսորցիում ստեղծելու մասին» համաձայնագիրը
• «Հան­ցա­վոր ան­գոր­ծու­թ­յուն են դրսևո­րում ՀՀ իշ­խա­նու­թ­յուն­նե­րը»
• «Ղա­րա­բա­ղյան խնդ­րի քա­ղա­քա­կան լու­ծու­մը պետք է գտն­վեր այս պա­տե­րազ­մից ա­ռաջ»
• ՃՇՀԱՀ-ի հետ համագործակցության շրջանակներում բացվեց ինտերակտիվ ուսուցման ռուսաց լեզվի առաջին կենտրոնը
• «Դուռ-լու­սա­մուտդ պինդ փա­կիր, ու­րի­շին գող մի հա­նիր»
• Կռա­պաշ­տու­թ­յու­նը քան­դեց Հա­յաս­տա­նը
• «Նո­յեմ­բե­րի 4-ի դրու­թ­յամբ Շու­շիում մեր դիր­քե­րը բո­լոր ա­ռում­նե­րով նպաս­տա­վոր են ե­ղել»
• «Որ­քան հիաս­թափ­ված եմ նախ­կին իշ­խա­նու­թ­յուն­նե­րից, այն­քան էլ հիաս­թափ­ված եմ ներ­կա­յիս իշ­խա­նու­թ­յուն­նե­րից»
• ՃՇՀԱՀ-ն 6 մլն դրամ է փոխանցել «Զինծառայողների ապահովագրության» հիմնադրամին և «Հայրենիքի պաշտպանի վերականգնողական կենտրոն»-ին
• ՃՇՀԱՀ հոգաբարձունների խորհրդի նիստում մեկ րոպե լռությամբ հարգեցին Ղարաբաղի պատերազմում իրենց կյանքը հանուն հայրենիքի զոհաբերած նահատակների հիշատակը
• «Պատերազմ և խաղաղության» նոր տարբերակը․ «վաճառված է» Արցախը, վտանգված է Հայաստանը
• Պա­տե­րազ­մի պայ­ման­նե­րում փաս­տա­թուղթն ին­չու՞ բո­վան­դա­կա­յին փո­փո­խու­թ­յուն չի կրել
• Արդեն ե­րեկ պետք է մե­կու­սաց­վեին և պար­տա­դիր թես­տա­վոր­վեին
• Գեր­շա­հույթ` պա­տե­րազ­մի հաշ­վին
• «Լար­վա­ծու­թ­յան մե­ծաց­մա­նը զու­գա­հեռ ես-ը ա­վե­լի է ձուլ­վում մենք-ին»
• «Հա­յե­րը ոչ միայն լավ գոր­ծա­րար­ներ են, այլև լավ մար­տիկ­ներ»
• ՃՇՀԱՀ-ը 15 մլն 500 հազար դրամ է փոխանցել «Հայաստան համահայկական հիմնադրամին»
• «Մեր ամ­րոց­նե­րի պա­տե­րի տակ լավ ջարդ են ու­տում և ու­տե­լու են»
• ՊԵԿ-ը միանձ­ն­յա՞ է ո­րո­շել
• Վլադ Ասատրյանը միաձայն վերընտրվեց ՃՇՀԱՀ հոգաբարձուների խորհրդի նախագահ

Մեկնաբանություններ